مدت حکمرانی سفیانی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
جز (جایگزینی متن - ':«' به ': «') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[سفیانی]] است.</div> | <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[سفیانی]] است.</div> | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
دوران [[حکومت]] [[سفیانی]]، در یک [[روایت]] ۹ ماه ذکر شده<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۳۰۴؛ ابن حماد مروزی، نعیم، الفتن، ج ۱، ص ۲۷۸.</ref> و در روایتی دیگر، افزودن یک روز بر ۸ ماه نیز نفی گردیده است<ref>صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۱.</ref>. [[خبر]] دیگری نیز وجود دارد که [[مدت حکومت سفیانی]] را سه سال و نیم ذکر کرده است<ref>ابن حماد مروزی، نعیم، الفتن، ج ۱، ص ۲۷۸.</ref>. افزون بر آنکه [[روایات]] موجود درباره [[دین]] و [[مذهب]] وی، هم داستان نیستند<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۳۰۶؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص ۴۶۳؛ برای آگاهی بیشتر ر.ک: صدر، سید محمد، تاریخ الغیبة الکبری، (مترجم: سید حسین افتخارزاده)، ص ۶۵۰.</ref>»<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]] و [[عبدالهادی فقهی‌زاده|فقهی‌زاده، عبدالهادی]]، [[تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن (مقاله)|تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن]]، ص 131.</ref>. | دوران [[حکومت]] [[سفیانی]]، در یک [[روایت]] ۹ ماه ذکر شده<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۳۰۴؛ ابن حماد مروزی، نعیم، الفتن، ج ۱، ص ۲۷۸.</ref> و در روایتی دیگر، افزودن یک روز بر ۸ ماه نیز نفی گردیده است<ref>صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۱.</ref>. [[خبر]] دیگری نیز وجود دارد که [[مدت حکومت سفیانی]] را سه سال و نیم ذکر کرده است<ref>ابن حماد مروزی، نعیم، الفتن، ج ۱، ص ۲۷۸.</ref>. افزون بر آنکه [[روایات]] موجود درباره [[دین]] و [[مذهب]] وی، هم داستان نیستند<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۳۰۶؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص ۴۶۳؛ برای آگاهی بیشتر ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ الغیبة الکبری، (مترجم: سید حسین افتخارزاده)، ص ۶۵۰.</ref>»<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]] و [[عبدالهادی فقهی‌زاده|فقهی‌زاده، عبدالهادی]]، [[تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن (مقاله)|تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن]]، ص 131.</ref>. | ||
مجموعه اقدامات [[سفیانی]] از آغاز حرکت تا زمان کشته شدن او پانزده ماه به طول می‌انجامد که شش ماه آن برای [[تصرف]] سرزمین‌های مورد نظر وی، صرف می‌شود. [[امام صادق]] {{ع}} در [[روایت]] معتبری فرموده‌اند: {{متن حدیث|" السُّفْيَانِيُّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُهُ فِي رَجَبٍ وَ مِنْ أَوَّلِ خُرُوجِهِ إِلَى آخِرِهِ خَمْسَةَ عَشَرَ شَهْراً سِتَّةُ أَشْهُرٍ يُقَاتِلُ فِيهَا "}}<ref>[[سفیانی]] از حتمیات است... از ابتدای حرکت او تا آخر کارش، پانزده ماه به طول می‌انجامد. شش ماه آن را به جنگ و نبرد می‌گذراند؛ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۰، باب ۱۸، ح۱. (درباره اعتبار این حدیث، نک: [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]] ص۳۰)</ref>. | مجموعه اقدامات [[سفیانی]] از آغاز حرکت تا زمان کشته شدن او پانزده ماه به طول می‌انجامد که شش ماه آن برای [[تصرف]] سرزمین‌های مورد نظر وی، صرف می‌شود. [[امام صادق]] {{ع}} در [[روایت]] معتبری فرموده‌اند: {{متن حدیث|" السُّفْيَانِيُّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُهُ فِي رَجَبٍ وَ مِنْ أَوَّلِ خُرُوجِهِ إِلَى آخِرِهِ خَمْسَةَ عَشَرَ شَهْراً سِتَّةُ أَشْهُرٍ يُقَاتِلُ فِيهَا "}}<ref>[[سفیانی]] از حتمیات است... از ابتدای حرکت او تا آخر کارش، پانزده ماه به طول می‌انجامد. شش ماه آن را به جنگ و نبرد می‌گذراند؛ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۰، باب ۱۸، ح۱. (درباره اعتبار این حدیث، نک: [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]] ص۳۰)</ref>. | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
در این مورد که او بر مناطق تحت تصرفش چند ماه [[حکم]] می‌راند، دو دسته [[روایت]] وجود دارد؛ برخی [[روایات]] زمان حکمرانی وی را نُه ماه معین کرده‌اند<ref>الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶، باب۱۸، ح۱۴؛ همان، ص۳۱۱، باب۱۸، ح۳.</ref>، از جمله [[امام صادق]] {{ع}} در ادامه [[روایت]] سابق فرموده‌اند: {{متن حدیث|" فَإِذَا مَلَكَ الْكُوَرَ الْخَمْسَ مَلَكَ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ وَ لَمْ يَزِدْ عَلَيْهَا يَوْماً"}}<ref>چون سرزمین‌های پنج‌گانه را به تصرف خود درآورد، نه ماه و نه یک روز بیشتر، بر آن‌ها حکم می‌راند.</ref>. آن حضرت در [[روایت]] دیگری فرموده‌اند: {{متن حدیث|" إِذَا اسْتَوْلَى السُّفْيَانِيُّ عَلَى الْكُوَرِ الْخَمْسِ فَعُدُّوا لَهُ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ "}}<ref>چون [[سفیانی]] به مناطق پنج‌گانه، سیطره یافت، برایش نه ماه بشمارید؛ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶، باب ۱۸، ح۱۳.</ref>. [[روایت]] دیگری، زمان [[حکومت]] او را هشت ماه می‌داند. [[ابو منصور بجلی]]، در ضمن روایتی می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} پرسیدم: [[سفیانی]] نُه ماه بر سرزمین‌های پنج‌گانه [[حکم]] می‌راند؟ حضرت فرمودند: {{متن حدیث|" وَ لَكِنْ يَمْلِكُ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ لَا يَزِيدُ يَوْما"}}<ref>خیر. او هشت ماه و نه یک روز بیشتر، حکم می‌راند؛ کمال الدین، ص۶۵۱، باب ۵۷، ح۱۱. سند این روایت به این صورت است: «حدثنا أبی و محمد بن الحسن قالا: حدثنا محمد بن ابی القاسم ماجیلویه، عن محمد بن علی الکوفی، قال: حدثنا الحسین بن سفیان، عن قتیبه بن محمد، عن عبدالله بن أبی‌منصور البجلی، قال: سألت اباعبدالله {{ع}}...» این روایت به دلیل وجود محمد بن علی کوفی ضعیف است. (نک: اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۲۳)</ref>. | در این مورد که او بر مناطق تحت تصرفش چند ماه [[حکم]] می‌راند، دو دسته [[روایت]] وجود دارد؛ برخی [[روایات]] زمان حکمرانی وی را نُه ماه معین کرده‌اند<ref>الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶، باب۱۸، ح۱۴؛ همان، ص۳۱۱، باب۱۸، ح۳.</ref>، از جمله [[امام صادق]] {{ع}} در ادامه [[روایت]] سابق فرموده‌اند: {{متن حدیث|" فَإِذَا مَلَكَ الْكُوَرَ الْخَمْسَ مَلَكَ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ وَ لَمْ يَزِدْ عَلَيْهَا يَوْماً"}}<ref>چون سرزمین‌های پنج‌گانه را به تصرف خود درآورد، نه ماه و نه یک روز بیشتر، بر آن‌ها حکم می‌راند.</ref>. آن حضرت در [[روایت]] دیگری فرموده‌اند: {{متن حدیث|" إِذَا اسْتَوْلَى السُّفْيَانِيُّ عَلَى الْكُوَرِ الْخَمْسِ فَعُدُّوا لَهُ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ "}}<ref>چون [[سفیانی]] به مناطق پنج‌گانه، سیطره یافت، برایش نه ماه بشمارید؛ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶، باب ۱۸، ح۱۳.</ref>. [[روایت]] دیگری، زمان [[حکومت]] او را هشت ماه می‌داند. [[ابو منصور بجلی]]، در ضمن روایتی می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} پرسیدم: [[سفیانی]] نُه ماه بر سرزمین‌های پنج‌گانه [[حکم]] می‌راند؟ حضرت فرمودند: {{متن حدیث|" وَ لَكِنْ يَمْلِكُ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ لَا يَزِيدُ يَوْما"}}<ref>خیر. او هشت ماه و نه یک روز بیشتر، حکم می‌راند؛ کمال الدین، ص۶۵۱، باب ۵۷، ح۱۱. سند این روایت به این صورت است: «حدثنا أبی و محمد بن الحسن قالا: حدثنا محمد بن ابی القاسم ماجیلویه، عن محمد بن علی الکوفی، قال: حدثنا الحسین بن سفیان، عن قتیبه بن محمد، عن عبدالله بن أبی‌منصور البجلی، قال: سألت اباعبدالله {{ع}}...» این روایت به دلیل وجود محمد بن علی کوفی ضعیف است. (نک: اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۲۳)</ref>. | ||
از میان دو دسته [[روایات]] یاد شده، [[روایات]] دسته دوم از نظر [[سند]] ضعیف و اعتماد‌ناپذیرند، اما در میان دسته اوّل [[حدیث]] معتبر نیز وجود دارد. از [[امام صادق]] {{ع}} در [[حدیث]] معتبر دیگری که [[شیخ طوسی]] آن را از کتاب [[فضل بن شاذان]] [[روایت]] کرده این‌چنین [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|"إِنَّ السُّفْيَانِيَّ يَمْلِكُ بَعْدَ ظُهُورِهِ عَلَى الْكُوَرِ الْخَمْسِ حَمْلَ امْرَأَةٍ ثُمَّ قَالَ{{ع}} أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ حَمْلَ جَمَلٍ "}}<ref>[[سفیانی]] پس از سیطره بر سرزمین‌های پنج‌گانه به اندازه بارداری زن ( نه ماه) حکم می‌راند. سپس فرمودند: از خداوند استغفار می‌کنم بلکه به اندازه بارداری شتر (یک سال) حکم می‌راند؛ الغیبة للطوسی، ص۴۴۹، ح۴۵۲. سند این روایت به این صورت است:«ابن أبی عمیر عن عمر بن اذینه، عن محمد بن مسلم، قال: سمعت اباعبدالله {{ع}} یقول: ...» درباره وثاقت ابن ابی عمیر، نک: الفهرست، ص۴۰۴؛ درباره وثاقت عمرب اذینه، نک: رجال النجاشی، ص۲۸۳؛ درباره وثاقت محمد بن مسلم، نک: همان، ص۳۲۳. درباره اعتبار طریق شیخ طوسی به کتاب فضل بن شاذان پیش از این سخن گفته شد | از میان دو دسته [[روایات]] یاد شده، [[روایات]] دسته دوم از نظر [[سند]] ضعیف و اعتماد‌ناپذیرند، اما در میان دسته اوّل [[حدیث]] معتبر نیز وجود دارد. از [[امام صادق]] {{ع}} در [[حدیث]] معتبر دیگری که [[شیخ طوسی]] آن را از کتاب [[فضل بن شاذان]] [[روایت]] کرده این‌چنین [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|"إِنَّ السُّفْيَانِيَّ يَمْلِكُ بَعْدَ ظُهُورِهِ عَلَى الْكُوَرِ الْخَمْسِ حَمْلَ امْرَأَةٍ ثُمَّ قَالَ {{ع}} أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ حَمْلَ جَمَلٍ "}}<ref>[[سفیانی]] پس از سیطره بر سرزمین‌های پنج‌گانه به اندازه بارداری زن (نه ماه) حکم می‌راند. سپس فرمودند: از خداوند استغفار می‌کنم بلکه به اندازه بارداری شتر (یک سال) حکم می‌راند؛ الغیبة للطوسی، ص۴۴۹، ح۴۵۲. سند این روایت به این صورت است: «ابن أبی عمیر عن عمر بن اذینه، عن محمد بن مسلم، قال: سمعت اباعبدالله {{ع}} یقول: ...» درباره وثاقت ابن ابی عمیر، نک: الفهرست، ص۴۰۴؛ درباره وثاقت عمرب اذینه، نک: رجال النجاشی، ص۲۸۳؛ درباره وثاقت محمد بن مسلم، نک: همان، ص۳۲۳. درباره اعتبار طریق شیخ طوسی به کتاب فضل بن شاذان پیش از این سخن گفته شد.</ref>. | ||
با این حال، درباره زمان حکمرانی [[سفیانی]] دو دسته [[روایت]] متعارض وجود دارد و درباره آن نمی‌توان قاطعانه [[داوری]] کرد. [[علامه مجلسی]] در توجیه [[اختلاف]] [[روایات]] یادشده، چند احتمال را ذکر می‌کند: نخست این‌که برخی از این [[روایات]] تقیه‌ای باشد؛ زیرا در منابع [[اهل سنت]] نیز در این‌باره روایاتی وجود دارد؛ دوم این‌که در این‌باره احتمال [[بدا]] می‌رود، لذا احتمال تحقق هر یک از این مقادیر می‌رود؛ سوم این‌که این [[روایات]] ناظر به مدت اسقرار [[دولت]] [[سفیانی]] باشد که به حسب اعتبارات مختلف برای آن می‌توان زمان‌های متفاوتی را برشمرد<ref>بحار الانوار، ج۵۲، ص۲۱۶.</ref>. آن‌چه گذشت، بخشی از ابعاد ماجرای [[سفیانی]] و حوادث مربوط به آن بود. بی‌گمان، هنوز ابعاد دیگری از این رخداد وجود دارد که برای ما ناشناخته مانده است و با کنکاش و تأمل در [[روایات]] [[اهل بیت]] {{عم}} می‌توان آن‌ها را به دست آورد»<ref>[[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۱۷۶ - ۱۷۹.</ref>. | |||
==پرسش مستقیم== | از [[عبدالله بن ابی منصور بجلی]] [[روایت]] شده که گفت: از [[امام صادق|ابی عبدالله]] {{ع}} درباره نام [[سفیانی]] پرسیدم. فرمودند: به نام او چه کار داری؟ حال آنکه او نواحی پنج‌گانه [[شام]]، یعنی [[دمشق]]، [[حمص]]، [[فلسطین]]، [[اردن]] و قَنسرین را [[تصرف]] می‌کند. پس در آن هنگام [[منتظر فرج]] باشید. گفتم: آیا نُه ماه بر آنجا [[حکومت]] می‌کند؟ فرمودند: نه بلکه هشت ماه و یک روز هم بر آن اضافه نمی‌شود"<ref>{{متن حدیث|" عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ الْبَجَلِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} عَنِ اسْمِ السُّفْيَانِيِّ؟ فَقَالَ: وَ مَا تَصْنَعُ بِاسْمِهِ؟ إِذَا مَلَكَ كُوَرَ الشَّامِ الْخَمْسَ؛ دِمَشْقَ، وَ حِمْصَ، وَ فِلَسْطِينَ، وَ الْأُرْدُنَّ، وَ قِنَّسْرِينَ، فَتَوَقَّعُوا عِنْدَ ذَلِكَ الْفَرَجَ. قُلْتُ: يَمْلِكُ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ؟ قَالَ: لَا، وَ لَكِنْ يَمْلِكُ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ لَا يَزِيدُ يَوْماً "}}؛ نک: کمال الدین و تمام النعمه، ص ۶۵۱.</ref>»<ref>[[حیدر کامل]]، [[دجال آخرالزمان (کتاب)|دجال آخرالزمان]]، ص 253 -254.</ref>. | ||
== پرسش مستقیم == | |||
* [[حکمرانی سفیانی چقدر به طول می‌انجامد؟ (پرسش)]] | * [[حکمرانی سفیانی چقدر به طول می‌انجامد؟ (پرسش)]] | ||
== پرسش‌های وابسته == | |||
{{پرسمان خروج سفیانی}} | {{پرسمان خروج سفیانی}} | ||
== جستارهای وابسته == | |||
{{مدخل سفیانی}} | {{مدخل سفیانی}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:151895.jpg|22px]] [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|'''تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور''']] | # [[پرونده:151895.jpg|22px]] [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|'''تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور''']] | ||
#[[پرونده:151931.jpg|22px]] [[حیدر کامل]]، [[دجال آخرالزمان (کتاب)|'''دجال آخرالزمان''']] | # [[پرونده:151931.jpg|22px]] [[حیدر کامل]]، [[دجال آخرالزمان (کتاب)|'''دجال آخرالزمان''']] | ||
#[[پرونده:Motal.jpg|22px]] [[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]] و [[عبدالهادی فقهی‌زاده|فقهی‌زاده، عبدالهادی]]، [[تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن (مقاله)|تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن]] | # [[پرونده:Motal.jpg|22px]] [[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]] و [[عبدالهادی فقهی‌زاده|فقهی‌زاده، عبدالهادی]]، [[تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن (مقاله)|تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن]] | ||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:امام مهدی]] | [[رده:امام مهدی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۴
این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون سفیانی است.
مقدمه
دوران حکومت سفیانی، در یک روایت ۹ ماه ذکر شده[۱] و در روایتی دیگر، افزودن یک روز بر ۸ ماه نیز نفی گردیده است[۲]. خبر دیگری نیز وجود دارد که مدت حکومت سفیانی را سه سال و نیم ذکر کرده است[۳]. افزون بر آنکه روایات موجود درباره دین و مذهب وی، هم داستان نیستند[۴]»[۵].
مجموعه اقدامات سفیانی از آغاز حرکت تا زمان کشته شدن او پانزده ماه به طول می‌انجامد که شش ماه آن برای تصرف سرزمین‌های مورد نظر وی، صرف می‌شود. امام صادق (ع) در روایت معتبری فرموده‌اند: «" السُّفْيَانِيُّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُهُ فِي رَجَبٍ وَ مِنْ أَوَّلِ خُرُوجِهِ إِلَى آخِرِهِ خَمْسَةَ عَشَرَ شَهْراً سِتَّةُ أَشْهُرٍ يُقَاتِلُ فِيهَا "»[۶].
در این مورد که او بر مناطق تحت تصرفش چند ماه حکم می‌راند، دو دسته روایت وجود دارد؛ برخی روایات زمان حکمرانی وی را نُه ماه معین کرده‌اند[۷]، از جمله امام صادق (ع) در ادامه روایت سابق فرموده‌اند: «" فَإِذَا مَلَكَ الْكُوَرَ الْخَمْسَ مَلَكَ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ وَ لَمْ يَزِدْ عَلَيْهَا يَوْماً"»[۸]. آن حضرت در روایت دیگری فرموده‌اند: «" إِذَا اسْتَوْلَى السُّفْيَانِيُّ عَلَى الْكُوَرِ الْخَمْسِ فَعُدُّوا لَهُ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ "»[۹]. روایت دیگری، زمان حکومت او را هشت ماه می‌داند. ابو منصور بجلی، در ضمن روایتی می‌گوید: از امام صادق (ع) پرسیدم: سفیانی نُه ماه بر سرزمین‌های پنج‌گانه حکم می‌راند؟ حضرت فرمودند: «" وَ لَكِنْ يَمْلِكُ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ لَا يَزِيدُ يَوْما"»[۱۰].
از میان دو دسته روایات یاد شده، روایات دسته دوم از نظر سند ضعیف و اعتماد‌ناپذیرند، اما در میان دسته اوّل حدیث معتبر نیز وجود دارد. از امام صادق (ع) در حدیث معتبر دیگری که شیخ طوسی آن را از کتاب فضل بن شاذان روایت کرده این‌چنین نقل شده است: «"إِنَّ السُّفْيَانِيَّ يَمْلِكُ بَعْدَ ظُهُورِهِ عَلَى الْكُوَرِ الْخَمْسِ حَمْلَ امْرَأَةٍ ثُمَّ قَالَ (ع) أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ حَمْلَ جَمَلٍ "»[۱۱].
با این حال، درباره زمان حکمرانی سفیانی دو دسته روایت متعارض وجود دارد و درباره آن نمی‌توان قاطعانه داوری کرد. علامه مجلسی در توجیه اختلاف روایات یادشده، چند احتمال را ذکر می‌کند: نخست این‌که برخی از این روایات تقیه‌ای باشد؛ زیرا در منابع اهل سنت نیز در این‌باره روایاتی وجود دارد؛ دوم این‌که در این‌باره احتمال بدا می‌رود، لذا احتمال تحقق هر یک از این مقادیر می‌رود؛ سوم این‌که این روایات ناظر به مدت اسقرار دولت سفیانی باشد که به حسب اعتبارات مختلف برای آن می‌توان زمان‌های متفاوتی را برشمرد[۱۲]. آن‌چه گذشت، بخشی از ابعاد ماجرای سفیانی و حوادث مربوط به آن بود. بی‌گمان، هنوز ابعاد دیگری از این رخداد وجود دارد که برای ما ناشناخته مانده است و با کنکاش و تأمل در روایات اهل بیت (ع) می‌توان آن‌ها را به دست آورد»[۱۳].
از عبدالله بن ابی منصور بجلی روایت شده که گفت: از ابی عبدالله (ع) درباره نام سفیانی پرسیدم. فرمودند: به نام او چه کار داری؟ حال آنکه او نواحی پنج‌گانه شام، یعنی دمشق، حمص، فلسطین، اردن و قَنسرین را تصرف می‌کند. پس در آن هنگام منتظر فرج باشید. گفتم: آیا نُه ماه بر آنجا حکومت می‌کند؟ فرمودند: نه بلکه هشت ماه و یک روز هم بر آن اضافه نمی‌شود"[۱۴]»[۱۵].
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- سفیانی که خروجش از نشانه‌های حتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های جسمانی سفیانی چیست؟ (پرسش)
- روش شناسایی سفیانی چیست؟ (پرسش)
- دین سفیانی چیست؟ (پرسش)
- آیا روایات سفیانی تنها در منابع شیعه آمده است؟ (پرسش)
- سفیانی و دجال چه تفاوت‌هایی دارند؟ (پرسش)
- خروج سفیانی در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)
- اهداف قیام سفیانی چیست؟ (پرسش)
- ماجرای شورش سفیانی چیست؟ (پرسش)
- جنایات سفیانی چیست؟ (پرسش)
- سپاه سفیانی چه تعداد است؟ (پرسش)
- اصهب و ابقع کیستند و چه ارتباطی با خروج سفیانی دارند؟ (پرسش)
- آیا ظهور امام مهدی همزمان با قیام سفیانی است؟ (پرسش)
- سفیانی در قیام خود چه اقدام‌های انجام می‌دهد؟ (پرسش)
- چگونه ممکن است سفیانی چندین کشور را تصرف کند و جامعه بین الملل واکنشی نشان ندهند؟ (پرسش)
- حکمرانی سفیانی چقدر به طول می‌انجامد؟ (پرسش)
- آیا به قدرت رسیدن سفیانی بر اساس قوانین است یا کودتا؟ (پرسش)
- آیا این ادعا که سفیانی در ارتش سوریه دیده شده صحیح است؟ (پرسش)
- آیا سفیانی واقعا به جنگ با امام مهدی خواهد پرداخت؟ (پرسش)
- از میان قیامهای یمانی و خراسانی و سفیانی کدام قیام مقدم است؟ (پرسش)
- وظیفه شیعیان در هنگام شورش سفیانی چیست؟ (پرسش)
- رفتار سفیانی با شیعیان اهل بیت چگونه است؟ (پرسش)
- پرچم زرد از آن کدام سپاه است و چه ارتباطی با سفیانی دارد؟ (پرسش)
- آیا سفیانی در مصر پیروانی خواهد داشت؟ (پرسش)
- آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آنکه متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفهای و اهل کجاست؟ (پرسش)
- آیا امکان دارد در زمان‌های مختلف سفیانی‌های متعددی وجود داشته باشد؟ (پرسش)
- قرقیسیا کجاست و چه حوادثی در آن اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
- محدوده جغرافیایی قرقیسیا چه مناطقی است؟ (پرسش)
- نبرد قرقیسیا چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
- سفیانی در چه منطقه‌ای با صاحبان پرچم سیاه و پرچم زرد نبرد می‌کند؟ (پرسش)
- سفیانی در کجا به هلاکت می‌رسد؟ (پرسش)
- مردمان چه مناطقی سفیانی را یاری می‌کنند؟ (پرسش)
- فرمانده سپاه سفیانی چه کسی است؟ (پرسش)
- سپاه سفیانی در کجا با سپاه خراسانی نبرد می‌کند؟ (پرسش)
- امام مهدی در کجا با سپاه سفیانی روبه‌رو می‌شود و به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
- کدام یک از فرماندهان سپاه امام مهدی سفیانی را دستگیر می‌کند؟ (پرسش)
- فرجام سفیانی چیست؟ (پرسش)
جستارهای وابسته
- سفیانی
- ویژگی‌های سفیانی
- دین سفیانی
- منبع روایات سفیانی
- تفاوت دجال و سفیانی
- زمان و مکان خروج سفیانی
- اهداف خروج سفیانی
- شورش سفیانی
- جنایات سفیانی
- تعداد سپاه سفیانی
- مخالفان سفیانی
- فاصله زمانی ظهور امام مهدی و خروج سفیانی
- اقدامات سفیانی
- عدم واکنش جهان به شورش سفیانی
- مدت حکمرانی سفیانی
- شیوه به قدرت رسیدن سفیانی
- همزمانی خروج خراسانی، سفیانی و یمانی
- وظیفه شیعیان در برابر شورش سفیانی
- رفتار سفیانی با شیعیان
- جنگ سفیانی با صاحب پرچم زرد
- پیروان سفیانی
- تعدد سفیانی
- قرقیسیا
- محل هلاکت سفیانی
- فرمانده سپاه سفیانی
- جنگ امام مهدی با سپاه سفیانی
- دستگیری سفیانی
- فرجام سفیانی
- حکومت سفیانی
- اختفای امام مهدی بعد خروج سفیانی
- نکوهش سفیانی
منابع
پانویس
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۳۰۴؛ ابن حماد مروزی، نعیم، الفتن، ج ۱، ص ۲۷۸.
- ↑ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۱.
- ↑ ابن حماد مروزی، نعیم، الفتن، ج ۱، ص ۲۷۸.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۳۰۶؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص ۴۶۳؛ برای آگاهی بیشتر ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ الغیبة الکبری، (مترجم: سید حسین افتخارزاده)، ص ۶۵۰.
- ↑ صادقی فدکی، سید جعفر و فقهی‌زاده، عبدالهادی، تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن، ص 131.
- ↑ سفیانی از حتمیات است... از ابتدای حرکت او تا آخر کارش، پانزده ماه به طول می‌انجامد. شش ماه آن را به جنگ و نبرد می‌گذراند؛ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۰، باب ۱۸، ح۱. (درباره اعتبار این حدیث، نک: تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور ص۳۰)
- ↑ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶، باب۱۸، ح۱۴؛ همان، ص۳۱۱، باب۱۸، ح۳.
- ↑ چون سرزمین‌های پنج‌گانه را به تصرف خود درآورد، نه ماه و نه یک روز بیشتر، بر آن‌ها حکم می‌راند.
- ↑ چون سفیانی به مناطق پنج‌گانه، سیطره یافت، برایش نه ماه بشمارید؛ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶، باب ۱۸، ح۱۳.
- ↑ خیر. او هشت ماه و نه یک روز بیشتر، حکم می‌راند؛ کمال الدین، ص۶۵۱، باب ۵۷، ح۱۱. سند این روایت به این صورت است: «حدثنا أبی و محمد بن الحسن قالا: حدثنا محمد بن ابی القاسم ماجیلویه، عن محمد بن علی الکوفی، قال: حدثنا الحسین بن سفیان، عن قتیبه بن محمد، عن عبدالله بن أبی‌منصور البجلی، قال: سألت اباعبدالله (ع)...» این روایت به دلیل وجود محمد بن علی کوفی ضعیف است. (نک: اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۲۳)
- ↑ سفیانی پس از سیطره بر سرزمین‌های پنج‌گانه به اندازه بارداری زن (نه ماه) حکم می‌راند. سپس فرمودند: از خداوند استغفار می‌کنم بلکه به اندازه بارداری شتر (یک سال) حکم می‌راند؛ الغیبة للطوسی، ص۴۴۹، ح۴۵۲. سند این روایت به این صورت است: «ابن أبی عمیر عن عمر بن اذینه، عن محمد بن مسلم، قال: سمعت اباعبدالله (ع) یقول: ...» درباره وثاقت ابن ابی عمیر، نک: الفهرست، ص۴۰۴؛ درباره وثاقت عمرب اذینه، نک: رجال النجاشی، ص۲۸۳؛ درباره وثاقت محمد بن مسلم، نک: همان، ص۳۲۳. درباره اعتبار طریق شیخ طوسی به کتاب فضل بن شاذان پیش از این سخن گفته شد.
- ↑ بحار الانوار، ج۵۲، ص۲۱۶.
- ↑ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۱۷۶ - ۱۷۹.
- ↑ «" عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ الْبَجَلِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) عَنِ اسْمِ السُّفْيَانِيِّ؟ فَقَالَ: وَ مَا تَصْنَعُ بِاسْمِهِ؟ إِذَا مَلَكَ كُوَرَ الشَّامِ الْخَمْسَ؛ دِمَشْقَ، وَ حِمْصَ، وَ فِلَسْطِينَ، وَ الْأُرْدُنَّ، وَ قِنَّسْرِينَ، فَتَوَقَّعُوا عِنْدَ ذَلِكَ الْفَرَجَ. قُلْتُ: يَمْلِكُ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ؟ قَالَ: لَا، وَ لَكِنْ يَمْلِكُ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ لَا يَزِيدُ يَوْماً "»؛ نک: کمال الدین و تمام النعمه، ص ۶۵۱.
- ↑ حیدر کامل، دجال آخرالزمان، ص 253 -254.