بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = زندگی | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[معناداری زندگی در قرآن]] - [[معناداری زندگی در معارف مهدویت]] - [[معناداری زندگی در معارف و سیره نبوی]] | پرسش مرتبط = }} | |||
= | |||
==[[ | == مقدمه == | ||
[[معناگرایی]] و توجه به [[معنای زندگی]]، امری [[فطری]] در وجود [[انسان]] است که این امر، به خوبی در مطالعات تجربی نیز به اثبات رسیده است. اهمیت مسئله تا جایی است که در مسائل [[فرهنگی]] و تمدنی نیز معنا، [[معنویت]] و وجود نرم‌افزار [[معنابخشی]]، هستۀ اولیۀ شکل‌گیری هر [[تمدن]] و بستر [[زندگی]] واقعی [[بشر]] بوده و هست<ref>ر. ک. [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی]].</ref>. از سوی دیگر، به عقیدۀ روان‌شناسان، احساس [[پوچی زندگی]] و بی [[هدف]] بودن [[جهان]] یکی از عواملی است که موجب [[نگرانی]] و [[اضطراب]] [[انسان]] میشود<ref>ر. ک. [[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>. بنابراین، داشتن [[معنای زندگی]] از اهمیت بالایی برخوردار است. | |||
== | == [[معنای زندگی]] و تفاوت با احساس [[پوچی]] == | ||
در حوزۀ معناداری زندگی رویکردهای مختلفی مطرح میشود. عمدۀ محققان سه معنای هدف، [[ارزش]] و کارکرد از [[زندگی]] را در [[معنای زندگی]] آورده‌اند<ref>ر. ک. بیات، محمدرضا، دین و [[معنای زندگی]] در فلسفه تحلیلی، ص۶۴-۶۹؛ سلیمانی امیری، عسکری، خدا و معنای زندگی، نقد و نظر، ش۳۱-۳۲، ص۱۰۴؛ [[هادی صادقی|صادقی، هادی]]، و اینک زیستن با خدا، نشریه نقد و نظر، ش۳۱-۳۲، ص۶۸.</ref>. در مقابلِ [[معنای زندگی]]، [[پوچ‌گرایی]] است که به [[معنای زندگی]] منهای [[هدف]] و معناست، یا نهایتا اینکه حیات را بدون [[ارزش]] بدانیم و یا [[انکار]] هر امر واقعی برای [[زندگی]]. [[پوچ‌گرایی]] [[معارف]] شکل‌گرفته برای [[انسان]] را محصول [[ادوار تاریخی]] دانسته و تجربه‌های فردی و زمینه‌های [[فرهنگی]] را عامل ایجاد آن می‌داند. به طور کلی میتوان گفت، [[معنابخشی]] تلاشی در جهت [[درک]] منظم و منطقی رویدادها معرفی شده است که به رویدادهای محیطی و [[رفتار]] افراد معنا می‌‌بخشد و [[درک]] تغییرات ناگهانی در محیط بیرونی را تسهیل میکند که این امر به عمل متناسب با تغییرات منجر میشود<ref>ر. ک. [[سعید اکبری|اکبری، سعید]]، [[سعید زندی|زندی، سعید]] و [[میلاد قربانی|قربانی، میلاد]]، [[مفهوم‌سازی معنابخشی و ملاحظات کاربردی آن در روان‌شناسی صنعتی و سازمانی (مقاله)|مفهوم‌سازی معنابخشی و ملاحظات کاربردی آن در روان‌شناسی صنعتی و سازمانی]]، [[رویش روان‌شناسی (نشریه)|فصلنامه رویش روان‌شناسی]]، شماره ۲، ص ۲۰۴-۱۷۹</ref>. | |||
==پرسش مستقیم== | == رابطۀ نگرش [[توحیدی]] [[انتظار]] و [[معنابخشی به زندگی]] == | ||
مراد از نقش اندیشۀ [[مهدویت]] در [[معنادار کردن حیات]] جمعی این است که مهدی‌باوری می‌تواند [[زندگی]] جمعی [[بشر]] را در بُعد جمعی (به [[معنای حیات]] یک امت و حیات [[تاریخی]] [[بشر]]) معنادار و قابل فهم کند. البته این ادعا را میتوان دربارۀ [[معنادار کردن جهان هستی]] نیز مطرح کرد<ref>گفتنی است موضوع "[[معنای زندگی]]" زوایای پنهانی را در خود جای داده است. در وهله نخست با دو رویکرد میتوان به این موضوع نگریست؛ یکم، [[معنای زندگی]] بشر و دوم، معنای جهان هستی. از [[معنای زندگی]] بشر نیز میتوان هم زندگی فردی و هم زندگی جمعی را اراده کرد. خود [[معنای زندگی]] جمعی را نیز میتوان به سه صورت در نظر گرفت: [[معنای زندگی]] یک جماعت یا امت (که حیات آن جماعت یا امت را قابل فهم میکند)، [[معنای زندگی]] اجتماعی (آنچه زندگی در قالب اجتماع را قابل فهم میکند) و [[معنای زندگی]] تاریخی (آنچه حیات تاریخی بشر را قابل فهم می‌سازد، که با فلسفه تاریخ نیز قرابت زیادی دارد). (نک: گروه نویسندگان، گونه‌شناسی اندیشه منجی موعود در ادیان، ص۴۸۷.</ref>.<ref>ر. ک. [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی]].</ref> در واقع، [[جهان‌بینی]] فردِ [[معتقد]] به [[مهدویت]]<ref>. گرچه باور به مهدویت شخصی از اعتقادات شیعی به حساب می‌آید، اما اهل‌سنت هم به این مسئله اعتقاد دارند؛ گرچه غالب متفکرانشان به مهدویت نوعی باور دارند. روایات ناظر به آخرالزمان و ظهور فرزندی از پیامبر برای نجات بشریت در مسانید روایی اهل‌سنت فراوان است. (ابن‌حنبل، احمد بن محمد، احادیث المهدی {{ع}} من مسند احمد بن حنبل، ص۶۱؛ ابن منادی، احمد بن جعفر، الملاحم، ص۱۷۶؛ مقدسی شافعی، یوسف بن یحیی، عقد الدرر، ص۴۰).</ref> زندگی انسان را در ابعاد مختلف معنادار میکند<ref>ر. ک. [[ابوذر رجبی|رجبی، ابوذر]]، [[نقش باورداشت مهدویت در نفی پوچی و تغییر نگرش به زندگی (مقاله)|نقش باورداشت مهدویت در نفی پوچی و تغییر نگرش به زندگی]]، ص۳۳۷-۳۵۲.</ref>؛ چراکه با نگرش [[توحیدی]] [[انتظار]]، در [[آفرینش]] ذره‌ای بیهودگی و در [[جهان]] لحظه‌ای بی هدفی نیست: {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاء وَالأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لاعِبِينَ}}<ref>«و آسمان و زمین و آنچه را میان آنهاست به بازیچه نیافریده‌ایم» سوره انبیاء، آیه ۱۶.</ref>. در نگرش [[مکتب]] [[انتظار]]، [[انسان]] بی‌هدف آفریده نشده و بی [[دلیل]] در عرصۀ حیات رها نشده است: {{متن قرآن|أَيَحْسَبُ الإِنسَانُ أَن يُتْرَكَ سُدًى}}<ref>«آیا آدمی می‌پندارد که بیهوده وانهاده میشود؟» سوره قیامه، آیه ۳۶.</ref>. [[انتظار]] و [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} [[معنای حیات]] برای جامعۀ [[شیعه]] در [[دوران غیبت]] است. زیرا، [[شیعه]] به خاطر "[[ظهور]]" [[زندگی]] و به سمت [[ظهور]] حرکت میکند و اینجاست که مفهوم "[[انتظار]]" شکل می‌‌گیرد، [[معنای حیات]]، [[انتظار]] را به وجود می‌‌آورد، به آن "جهت" میدهد و آن را از ایستایی و خمودی به [[پویایی]] و تحرک بدل میکند. در طول [[تاریخ]] [[غیبت]]، چه رنج‌هایی که [[شیعه]] متحمل شده؛ اما هرگز [[هویت اجتماعی]] خویش را از دست نداده است! آنچه [[شیعه]] را در میان این همه مشکلات زنده و بالنده نگه‌داشته، این است که [[مهدی]] {{ع}} [[معنای زندگی]] اوست<ref>ر. ک. [[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>. | |||
بدیهی است چنین نگرش معنادار، والا، پویا و فراگیر؛ [[جهان]]، هستی، [[زندگی]] و رویدادهای آن را در اندیشۀ [[انسان]] [[مؤمن]] [[منتظِر]]، به هم پیوسته و دارای [[هدف]] و معنا نشان میدهد که در این ساختار هدف‌دار و نظام‌مند، [[زندگی]] و رویدادهای آن قابل [[تفسیر]] و دارای معنا است. در نتیجه، براساس [[تفسیر]] و معنای رویدادهای [[زندگی]] براساس [[جهان‌بینی]] [[توحیدی]] [[مکتب]] [[انتظار]]، نه تنها از اضطراب‌های [[زندگی]] در [[عصر غیبت]] [[پیشگیری]] و کاسته میشود و [[انسان]] به [[اضطراب]] ناشی از [[پوچی]] و [[بی معنایی زندگی]] [[مبتلا]] نمی‌گردد؛ بلکه با [[تفسیر]] رویدادها و جریان [[زندگی]] به سمت [[خداپرستی]]، [[عدالت]]، و خیر و خوبی و در نهایت فرجام سعادت‌مندانه برای کل [[بشر]]، با [[ظهور]] و [[حاکمیت امام]] [[معصوم]] {{ع}} بر [[زمین]]، [[امید]] و هدف‌مندی و [[ایثار]] و تلاش برای تحقّق این [[آرمان]] والای [[الهی]] به عنوان شاخصه‌های ارتقای [[بهداشت روان]] در افراد و جامعۀ [[عصر انتظار]] قابل [[پیش‌بینی]] و مشاهده است<ref>ر. ک. [[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> و بر همین اساس، فرد [[منتظر]] با رسیدن به [[معنابخشی]] از طریق [[انتظار]] [[منجی موعود]] به [[اهداف]] [[خلقت]] [[آدمی]] خواهد رسید<ref>ر. ک: [[محسن موحدی|موحدی، محسن]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]</ref>. | |||
== پرسش مستقیم == | |||
* [[معنابخشی به عنوان یکی از آثار روان‌شناختی انتظار در بعد ارتقای بهداشت روانی به چه معناست؟ (پرسش)]] | * [[معنابخشی به عنوان یکی از آثار روان‌شناختی انتظار در بعد ارتقای بهداشت روانی به چه معناست؟ (پرسش)]] | ||
== پرسش‌های وابسته == | |||
{{پرسمان انتظار فرج}} | {{پرسمان انتظار فرج}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{ | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:137963.jpg|22px]] [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|'''مهدویت و آرامش روان''']] | # [[پرونده:137963.jpg|22px]] [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|'''مهدویت و آرامش روان''']] | ||
# [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|'''باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی''' ]] | # [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|'''باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی''']] | ||
# [[پرونده:1368178.jpg|22px]] [[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|'''مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار''']] | # [[پرونده:1368178.jpg|22px]] [[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|'''مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار''']] | ||
# [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[ابوذر رجبی|رجبی، ابوذر]]، [[نقش باورداشت مهدویت در نفی پوچی و تغییر نگرش به زندگی (مقاله)|'''نقش باورداشت مهدویت در نفی پوچی و تغییر نگرش به زندگی''']] | # [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[ابوذر رجبی|رجبی، ابوذر]]، [[نقش باورداشت مهدویت در نفی پوچی و تغییر نگرش به زندگی (مقاله)|'''نقش باورداشت مهدویت در نفی پوچی و تغییر نگرش به زندگی''']] | ||
#[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، '''[[دانشنامه مجازی امامت و ولایت|مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]''' | # [[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، '''[[دانشنامه مجازی امامت و ولایت|مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]''' | ||
{{پایان | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{علم اخلاق}} | |||
[[رده: | |||
[[رده:زندگی]] | |||
[[رده:سلامت روان]] | [[رده:سلامت روان]] | ||