منتظِر: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداری
جز (جایگزینی متن - '﴿' به ' ')
 
(۴۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
{{مهدویت}}
{{مهدویت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
{{مدخل مرتبط
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''[[امام مهدی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = امام مهدی
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| عنوان مدخل  = منتظِر
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] | [[امام مهدی در حدیث]] | [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
| مداخل مرتبط =  
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
}}
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
در [[فرهنگ]] [[مهدویت]]، '''منتظِر''' به انسانی گفته می‏‌شود که با تمام وجود، در [[انتظار]] آمدن آخرین [[حجّت الهی]] به سر می‏‌برد. در [[روایات]] [[معصومان]] {{عم}} به [[فضایل]] و نیز [[وظایف منتظران]] توجه شده است.


در فرهنگ [[مهدویت]]، '''منتظِر''' به انسانی گفته می‏‌شود که با تمام وجود، در انتظار آمدن آخرین حجّت الهی به سر می‏‌برد. در روایات معصومان{{عم}} به فضایل و نیز وظایف منتظران توجه شده است.
== مقدمه ==
[[امت اسلامی]] در برخی [[روایات]] به‌عنوان [[امت]] "[[منتظر]]" نامیده شده است؛ چون همیشه آن‌ها در [[انتظار]] [[مهدی موعود]] {{ع}} به سر می‌برند. [[امام صادق]] {{ع}} به [[ابو بصیر]] در ضمن روایتی در این باره می‌فرمایند: ای [[ابو بصیر]]! خوشا به حال [[شیعیان]] و [[پیروان]] [[قائم]] ما [[اهل بیت]]؛ چون آن‌ها در [[زمان غیبت]] او [[منتظر ظهور]] او هستند و وقتی آن حضرت [[ظهور]] نمایند، در زمان ظهورش [[مطیع]] و فرمانبردار او خواهند بود. آنان اولیای خدایند و هیچ [[ترس]] و اندوهی بر آن‌ها وجود ندارد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۰.</ref>.


==فضیلت منتظران‏==
در بسیاری دیگر از [[روایات]] و تعابیر [[دعاها]]، از خود [[امام زمان]] {{ع}} با [[لقب]] "منتظِر" یاد شده است<ref>نجم الثاقب، باب دوم.</ref>. به‌عنوان مثال در دعای روز عید فطر عبارتی به این صورت به چشم می‌خورد: {{متن حدیث|"اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ الْمُنْتَظِرِ أَمْرَكَ الْمُنْتَظَرِ لِفَرَجِ أَوْلِيَائِكَ..."}}، بارخدایا! بر ولی‌ خودت [[درود]] فرست؛ آن ولی که [[منتظر]] [[فرمان]] توست و همواره در آرزوی [[گشایش]] کار [[دوستان]] تو در حال [[انتظار]] به سر می‌برد<ref>مکیال المکارم، ج ۲، ص ۸۱.</ref>.
*از نگاه آیات و روایات برترین انسان‏‌ها کسانی هستند که با رفتار خود اسباب رضایت و خشنودی پروردگار جهانیان را فراهم می‌‏آورند.
*از پاره‏‌ای روایات استفاده می‌‏شود به سبب شرایط ویژه‏‌ای که بر مردمان عصر انتظار حاکم است، اگر آن‏ها منتظر راستین باشند، مورد خشنودی خداوند بوده جایگاه بسیار ارزشمندی خواهند داشت. [[امام سجاد]]{{ع}} در این ‏باره فرمود: "مردم زمان غیبت آن [[امام]] که به [[امامت]] و منتظر ظهور او معتقد هستند، از مردم هر زمانی برترند؛ زیرا خداوند سبحانه و تعالی، عقل و فهم و معرفتی به آن‏ها داده است که غیبت نزد آنان به منزله مشاهده است"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" إِنَ‏ أَهْلَ‏ زَمَانِ‏ غَيْبَتِهِ‏ وَ الْقَائِلِينَ‏ بِإِمَامَتِهِ‏ وَ الْمُنْتَظِرِينَ‏ لِظُهُورِهِ‏ {{ع }}أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عَنْهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَة"}}، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۹، ح ۲</ref>
* از مهم‏ترین آرزوهای تمام نیکان عالم، حضور در دورانی است که در آن، اثری از فساد، بیداد و تباهی نباشد. این فضیلت، آن‏گاه به کمال خود می‏‌رسد که در زمان ظهور در نزدیک‏‌ترین موضع به رهبر قیام، یعنی در جایگاه فرماندهی که همانا خیمه آن حضرت است، حاضر باشد.
*[[امام صادق]]{{ع}} در وصف منتظران راستینی که زمان ظهور را درک نمی‌‏کنند، فرمود: "هرکس از شما از دنیا برود، در حالی که بر منتظر این امر است، مانند کسی است که در خیمه‏‌گاه آن حضرت است"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" مَنْ‏ مَاتَ‏ مِنْكُمْ‏ عَلَى‏ هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً كَانَ‏ كَمَنْ‏ هُوَ فِي الْفُسْطَاطِ الَّذِي لِلْقَائِمِ"}}، ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۵، ص ۲۲، ح ۲؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۵۷؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۰۰، ح ۱۵</ref>.
*از برترین عبادت‏‌ها، نماز و روزه است. از روایات استفاده می‌‏شود آن‏گاه که شخصی به انتظار روزگار سپری می‌‏کنند، بسان کسی است که در حال نماز و روزه است<ref>{{عربی|اندازه=120%|" وَ اعْلَمُوا أَنَ‏ الْمُنْتَظِرَ لِهَذَا الْأَمْرِ لَهُ‏ مِثْلُ‏ أَجْرِ الصَّائِمِ‏ الْقَائِمِ‏ "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۲۲، ح ۴</ref>.
*از توفیق‌‏های بی‌‏مانند آن است که کسی در جایگاهی نزدیک برترین انسان‏ها قرار گیرد. در میان انسان‏ها چه کسی شریف‏‌تر از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} که اشرف پیامبران الهی و محبوب‌‏ترین موجودات نزد خداوند سبحانه و تعالی است. حال، کسی که در عصر انتظار، آن‏گونه که بایسته و شایسته است زندگی کند، گرامی‌‏ترین از امت [[پیامبر]] و در جوار آن بزرگوار خواهد بود<ref> {{عربی|اندازه=120%|" أُولَئِكَ‏ رُفَقَائِي‏ وَ أَكْرَمُ‏ أُمَّتِي‏ عَلَيَ‏‏ "}}، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۳</ref>.
*همچنین از فضیلت‌‏هایی که برای منتظران شمرده شده، این است که ایشان را مانند کسانی دانسته است که به همراه [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در راه خدا به جهاد برخاسته‌‏اند<ref>  شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السّلام، ج ۱، ص ۶۸، ۳۶؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۷، ح ۳؛ ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۲</ref>.
*سرانجام آنچه شگفتی را به اوج می‌‏رساند، آن است که در برتری منتظران راستین و ثابت ‏قدمان بر [[ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} سخن از پاداشی افزون بر هزار شهید از شهیدان صدر اسلام به میان آمده است. [[امام سجاد]]{{ع}} در این‏ باره فرمود: "هرکس بر دوستی ما در دوران غیبت قائم ما ثابت و استوار بماند، خداوند سبحانه و تعالی پاداش هزار شهید از شهیدان بدر و احد به او ارزانی می‌‏دارد"<ref> {{عربی|اندازه=120%|" مَنْ‏ ثَبَتَ‏ عَلَى‏ مُوَالاتِنَا فِي‏ غَيْبَةِ قَائِمِنَا أَعْطَاهُ‏ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ أَلْفِ شَهِيدٍ مِنْ شُهَدَاءِ بَدْرٍ وَ أُحُدٍ‏‏ "}}، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۳، ح ۶</ref>.
*برخی از این فضایل در حدیث لوح [[حضرت زهرا]]{{س}} نیز به بیانی زیبا یاد شده است<ref>  شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، باب ۲۸، ح ۱</ref>.
==وظایف منتظران‏==
*درباره وظایف و مسؤولیت‌‏های منتظران، سخن‏های بسیاری گفته شده است؛ اما به اختصار می‌‏توان گفت وظایف انسان‏ها در این دوران به دو دسته تقسیم می‏‌شود:
===وظایف عام‏===
*این وظایف، در سخنان معصومان{{عم}} در شمار تکالیف عصر غیبت یاد شده است؛ امّا ویژه این دوران نیست و لازم است در همه زمان‏‌ها انجام شود. شاید ذکر آن‏ها در شمار وظایف دوران غیبت برای تأکید بوده است.
برخی از این وظایف، بدین قرار است:
#'''شناخت [[امام]] هر زمان:''' [[امام صادق]]{{ع}} خطاب به فضیل فرمود: "[[امام]] خود را بشناس که اگر شناختی، دیر و زود شدن این امر، آسیبی به تو نخواهد رساند ...."<ref> {{عربی|اندازه=120%|" اعْرِفْ‏ إِمَامَكَ‏ فَإِنَّكَ‏ إِذَا عَرَفْتَ‏ لَمْ‏ يَضُرَّكَ‏ تَقَدَّمَ‏ هَذَا الْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۲</ref>. [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} در این‏ باره فرمود: "پیشوایان، مدیران الهی بر مردمند و رؤسای بندگان اویند. هیچ‏کس جز کسی که آن‏ها را بشناسد و آن‏ها نیز او را بشناسند وارد بهشت نخواهد شد و جز کسی که آن‏ها را انکار کند و آن‏ها نیز او را انکار کنند، داخل دوزخ نشود ...."<ref> {{عربی|اندازه=120%|" وَ إِنَّمَا الْأَئِمَّةُ قُوَّامُ‏ اللَّهِ‏ عَلَى‏ خَلْقِهِ‏ وَ عُرَفَاؤُهُ‏ عَلَى‏ عِبَادِهِ‏ وَ لَا يَدْخُلُ‏ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ‏ عَرَفَهُمْ‏ وَ عَرَفُوهُ‏ وَ لَا يَدْخُلُ‏ النَّارَ إِلَّا مَنْ‏ أَنْكَرَهُم‏"}}، سید رضی، نهج البلاغه، ص ۲۱۲، خطبه ۱۵۲</ref><ref>  یکی از کامل‏ترین متن‏های امام‏شناسی، زیارت معتبر و ارزشمندی است که از وجود مقدّس امام هادی علیه السّلام به ما رسیده و نام آن، زیارت جامعه کبیره است؛ یعنی بزرگ‏ترین و کامل‏ترین زیارتی که با آن، می‏شود همه معصومان علیهم السّلام را زیارت کرد</ref>
#'''پایداری در محبت [[اهل بیت]]{{عم}}:''' یکی از وظایف مهم ما در هر عصر و زمان، محبت و دوستی با [[اهل بیت]] [[پیامبر]]{{صل}} در جایگاه دوستان خداوند سبحانه و تعالی است. در دوران غیبت واپسین پیشوای معصوم، به سبب پنهان‌‏زیستی [[امام]]، ممکن است عواملی انسان را از این وظیفه مهم دور سازد؛ از این ‏رو در روایات، سفارش شده است که بر محبت به آن انوار مقدس پایدار باشیم. فراموش نکنیم این محبت، دستور پروردگار متعال است. سال‏ها پیش از آن‏که آن حضرت، زندگی دنیایی خود را آغاز کند، انسان‏‌های پاک به او ابراز محبت کرده‌‏اند. [[رسول اکرم]]{{صل}}، آن اشرف [[انبیا]] و واپسین فرستاده الهی، آن‏گاه که سخن از واپسین وصی خود به میان می‏‌آورد، در نهایت احترام، از بزرگ‏ترین واژگان محبت یعنی {{عربی|" بِأَبِي‏ وَ أُمِّي‏  "}}؛ بهره برده است؛ آن‏جا که فرمود: "پدر و مادرم فدایش باد! که او هم‏نام من و شبیه من و شبیه [[موسی بن عمران]] است که بر او نورهایی احاطه دارد .... "<ref>{{عربی|اندازه=120%|" بِأَبِي‏ وَ أُمِّي‏ سَمِيِّي‏ وَ شَبِيهِي‏ وَ شَبِيهُ‏ مُوسَى‏ بْنِ‏ عِمْرَانَ‏ عَلَيْهِ‏ جُيُوبُ‏ النُّور‏"}}، علی بن محمّد خزاز قمی، کفایة الاثر، ص ۱۵۶</ref>
#'''پرهیزگاری:‏''' پروای الهی، در همه زمان‌‏ها لازم و واجب است؛ اما در دوران غیبت به دلیل شرایط خاص، اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که در این دوران، عوامل فراوانی دست به هم داده تا انسان‌‏ها را به بی‌راهه کشانده گمراه سازند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هرکس شاد می‏‌شود از آن‏که از یاران قائم باشد، پس می‏‌بایست پرهیزکار بوده، نیکویی‌‏های اخلاقی را عمل کند؛ در حالی که منتظر است؛ پس اگر از دنیا برود و پس از آن، قائم قیام کند، پاداشی مانند آن‏کس که قائم را درک نماید، خواهد داشت؛ پس کوشش کنید و منتظر باشید. گوارایتان بادای گروه مورد رحمت الهی واقع شده!" <ref>  نعمانی، الغیبة، ص ۲۰۰</ref>
#'''پیروی از دستورهای [[امامان]]{{عم}}:''' از آن‏جا که همه [[امامان]]{{عم}}، نور واحدی هستند، دستورها و فرموده‏‌های ایشان نیز یک هدف را دنبال می‌‏کند؛ بنابراین، پیروی از هر کدام، پیروی از همه آن‏ها است. در زمانی که یکی از آن‏ها در دسترس نیست، دستورهای دیگران چراغ راه هدایت است. [[امام صادق]]{{ع}} در پاسخ کسی که گفت:" شنیده‏‌ایم صاحب الامر غایب خواهد شد؛ پس چه کنیم؟ فرمود: چنگ بزنید به آنچه از پیشوایان قبل در دستتان است، تا این‏که امر بر شما آشکار شود"<ref>  شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۵۹، ح ۴ و ۵</ref>.
#'''دست‏گیری از ضعفا و فقیران‏:''' کمک به ضعفا و محرومان در همه زمان‌‏ها کاری بس ارزشمند است و در دین اسلام به آن سفارش شده است؛ اما به علت غیبت [[امام]]، در دوران غیبت ارزش بیشتری دارد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "... هر آینه باید قوی شما ضعیفتان را کمک نماید و باید ثروتمندتان بر فقیرتان عطوفت نماید و فرد برای برادر دینی خود خیرخواهی نماید ... پس اگر شخص در این حال از دنیا رفت پیش از آن‏که قائم ظهور کند، شهید از دنیا رفته است .... "<ref>  محمد بن ابی القاسم طبری آملی، بشارة المصطفی، ص ۱۱۳</ref> البته فقر، گاهی فقر اقتصادی و گاهی فقر فرهنگی و معنوی است.
===وظایف خاص‏===
*وظایف خاص، وظایفی است که به نوعی با غیبت [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ در ارتباط است که به شمارش آن‏ها می‏‌پردازیم:
#'''دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏‏:''' در روایات فراوانی از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} بر محبت و دوستی با [[اهل بیت]]{{عم}} و دشمنی با دشمنان ایشان تأکید شده و این مربوط به همه زمان‏ها است؛ امّا در برخی روایات به صورت ویژه به دوستی با دوستان [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ و دشمنی با دشمنان [[امام مهدی|حضرت مهدی]] سفارش شده است. [[امام باقر]]{{ع}} از [[رسول خدا]]{{صل}} روایت کند که فرمود: "خوشا بر احوال کسی که قائم [[اهل بیت]] مرا درک کرده و در غیبت و پیش از قیامش پیرو او باشد؛ دوستانش را دوست بدارد و با دشمنانش دشمن باشد؛ چنین کسی در روز قیامت، از رفقا و دوستان من و گرامی‏‌ترین امت من خواهد بود"<ref> {{عربی|اندازه=120%|" طُوبَى‏ لِمَنْ‏ أَدْرَكَ‏ قَائِمَ‏ أَهْلِ‏ بَيْتِي‏ وَ هُوَ يَأْتَمُ‏ بِهِ‏ فِي‏ غَيْبَتِهِ‏ قَبْلَ‏ قِيَامِهِ‏ وَ يَتَوَلَّى‏ أَوْلِيَاءَهُ‏ وَ يُعَادِي أَعْدَاءَهُ ذَلِكَ مِنْ رُفَقَائِي وَ ذَوِي مَوَدَّتِي وَ أَكْرَمُ أُمَّتِي عَلَيَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ‏"}}، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲</ref>.
#'''صبر بر سختی‌‏های دوران غیبت‏:''' امروزه کم نیستند افرادی که به دلیل‌‏هایی، باور به آن [[امام غایب]] و یاد آن حضرت را برنمی‌‏تابند و در این راه، از هرگونه ایجاد مانع و اذیت و آزار فرو نمی‌‏گذارند. از آن‏جا که یکی از آموزه‌‏های مهم دینی صبر بر مشکلات و مصیبت‌‏ها است، لازم‏ است در این دوران، بیش از هر زمان دیگر برابر این مشکلات و مصیبت‌‏ها شکیبایی داشته باشیم. [[امام حسین بن علی]]{{عم}} فرمود: "... کسی که در غیبت او بر اذیت و تکذیب صبر کند، بسان مجاهدی است که با شمشیر در رکاب [[پیامبر اکرم]]{{صل}} با دشمنان مبارزه کند<ref> {{عربی|اندازه=120%|" أَمَا إِنَ‏ الصَّابِرَ فِي‏ غَيْبَتِهِ‏ عَلَى‏ الْأَذَى‏ وَ التَّكْذِيبِ‏ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ‏ بَيْنَ‏ يَدَيْ‏ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}‏"}}، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۷، ح ۳؛ عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۱، ص ۶۸، ح ۳۶</ref>.
#'''دعا برای فرج [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏‏:''' دعا و نیایش، در فرهنگ اسلامی جایگاه والایی دارد. یکی از مصادیق دعا می‌‏تواند رفع گرفتاری‌‏های همه انسان‏ها باشد. در نگاه [[شیعه]]، این مهم تحقق نمی‌‏یابد، مگر آن زمانی که واپسین ذخیره الهی از پس پرده غیبت بیرون آمده جهان را به نور خود روشن سازد؛ از این‌‏رو است که در برخی روایات سفارش شده است برای فرج و گشایش دست به دعا برداریم. در روایت است که خود آن حضرت، در بخشی از توقیع شریف فرمود: "و برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید"<ref> {{عربی|اندازه=120%|" وَ أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ‏ الْفَرَج‏‏"}}، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴</ref>.
#'''آماده ‏باش دائمی‏:''' از مهم‏ترین وظایف دوران غیبت، آمادگی دائمی و راستین است. در این‏ باره در کتاب‏‌های روایی روایات فراوانی وجود دارد. [[امام باقر]]{{ع}} ذیل آیه شریف‏ {{عربی| {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}﴾}}<ref> ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید؛ سوره آل عمران، آیه: ۲۰۰.</ref>؛ فرمود: بر انجام واجبات شکیبایی کنید و برابر دشمنان، یک‏دیگر را یاری نمایید و برای یاری پیشوای منتظر، همواره آمادگی خود را حفظ کنید<ref> {{عربی|اندازه=120%|" اصْبِرُوا عَلَى‏ أَدَاءِ الْفَرَائِضِ‏ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ‏ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ‏ الْمُنْتَظَرَ‏‏"}}، نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۹</ref>. همچنین [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هریک از شما برای ظهور [[امام مهدی|قائم]]{{ع}} ابزار جنگی فراهم کنید؛ اگر چه یک تیر باشد. امید است همین که کسی این نیت را داشته باشد، حقّ‏تعالی او را از اصحاب و یاوران او قرار دهد"<ref>  نعمانی، الغیبة،، ص ۳۲۰، ح ۱۰</ref>.
#'''بزرگداشت نام و یاد آن حضرت‏:''' یکی از مسؤولیت‏‌های [[شیعه]] برابر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ در این دوران، بزرگداشت نام و یاد آن حضرت است. این بزرگداشت، جلوه‏‌های فراوانی دارد؛ از تشکیل نشست‏‌های دعا و نیایش گرفته، تا اقدام‏‌های فرهنگی و ترویجی و از تشکیل حلقه‌‏های بحث و گفت‏وگو گرفته، تا پژوهش‌‏های بنیادین و سودمند، همه و همه می‏‌تواند در راستای بلندی بخشیدن به این نام بزرگ باشد.
#'''حفظ پیوند با مقام [[ولایت]]‏''' حفظ و تقویت پیوند قلبی با [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} و تجدید دائمی عهد و پیمان، یکی دیگر از وظایف مهمی است که هر [[شیعه]] منتظر در عصر غیبت بر عهده دارد. [[امام باقر]]{{ع}} درباره ثابت‏ قدمان بر امر [[ولایت]] فرموده است: "زمانی بر مردم آید که امامشان غیبت کند. خوشا بر افرادی که در آن زمان، بر امر ما ثابت بمانند! کمترین ثوابی که برای آن‏ها خواهد بود، این است که باری ‏تعالی به آن‏ها ندا کرده و فرماید: "ای بندگان وای کنیزان من! به نهان من [[ایمان]] آوردید و غیب مرا تصدیق کردید؛ پس به ثواب نیکوی خود، شما را مژده می‌‏دهم. شما بندگان و کنیزان حقیقی من هستید. از شما می‏‌پذیرم و از شما درمی‌‏گذرم و برای شما می‌‏بخشم و به واسطه شما باران بر بندگانم می‌‏بارم و بلا را از آن‏ها بگردانم. و اگر شما نبودید، بر آن‏ها عذاب می‌‏فرستادم .... "<ref>  شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، باب ۳۱، ح ۱۵</ref>.
*یکی از کارهایی که این پیوند را ناگسستنی می‏کند تجدید عهد هر روزه با آن یار سفر کرده است<ref>ابراهیم بن علی کفعمی، المصباح، ص ۵۵۰؛ نیز ر. ک: شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۴۱۷ - ۴۲۳.</ref>.
==منتظِر در موعودنامه==
*امت اسلامی در برخی [[روایات]] به‌عنوان امت "منتظر" نامیده شده است؛ چون همیشه آن‌ها در انتظار [[مهدی موعود]] {{ع}} به سر می‌برند. [[امام صادق]] {{ع}} به [[ابو بصیر]] در ضمن روایتی در این باره می‌فرمایند: ای ابو بصیر! خوشا به حال شیعیان و پیروان قائم ما اهل بیت؛ چون آن‌ها در زمان غیبت او منتظر ظهور او هستند و وقتی آن حضرت ظهور نمایند، در زمان ظهورش مطیع و فرمانبردار او خواهند بود. آنان اولیای خدایند و هیچ ترس و اندوهی بر آن‌ها وجود ندارد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۰.</ref>.
در بسیاری دیگر از [[روایات]] و تعابیر دعاها، از خود [[امام زمان]] {{ع}} با لقب "منتظِر" یاد شده است<ref>نجم الثاقب، باب دوم.</ref>. به‌عنوان مثال در دعای روز عید فطر عبارتی به این صورت به چشم می‌خورد: {{عربی|"اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ الْمُنْتَظِرِ أَمْرَكَ الْمُنْتَظَرِ لِفَرَجِ أَوْلِيَائِكَ..."}}، بارخدایا! بر ولی‌ خودت درود فرست؛ آن ولی که منتظر فرمان توست و همواره در آرزوی گشایش کار دوستان تو در حال انتظار به سر می‌برد<ref>مکیال المکارم، ج ۲، ص ۸۱.</ref>.
*بر این اساس چون امام منتظَر مانند مردم، خود نیز در انتظار صدور اذن الهی به سر می‌برد تا قیام نموده و جهانِ گرفتار در بند و جور ستم ستمگران و ظالمان را از وضع نابسامانی که دارد رهایی بخشد و اهداف بلند انبیای الهی را، که همانا هدایت و کمال پیدا کردن مردم جهان است، محقق سازد، لذا به این جهت او را هم منتظر می‌نامند. او انتظار می‌کشد تا لحظه ظهور فرارسد و به این ترتیب دوران رنج و اندوه بشر پایان یابد و حاکمیت ارزش‌های الهی و فضیلت اخلاقی در سرتاسر عالم تحقق پیدا کند و از این رهگذر زمینه تعالی معنوی و رشد کمالات واقعی انسان فراهم شود.
*آن حضرت در برخی از دعاهای عارفانه‌ای که از ایشان به یادگار مانده است، آرزوها و اهداف خود را بیان کرده و شوق و اشتیاق غیر قابل وصف خود را برای تحقق یافتن ظهور به نمایش گذاشته‌اند. در یک مورد آن حضرت می‌فرمایند: پروردگارا بر محمد و آل محمد درود فرست و دوستانت را با تحقق بخشیدن به وعده‌هایی که به آنان داده‌ای گرامی بدار و آنان را به آرزوهایی که داشته‌اند برسان؛ زیرا که مهلت حاکمیت ستمگران در نظر ما به پایان رسیده است و ما از آن‌چه که خشمگین هستی، خشمگینیم و همواره در یاری حق کوشاییم. ما به صدور فرمان تو مشتاقیم و چشم‌به‌راه تحقق وعده‌هایی که داده‌ای هستیم... خداوندا به این قیام اذن صادر کن و راه‌های آن را هموار ساز و تحقق شایسته آن را آسان گردان. برنامه آن را به ما بیاموز و سپاهیان و یاوران این قیام را تأیید کن. قدرت و توانایی‌ات را به ستمگران و زورگویان هرچه زودتر آشکار ساز و شمشیر انتقامت را به سر دشمنان کینه‌توز فرود آور...<ref>بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۲۳۳.</ref>.
*باز در جای دیگر می‌فرماید: ای نور روشنایی‌ها و ای تدبرکننده کارها... برای من و پیروانم در سختی‌ها گشایشی قرار بده و از غم‌ها و اندوه‌ها راه نجاتی فراهم ساز... خداوندا وعده‌هایی که به من داده‌ای تحقق بخش... و فرج مرا زودتر برسان و به قدرت و نصرتت فتح بزرگ را نصیب گردان<ref>بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۲۳۳.</ref>.
*نتیجه آن‌که: از دید [[روایات]] در جامعه اسلامی عصر [[غیبت]]، هم امام و هم امت، هردو منتظرند. امت در انتظار امام خود است و می‌خواهد هرچه زودتر او از پس پرده غیب به درآید و راه نجات از نابسامانی‌ها را به انسان بیاموزد و امام نیز در حال انتظار به سر می‌برد، تا اجازه ظهورش فرارسد، تا انقلاب حیات‌بخش خود را آغاز کند و به آرمان‌های انبیا و اولیاء که ستمگران مانع تحقق آن‌ها در طول تاریخ بشریت شده‌اند، جامه عمل بپوشانند<ref>نشریه موعود، شماره ۳۲، ص ۶۵.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۶۹۸.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
بر این اساس چون [[امام]] [[منتظَر]] مانند [[مردم]]، خود نیز در [[انتظار]] صدور [[اذن]] الهی به سر می‌برد تا [[قیام]] نموده و جهانِ گرفتار در بند و [[جور]] [[ستم]] [[ستمگران]] و [[ظالمان]] را از وضع نابسامانی که دارد رهایی بخشد و اهداف بلند [[انبیای الهی]] را، که همانا [[هدایت]] و کمال پیدا کردن [[مردم]] [[جهان]] است، محقق سازد، لذا به این جهت او را هم [[منتظر]] می‌نامند. او [[انتظار]] می‌کشد تا لحظه [[ظهور]] فرارسد و به این ترتیب دوران [[رنج]] و [[اندوه]] [[بشر]] پایان یابد و [[حاکمیت]] ارزش‌های الهی و [[فضیلت]] [[اخلاقی]] در سرتاسر عالم تحقق پیدا کند و از این رهگذر زمینه تعالی معنوی و رشد [[کمالات]] واقعی [[انسان]] فراهم شود.
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|7}}
*[[آخر الزمان]]
*[[آدینه]] ([[جمعه]])
*[[آستانه عسکریین]]
*[[آستانه قیامت]]
*[[آفتاب پشت ابر]] ([[خورشید پشت ابر]])
*[[آینده پژوهی]]
*[[آیین جدید دین در عصر ظهور]]
*[[اَبدال]]
*[[ابوالادیان]]
*[[ابوصالح]]
*[[ابوالقاسم (امام مهدی)]]
*[[اثناعشریه]]
*[[احمد (امام مهدی)]]
*[[احمد بن اسحاق قمی]]
*[[احمد بن هلال کرخی]]
*[[احمدیه]] ([[قادیانیه]])
*[[اخیار]]
*[[ادله رجعت]]
*[[اسماعیلیه]]
*[[أشراط الساعه]]
*[[اصحاب قائم]] ([[یاران امام مهدی]]){{ع}}
*[[اصحاب کهف]]
*[[اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور]] ([[مسجد سهله]])
*[[القاب امام مهدی]]{{ع}}
*[[امامت امام مهدی]]{{ع}}
*[[امامت و مهدویت]]
*[[امام حسن عسکری]]
*[[امام زمان]] ([[صاحب الزمان]])
*[[امام شناسی]] ([[مرگ جاهلی]])
*[[امام مهدی از ولادت تا ظهور]]
*[[امامیه]]
*[[امدادهای غیبی]]
*[[امکان رجعت رجعت]]
*[[امنیت حکومت جهانی]]
*[[انتظار فرج]]
*[[انتقام]]
*[[انجمن حجتیه]]
*[[انطاکیه]]
*[[اوتاد]]
*[[اهل سنت و امام مهدی موعود]]
*[[اهل سنّت و ولادت امام مهدی{{ع}}]]
*[[اهل کتاب در عصر ظهور]]
*[[ایام الله]]
*[[ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم]]
*[[باب]] ([[علی محمد شیرازی]])
*[[بابیه باب]]
*[[باران های پیاپی]]
*[[باقریه]]
*[[البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان]]
*[[بعثت امام مهدی]]
*[[بلالی محمد بن علی بن بلال]]
*[[بلالیه]]
*[[بهائیت]]
*[[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]
*[[بیت الحمد]]
*[[بیت المقدس]]
*[[بیدا خسف به بیدا]]
*[[بیعت امام مهدی]]
*[[بیعت نامه امام مهدی]]
*[[البیعه لله]]
*[[پایان تاریخ آخرالزمان]]
*[[پدر امام مهدی امام حسن عسکری]]
*[[پدر امام مهدی و اهل سنّت]]
*[[پرچم امام مهدی ]]
*[[پرچم های سیاه]]
*[[پیراهن امام مهدی]]
*[[تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم]]
*[[تاریخ عصر غیبت]]
*[[تاریخ غیبت کبرا]]
*[[تشرف ملاقات با امام مهدی]]
*[[تکذیب وقت گزاران وقت ظهور]]
*[[تَناثُرُ النُّجُوم]]
*[[توقیع]]
*[[جبرئیل]]
*[[جده]]
*[[جزیره خضرا]]
*[[جزیره خضرا در ترازوی نقد]]
*[[جعفر کذاب]]
*[[جمعه]]
*[[جنگ افزارهای امام مهدی سلاح امام مهدی]]
*[[حجت]]
*[[حجر الاسود]]
*[[حدیث غدیر]]
*[[حدیث لوح حضرت زهرا لوح حضرت زهرا]]
*[[حدیث معراج]]
*[[حِرْز امام مهدی ]]
*[[حرمت نام بردن امام مهدی]]
*[[حسن شریعی]]
*[[حسین بن روح نوبختی]]
*[[حسین بن منصور حلاج]]
*[[حکومت جهانی]]
*[[حکومت صالحان]]
*[[حکومت مستضعفان]]
*[[حکیمه خاتون]]
*[[حیرت]]
*[[خاتم الاوصیاء]]
*[[خراسانی]] ([[خروج خراسانی]])
*[[خردسال ترین پیشوای معصوم]] ([[امامت امام مهدی]])
*[[خروج خراسانی]]
*[[خروج دابة الاَرض]]
*[[خروج دجال]]
*[[خروج سفیانی]]
*[[خروج سید حسنی]]
*[[خروج شعیب بن صالح]]
*[[خروج شیصبانی]]
*[[خروج عوف سلمی]]
*[[خروج امام مهدی]] ([[قیام امام مهدی]])
*[[خروج یأجوج]] ([[یأجوج و مأجوج]])
*[[خروج یمانی]]
*[[خسف به بیداء]]
*[[خسوف و کسوف غیرعادی]]
*[[خضر]]
*[[خلافت موعود]]
*[[خورشید پشت ابر]]
*[[خطبه قیام]]
*[[خورشید مغرب]]
*[[خیمه]]
*[[دابه الارض]] ([[خروج دابه الارض]])
*[[دادگستر جهان]]
*[[دانشمندان عامه و امام مهدی موعود]]
*[[دجال خروج دجال]]
*[[در انتظار ققنوس]]
*[[در فجر ساحل]]
*[[دست بر سر گذاشتن]]
*[[دعای افتتاح]]
*[[دعای عهد]]
*[[دعای ندبه]]
*[[دعای سمات]]
*[[دوازده امامی]] ([[اثناعشریه]])
*[[دولت کریمه]] ([[حکومت جهانی]])
*[[دین در آخرالزمان آخرالزمان]]
*[[دین عصر ظهور]]
*[[ذی طوی]]
*[[رایات سود]] ([[پرچم های سیاه]])
*[[رحلت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[رجعت]]
*[[رجعت کنندگان]]
*[[رکن و مقام]]
*[[رؤیت امام مهدی]] ([[ملاقات امام مهدی]])
*[[زبور داود]]
*[[زمینه سازان ظهور]]
*[[زنان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زنان و قیام امام مهدی]] ([[یاران امام مهدی]])
*[[زندگی آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زیارت آل یس]]
*[[زیارت ناحیه مقدسه]]
*[[زیارت رجبیه]]
*[[زیدیه]]
*[[سازمان وکالت]]
*[[سامرا]]
*[[سرداب سامرا]]
*[[سلاح امام مهدی]]
*[[سفیانی]] ([[خروج سفیانی]])
*[[سید حسنی]] ([[خروج سید حسنی]])
*[[سیره حکومتی امام مهدی]]
*[[سیصد و سیزده]]
*[[شاهدان ولادت امام مهدی]]
*[[شرایط ظهور]]
*[[شرید]]
*[[شریعیه]]
*[[شعبان]]
*[[شعیب بن صالح]] ([[خروج شعیب ]])
*[[شلمغانیه]]
*[[شمائل امام مهدی]]
*[[شمشیر سلاح امام مهدی]]
*[[شهادت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[شیخیه]]
*[[شیطان]] ([[کشته شدن شیطان]])
*[[شیصبانی]] ([[خروج شیصبانی]])
*[[شیعه]]
*[[صاحب الامر]]
*[[صاحب الدار]]
*[[صاحب الزمان]]
*[[صاحب السیف]]
*[[صاحب الغیبه]]
*[[صاید بن صید]] ([[خروج دجال]])
*[[صقیل]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[صیحه آسمانی]] ([[ندای آسمانی]])
*[[طالقان]]
*[[طرید]]
*[[طلوع خورشید از مغرب]]
*[[طویل العمر]]
*[[طی الارض]]
*[[طیبه]]
*[[ظهور]]
*[[عاشورا]]
*[[عبرتایی]] ([[احمد بن هلال]])
*[[عثمان بن سعید عمری]]
*[[عدد یاران امام مهدی]] ([[سیصد و سیزده]])
*[[عدل و قسط حکومت جهانی]]
*[[العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی]]
*[[عسکریه]]
*[[عصائب]]
*[[عصر زندگی]]
*[[عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]
*[[علایم ظهور]] ([[نشانه های ظهور]])
*[[علائم قیامت اشراط الساعه]]
*[[علی بن محمد سمری]]
*[[غار انطاکیه]] ([[انطاکیه]])
*[[غایب]] ([[امام غایب]])
*[[غریم]]
*[[غلام]]
*[[غیبت]] ([[پنهان شدن]])
*[[الغیبه]]
*[[غیبت صغرا]]
*[[غیبت کبرا]]
*[[فترت]]
*[[فرید]]
*[[فرجام امام مهدی]]
*[[فرجام شناسی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[فضیلت انتظار فرج]] ([[انتظار فرج ]])
*[[فضیلت منتظران]] ([[منتظر]])
*[[فلسفه رجعت]] ([[رجعت]])
*[[فلسفه غیبت صغرا]] ([[غیبت صغرا]])
*[[فلسفه غیبت]] ([[غیبت امام مهدی]])
*[[فواید امام غایب]]
*[[فوتوریسم]]
*[[قائم]]
*[[قادیانیه]]
*[[قتل نفس زَکیّه]]
*[[قم]]
*[[قیامت صغرا]] ([[رجعت]])
*[[قیام های پیش از ظهور]]
*[[کتاب الغیبه للحجه]]
*[[کشته شدن شیطان]]
*[[کمال الدین و تمام النعمه]]
*[[کوفه]]
*[[کنیه امام مهدی]] ([[ابوالقاسم]])
*[[کوه رَضْوی]]
*[[کیسانیه]]
*[[لباس امام مهدی]] ([[پیراهن امام مهدی]])
*[[لوح حضرت زهرا]]
*[[مادر امام مهدی]]
*[[متامام مهدی]] ([[مدعیان مهدویت]])
*[[مثلث برمودا]] ([[جزیره خضرا]])
*[[محدَّث]]
*[[محل بیعت امام مهدی]] ([[رکن و مقام]])
*[[محل ظهور امام مهدی]] ([[مسجد الحرام]])
*[[محل قتل نفس زکیه رکن و مقام]]
*[[محمد]]
*[[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]
*[[محمد بن علی بن هلال]]
*[[محمد بن علی شلمغانی]]
*[[محمد بن نصیر نمیری]]
*[[محمدیه]]
*[[مدعیان بابیت]]
*[[مدعیان مهدویت]]
*[[مرجع تقلید]]
*[[مردان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[مرکز حکومت امام مهدی]] ([[مسجد کوفه]])
*[[مرگ جاهلی]]
*[[مرگ سرخ]]
*[[مرگ سفید]]
*[[مستضعف]]
*[[مسجد جمکران]]
*[[مسجد الحرام]]
*[[مسجد سهله]]
*[[مسجد صاحب الزمان]] ([[مسجد جمکران]])
*[[مسجد کوفه]]
*[[مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور]] ([[مسجد کوفه]])
* [[مضطر]]
*[[معجم احادیث الامام الامام مهدی ]]
*[[معمرین]]
*[[مغیریه]]
*[[مقتدای مسیح]]
*[[مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم]]
*[[ملاحم و فتن]]
*[[ملاقات با امام مهدی]]
*[[ملیکه مادر امام مهدی]]
*[[منتخب الاثر]]
*[[منتظِر]]
*[[منتَظَر]]
*[[منتقم]]
*[[منصور]]
*[[موتور]]
*[[موسویه]]
*[[موعود مسیحیت]]
*[[موعود یهود]]
*[[امام مهدی]]
*[[امام مهدی سودانی]]
*[[امام مهدی موعود]]
*[[مهدویت]]
*[[ممهدون]] ([[زمینه سازان ظهور]])
*[[مهدویت پژوهی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی]]
*[[امام مهدیه]]
*[[میراث دار پیامبران]]
*[[ناحیه مقدسه]]
*[[نام های حضرت محمد]] ([[احمد]])
*[[ناووسیه]]
*[[نجبا]]
*[[ندای آسمانی]]
*[[نرگس]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[نزول عیسی]]
*[[نشانه های آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]]
*[[نشانه های ظهور]]
*[[نفس زکیه]]
*[[نماز امام زمان]]
*[[نواب خاص]]
*[[نیابت خاص]]
*[[نیابت عام]]
*[[نیمه شعبان]]
*[[وقاتون]] ([[وقت ظهور]])
*[[وقت ظهور]]
*[[وقت معلوم]]
*[[وکلای امام مهدی]]
*[[ولادت امام مهدی]]
*[[ولایت فقیه]]
*[[ولی فقیه]]
*[[همسر و فرزند امام مهدی]]
*[[هیبت امام مهدی]]
*[[یأجوج و مأجوج]]
*[[یاران امام مهدی]]
*[[یالثارات الحسین]]
{{پایان}}
{{پایان}}


==منابع==
آن حضرت در برخی از دعاهای عارفانه‌ای که از ایشان به یادگار مانده است، آرزوها و اهداف خود را بیان کرده و [[شوق]] و [[اشتیاق]] غیر قابل وصف خود را برای تحقق یافتن [[ظهور]] به نمایش گذاشته‌اند. در یک مورد آن حضرت می‌فرمایند: پروردگارا بر [[محمد]] و [[آل محمد]] [[درود]] فرست و دوستانت را با تحقق بخشیدن به وعده‌هایی که به آنان داده‌ای گرامی بدار و آنان را به آرزوهایی که داشته‌اند برسان؛ زیرا که مهلت [[حاکمیت]] [[ستمگران]] در نظر ما به پایان رسیده است و ما از آن‌چه که خشمگین هستی، خشمگینیم و همواره در [[یاری]] [[حق]] کوشاییم. ما به صدور [[فرمان]] تو مشتاقیم و چشم‌به‌راه تحقق وعده‌هایی که داده‌ای هستیم... خداوندا به این [[قیام]] [[اذن]] صادر کن و راه‌های آن را هموار ساز و تحقق [[شایسته]] آن را آسان گردان. برنامه آن را به ما بیاموز و سپاهیان و [[یاوران]] این [[قیام]] را تأیید کن. [[قدرت]] و توانایی‌ات را به [[ستمگران]] و [[زورگویان]] هرچه زودتر آشکار ساز و [[شمشیر]] انتقامت را به سر [[دشمنان]] کینه‌توز فرود آور...<ref>بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۲۳۳.</ref>.
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].


==پانویس==
باز در جای دیگر می‌فرماید: ای [[نور]] روشنایی‌ها و ای تدبرکننده کارها... برای من و پیروانم در سختی‌ها گشایشی قرار بده و از غم‌ها و اندوه‌ها راه نجاتی فراهم ساز... خداوندا وعده‌هایی که به من داده‌ای تحقق بخش... و [[فرج]] مرا زودتر برسان و به [[قدرت]] و نصرتت [[فتح]] بزرگ را نصیب گردان<ref>بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۲۳۳.</ref>.
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}


{{امام مهدی}}
نتیجه آن‌که: از دید [[روایات]] در [[جامعه اسلامی]] عصر [[غیبت]]، هم [[امام]] و هم [[امت]]، هردو منتظرند. [[امت]] در [[انتظار]] [[امام]] خود است و می‌خواهد هرچه زودتر او از پس پرده [[غیب]] به درآید و راه [[نجات]] از نابسامانی‌ها را به [[انسان]] بیاموزد و [[امام]] نیز در حال [[انتظار]] به سر می‌برد، تا اجازه ظهورش فرارسد، تا [[انقلاب]] حیات‌بخش خود را آغاز کند و به آرمان‌های [[انبیا]] و [[اولیاء]] که [[ستمگران]] مانع تحقق آن‌ها در طول [[تاریخ]] [[بشریت]] شده‌اند، جامه عمل بپوشانند<ref>نشریه موعود، شماره ۳۲، ص ۶۵.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۹۸.</ref>


[[رده:امام مهدی]]
== [[منتظران حقیقی]] ==
[[رده:منتظر]]
در [[روایات]]، [[استقامت در دین]]، [[پارسایی]] و تخلق به [[مکارم اخلاق]] از [[ویژگی‌های منتظران]] [[حقیقی]] شمرده شده است. [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} در تجلیل از مقام شامخ منتظران حقیقی خطاب به [[صحابه]] فرمود: "شما [[اصحاب]] من هستید، لکن [[برادران]] من مردمی هستند که در [[آخر الزمان]] می‌آیند." آن‌گاه در مقام توصیف اوج [[مجاهدت]] و تدین ایشان می‌فرماید: هریک از ایشان، بیش از [کسی که بر زجر] پوست کندن درخت خار با دست خالی در شب تاریک یا نگهداری [[آتش]] سوزان چوب درخت تاغ در [[کف دست]] ([[صبر]] می‌کند)، در [[دینداری]] خود [[استقامت]] می‌ورزد. به [[راستی]] که آنان چراغ‌های [[هدایت]] در شب‌های ظلمانی هستند<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص۱۲۴.</ref>.
[[رده:انتظار]]
 
[[امام]] [[جعفر صادق]]{{ع}} نیز فرمود: "هرکس بخواهد در شمار منتظران حقیقی آن [[عدل]] [[منتظر]] باشد، باید پارسایی پیشه کند و متخلق به مکارم اخلاق گردد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص۱۴.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۰۰.</ref>
 
== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان انتظار فرج}}
 
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
{{پایان منابع}}
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
[[رده:انتظار ظهور امام مهدی]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۴

این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام مهدی است. مدخل مرتبط ندارد پرسش‌های مرتبط با این مدخل را ببینید

در فرهنگ مهدویت، منتظِر به انسانی گفته می‏‌شود که با تمام وجود، در انتظار آمدن آخرین حجّت الهی به سر می‏‌برد. در روایات معصومان (ع) به فضایل و نیز وظایف منتظران توجه شده است.

مقدمه

امت اسلامی در برخی روایات به‌عنوان امت "منتظر" نامیده شده است؛ چون همیشه آن‌ها در انتظار مهدی موعود (ع) به سر می‌برند. امام صادق (ع) به ابو بصیر در ضمن روایتی در این باره می‌فرمایند: ای ابو بصیر! خوشا به حال شیعیان و پیروان قائم ما اهل بیت؛ چون آن‌ها در زمان غیبت او منتظر ظهور او هستند و وقتی آن حضرت ظهور نمایند، در زمان ظهورش مطیع و فرمانبردار او خواهند بود. آنان اولیای خدایند و هیچ ترس و اندوهی بر آن‌ها وجود ندارد[۱].

در بسیاری دیگر از روایات و تعابیر دعاها، از خود امام زمان (ع) با لقب "منتظِر" یاد شده است[۲]. به‌عنوان مثال در دعای روز عید فطر عبارتی به این صورت به چشم می‌خورد: «"اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ الْمُنْتَظِرِ أَمْرَكَ الْمُنْتَظَرِ لِفَرَجِ أَوْلِيَائِكَ..."»، بارخدایا! بر ولی‌ خودت درود فرست؛ آن ولی که منتظر فرمان توست و همواره در آرزوی گشایش کار دوستان تو در حال انتظار به سر می‌برد[۳].

بر این اساس چون امام منتظَر مانند مردم، خود نیز در انتظار صدور اذن الهی به سر می‌برد تا قیام نموده و جهانِ گرفتار در بند و جور ستم ستمگران و ظالمان را از وضع نابسامانی که دارد رهایی بخشد و اهداف بلند انبیای الهی را، که همانا هدایت و کمال پیدا کردن مردم جهان است، محقق سازد، لذا به این جهت او را هم منتظر می‌نامند. او انتظار می‌کشد تا لحظه ظهور فرارسد و به این ترتیب دوران رنج و اندوه بشر پایان یابد و حاکمیت ارزش‌های الهی و فضیلت اخلاقی در سرتاسر عالم تحقق پیدا کند و از این رهگذر زمینه تعالی معنوی و رشد کمالات واقعی انسان فراهم شود.

آن حضرت در برخی از دعاهای عارفانه‌ای که از ایشان به یادگار مانده است، آرزوها و اهداف خود را بیان کرده و شوق و اشتیاق غیر قابل وصف خود را برای تحقق یافتن ظهور به نمایش گذاشته‌اند. در یک مورد آن حضرت می‌فرمایند: پروردگارا بر محمد و آل محمد درود فرست و دوستانت را با تحقق بخشیدن به وعده‌هایی که به آنان داده‌ای گرامی بدار و آنان را به آرزوهایی که داشته‌اند برسان؛ زیرا که مهلت حاکمیت ستمگران در نظر ما به پایان رسیده است و ما از آن‌چه که خشمگین هستی، خشمگینیم و همواره در یاری حق کوشاییم. ما به صدور فرمان تو مشتاقیم و چشم‌به‌راه تحقق وعده‌هایی که داده‌ای هستیم... خداوندا به این قیام اذن صادر کن و راه‌های آن را هموار ساز و تحقق شایسته آن را آسان گردان. برنامه آن را به ما بیاموز و سپاهیان و یاوران این قیام را تأیید کن. قدرت و توانایی‌ات را به ستمگران و زورگویان هرچه زودتر آشکار ساز و شمشیر انتقامت را به سر دشمنان کینه‌توز فرود آور...[۴].

باز در جای دیگر می‌فرماید: ای نور روشنایی‌ها و ای تدبرکننده کارها... برای من و پیروانم در سختی‌ها گشایشی قرار بده و از غم‌ها و اندوه‌ها راه نجاتی فراهم ساز... خداوندا وعده‌هایی که به من داده‌ای تحقق بخش... و فرج مرا زودتر برسان و به قدرت و نصرتت فتح بزرگ را نصیب گردان[۵].

نتیجه آن‌که: از دید روایات در جامعه اسلامی عصر غیبت، هم امام و هم امت، هردو منتظرند. امت در انتظار امام خود است و می‌خواهد هرچه زودتر او از پس پرده غیب به درآید و راه نجات از نابسامانی‌ها را به انسان بیاموزد و امام نیز در حال انتظار به سر می‌برد، تا اجازه ظهورش فرارسد، تا انقلاب حیات‌بخش خود را آغاز کند و به آرمان‌های انبیا و اولیاء که ستمگران مانع تحقق آن‌ها در طول تاریخ بشریت شده‌اند، جامه عمل بپوشانند[۶].[۷]

منتظران حقیقی

در روایات، استقامت در دین، پارسایی و تخلق به مکارم اخلاق از ویژگی‌های منتظران حقیقی شمرده شده است. پیامبر گرامی اسلام(ص) در تجلیل از مقام شامخ منتظران حقیقی خطاب به صحابه فرمود: "شما اصحاب من هستید، لکن برادران من مردمی هستند که در آخر الزمان می‌آیند." آن‌گاه در مقام توصیف اوج مجاهدت و تدین ایشان می‌فرماید: هریک از ایشان، بیش از [کسی که بر زجر] پوست کندن درخت خار با دست خالی در شب تاریک یا نگهداری آتش سوزان چوب درخت تاغ در کف دست (صبر می‌کند)، در دینداری خود استقامت می‌ورزد. به راستی که آنان چراغ‌های هدایت در شب‌های ظلمانی هستند[۸].

امام جعفر صادق(ع) نیز فرمود: "هرکس بخواهد در شمار منتظران حقیقی آن عدل منتظر باشد، باید پارسایی پیشه کند و متخلق به مکارم اخلاق گردد[۹].[۱۰]

پرسش‌های وابسته

  1. معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
  2. منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
  3. منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
  4. ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
  5. عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
  6. هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  7. انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
    1. ضرورت عقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
    2. ضرورت نقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
  8. آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
  9. جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
  10. نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
  11. انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
  12. شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  13. لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
    1. آیا زندگی با یاد امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    2. آیا آرزوی یاری کردن امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    3. آیا ایجاد آمادگی برا پیوستن به امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    4. آیا تربیت منتظران راستین از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
  14. دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  15. دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  16. آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  17. آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  18. چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
  19. دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
  20. آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
  21. آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم می‌شود؟ (پرسش)
  22. آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی می‌شود؟ (پرسش)
  23. آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
  24. آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
  25. منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
  26. آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش) ‏
  27. گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
  28. نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
    1. آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    2. آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    3. آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    4. آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    5. آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    6. آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    7. آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    8. آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    9. آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
  29. چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
  30. ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  31. شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  32. منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
  33. مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
  34. چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
  35. آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
  36. منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
  37. منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
  38. شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
  39. انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
  40. آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
  41. آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
  42. آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
  43. مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  44. کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  45. انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
  46. مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
  47. منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
  48. منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
  49. منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  50. منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  51. انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
  52. دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  53. دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  54. دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  55. دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  56. دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  57. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  58. علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش) ‏
  59. آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
  60. عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
  61. لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
  62. نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  63. رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
  64. امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
  65. آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
  66. مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  67. رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  68. بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  69. مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید می‌کند؟ (پرسش)
  70. چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
  71. انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
  72. اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
  73. آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
  74. انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
  75. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  76. آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی می‌‏دانند؟ (پرسش)
  77. آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
  78. مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  79. چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
  80. آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب می‌‏شود؟ (پرسش)
  81. آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالت‌‏آور است؟ (پرسش)
  82. علت سختی انتظار چیست و چرا می‏‌گویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
  83. امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
  84. منتظران امام مهدی که در قرن‏های گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
  85. آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
  86. فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
  87. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجات‏‌دهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
  88. دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
  89. دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده می‌شود؟ (پرسش)
  90. آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
  91. انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا می‏‌کند؟ (پرسش)
  92. رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
  93. رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
  94. فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
  95. باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه می‌شود؟ (پرسش)
  96. انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
  97. جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
  98. چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
  99. چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
  100. ویژگی‌‏های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
  101. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  102. چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
  103. دانش ‏آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
  104. رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
  105. آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
  106. آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
  107. وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  108. چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
  109. چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
  110. جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
  111. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  112. صرف‏‌نظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
  113. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  114. منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
  115. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  116. در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
  117. ویژگی‏های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
  118. آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
  119. ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  120. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
  121. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
  122. فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
  123. آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  124. آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  125. آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
  126. چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش می‌شود؟ (پرسش)
  127. عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
  128. چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
  129. آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
  130. انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
  131. ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  132. ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)

منابع

  1. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه.

پانویس

  1. ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۰.
  2. ↑ نجم الثاقب، باب دوم.
  3. ↑ مکیال المکارم، ج ۲، ص ۸۱.
  4. ↑ بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۲۳۳.
  5. ↑ بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۲۳۳.
  6. ↑ نشریه موعود، شماره ۳۲، ص ۶۵.
  7. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۹۸.
  8. ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص۱۲۴.
  9. ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص۱۴.
  10. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰۰.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=منتظِر&oldid=1268030»