دوستی در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-''']] ==پانویس== {{پانویس}} +''']] {{پایان منابع}} ==پانویس== {{پانویس}}))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[دوستی]]''' است. "'''[[دوستی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = دوستی
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[دوستی در قرآن]] - [[دوستی در حدیث]] - [[دوستی در نهج البلاغه]] - [[دوستی در فقه سیاسی]] - [[دوستی در معارف دعا و زیارات]] - [[دوستی در معارف و سیره سجادی]] - [[دوستی در معارف و سیره نبوی]]</div>
| عنوان مدخل = دوستی
| مداخل مرتبط = [[دوستی در قرآن]] - [[دوستی در حدیث]] - [[دوستی در نهج البلاغه]] - [[دوستی در فقه سیاسی]] - [[دوستی در معارف دعا و زیارات]] - [[دوستی در معارف و سیره نبوی]] - [[دوستی در معارف و سیره سجادی]] - [[دوستی در معارف و سیره امام جواد]]
| پرسش مرتبط  =
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
در [[فرهنگ قرآن]]، دامنه [[آثار دوستی]] تا [[قیامت]] استمرار می‌یابد. [[اهل]] [[دوزخ]]، یکی از [[دلایل]] [[سقوط]] خود در [[جهنم]] را [[دوستی]] با افراد [[ناصالح]] می‌دانند<ref>{{متن قرآن|يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا}} «ای وای! کاش فلانی را به دوستی نمی‌گرفتم!» سوره فرقان، آیه ۲۸.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} دوستی بر [[اساس دین]] را موجب ماندگاری آن خوانده<ref>غررالحکم، ج۱، ص۳۵۸.</ref> و در [[فراق]] پاره‌ای از [[دوستان]] خود چون [[ابن تیهان]]، [[عمار]]، [[ذوشهادتین]] و... [[احساس]] [[اندوه]] کرده است<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۸۲، ص۲۶۴.</ref>.
در [[فرهنگ قرآن]]، دامنه [[آثار دوستی]] تا [[قیامت]] استمرار می‌یابد. [[اهل]] [[دوزخ]]، یکی از [[دلایل]] [[سقوط]] خود در [[جهنم]] را [[دوستی]] با افراد [[ناصالح]] می‌دانند<ref>{{متن قرآن|يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا}} «ای وای! کاش فلانی را به دوستی نمی‌گرفتم!» سوره فرقان، آیه ۲۸.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} دوستی بر [[اساس دین]] را موجب ماندگاری آن خوانده<ref>غررالحکم، ج۱، ص۳۵۸.</ref> و در [[فراق]] پاره‌ای از [[دوستان]] خود چون [[ابن تیهان]]، [[عمار]]، [[ذوشهادتین]] و... [[احساس]] [[اندوه]] کرده است<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۸۲، ص۲۶۴.</ref>.


[[امام سجاد]]{{ع}} نیز دوستی با دوستان [[خداوند]] و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] او را از درگاه احدیت درخواست نموده و از [[خدا]] چنین می‌خواهد: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ وَ أَنَا عَبْدُكَ الَّذِي... وَ أَرْشَدْتَهُ لِمُوَالاةِ أَوْلِيَائِكَ‏، وَ مُعَادَاةِ أَعْدَائِكَ‏}}؛ «ای خداوند! من آن [[بنده]] توام که... و راهش نموده‌ای که با دوستانت دوستی ورزد و با دشمنانت دشمنی کند»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>.
[[امام سجاد]] {{ع}} نیز دوستی با دوستان [[خداوند]] و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] او را از درگاه احدیت درخواست نموده و از [[خدا]] چنین می‌خواهد: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ وَ أَنَا عَبْدُكَ الَّذِي... وَ أَرْشَدْتَهُ لِمُوَالاةِ أَوْلِيَائِكَ‏، وَ مُعَادَاةِ أَعْدَائِكَ‏}}؛ «ای خداوند! من آن [[بنده]] توام که... و راهش نموده‌ای که با دوستانت دوستی ورزد و با دشمنانت دشمنی کند»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>.


آن [[حضرت]] برخی [[صفات اخلاقی]] مانند [[کینه‌توزی]]، [[حسادت]] و [[بدگمانی]] را موجب [[تباهی]] بنیاد دوستی و رابطه محبت‌آمیز [[انسان‌ها]] شمرده و از خداوند [[عزیز]]، دفع این صفات را تمنا کرده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَبْدِلْنِي مِنْ بِغْضَةِ أَهْلِ الشَّنَآنِ الْمَحَبَّةَ، وَ مِنْ حَسَدِ أَهْلِ الْبَغْيِ الْمَوَدَّةَ،... وَ مِنْ عَدَاوَةِ الْأَدْنَيْنَ الْوَلَايَةَ،... وَ مِنْ‏ حُبِّ‏ الْمُدَارِينَ‏ تَصْحِيحَ الْمِقَةِ}}؛ بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست و کینه‌توزی دشمنان مرا به [[محبت]] و [[حسد]] [[حسودان]] مرا به [[مودت]]... و بدگمانی [[صالحان]] را در [[حق]] من به [[اعتماد]] و دشمنی [[نزدیکان]] را به دوستی... و دوستی ناپایدار مجامله‌گران را به دوستی پایدار بدل فرما<ref>نیایش بیستم.</ref>.
آن [[حضرت]] برخی [[صفات اخلاقی]] مانند [[کینه‌توزی]]، [[حسادت]] و [[بدگمانی]] را موجب [[تباهی]] بنیاد دوستی و رابطه محبت‌آمیز [[انسان‌ها]] شمرده و از خداوند [[عزیز]]، دفع این صفات را تمنا کرده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَبْدِلْنِي مِنْ بِغْضَةِ أَهْلِ الشَّنَآنِ الْمَحَبَّةَ، وَ مِنْ حَسَدِ أَهْلِ الْبَغْيِ الْمَوَدَّةَ،... وَ مِنْ عَدَاوَةِ الْأَدْنَيْنَ الْوَلَايَةَ،... وَ مِنْ‏ حُبِّ‏ الْمُدَارِينَ‏ تَصْحِيحَ الْمِقَةِ}}؛ بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست و کینه‌توزی دشمنان مرا به [[محبت]] و [[حسد]] [[حسودان]] مرا به [[مودت]]... و بدگمانی [[صالحان]] را در [[حق]] من به [[اعتماد]] و دشمنی [[نزدیکان]] را به دوستی... و دوستی ناپایدار مجامله‌گران را به دوستی پایدار بدل فرما<ref>نیایش بیستم.</ref>.
در [[منطق]] [[قرآن]]، اگر با دشمنان به شیوه‌ای مبتنی بر [[انصاف]] و [[اخلاق]] برخورد شود، آنان به دوستانی صمیمی تبدیل خواهند شد<ref>{{متن قرآن|وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ}} «نیکی با بدی برابر نیست؛ به بهترین شیوه (دیگران را از چالش با خود) باز دار، ناگاه آن کس که میان تو و او دشمنی است چون دوستی مهربان می‌گردد» سوره فصلت، آیه ۳۴.</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} نیز اموری چون پیوند با کسانی که رابطه [[دوستی]] خود را بریده‌اند، و همچنین [[انصاف]] و رابطه [[نیکو]] با [[دشمنان]] را از [[ایزد]] [[بی‌همتا]] درخواست و چنین [[دعا]] نموده است: «خداوندا! در این ماه [[رمضان]] ما را موفق دار که... با آنکه از ما گسیخته است بپیوندیم و با آنکه در [[حق]] ما ستمی روا داشته به مقتضای انصاف [[رفتار]] کنیم و با آنکه با ما [[دشمنی]] ورزیده دوستی کنیم»<ref>نیایش چهل‌و‌چهارم.</ref>.
در [[منطق]] [[قرآن]]، اگر با دشمنان به شیوه‌ای مبتنی بر [[انصاف]] و [[اخلاق]] برخورد شود، آنان به دوستانی صمیمی تبدیل خواهند شد<ref>{{متن قرآن|وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ}} «نیکی با بدی برابر نیست؛ به بهترین شیوه (دیگران را از چالش با خود) باز دار، ناگاه آن کس که میان تو و او دشمنی است چون دوستی مهربان می‌گردد» سوره فصلت، آیه ۳۴.</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} نیز اموری چون پیوند با کسانی که رابطه [[دوستی]] خود را بریده‌اند، و همچنین [[انصاف]] و رابطه [[نیکو]] با [[دشمنان]] را از [[ایزد]] [[بی‌همتا]] درخواست و چنین [[دعا]] نموده است: «خداوندا! در این ماه [[رمضان]] ما را موفق دار که... با آنکه از ما گسیخته است بپیوندیم و با آنکه در [[حق]] ما ستمی روا داشته به مقتضای انصاف [[رفتار]] کنیم و با آنکه با ما [[دشمنی]] ورزیده دوستی کنیم»<ref>نیایش چهل‌و‌چهارم.</ref>.


[[امام زین‌العابدین]]{{ع}}، جلب [[رضایت خداوند]] و رویگردانی از [[هوای نفس]] را از عوامل تقویت رابطه محبت‌آمیز با [[مردم]] شمرده است: «بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست... و چنان کن که در حق [[دوستان]] و دشمنان تو [[رضایت]] تو را بر [[خشنودی]] و [[خشم]] خود ترجیح دهم، تا [[دشمن]] من از [[جور]] من در [[امان]] ماند و [[دوست]] من از توجه و هوای نفسم [[نومید]] گردد»<ref>نیایش بیست‌و‌دوم.</ref>.
[[امام زین‌العابدین]] {{ع}}، جلب [[رضایت خداوند]] و رویگردانی از [[هوای نفس]] را از عوامل تقویت رابطه محبت‌آمیز با [[مردم]] شمرده است: «بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست... و چنان کن که در حق [[دوستان]] و دشمنان تو [[رضایت]] تو را بر [[خشنودی]] و [[خشم]] خود ترجیح دهم، تا [[دشمن]] من از [[جور]] من در [[امان]] ماند و [[دوست]] من از توجه و هوای نفسم [[نومید]] گردد»<ref>نیایش بیست‌و‌دوم.</ref>.
[[امام]]، همچنین اموری چون [[دشنام]]، آبروریزی، [[غیبت]] و... را عامل [[سستی]] [[روابط]] دوستانه خوانده و [[پرهیز]] از آنها را از [[خداوند بزرگ]] مسئلت نموده است: «[بارالها!] هر [[ناسزا]]، [[سخن]] [[بیهوده]]، دشنام فروریزنده [[آبرو]]، [[شهادت]] [[باطل]]، غیبت [[مؤمن]] [[غایب]]، ناسزا به حاضران و اموری همانند آن را، که [[اهریمن]] بر [[زبان]] من می‌افکند، به [[حمد]] و [[سپاس]] خود بدل فرما»<ref>نیایش بیستم.</ref>.
[[امام]]، همچنین اموری چون [[دشنام]]، آبروریزی، [[غیبت]] و... را عامل [[سستی]] [[روابط]] دوستانه خوانده و [[پرهیز]] از آنها را از [[خداوند بزرگ]] مسئلت نموده است: «[بارالها!] هر [[ناسزا]]، [[سخن]] [[بیهوده]]، دشنام فروریزنده [[آبرو]]، [[شهادت]] [[باطل]]، غیبت [[مؤمن]] [[غایب]]، ناسزا به حاضران و اموری همانند آن را، که [[اهریمن]] بر [[زبان]] من می‌افکند، به [[حمد]] و [[سپاس]] خود بدل فرما»<ref>نیایش بیستم.</ref>.


در [[منطق]] [[صحیفه سجادیه]]، دوستان خوب علاوه بر [[دنیا]]، همراهان [[انسان]] در [[عالم قیامت]] نیز هستند. از این رو به [[خدا]] عرض می‌کند: «ای مولای من... در آن [[روز]] [[روز]] [[حشر]] و [[قیامت]] [[جایگاه]] ایستادنم را در میان اولیای خود قرار داده و چنان کن که با دوستان تو باز گردم و مرا در جوار خود [[مسکن]] ده»<ref>نیایش پنجاه‌و‌سوم.</ref>.
در [[منطق]] [[صحیفه سجادیه]]، دوستان خوب علاوه بر [[دنیا]]، همراهان [[انسان]] در [[عالم قیامت]] نیز هستند. از این رو به [[خدا]] عرض می‌کند: «ای مولای من... در آن [[روز]] [[روز]] [[حشر]] و [[قیامت]] [[جایگاه]] ایستادنم را در میان اولیای خود قرار داده و چنان کن که با دوستان تو باز گردم و مرا در جوار خود [[مسکن]] ده»<ref>نیایش پنجاه‌و‌سوم.</ref>.
از دیدگاه امام سجاد{{ع}} خیلی مهم است که دوستان ما از بین [[اولیای خدا]] و [[فرمانبرداران]] او باشند: «بارالها! قلبم را از بدسیرتان به [[بیم]] افکن و اُنس خود و [[بندگان]] فرمانبردارت را نصیب من گردان»<ref>نیایش بیست‌و‌یکم.</ref>.
از دیدگاه امام سجاد {{ع}} خیلی مهم است که دوستان ما از بین [[اولیای خدا]] و [[فرمانبرداران]] او باشند: «بارالها! قلبم را از بدسیرتان به [[بیم]] افکن و اُنس خود و [[بندگان]] فرمانبردارت را نصیب من گردان»<ref>نیایش بیست‌و‌یکم.</ref>.


هم از این روست که آن [[حضرت]] از [[پروردگار]] [[عزیز]] می‌طلبد که فرزندانش را از [[دوستداران]] [[اولیای الهی]] قرار دهد<ref>نیایش بیست‌و‌پنجم.</ref>.<ref>الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین{{ع}}، ۱۴۱۸، قم، نشر الهادی؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ۱۳۷۵، تهران، انتشارات سروش؛ غررالحکم، عبدالواحد تمیمی آمدی، ۱۳۶۶، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، نهج‌البلاغه، سید رضی، ۱۴۰۴، قم، نشر هجرت.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دوستی و دوستان»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۴.</ref>
هم از این روست که آن [[حضرت]] از [[پروردگار]] [[عزیز]] می‌طلبد که فرزندانش را از [[دوستداران]] [[اولیای الهی]] قرار دهد<ref>نیایش بیست‌و‌پنجم.</ref>.<ref>الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین {{ع}}، ۱۴۱۸، قم، نشر الهادی؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ۱۳۷۵، تهران، انتشارات سروش؛ غررالحکم، عبدالواحد تمیمی آمدی، ۱۳۶۶، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، نهج‌البلاغه، سید رضی، ۱۴۰۴، قم، نشر هجرت.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دوستی و دوستان»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۴.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== منابع ==
 
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «دوستی و دوستان»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «دوستی و دوستان»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:دوستی]]
[[رده:دوستی]]
[[رده:مدخل]]
۱۱۸٬۴۴۱

ویرایش