←کنیه‌ها و القاب
(←ولادت) |
|||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
جد والامقام [[امام باقر]]{{ع}}، حسین بن علی{{ع}} و پدرش [[امام زین‌العابدین]]{{ع}} و مادر ارجمندش "[[ام عبدالله]]" [[فاطمه]] ـ دختر [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} ـ است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۴۶۹؛ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۴۱؛ شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۱۵۵.</ref>؛ لذا از این جهت در میان [[اهل بیت]]{{عم}} او نخستین کسی است که از نظر [[نسب]] پدری و [[مادری]]، [[علوی]] و فاطمی است و به "علویٌ من [[علویین]]" و "هاشمیٌ من هاشمیین" معروف است<ref>مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ص۱۵۸؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ص۴۹۸.</ref>. درباره [[مقام]] و مرتبه "ام عبدالله" [[کلینی]] دو [[روایت]] آورده است. در یکی امام باقر{{ع}} می‌فرماید: ام عبدالله در کنار دیواری بود. [[دیوار]] شکاف برداشت. ام عبدالله گفت: به [[حق]] [[مصطفی]] به تو [[اذن]] فرود داده نشد. دیوار وقتی [[سقوط]] کرد که ام عبدالله از کنار آن رفته بود. [[امام صادق]]{{ع}} درباره جده‌اش می‌فرماید: او [[صدیقه]] و از [[راستگویان]] بود. در میان "[[آل]] حسن" خانمی به [[فضیلت]] وی تاکنون نبوده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۴۶۹.</ref>.<ref>فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه، ص۱۰۶؛ [[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص۲۶۶؛ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]]، ص۲۱۶.</ref> | جد والامقام [[امام باقر]]{{ع}}، حسین بن علی{{ع}} و پدرش [[امام زین‌العابدین]]{{ع}} و مادر ارجمندش "[[ام عبدالله]]" [[فاطمه]] ـ دختر [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} ـ است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۴۶۹؛ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۴۱؛ شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۱۵۵.</ref>؛ لذا از این جهت در میان [[اهل بیت]]{{عم}} او نخستین کسی است که از نظر [[نسب]] پدری و [[مادری]]، [[علوی]] و فاطمی است و به "علویٌ من [[علویین]]" و "هاشمیٌ من هاشمیین" معروف است<ref>مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ص۱۵۸؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ص۴۹۸.</ref>. درباره [[مقام]] و مرتبه "ام عبدالله" [[کلینی]] دو [[روایت]] آورده است. در یکی امام باقر{{ع}} می‌فرماید: ام عبدالله در کنار دیواری بود. [[دیوار]] شکاف برداشت. ام عبدالله گفت: به [[حق]] [[مصطفی]] به تو [[اذن]] فرود داده نشد. دیوار وقتی [[سقوط]] کرد که ام عبدالله از کنار آن رفته بود. [[امام صادق]]{{ع}} درباره جده‌اش می‌فرماید: او [[صدیقه]] و از [[راستگویان]] بود. در میان "[[آل]] حسن" خانمی به [[فضیلت]] وی تاکنون نبوده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۴۶۹.</ref>.<ref>فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه، ص۱۰۶؛ [[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص۲۶۶؛ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]]، ص۲۱۶.</ref> | ||
== | == کنیه‌ها و [[القاب]] == | ||
[[پیامبر اسلام]]{{صل}} به ایشان [[لقب]] "[[باقرالعلوم]]" را ارزانی فرمود، به معنای | [[پیامبر اسلام]]{{صل}} به ایشان [[لقب]] "[[باقرالعلوم]]" را ارزانی فرمود، به معنای شکافنده علوم. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[جابر بن عبدالله انصاری]] فرمود: ای جابر تو زنده می‌مانی تا زمانی که فرزندم را از [[نسل حسین]] به نام محمد که شکافنده [[علم]] [[دین]] است [[ملاقات]] کنی، هرگاه وی را دیدی [[سلام]] من را به او برسان<ref>{{متن حدیث|إِنَّكَ سَتُدْرِكُ رَجُلًا مِنِّي اسْمُهُ اسْمِي وَ شَمَائِلُهُ شَمَائِلِي يَبْقُرُ الْعِلْمَ بَقْراً}}؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۲۳۶؛ فتال نیشابوری، محمد بن فتال، روضة الواعظین، ص۲۰۲؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۹.</ref>. | ||
از دیگر القاب [[شریف]] ایشان: [[شاکر]]، [[امین]] و [[شبیه]] (به [[پیامبر]]) است و [[کنیه]] گرامی‌اش، ابوجعفر است<ref>مصنفات شیخ مفید، ۱۱/ ۱۵۹- ۱۵۵.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۰۶؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۰۲؛ [[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص۲۶۶.</ref> از [[امام باقر]]{{ع}} و [[امام جواد]]{{ع}} به ابوجعفر یاد می‌شود و برای تمایز، امام جواد{{ع}} را «[[ابوجعفر ثانی]]» می‌خوانند<ref>ابن بابویه، الامامة و التبصرة، ص۱۰۶؛ کلینی، کافی، ج۶، ص۱۷۷.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲، ص۲۱۶.</ref> | از دیگر القاب [[شریف]] ایشان: [[شاکر]]، [[امین]] و [[شبیه]] (به [[پیامبر]]) است و [[کنیه]] گرامی‌اش، ابوجعفر است<ref>مصنفات شیخ مفید، ۱۱/ ۱۵۹- ۱۵۵.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۰۶؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۰۲؛ [[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص۲۶۶.</ref> از [[امام باقر]]{{ع}} و [[امام جواد]]{{ع}} به ابوجعفر یاد می‌شود و برای تمایز، امام جواد{{ع}} را «[[ابوجعفر ثانی]]» می‌خوانند<ref>ابن بابویه، الامامة و التبصرة، ص۱۰۶؛ کلینی، کافی، ج۶، ص۱۷۷.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲، ص۲۱۶.</ref> | ||