ابوخیثمه انصاری در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = ابوخیثمه انصاری

| عنوان مدخل  = [[ابوخیثمه انصاری]]

| مداخل مرتبط = [[ابوخیثمه انصاری در قرآن]] - [[ابوخیثمه انصاری در تاریخ اسلامی]]

| پرسش مرتبط  =  

== مقدمه ==

[[ابوخیثمه انصاری]]<ref>صحيح مسلم، ج ۹، ص ۱۸۹.</ref> [[عبدالله‌ بن‌ خیثمه]]<ref>سيره ابن‌هشام، ج ۴، ص ۵۲۱.</ref> از تیره [[بنی‌سالم]]<ref>الاستيعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.</ref> از [[اصحاب پیامبر]] {{صل}}

[[زمان]] [[اسلام آوردن]] ابوخیثمه روشن نیست. برخی از حضور وی در [[بدر]]<ref>الطبقات، ج ۳، ص ۴۷۰.</ref> و برخی در [[اُحُد]]<ref>الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.</ref> یاد کرده‌اند. در [[جنگ تبوک]] ابتدا سرپیچید؛ سپس پشیمان شد و به [[پیامبر]] {{صل}} پیوست. [[نقل]] است که [[حضرت]] از دیدن او خوشحال شد و برایش [[دُعا]] کرد.<ref>المغازی، ج ۳، ص ۹۹۸؛ سیره ابن هشام، ج ۴، ص ۵۲۰ و ۵۲۱.</ref> [[ابن‌هشام]]، اشعار او را در ماجرای حمله‌ مشرکان [[مکّه]] به [[زینب]] ([[دختر پیامبر]]) و در جنگ تبوک آورده است.<ref>سیره ابن هشام، ج ۴، ص ۵۲۱ و ج ۲، ص ۶۵۵.</ref> برخی، ادامه [[زندگی]] او را تا زمان [[یزید بن معاویه]] گزارش کرده‌اند.<ref> الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.</ref> از وی نسلی باقی نمانده است<ref> الطبقات، ج ۳، ص ۴۷۰.</ref><ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[ابوخیثمه انصاری (مقاله)|مقاله «ابوخیثمه انصاری»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص 654.</ref>

== ابوخیثمه در [[شأن نزول]] ==

# به نقل [[طبری]] ابوخیثمه یک صاع (سه کیلو) خرما [[صدقه]] داد و [[منافقان]] بر او [[عیب]] گرفتند؛ سپس این [[آیه]] نازل شد: {{متن قرآن|الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ}}<ref>«آنان که به مؤمنان داوطلب دادن صدقه‌ها و به کسانی که جز توان (اندک) خود چیزی (برای دادن صدقه) نمی‌یابند طعنه می‌زنند و آنان را به ریشخند می‌گیرند، خداوند به ریشخندشان می‌گیرد و عذابی دردناک خواهند داشت» سوره توبه، آیه ۷۹.</ref>

# ابوخیثمه در جنگ تبوک، به رغم [[فرمان پیامبر]] برای شرکت در [[جنگ]]، به ماندن در [[مدینه]] متمایل بود که [[خداوند]] او را متوجّه [[حقّ]] و [[ثابت قدم]] کرد و به پیامبر ملحق شد و این آیه درباره‌اش فرود آمد: {{متن قرآن|لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷. مجمع‌البیان، ج ۵، ص ۱۱۹ و ۱۲۰؛ المغازی، ج ۳، ص ۱۰۷۴.</ref><ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[ابوخیثمه انصاری (مقاله)|مقاله «ابوخیثمه انصاری»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص 654-655.</ref>

== منابع ==

# [[پرونده:000052.jpg|22px]] [[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[ابوخیثمه انصاری (مقاله)|مقاله «ابوخیثمه انصاری»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۱''']]

== پانویس ==