ابعاد اجتماعی انتظار فرج چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۸ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۳:۰۷
، ۸ سپتامبر ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'همان گونه' به 'همانگونه'
جز (جایگزینی متن - 'زمینهساز' به 'زمینهساز') |
جز (جایگزینی متن - 'همان گونه' به 'همانگونه') |
||
(۴۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات پرسش | {{جعبه اطلاعات پرسش | ||
| موضوع اصلی | | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | ||
| تصویر = 7626626268.jpg | |||
| تصویر | | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[ابعاد انتظار]] | ||
| مدخل اصلی = [[ابعاد اجتماعی انتظار]] | |||
| مدخل بالاتر | | مدخل وابسته = | ||
| مدخل اصلی | | تعداد پاسخ = ۶ | ||
| مدخل وابسته | |||
| | |||
}} | }} | ||
'''ابعاد اجتماعی [[انتظار امام مهدی]] چیست؟''' یکی از سؤالهای مصداقی پرسشی تحت عنوان ''«[[انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)|انتظار چه ابعادی دارد؟»]]'' است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | '''ابعاد اجتماعی [[انتظار امام مهدی]] چیست؟''' یکی از سؤالهای مصداقی پرسشی تحت عنوان ''«[[انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)|انتظار چه ابعادی دارد؟»]]'' است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | ||
== | == پاسخ جامع اجمالی == | ||
== | === اهمیت بعد [[اجتماعی]] [[انتظار]] === | ||
< | * [[جامعه]] از انسانهای مختلف با [[افکار]]، اهداف، [[آرزوها]]، [[رفتار]] و گفتار گوناگون و با سطوح مختلف مادی و [[معنوی]] تشکیل میشود. هر یک از افراد اجتماع بر [[جامعه]] تأثیر میگذارند و از [[جامعه]] تأثیر متقابل میپذیرند<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۳.</ref>. [[انتظار]] در ابعاد گوناگون حیات انسانی آثار ژرف میگذارد و بیشترین اثرگذاری آن در بُعد تعهدها و مسئولیتهای [[اجتماعی]] عینیت مییابد؛ زیرا که در مفهوم [[انتظار]]، [[انسانگرایی]] نهفته است. [[انسان]] [[منتظر]] پیوندی ناگسستنی با [[هدفها]] و آرمانهای [[امام]] [[منتظر]] خود دارد و در آن راستا گام بر میدارد و [[امام موعود]]، [[یار]] [[حقیقی]] [[مظلومان]] و [[مستضعفان]] است. پس [[منتظران]] باید به [[یاری]] انسانهای [[مظلوم]] و [[محروم]] بشتابند و مشکلات [[مردم]] را برطرف سازند. شاید یکی از معانی {{متن حدیث|"انتظار الفرج من الفرج"}}؛ [[انتظار فرج]] جزء [[فرج]] است<ref>بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۳۱، ح۲۹.</ref> از [[امام رضا]] {{ع}} همین معنا باشد که [[جامعۀ منتظر]] مشکلات و نابسامانیهای [[مردم]] را برطرف میکند<ref>ر.ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۷، ۸۸.</ref>. | ||
< | |||
< | |||
| | |||
=== ابعاد [[اجتماعی]] [[انتظار]] === | |||
* باید توجه داشت [[انتظار]] [[اجتماعی]] همانند [[انتظار]] به طور عام دارای ابعاد ذیل است: | |||
# '''بعد [[فکری]] و [[اعتقادی]] (بعد [[علمی]] و معرفتی)''': [[انتظار]] موجب رشد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[منتظران]] میشود به گونه ایی که نگاه [[مردم]] به طور فراگیر به [[اهداف]] [[آفرینش انسان]] دوخته شده، راههای کمال را یکی پس از دیگری سپری کنند<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref> و در این زمینه در رابطه با [[اصول اعتقادی]] مانند [[توحید]] و [[نبوت]] و... از مرزهای [[فکری]] خود و [[جامعه]] محافظت مینمایند<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار ج۵ (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>. | |||
| | # '''بعد روحی و روانی''': در بحث [[انتظار]] اساسیترین ویژگی در بعد [[رفتار]]، ایجاد "[[آمادگی]] روحی و روانی" است<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۵۴-۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲. </ref> به گونه ایی که [[جامعه]] از تنگناهای روحی و روانی<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ۵ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ص۳۱۲-۳۱۴.</ref> آزاد شده و با قوت و [[قدرت]] بالای روحی و روانی بتوانند بر [[دشمنان]] چیره شوند<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۵۴-۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲.</ref>. در زمینۀ روحی و روانی باید توجه داشت وجود [[هدف]] مشترک در یک [[ملت]] یا [[جامعه]]، موجب نوعی پیوند، دلبستگی و [[وحدت]] میان معتقدان به آن [[هدف]] میشود. در میان جامعهای که بزرگترین آرمانش، [[ظهور امام عصر]] {{ع}} است، نوعی همدلی، همنوایی و هماندیشی پدید میآید<ref>ر.ک. [[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار (مقاله)|مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم]]، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref>. | ||
# '''بعد [[اخلاقی]] و [[تربیتی]]''': یکی دیگر از شاخصهای اصلی [[حکومت مهدوی]]، [[تهذیب نفس]] و [[آراستگی]] به [[مکارم اخلاق]] است<ref>ر.ک. [[حسین الهینژاد|الهینژاد، حسین]]، [[ویژگیهای منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگیهای منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۵؛ شرفی، محمد رضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref>. [[انتظار]] در بین [[جامعۀ منتظر]]؛ [[فرهنگی]] ممتاز و بیبدیل میسازد که میتواند [[جامعه اسلامی]] را در راه [[پیشرفت]] و [[تکامل]] جلو ببرد<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار ج۵ (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>. [[جامعۀ منتظر]]، جامعهای [[اسلامی]] است و بزرگترین وجه تمایز آن از دیگر جامعهها، [[اخلاق]] [[نورانی]] [[اسلام]] است<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴-۸۸.</ref>. از کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار]]، [[آراستگی]] [[جامعه]] به [[خوبیها]] و پیراستن از بدیهاست<ref>ر.ک. [[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۴۵.</ref>، میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، تعامل وجود دارد<ref>ر.ک. [[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار (مقاله)|مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم]]، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref> هر کس به اندازۀ [[توان]] خود برای [[اصلاح جامعه]] میکوشد و در برابر ناهنجاریهای [[اجتماعی]]، ساکت و بیتفاوت نمیماند؛ چرا که [[منتظر]] [[مصلح جهانی]] در [[اندیشه]] و عمل، مسیر [[صلاح]] و [[راستی]] را طی میکند<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref> تا [[مفاسد اخلاقی]]، سرقت، جنایت، آدمکشی، بهرهگیری و [[استثمار]] [[انسان]] از [[انسان]] از [[جامعه]] رخت بربندد. [[فضیلتها]] بر فضیحتها باز شناخته شده و طرد و محکوم گردد در [[جامعه]] [[برادری]] و [[تعاون]] باشد، تضامن و تکافل [[اجتماعی]] جای پایی پیدا کند<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>. | |||
# '''بعد [[سیاسی]]''': [[انسانها]] خواستار [[حکومتی]] [[صالح]]، دور از منکر و [[ریا]] فریبند و حاکمی را میطلبند که بتواند ارزشهای انسانی را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]]، اختناق، [[استکبار]] و استعباد را نفی کند<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref> و لازمۀ آن داشتن روحیۀ [[حقطلبی]] و [[عدالتگرایی]] است. | |||
# '''[[بعد اقتصادی]] [[انتظار]]''': حراست از [[فرهنگ دینی]] و زنده نگه داشتن اندیشۀ [[اسلامی]] از [[وظایف منتظران]] است و این مسأله بدون پشتوانه [[مالی]] و [[اقتصادی]] امکانپذیر نیست لذا [[منتظران]] باید این [[آمادگی]] [[مالی]] و [[اقتصادی]] برای [[ظهور]] را فراهم کنند<ref>ر.ک. [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>. | |||
# '''بعد [[نظامی]] و انتظامی''': امر بسیار مهم و مغفول، [[آمادگی نظامی]] در [[عصر انتظار]] است. جامعۀ منتظرِ یک [[قیام]] بزرگ و یک درگیری [[عظیم]] جهانی، باید [[آمادگی]] برای این درگیری و [[کمک]] به آن را داشته باشد<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴-۸۸.</ref>. | |||
=== | == پاسخها و دیدگاههای متفرقه == | ||
{{پاسخ پرسش | |||
| عنوان پاسخدهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین انصاری؛ | |||
| تصویر = Pic557.jpg | |||
| پاسخدهنده = عبدالرحمن انصاری | |||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالرحمن انصاری]]'''، در کتاب ''«[[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«[[جامعه]] از انسانهای مختلف با افکار، اهداف، [[آرزوها]]، [[رفتار]] و گفتار گوناگون و با سطوح مختلف مادی و معنوی تشکیل میشود. هر یک از افراد اجتماع از یکسو بر جامعهای که در آن [[زندگی]] میکنند، به [[میزان]] شخصیت وجودی خود تأثیر میگذارند و از سوی دیگر، از [[جامعه]] تأثیر میپذیرند. این تأثیرپذیری تا حدود زیادی متقابل بوده، [[انکار]]ناپذیر است. بنابراین، تغییر افکار، اهداف، [[رفتار]] و گفتار تک تک [[انسانها]] در حد خود به منزله تغییر مکانیسم و ساختار [[جامعه]] محسوب میشود. [[انتظار فرج]] و [[امید]] به آیندهای درخشان تغییر اساسی در [[رفتار]] و گفتار [[انسان]] ایجاد میکند؛ پس همانگونه که [[انتظار فرج]] در [[سازندگی]] یکایک [[انسانها]] مؤثر است، در [[سازندگی]] [[جامعه]] نیز که از همان [[انسانها]] تشکیل شده است، تأثیر خواهد گذاشت. | |||
[[اعتقاد]] به [[ظهور]] [[مصلح کلّ]] و اینکه زمانی میرسد که تمام [[نابسامانیهای اجتماعی]] برطرف خواهد شد و [[مساوات]] و [[عدالت]] در [[جامعه]] [[حاکم]] گشته، [[انسانهای صالح]] و [[شایسته]] پستهای کلیدی [[حکومت]] را به عهده خواهند گرفت و محلی برای افراد فرصت طلب و [[چاپلوس]] باقی نمیماند و حیلهها و تزویرها کنار رفته، [[حقیقت]] در تمام صحنه [[زندگی]] [[جایگاه]] خود را باز خواهد یافت، [[انسان]] را وادار میکند که علاوه بر [[اصلاح]] خویش در جهت [[اصلاح]] دیگران نیز کوشش نماید، زیرا [[اصلاحات]] زیر بنایی [[اجتماعی]] که انتظارش را میکشند، یک عمل فردی نیست، بلکه کاری است که تمام انسانهای [[متعهد]] و متقی باید در آن شرکت کنند و تلاشهای آنان هماهنگ و یکپارچه باشد. در یک فعالیت بزرگ و گسترده که پهنه [[گیتی]] را در بر میگیرد، هیچکس نمیتواند از حال دیگران غافل باشد، بلکه باید بر اساس مسؤولیتی که به عهده هر [[انسان]] صالحی هست، هر جا ضعفی مشاهده کرد، برای [[اصلاح]] آن بکوشد و با [[تلاش]] پیگیر خود موضعهای آسیب پذیر را ترمیم کند. | |||
{{ | انسانی که از [[بینش الهی]] برخوردار بوده و [[معتقد]] است که زمانی فرا میرسد که [[حق]] و [[عدالت]] به [[پیروزی]] نهایی خواهد رسید، هیچگاه با خود نمیاندیشد که کار از کار گذشته و دیگر امیدی به [[اصلاح]] نیست و [[تلاش]] و کوشش برای [[اصلاح جامعه]] بیهوده است، زیر این [[نومیدی]] و [[یأس]] با روحیه انسانی که واقعاً [[منتظر ظهور]] [[حضرت بقیة الله]] {{ع}} است، به هیچ وجه تناسب ندارد، چون [[انسان]] [[مؤمن]] [[یأس]] و [[نومیدی]] را یکی از بزرگترین [[گناهان]] میداند، همان طور که [[انسان]] آلوده به [[گناه]] [[حق]] ندارد از درگاه [[الهی]] [[ناامید]] باشد، چرا که این [[نومیدی]]، خود بزرگترین [[گناه]] است و باعث میشود که به [[فکر]] جُبران [[گناه]] خود نباشد و بیش از پیش به [[گناه]] و [[انحراف]] آلوده شود»<ref>[[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۳.</ref>. | ||
}} | |||
{{پاسخ پرسش | |||
| عنوان پاسخدهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ | |||
{{ | | تصویر = Pic259.jpg | ||
| پاسخدهنده = عبدالمجید زهادت | |||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«[[انتظار]] نه تنها در زندگی فردی [[منتظر]]، مؤثر است که در حوزه رابطه فرد با [[جامعه]] نیز مطرح و برنامه دارد و او را به تأثیرگذاری مثبت در [[جامعه]] وا میدارد. از آنجا که شرط [[ظهور]] [[دولت حق]]، [[آمادگی]] جمعی است، هر کس به اندازه توان خود برای [[اصلاح جامعه]] میکوشد و در برابر ناهنجاریهای [[اجتماعی]]، ساکت و بیتفاوت نمیماند؛ چرا که [[منتظر]] [[مصلح جهانی]] در [[اندیشه]] و عمل، مسیر [[صلاح]] و [[راستی]] را طی میکند»<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref>. | |||
}} | |||
{{پاسخ پرسش | |||
| عنوان پاسخدهنده = ۳.آقای رضوانی؛ | |||
| تصویر = 15207.jpg | |||
| پاسخدهنده = علی اصغر رضوانی | |||
| پاسخ = آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«[[انتظار]] در ابعاد گوناگون حیات انسانی آثار ژرف میگذارد، و بیشترین اثرگذاری آن در بعد تعهدها و مسئولیتهای [[اجتماعی]] و احساس دیگر خواهی و [[احسان]] [[دوستی]] عینیت مییابد؛ زیرا که در مفهوم [[انتظار]]، [[انسان]] گرایی نهفته است. [[انسان]] [[منتظر]] پیوندی ناگسستنی با [[هدفها]] و آرمانهای [[امام]] [[منتظر]] و [[موعود]] خود دارد و در آن راستا گام بر میدارد و همسان و همسوی آن اهداف و آرمانها حرکت میکند و همه جهت گیریها و گرایشها و گزینشهایش در آن چارچوب قرار میگیرد. [[امام]] [[موعود]]، غمگسار [[راستین]] غمزدگان و یار و یاور واقعی [[مظلومان]] و حامی حقیقی [[مستضعفان]] است. | |||
پس [[جامعه منتظر]] و انسانهای دارای خصلت [[انتظار]] باید در زمینه خواستها و هدفهای امامشان عمل کنند و به [[یاری]] انسانهای [[مظلوم]] و محروم بشتابند و [[دل]] آزردگان را مرهم نهند و دشواریها و مشکلات [[مردم]] را تا حد توان، طبق خواسته و رضای امامشان برطرف سازند. و اگر چنین شد در قلمرو [[جامعه منتظر]]، محروم و تهیدست و [[بیمار]] بی درمان و دلتنگ و افسرده و اندوهگین و گرفتار باقی نخواهد ماند. | |||
شاید یکی از معانی برخی از [[احادیث]] درباره [[انتظار فرج]] که گفتهاند: "[[انتظار فرج]] خود [[فرج]] است" همین معنا باشد که [[جامعه منتظر]] اگر انتظاری [[راستین]] و صادقانه داشته باشد دست کم در حوزه خود، مشکلات و نابسامانیهای [[مردم]] را برطرف میکند و خواستهها و آرمانهای [[امام]] [[موعود]] را در محیط خویش تحقق میبخشد؛ لذا [[امام رضا]] {{ع}} فرمود: {{عربی|«انتظار الفرج من الفرج»}}<ref> بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۳۱، ح۲۹.</ref>؛ [[انتظار فرج]] جزء [[فرج]] است.»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۷، ۸۸.</ref>. | |||
[[ | }} | ||
{{پاسخ پرسش | |||
| عنوان پاسخدهنده = ۴. آقای ربانی خوراسگانی؛ | |||
{{ | | تصویر = Pic363.jpg | ||
| پاسخدهنده = محمد صادق ربانی خوراسگانی | |||
| پاسخ = آقای '''[[محمد صادق ربانی خوراسگانی]]'''، در کتاب ''«[[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی]]»'' در اینباره گفته است: | |||
== | «از کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار حضرت مهدی]] {{ع}} در [[عصر غیبت]]، [[آراستگی]] [[جامعه]] به [[هنجارها]] و [[خوبیها]] و پیراستن از ناهنجاریها و بدیهاست. بر همین اساس، دیگر کارکرد [[اجتماعی]] [[انتظار]]، کنترل [[اجتماعی]]، یعنی دوری از [[انحرافات]] و ناهنجاریها و گرایش به [[ارزشها]] و هنجارهای [[دینی]] است؛ چنانچه [[امام صادق]] {{ع}} میفرمایند: {{متن حدیث|"مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلاَقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، تحقیق علی اکبر غفاری، ص ۲۰۰، ح ۱۶.</ref>. در این [[کلام]] [[منتظر واقعی]] کسی است که خود را با [[ورع]] و [[پرهیزکاری]] و دوری از ناهنجاریها و آراستن به [[هنجارها]] و [[خوبیها]] وفق میدهد. پس یکی از [[وظایف منتظران امام زمان]] {{ع}} در [[عصر غیبت]]، دوری جستن از [[انحرافات]] و ناهنجاریهاست. با توجه به ناگهانی بودن امر [[ظهور امام زمان]] {{ع}}، ایشان همه [[شیعیان]] و [[منتظران]] را به [[اعمال پسندیده]] و دوری از [[بدیها]] و ناهنجاریها فراخوانده، میفرمایند: {{متن حدیث|" فَيَعْمَلُ كُلُّ اِمْرِئٍ مِنْكُمْ مَا يَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ لِيَتَجَنَّبَ مَا يُدْنِيهِ مِنْ كَرَاهِيَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ اِمْرَأً يَبْغَتُهُ فَجْأَةٌ حِينَ لاَ تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لاَ يُنَجِّيهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَى حَوْبَةٍ..."}}<ref>محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.</ref>؛ "هریک از شما باید آنچه را که موجب [[دوستی]] ما میشود، پیشه خود سازید و از هر آنچه موجب [[خشم]] و [[ناخشنودی]] ما میگردد، دوری گزینید؛ زیرا [[فرمان]] ما به یکباره و ناگهانی فرا میرسد و در آن زمان [[توبه]] و بازگشت برای کسی نفع و سودی ندارد و [[پشیمانی]] از [[گناه]]، کسی را از [[کیفر]] ما [[نجات]] نمیبخشد. بنابراین از آثار و کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار حقیقی]] [[امام زمان]] {{ع}}، کنترل [[اجتماعی]] و دوری از [[انحرافات]] و ناهنجاریها بوده، [[منتظر واقعی]]، هرگز خود را به [[گناه]]، [[بدیها]] و [[زشتیها]] آلوده نمیکند»<ref>[[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۴۵.</ref>. | ||
{{ | }} | ||
{{ | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۵. آقای دکتر شرفی (متخصص روانشناسی و علوم تربیتی)؛ | |||
| تصویر = 16667.jpg | |||
| پاسخدهنده = محمد رضا شرفی | |||
| پاسخ = آقای دکتر '''[[محمد رضا شرفی]]'''، در مقاله ''«[[مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار (مقاله)|مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«از بعد [[اجتماعی]] نیز، [[وحدت]] قابل تأمل است. وجود [[هدف]] مشترک در یک [[ملت]] یا [[جامعه]]، موجب نوعی پیوند، دلبستگی و [[وحدت]] میان معتقدان به آن [[هدف]] میشود. در میان جامعهای که بزرگترین آرمانش، [[ظهور امام عصر]] {{ع}} است، نوعی همدلی، همنوایی و هماندیشی پدید میآید. چنین هدفی از چند جهت از هدفهای دیگر متمایز است: | |||
# این [[هدف]] چون در واژه "[[انتظار]]"، معنا مییابد، دارای [[قداست]] ویژهای است و هیچ [[هدف]] دیگری در [[معنویت]] و [[قداست]] به پایه آن نمیرسد؛ چراکه این یک [[انتظار]] معمولی نیست، بلکه طولانیترین [[انتظار]] برای [[ظهور]] [[کاملترین انسان]] عصر است. | |||
# چنین هدفی که با مسئله [[امامت]] و [[رهبری]] [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} در [[عصر ظهور]] ایشان، ارتباط مییابد، از لحاظ مراتب ارزشی، در اوج اهداف و آرمانهای یک [[جامعه]] قرار میگیرد؛ زیرا هیچ موضوع دیگری به سان این امر، به حیات و بقای [[جامعه]]، بستگی پیدا نمیکند؛ چه، آنکه «به [[یمن]] وجود اوست که به خلق، روزی میرسد و [[زمین]] و [[آسمان]] به وجودش برقرار است و به واسطه او [[خدا]] [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] میکند پس از آنکه پر از [[بیداد]] و [[ستم]] شده باشد»<ref>مفاتیح الجنان،(نشر فیض)، ص ۱۲۸.</ref>. وقتی از جایگاه [[امام]] {{ع}} در برپایی جامعهای مبتنی بر [[عدالت]]، سخن به میان آید، بیمناسبت نخواهد بود که تا اندازهای چنین جایگاهی، روشن شود. | |||
* '''[[مراقبت]] دایمی''': یکی از پیآمدهای طبیعی و منطقی [[انتظار]]، احساس حضور است. [[منتظر واقعی]]، با [[اعتقاد]] به اینکه اعمالش، پیوسته در منظر آن [[عزیز]] واقع میشود، نسبت میان خود و آن [[حضرت]] را در احساس حضور، متجلی میبیند و هرجا که باشد، گویی خود را در [[خیمه]] آن [[حضرت]] و [[گوش به فرمان]] ایشان، احساس میکند و لازمه [[انتظار حقیقی]] را، تلاش برای جلب [[رضایت]] ایشان میداند؛ بنابراین برای تحقق این مهم، نهتنها، [[عمل به واجبات]] و ترک [[محرمات]] را وجهه [[همت]] خویش قرار میدهد، بلکه از هر غفلتی نیز پرهیز میکند؛ همانگونه که [[استغفار]] [[خواص]]، [[استغفار]] از [[گناه]] نبوده و نیست بلکه آنان هر غفلتی از [[یاد خدا]] و انس با [[محبوب]] را برای خود گناهی بزرگ میشمردند و از آن [[استغفار]] میکردند. [[منتظر]]، به [[یاری]] [[معرفت]] خویش، [[امام]] {{ع}} را در [[غیبت]]، همچون [[خورشید پشت ابر]] دانسته، و او را ناظر بر حالات و نیات خود میداند و چیزی را از دیدگان آن [[حضرت]] مخفی نمیپندارد. و در چنین موقعیتی است که احساس حضور معنا پیدا میکند.(...) | |||
* '''[[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]''': از جهات [[تربیتی]] و [[اخلاقی]] فرد سالم، زمینهساز [[جامعه]] سالم است و [[جامعه]] سالم، عامل تداوم و بقای فرد سالم است و این دو در تعامل با یکدیگرند. بنابراین نوعی [[التزام]] منطقی میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، وجود دارد. گفتنی است که منظور از واژه "[[سلامت]]"، [[مصونیت]] [[دین]] در سطح فرد و [[جامعه]] است. [[مصونیت]] [[دین]]، در پرتو [[تقوا]] امکانپذیر است. همان عاملی که عمل به آن، یکی از مهمترین [[وظایف شیعیان]] و [[پیروان]] [[امام عصر]] {{ع}} در زمان غیبت است؛<ref>سید محمد بنیهاشمی، معرفت امام عصر {{ع}}، ص ۳۱۰.</ref> زیرا آن [[حضرت]]، معنای [[تقوا]] است و [[انتظار]] منطقی آن است که منتظرانش نیز از نوعی سنخیت نسبی با ایشان برخوردار باشند تا در اظهار [[محبت]] و ارادت آنان به آن [[حضرت]]، نشانهای از [[صداقت]]، مشاهده شود. از سوی دیگر، در رأس فرمایشات [[معصومین]] {{عم}} سفارش به [[تقوا]] به چشم میخورد: [[امام صادق]] {{ع}} میفرمایند: قسم به [[خدا]]، شما بر [[دین خدا]] و [[فرشتگان]] او هستید؛ پس ما را نسبت به این امر ([[دینداری]] خودتان) به وسیله [[ورع]] و [[اجتهاد]] [[یاری]] نمایید.<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۴۷، ح ۲۰۴۱۰.</ref> هم ایشان در سفارش دیگری میافزایند: بر شما است رعایت کردن [[ورع]]، به درستی که [[ورع]]، آن [[دینی]] است که ما ملتزم به آن هستیم و [[خدا]] را به وسیله آن [[بندگی]] میکنیم و همین را از [[اهل ولایت]] و [[محبت]] خود [[انتظار]] داریم. ما را به خاطر [[شفاعت]] کردن به [[سختی]] و زحمت نیندازید.<ref>همان، ص ۲۴۸، ح ۲۰۴۱۱.</ref>»<ref>[[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار (مقاله)|مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم]]، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref>. | |||
}} | |||
{{پاسخ پرسش | |||
| عنوان پاسخدهنده = ۶. آقای دکتر قائمی؛ | |||
| تصویر = 1130809.jpg | |||
| پاسخدهنده = علی قائمی | |||
| پاسخ = آقای دکتر '''[[علی قائمی]]'''، در کتاب ''«[[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«زمینه مورد نظر در امر [[انتظار]] این است که روابط انسانی بر [[جامعه]] [[حاکم]] گردد، [[مفاسد اخلاقی]]، سرقت، جنایت، آدمکشی، بهرهگیری، [[استثمار]] [[انسان]] از [[انسان]] از [[جامعه]] رخت بربندد. [[فضیلتها]] بر فضیحتها باز شناخته شده و طرد و محکوم کردند در [[جامعه]] [[برادری]] و [[تعاون]] باشد، تضامن و تکافل [[اجتماعی]] جای پایی پیدا کند. [[انتظار]] این است که روزی ستمبارگیها در هم شکنند و [[انسانها]] [[قدرت]] یابند که ریشه [[دوروئی]] و [[نفاق]] را از [[جامعه]] برکنند، پایههای کجروی و [[انحراف]] را ویران سازند، قدرتهای [[ناصالح]] را از [[جامعه]] طرد نمایند، افراد [[صالح]] و [[رشید]] [[سرپرستی]] روابط را بر عهده گیرند. [[انتظار]] این است که [[مفاسد اجتماعی]]، رذالتها، [[آشوبها]]، طنینهای نابجا و امواج تلاطمانگیز از میان برداشته شوند و روابط بر اساس تفاهم، [[همکاری]] و [[همیاری]] و [[خیرخواهی]] گردد. [[انسانها]] چون دشمنانی نباشند که روبروی هم قرار میگیرند، و رابطه مشتری و فروشنده چون رابطه دو خصم نسبت به هم نباشد. و بالاخره در جنبه [[اجتماعی]] [[انتظار]] این است که عوامل اغواکننده در [[جامعه]] [[حق حیات]] نداشته باشند، وسایل ارتباط جمعی در طریق [[هدایت]] و رشد و ارتقاء [[مردم]] باشند، روزنامهها و کتب و مجلات به تنویر افکار بپردازند و از هر چه که مایه [[گمراهی]] و [[فساد]] وانحطاط است دور و برکنار گردند»<ref>[[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص81-86.</ref>. | |||
}} | |||
== پرسشهای مصداقی همطراز == | |||
{{پرسش وابسته}} | |||
# [[ابعاد فکری و اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]] | # [[ابعاد فکری و اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]] | ||
# [[ابعاد اخلاقی و تربیتی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]] | # [[ابعاد اخلاقی و تربیتی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]] | ||
خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
# [[ابعاد فردی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]] | # [[ابعاد فردی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]] | ||
# [[ابعاد اجتماعی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]] | # [[ابعاد اجتماعی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]] | ||
{{پایان | {{پایان پرسش وابسته}} | ||
== پرسشهای وابسته == | |||
{{پرسمان انتظار فرج}} | {{پرسمان انتظار فرج}} | ||
== | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:پرسش]] | ||
[[رده:پرسمان مهدویت]] | [[رده:پرسمان مهدویت]] | ||
[[رده:(اح): پرسشهایی با ۶ پاسخ]] | [[رده:(اح): پرسشهایی با ۶ پاسخ]] | ||
[[رده:(اح): پرسشهای مهدویت با ۶ پاسخ]] | [[رده:(اح): پرسشهای مهدویت با ۶ پاسخ]] |