محتسب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n{{امامت}} +{{امامت}})) |
(←مقدمه) |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | ||
= | |||
== | == مقدمه == | ||
محتسب، منصبی بود که به [[امنیت عمومی]] و حل و فصل امور مربوط به آن می‌پرداخت. مقام احتساب را [[عمر]] - [[خلیفه دوم]] - پدید آورد و ابتدا خودش [[کار]] محتسب را انجام می‌داد<ref>وسایل الشیعه، ج۱۲، ص۳۱۷، ابواب تجارت، باب ۳۰، حدیث ۱؛ تراتیب الأداریه، ج۱، ص۲۸۶؛ سنن ترمذی، ج۲، ص۳۸۹؛ کنز العمال، ج۴، ص۱۵۹؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳؛ صحیح بخاری، ج۲، ص۱۵.</ref>. [[وظایف]] و حیطۀ کاری محتسب عبارت‌اند از: | |||
[[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[نظارت]] بر [[احکام شریعت]]، [[مراقبت]] در تنظیم بازار، جلوگیری از اشغال معابر توسط بازاریان، ممانعت از کم‌فروشی و گران‌فروشی، جلوگیری از [[تجاوز]] به حریم و [[حدود]] [[همسایه]] و نظیر آنها<ref>معالم القربه فی احکام الحسبه، ج۷، ص۵۱؛ صبح الاعشی، ج۵، ص۴۵۱.</ref>. در بسیاری از دولت‌های [[اسلامی]]، مانند [[دولت]] "عبیدیان [[مصر]] و [[مغرب]] وامویان" احتساب وابسته به مقام [[قضایی]] و تعیین محتسب نیز بر عهده [[قاضی]] بود. در اندلس، هر شهری محتسبی داشت و او را "بازاربان" نیز می‌گفتند که کار وی بیشتر، مراقبت از کار بازاریان بود<ref>تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۹۰؛ نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب، ج۱، ص۱۰۳.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۶۲.</ref> | |||
==پانویس== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{حکومت}} | {{حکومت}} | ||
[[رده: | [[رده:امر به معروف و نهی از منکر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۱۸
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
مقدمه
محتسب، منصبی بود که به امنیت عمومی و حل و فصل امور مربوط به آن می‌پرداخت. مقام احتساب را عمر - خلیفه دوم - پدید آورد و ابتدا خودش کار محتسب را انجام می‌داد[۱]. وظایف و حیطۀ کاری محتسب عبارت‌اند از: امر به معروف و نهی از منکر، نظارت بر احکام شریعت، مراقبت در تنظیم بازار، جلوگیری از اشغال معابر توسط بازاریان، ممانعت از کم‌فروشی و گران‌فروشی، جلوگیری از تجاوز به حریم و حدود همسایه و نظیر آنها[۲]. در بسیاری از دولت‌های اسلامی، مانند دولت "عبیدیان مصر و مغرب وامویان" احتساب وابسته به مقام قضایی و تعیین محتسب نیز بر عهده قاضی بود. در اندلس، هر شهری محتسبی داشت و او را "بازاربان" نیز می‌گفتند که کار وی بیشتر، مراقبت از کار بازاریان بود[۳].[۴]
منابع
پانویس
- ↑ وسایل الشیعه، ج۱۲، ص۳۱۷، ابواب تجارت، باب ۳۰، حدیث ۱؛ تراتیب الأداریه، ج۱، ص۲۸۶؛ سنن ترمذی، ج۲، ص۳۸۹؛ کنز العمال، ج۴، ص۱۵۹؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳؛ صحیح بخاری، ج۲، ص۱۵.
- ↑ معالم القربه فی احکام الحسبه، ج۷، ص۵۱؛ صبح الاعشی، ج۵، ص۴۵۱.
- ↑ تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۹۰؛ نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب، ج۱، ص۱۰۳.
- ↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۶۲.