معجزه علم معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۲۱۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ نوامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(خنثی‌سازی ویرایش 109840 توسط Jaafari (بحث))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{علم معصوم}}
{{مدخل مرتبط
{{خرد}}
| موضوع مرتبط = علم معصوم
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| عنوان مدخل  =  
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[علم معصوم]]''' است. "'''[[معجزه علم معصوم]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| مداخل مرتبط = [[معجزه علم معصوم در کلام اسلامی]] - [[معجزه علم معصوم در فلسفه اسلامی]]
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| پرسش مرتبط  = علم معصوم (پرسش)
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[معجزه علم معصوم در قرآن]] | [[معجزه علم معصوم در حدیث]] | [[معجزه علم معصوم در کلام اسلامی]] | [[معجزه علم معصوم در فلسفه اسلامی]] | [[معجزه علم معصوم در عرفان اسلامی]]</div>
}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
معجزه، کاری است که [[بشر]] به ‏طور عادی و معمولی قادر به انجام آن نیست و لذا [[دلیل]] ارتباط انسان با خدا و شاهدی محکم بر صحّت ادّعای [[نبوت]] یا [[امامت]] می‌‌شود. اگر اثبات [[رسالت پیامبر]] [[نیازمند]] این باشد که وی از باب اعجاز، [[علم غیب]] بداند و از غیب خبر دهد، باید [[توانایی]] آن را داشته باشد و چون امامت، [[خلافت]] از [[رسول]] است، بنابراین اگر لازمۀ [[اثبات امامت]] آنان نیز داشتن علم غیب باشد، قطعاً واجد آن خواهند بود.  
*از دیدگاه حکمت متعالیه علم [[امام]] مانند سایر مردم نیست، بلکه معجزه الهی به شمار می‌رود. توضیح آنکه، هر وقت حکمت خداوند مقتضی شده که مصلحتی در میان باشد، خداوند متعال برخلاف جریانات مأنوس و معمول موجودی را خلق می‌کند یا حادثه‌ای را پدید می‌آورد که در اصطلاح معجزه یا خرق عادت نامیده می‌شود و یکی از آن موارد علم [[امام]] است.<ref>شریعتی،۲۳۲ :۱۳۷۰.</ref> اصول معجزات و کرامات سه امر است: چون انسان کامل دارای بخش‌های سهگان‌های چون طبیعت و نفس و عقل است و هر یک از آنها از عالمی است غیر از عالم دیگری، و نقص و کمالی دارد، پس کمال روح که همان عقل نظری است به واسطه علم به حقایق و امور الهی است، و کمال نفس که همان قوه خیالی است به واسطه استقرار و جایگزینی صورت‌های جزئی است، و کمال طبیعت عبارت است از تصرف در مواد به واسطه احاطه و حرکت دادن و دگرگون کردن، پس در انسان کامل که جامع کمالات انسانی است سه معجزه موجود است:
 
#خاصیتی در قوه عملی اوست که در هیولای عالم اثر گذارده و صورتی را زدوده و صورتی دیگر ایجاد می‌کند، و هم‌چنین نفس انسانی در هیولای عالم اثر می‌گذارد، ولی بیشتر این گونه است که اثرش از عالم خاص خود که بدن اوست تجاوز نمی‌کند.
== معناشناسی ==
#آن‌چه به حسب قوه خیالی است و آن این‌که: قوی بودن نفس خیالی انسان خود نیرویی است که باعث می‌شود در بیداری اتصال به عالم [[غیب]] صوری پیدا کند، اگر دارای فضیلت علمی باشد معلوماتش را به صورت الفاظ شنیدنی و یا نوشتنی می‌بیند و فرشته‌ای که به او القا می‌کند در صورت شخص انسانی مشاهده می‌کند، و یا به صورت امر غیبی آن را ترسیم‌شده می‌بیند. و یا به گونه آوای سروش غیبی صدایش را می‌شنود و دیگر شخصش را مشاهده نمی‌کند، و یا این‌که به صورت غلبه گمان و ظن به امر غیبی ادراک می‌کند و بر مطلب آگاهی می‌یابد. پس آنچه از سخن که محفوظ مانده، اگر در خواب باشد رؤیای صادقه است و نیازی به تعبیر ندارد، و اگر در بیداری باشد آن وحی آشکار است و نیازی به تأویل ندارد، و این باطل نیست.<ref>صدرالمتألهین،۴۳۱-۴۳۲ :۱۳۸۳.</ref>
معجزه، کاری است که [[بشر]] به ‏طور عادی و معمولی قادر به انجام آن نیست و لذا [[دلیل]] ارتباط [[انسان]] با [[خدا]] و شاهدی محکم بر صحّت ادّعای [[نبوت]] یا [[امامت]] می‌‌شود. معجزه بر چند نوع است، یکی از آنها خبرهای غیبی و اطلاع از [[عالم غیب]] است که اگر [[پیغمبر]] از [[خدا]] درخواست کند و بخواهد تا از ماجرایی یا ماجراهایی از [[غیب]] [[آگاه]] شود، [[خدای متعال]] او را آگاه می‌کند. معجزه بودن امور [[خارق‌العاده]] [[پیامبران]] گذشته، معنایی جز [[ناتوانی]] [[بشر]] از همانندآوری ندارد. معجزه مانند هر پدیدۀ دیگر نیاز به علت دارد. [[اعجاز]]، یک عمل طبیعی نیست بلکه مربوط به غیب این [[جهان]] است و [[کار]] [[خداوند]] است که به دست آنها انجام می‏‌گیرد. معجزه در هر قالبی که [[ظهور]] کند برای [[اثبات]] مدعای [[پیامبر]]، مبنی بر ارتباط با خدا و عالم غیب است و در این جهت، هیچ تفاوتی بین [[معجزات]] نیست<ref>ر.ک: [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[قرآن‌شناسی (کتاب)|قرآن‌شناسی]]، ص۱۳۱؛ [[سید مرتضی مهری|مهری، سید مرتضی]]، [[آگاهی‌های غیبی (مقاله)|آگاهی‌های غیبی]]، ماهنامه پاسدار اسلام، ش ۱۵۵؛ [[مصطفی سلطانی|سلطانی، مصطفی]]، [[امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه (کتاب)|امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه]]، ص۷۲.</ref>.
#که از برترین خواص [[نبوت]] و اشرف آن است، کمال قوه نظری و عقل نظری است، یعنی جوهر عقلی صفایی می‌یابد که اتصالش به عقل فعال بسیار شدید شده به طوری که علوم و معارف را بدون واسطه معلم بشری در زمانی کوتاه دریافت می‌کند<ref>همان: ۴۲۵.</ref> همان طور که در مباحث قبل درباره موروثی بودن علم امامان از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} گفتیم این ویژگی‌ها شامل امامان{{ع}} نیز می‌شود<ref>[[اعلا تورانی|تورانی، اعلا]] و [[زهرا خطیبی|خطیبی، زهرا]]، [[علم امام در آینه حکمت متعالیه (مقاله)|علم امام در آینه حکمت متعالیه]]، ص ۵۵.</ref>.
 
== معجزه و [[کرامت]] و [[علم غیب معصوم]] ==
اگر اثبات [[رسالت پیامبر]] [[نیازمند]] این باشد که وی از باب اعجاز، [[علم غیب]] بداند و از غیب خبر دهد، باید [[توانایی]] آن را داشته باشد و چون امامت، [[خلافت]] از [[رسول]] است، بنابراین اگر لازمۀ [[اثبات امامت]] آنان نیز داشتن علم غیب باشد، قطعاً واجد آن خواهند بود. البته این در رسول به عنوان معجزه و در غیر او به عنوان کرامت خواهد بود. [[علم امام]] را از این نظر که آن را از منبعی فرا عادی دریافت می‌کند نه از راه حواس و [[فکر]] و حدس، یک نوع کرامت و معجزه می‌دانند؛ زیرا از اموری خبر می‌دهند که از دسترس [[عقل]] بشری خارج‌اند و جز از [[راه وحی]] و [[الهام]] به این سنخ از [[آگاهی]] نمی‌توان رسید. حَمّاد از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] کرده که حضرت فرمودند: {{متن حدیث|نحن و الله نعلم‏ ما فی‏ السموات‏ و ما فی‏ الأرض و ما فی الجنة و ما فی النار و ما بین ذلک}} حماد می‌گوید از این فرمایش حضرت مبهوت شدم، به ایشان نگریستم که حضرت خطاب به من سه بار فرمود: {{متن حدیث|ان ذلک فی کتاب الله}}<ref>صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص۱۲۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص۸۲ ـ ۸۷؛ [[عین‌الله زرین‌جویی|زرین‌جویی، عین‌الله]]، [[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایان‌نامه)|مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی]]، ص۷۰.</ref>
 
== [[معجزه]] و علم غیب پیامبر، دائمی یا مقطعی ==
باید توجه داشت دربارۀ معجزه داشتنن [[پیامبران]] دو نظریه وجود دارد، برخی قائل‌اند پیامبران معجزه داشته و [[خداوند]] به آنها [[علم غیب]] داده است، منتها به صورت مقطعی و زمانی است که بدان نیاز دارند، اما بر اساس [[آیات قرآن]]<ref>مانند آیۀ ۴۹ آل عمران، آیۀ ۳۹ سورۀ صاد و آیۀ ۱۰ سورۀ سبأ.</ref> صحیح آن است که گفته شود [[توانایی]] پیامبران و علم غیب آنها همیشگی و مستمر است<ref>ر.ک: [[سید عبدالرحیم موسوی حصینی|موسوی حصینی، سید عبدالرحیم]]، [[آگاهی امامان از غیب (کتاب)|آگاهی امامان از غیب]]، ص۴۸ ـ ۵۱.</ref>.
 
== نتیجه گیری ==
آنچه در [[تاریخ]] و سیرۀ [[پیامبر اسلام]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{ع}} [[ثابت]] و [[مسلم]] است، وجود إخبارات [[غیبی]] آنان است که به عنوان معجزه و [[کرامت]] قابل تبیین است<ref>ر.ک: [[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص۸۲ ـ ۸۷.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسش وابسته}}
* [[رابطه علم ویژه معصوم با معجزه و کرامت چیست؟ (پرسش)]]
* [[رابطه علم ویژه معصوم با معجزه و کرامت چیست؟ (پرسش)]]
* [[رابطه علم غیب با معجزه و کرامت چیست؟ (پرسش)]]
* [[رابطه علم غیب با معجزه و کرامت چیست؟ (پرسش)]]
* [[آیا معجزه به واسطه علم غیب است؟ (پرسش)]]
* [[آیا معجزه به واسطه علم غیب است؟ (پرسش)]]
{{پایان پرسش وابسته}}


== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[قرآن‌شناسی (کتاب)|'''قرآن‌شناسی''']]
# [[پرونده:11119.jpg|22px]] [[سید مرتضی مهری|مهری، سید مرتضی]]، [[آگاهی‌های غیبی (مقاله)|'''آگاهی‌های غیبی''']]، [[پاسدار اسلام (نشریه)|ماهنامه پاسدار اسلام]]
# [[پرونده:234323.jpg|22px]] [[مصطفی سلطانی|سلطانی، مصطفی]]، [[امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه (کتاب)|'''امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه''']]
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|'''علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن''']]
# [[پرونده:Daneshgaheqom.jpg|22px]] [[عین‌الله زرین‌جویی|زرین‌جویی، عین‌الله]]، [[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایان‌نامه)|'''مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی''']]
# [[پرونده:24567345.jpg|22px]] [[سید عبدالرحیم موسوی حصینی|موسوی حصینی، سید عبدالرحیم]]، [[آگاهی امامان از غیب (کتاب)|'''آگاهی امامان از غیب''']]
{{پایان منابع}}


==جستارهای وابسته==
== پانویس ==
 
{{پانویس}}
 
=='''[[:رده:آثار علم معصوم|منبع‌شناسی جامع علم معصوم]]'''==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های علم معصوم|کتاب‌شناسی علم معصوم]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های علم معصوم|مقاله‌شناسی علم معصوم]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های علم معصوم|پایان‌نامه‌شناسی علم معصوم]].
{{پایان}}
{{پایان}}
 
==منابع==
* [[پرونده:11178.jpg|22px]] [[اعلا تورانی|تورانی، اعلا]] و [[زهرا خطیبی|خطیبی، زهرا]]، [[علم امام در آینه حکمت متعالیه (مقاله)|'''علم امام در آینه حکمت متعالیه''']]؛
 
 
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}


[[رده:مدخل‌های اصلی دانشنامه]]
[[رده:علم معصوم]]
[[رده:معجزه علم معصوم]]
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان]]
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان علم معصوم]]
۱۱۳٬۶۶۹

ویرایش