آرزو در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

آرزو در معارف و سیره رضوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۵ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۰۱

۷ بایت حذف‌شده ، ‏۱۵ دسامبر ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - '“' به '«'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۷٬۶۰۳

ویرایش

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 == مقدمه ==
-واژۀ “منی” و “امنیه” و “تمنّی”<ref>معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۲۷۶-۲۷۷؛ النهایة فی غریب الحدیث، ج۴، ص۳۶۷.</ref> و نیز واژه “امل” و “آمال”<ref>مجمع البحرین، ج۵، ص۳۱۰.</ref> به معنای آرزو آمده است. امنیه صورت [[نفسانی]] آرزو است که در [[ذهن]] آرزومند ایجاد می‌شود و چه بسا [[دروغ]] باشد<ref>المفردات، ص۴۷۶.</ref>. [[اَمَل]]، [[امید]] داشتن به چیزی است که تحقق آن دور از [[انتظار]] است و در [[فارسی]] بدان آرزو می‌گویند<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص۱۴۸-۱۴۹.</ref>. بعضی [[امل]] را به امید<ref>کتاب العین، ج۸، ص۳۴۷.</ref> و انتظار [[تفسیر]] کرده‌اند<ref>معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۱۴۰.</ref>. و گفته‌اند: امل به [[آرزوهای دست نیافتنی]] تعلق نمی‌گیرد<ref>الفروق فی اللغة، ص۲۴۰.</ref>. تمنّی بیشتر درباره آرزوهای نفسانی به کار می‌رود<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۱، ص۱۸۶.</ref>. ابن‌اثیر تمنی را در آرزوی دست یافتنی به کار برده و با نقل [[حدیثی]] از [[پیامبر]] {{صل}} [[مردم]] [[تشویق]] شده‌اند که از [[خداوند]] چیزهای بزرگ و بسیار آرزو کنند<ref>النهایة فی غریب الحدیث، ج۴، ص۳۶۷.</ref>. ابوهلال [[عسکری]] تمنی را مفهومی در نفس و درون [[آدمی]] می‌داند که هنگام از دست دادن چیزی مورد آرزو رخ می‌دهد<ref>الفروق فی اللغة، ص۱۱۶.</ref>. مرز میان آرزو و امید ([[رجا]]) نزدیک است و در [[سخنان امام رضا]] {{ع}} “امل” و “رجا” به صورت مترادف و مفهومی هم‌افق به کار رفته است<ref>مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۲۲۱.</ref>. هر [[امیدواری]] آرزو است، ولی هر آرزویی امیدواری نیست<ref>المحجة البیضاء، ج۸، ص۲۴۹.</ref>.
+واژۀ «منی” و «امنیه” و «تمنّی”<ref>معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۲۷۶-۲۷۷؛ النهایة فی غریب الحدیث، ج۴، ص۳۶۷.</ref> و نیز واژه «امل” و «آمال”<ref>مجمع البحرین، ج۵، ص۳۱۰.</ref> به معنای آرزو آمده است. امنیه صورت [[نفسانی]] آرزو است که در [[ذهن]] آرزومند ایجاد می‌شود و چه بسا [[دروغ]] باشد<ref>المفردات، ص۴۷۶.</ref>. [[اَمَل]]، [[امید]] داشتن به چیزی است که تحقق آن دور از [[انتظار]] است و در [[فارسی]] بدان آرزو می‌گویند<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص۱۴۸-۱۴۹.</ref>. بعضی [[امل]] را به امید<ref>کتاب العین، ج۸، ص۳۴۷.</ref> و انتظار [[تفسیر]] کرده‌اند<ref>معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۱۴۰.</ref>. و گفته‌اند: امل به [[آرزوهای دست نیافتنی]] تعلق نمی‌گیرد<ref>الفروق فی اللغة، ص۲۴۰.</ref>. تمنّی بیشتر درباره آرزوهای نفسانی به کار می‌رود<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۱، ص۱۸۶.</ref>. ابن‌اثیر تمنی را در آرزوی دست یافتنی به کار برده و با نقل [[حدیثی]] از [[پیامبر]] {{صل}} [[مردم]] [[تشویق]] شده‌اند که از [[خداوند]] چیزهای بزرگ و بسیار آرزو کنند<ref>النهایة فی غریب الحدیث، ج۴، ص۳۶۷.</ref>. ابوهلال [[عسکری]] تمنی را مفهومی در نفس و درون [[آدمی]] می‌داند که هنگام از دست دادن چیزی مورد آرزو رخ می‌دهد<ref>الفروق فی اللغة، ص۱۱۶.</ref>. مرز میان آرزو و امید ([[رجا]]) نزدیک است و در [[سخنان امام رضا]] {{ع}} «امل” و «رجا” به صورت مترادف و مفهومی هم‌افق به کار رفته است<ref>مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۲۲۱.</ref>. هر [[امیدواری]] آرزو است، ولی هر آرزویی امیدواری نیست<ref>المحجة البیضاء، ج۸، ص۲۴۹.</ref>.
 [[امام رضا]] {{ع}} با نقل گفتاری از پیامبر {{صل}}، پس از تأکید بر ویژگی بخشایشگری و [[جاودانگی خداوند]]، یادآور شده که خداوند انتظار آرزومند را برآورده می‌کند و [[امیدوار]] به [[بخشش]] و گذشت را از درگاه خود نمی‌داند و مردم در [[گرفتاری‌ها]] تنها باید در انتظار [[یاری]] خداوند باشند و [[بدا]] به حال ناامیدان از [[رحمت]] او<ref>صحیفة الإمام الرضا {{ع}}، ص۹۳.</ref>. امام رضا {{ع}} به نقل از [[امیر مؤمنان]] {{ع}} در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ}}<ref>«راه راست را به ما بنمای» سوره فاتحه، آیه ۶.</ref> از قول [[خدا]] یادآور شده است: [[بنده]] از من درخواست [[راه راست]] و [[استوار]] دارد و من خواسته وی را [[اجابت]] کنم و آرزوهای وی را برآورده سازم و [[ترس]] وی را به [[آرامش]] تبدیل کنم<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۳۰۱.</ref>. [[امام هشتم]] آرزوی [[ابراهیم]] {{ع}} در [[فدا]] شدن فرزندش [[اسماعیل]] در [[راه خدا]] را از مصادیق آرزوی سازنده و درست شمرده است و در شرح [[آیه]] {{متن قرآن|وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ}}<ref>«و به قربانی سترگی او را بازخریدیم» سوره صافات، آیه ۱۰۷.</ref>، فرموده است: ابراهیم {{ع}} [[آرزو]] داشت به جای [[قربانی]] قوچ، فرزندش اسماعیل را در راه خدا قربانی کند. ابراهیم {{ع}} در پاسخ [[پرسش]] [[خداوند]] از محبوب‌ترین [[مردم]] نزد وی، از [[محمد]] {{صل}} و فرزندانش {{عم}} یاد می‌کند و خداوند به ابراهیم {{ع}} فرمود: [[حسین]] {{ع}} فرزند محمد {{صل}} ناجوانمردانه به دست [[دشمنان]] مسلمان‌نما کشته خواهد شد. ابراهیم {{ع}} با شنیدن این خبر بسیار [[اندوهگین]] شد و خداوند به وی [[وعده]] داد: [[اندوه]] و بیتابی‌ات بر حسین را جایگزین اندوهت بر [[ذبح]] فرزندت کرده‌ام و به [[برترین]] پاداش‌ها نائل خواهی آمد<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۰۹؛ الخصال، ص۵۸-۵۹.</ref>. در نظر [[امام رضا]] {{ع}} کسانی که آرزو و [[امید]] آرزومندان را بر آورده سازند و گرهی از کار مردم بگشایند، برترین و بزرگوارترین افرادند<ref>العدد القویة، ص۲۹۹؛ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۵۸.</ref>.