دوستی در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = دوستی

| عنوان مدخل = دوستی

| مداخل مرتبط = [[دوستی در قرآن]] - [[دوستی در حدیث]] - [[دوستی در نهج البلاغه]] - [[دوستی در فقه سیاسی]] - [[دوستی در معارف دعا و زیارات]] - [[دوستی در معارف و سیره نبوی]] - [[دوستی در معارف و سیره سجادی]] - [[دوستی در معارف و سیره امام جواد]]

== مقدمه ==

در [[فرهنگ قرآن]]، دامنه [[آثار دوستی]] تا [[قیامت]] استمرار می‌یابد. [[اهل]] [[دوزخ]]، یکی از [[دلایل]] [[سقوط]] خود در [[جهنم]] را [[دوستی]] با افراد [[ناصالح]] می‌دانند<ref>{{متن قرآن|يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا}} «ای وای! کاش فلانی را به دوستی نمی‌گرفتم!» سوره فرقان، آیه ۲۸.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} دوستی بر [[اساس دین]] را موجب ماندگاری آن خوانده<ref>غررالحکم، ج۱، ص۳۵۸.</ref> و در [[فراق]] پاره‌ای از [[دوستان]] خود چون [[ابن تیهان]]، [[عمار]]، [[ذوشهادتین]] و... [[احساس]] [[اندوه]] کرده است<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۸۲، ص۲۶۴.</ref>.

[[امام سجاد]] {{ع}} نیز دوستی با دوستان [[خداوند]] و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] او را از درگاه احدیت درخواست نموده و از [[خدا]] چنین می‌خواهد: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ وَ أَنَا عَبْدُكَ الَّذِي... وَ أَرْشَدْتَهُ لِمُوَالاةِ أَوْلِيَائِكَ‏، وَ مُعَادَاةِ أَعْدَائِكَ‏}}؛ «ای خداوند! من آن [[بنده]] توام که... و راهش نموده‌ای که با دوستانت دوستی ورزد و با دشمنانت دشمنی کند»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>.

در [[منطق]] [[قرآن]]، اگر با دشمنان به شیوه‌ای مبتنی بر [[انصاف]] و [[اخلاق]] برخورد شود، آنان به دوستانی صمیمی تبدیل خواهند شد<ref>{{متن قرآن|وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ}} «نیکی با بدی برابر نیست؛ به بهترین شیوه (دیگران را از چالش با خود) باز دار، ناگاه آن کس که میان تو و او دشمنی است چون دوستی مهربان می‌گردد» سوره فصلت، آیه ۳۴.</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} نیز اموری چون پیوند با کسانی که رابطه [[دوستی]] خود را بریده‌اند، و همچنین [[انصاف]] و رابطه [[نیکو]] با [[دشمنان]] را از [[ایزد]] [[بی‌همتا]] درخواست و چنین [[دعا]] نموده است: «خداوندا! در این ماه [[رمضان]] ما را موفق دار که... با آنکه از ما گسیخته است بپیوندیم و با آنکه در [[حق]] ما ستمی روا داشته به مقتضای انصاف [[رفتار]] کنیم و با آنکه با ما [[دشمنی]] ورزیده دوستی کنیم»<ref>نیایش چهل‌و‌چهارم.</ref>.

[[امام زین‌العابدین]] {{ع}}، جلب [[رضایت خداوند]] و رویگردانی از [[هوای نفس]] را از عوامل تقویت رابطه محبت‌آمیز با [[مردم]] شمرده است: «بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست... و چنان کن که در حق [[دوستان]] و دشمنان تو [[رضایت]] تو را بر [[خشنودی]] و [[خشم]] خود ترجیح دهم، تا [[دشمن]] من از [[جور]] من در [[امان]] ماند و [[دوست]] من از توجه و هوای نفسم [[نومید]] گردد»<ref>نیایش بیست‌و‌دوم.</ref>.

از دیدگاه امام سجاد {{ع}} خیلی مهم است که دوستان ما از بین [[اولیای خدا]] و [[فرمانبرداران]] او باشند: «بارالها! قلبم را از بدسیرتان به [[بیم]] افکن و اُنس خود و [[بندگان]] فرمانبردارت را نصیب من گردان»<ref>نیایش بیست‌و‌یکم.</ref>.

هم از این روست که آن [[حضرت]] از [[پروردگار]] [[عزیز]] می‌طلبد که فرزندانش را از [[دوستداران]] [[اولیای الهی]] قرار دهد<ref>نیایش بیست‌و‌پنجم.</ref>.<ref>الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین {{ع}}، ۱۴۱۸، قم، نشر الهادی؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ۱۳۷۵، تهران، انتشارات سروش؛ غررالحکم، عبدالواحد تمیمی آمدی، ۱۳۶۶، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، نهج‌البلاغه، سید رضی، ۱۴۰۴، قم، نشر هجرت.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دوستی و دوستان»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۴.</ref>

== منابع ==

== پانویس ==