|
|
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = جهانبینی | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[جهانبینی توحیدی در کلام اسلامی]] | پرسش مرتبط = }} |
|
| |
|
| {{نبوت}}
| | == مقدمه == |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| | [[جهانبینی]] [[توحیدی]]، مرحله کامل و عالی [[جهانبینی]] [[دینی]] است؛ زیرا [[جهانبینی]] [[دینی]] میتواند همه [[ادیان الهی]] را در بربگیرد؛ ولی [[جهانبینی]] [[توحیدی]] عملاً و تنها آموزههای [[اسلام]] را در بر میگیرد. این [[جهانبینی]] بر اصول ذیل [[استوار]] است: |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div>
| | # [[جهان]]، ماهیت و واقعیت از [[خدا]] بودن و به سوی [[خدا]] رفتن دارد؛ |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| | # واقعیات این [[جهان]]، مرتبه نازل جهان غیب است؛ |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[جهانبینی توحیدی در قرآن]] - [[جهانبینی توحیدی در حدیث]] - [[جهانبینی توحیدی در نهج البلاغه]] - [[جهانبینی توحیدی در معارف دعا و زیارات]] - [[جهانبینی توحیدی در کلام اسلامی]] - [[جهانبینی توحیدی در اخلاق اسلامی]] - [[جهانبینی توحیدی در عرفان اسلامی]]</div>
| | # [[جهان]] دارای [[نظام]] متقن علّی و معلولی، هم در بعد مادی و جسمانی و هم در بعد ملکوتی و [[معنوی]] است. از این رو بر عالم سلسله سنتهایی ثابت حکمفرماست که "[[سنتهای الهی]]" نامیده میشود؛ |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| | # [[جهان]]، واقعیتی هدایتشده است. غریزه، [[حس]]، [[عقل]]، [[الهام]] و [[وحی]] همه مراتب "[[هدایت]] عام" جهاناند؛ |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[جهانبینی توحیدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| | # در [[جهان]]، هم خیر است و هم [[شر]]؛ اما آنچه وجود اصیل دارد خیر است. [[شر]]، وجود تبعی و طفیلی است؛ |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| | # بعد از این [[جهان]]، جهانی دیگر است؛ [[جهان]] [[پاداش]] و [[کیفر]] [[اعمال]]، و [[روح]] [[انسان]] حقیقتی جاودانه است؛ |
| | # اصول [[انسانیت]] و [[اخلاق]]، ثابت و جاودانه است و آنچه متغیر و نسبی است، فروع است؛ |
| | # [[جهان]]، [[زمین]] و [[آسمان]] به [[حق]] و به [[عدل]] برپاست؛ |
| | # [[انسانها]] به حسب [[خلقت]]، مساوی آفریده شدهاند. هیچ انسانی بر حسب [[خلقت]] نسبت به [[انسان]] دیگر امتیاز حقوقی ویژه ندارد؛ |
| | # [[انسان]] بر حسب اصل [[خلقت]]، دارای سلسله استعدادهای [[فطری]] [[دینی]] و [[اخلاقی]] است؛ |
| | # [[انسان]] در مقایسه با سایر موجودات از [[شرافت]] و [[کرامت]] بالایی برخوردار است و [[وظیفه]] و رسالتی خاص دارد؛ |
| | # [[انسان]] مختار و آزاد است. هیچ جبری و ضرورتی [[آزادی]] و [[اختیار]] را از او سلب نمیکند؛ لذا [[مسئول]] خود و [[جامعه]] خویش است؛ |
| | # [[خداوند]] [[سرنوشت]] [[قوم]] و مردمی را تغییر نمیدهد، مگر آنکه آن [[مردم]] خویشتن را تغییر دهند؛ |
| | # [[جهان]] به [[حکم]] اینکه از یک مبدأ صدور یافته و با سیری هماهنگ به سوی همان مبدأ بازمیگردد و به [[حکم]] آنکه تحت [[تدبیر]] قوایی با شعور و [[مدبر]] به حرکت خود ادامه میدهد، از نوعی [[وحدت]] برخوردار است؛ |
| | # [[جهانبینی]] [[توحیدی]] با نیروی منطق و [[علم]] و [[استدلال]] حمایت میشود<ref>مطهری، مقدمهای بر جهانبینی اسلامی، ج۳، ص۱۱۵ - ۱۰۷؛ ج۲، ص۱۷ - ۱۶.</ref>. |
|
| |
|
| ==مقدمه==
| | همانطور که گفته شد، [[جهانبینی]] [[توحیدی]] به آموزههای [[اسلام]] اختصاص دارد. جهت اطلاع بیشتر، به اصطلاح "[[اسلام]]" مراجعه شود<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۹۷-۹۸.</ref>. |
| *[[جهانبینی]] [[توحیدی]]، مرحله کامل و [[عالی]] [[جهانبینی]] [[دینی]] است؛ زیرا [[جهانبینی]] [[دینی]] میتواند همه [[ادیان الهی]] را در بربگیرد؛ ولی [[جهانبینی]] [[توحیدی]] عملاً و تنها آموزههای [[اسلام]] را در بر میگیرد. این [[جهانبینی]] بر اصول ذیل [[استوار]] است:
| |
| #[[جهان]]، ماهیت و واقعیت از [[خدا]] بودن و به سوی [[خدا]] رفتن دارد؛
| |
| #واقعیات این [[جهان]]، مرتبه نازل [[جهان غیب]] است؛
| |
| #[[جهان]] دارای [[نظام]] متقن علّی و معلولی، هم در بعد مادی و جسمانی و هم در بعد ملکوتی و [[معنوی]] است. از این رو بر عالم سلسله سنتهایی ثابت حکمفرماست که "[[سنتهای الهی]]" نامیده میشود؛
| |
| #[[جهان]]، واقعیتی [[هدایتشده]] است. غریزه، [[حس]]، [[عقل]]، [[الهام]] و [[وحی]] همه مراتب "[[هدایت]] عام" جهاناند؛
| |
| #در [[جهان]]، هم خیر است و هم [[شر]]؛ اما آنچه وجود اصیل دارد خیر است. [[شر]]، وجود تبعی و طفیلی است؛
| |
| #بعد از این [[جهان]]، جهانی دیگر است؛ [[جهان]] [[پاداش]] و [[کیفر]] [[اعمال]]، و [[روح]] [[انسان]] حقیقتی جاودانه است؛
| |
| #اصول [[انسانیت]] و [[اخلاق]]، ثابت و جاودانه است و آنچه متغیر و نسبی است، [[فروع]] است؛
| |
| #[[جهان]]، [[زمین]] و [[آسمان]] به [[حق]] و به [[عدل]] برپاست؛
| |
| #[[انسانها]] به حسب [[خلقت]]، مساوی آفریده شدهاند. هیچ انسانی بر حسب [[خلقت]] نسبت به [[انسان]] دیگر امتیاز [[حقوقی]] ویژه ندارد؛
| |
| #[[انسان]] بر حسب اصل [[خلقت]]، دارای سلسله استعدادهای [[فطری]] [[دینی]] و [[اخلاقی]] است؛
| |
| #[[انسان]] در مقایسه با سایر موجودات از [[شرافت]] و [[کرامت]] بالایی برخوردار است و [[وظیفه]] و رسالتی خاص دارد؛
| |
| #[[انسان]] مختار و آزاد است. هیچ جبری و ضرورتی [[آزادی]] و [[اختیار]] را از او سلب نمیکند؛ لذا [[مسئول]] خود و [[جامعه]] خویش است؛
| |
| #[[خداوند]] [[سرنوشت]] [[قوم]] و مردمی را تغییر نمیدهد، مگر آنکه آن [[مردم]] خویشتن را تغییر دهند؛
| |
| #[[جهان]] به [[حکم]] اینکه از یک مبدأ صدور یافته و با سیری هماهنگ به سوی همان مبدأ بازمیگردد و به [[حکم]] آنکه تحت [[تدبیر]] قوایی با [[شعور]] و [[مدبر]] به حرکت خود ادامه میدهد، از نوعی [[وحدت]] برخوردار است؛
| |
| #[[جهانبینی]] [[توحیدی]] با نیروی [[منطق]] و [[علم]] و [[استدلال]] [[حمایت]] میشود<ref>مطهری، مقدمهای بر جهانبینی اسلامی، ج۳، ص۱۱۵ - ۱۰۷؛ ج۲، ص۱۷ - ۱۶.</ref>.
| |
| *همانطور که گفته شد، [[جهانبینی]] [[توحیدی]] به آموزههای [[اسلام]] اختصاص دارد. جهت اطلاع بیشتر، به اصطلاح "[[اسلام]]" مراجعه شود<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۹۷-۹۸.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==منابع== | | == منابع == |
| * [[پرونده:10119661.jpg|22px]] [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات علم کلام''']]
| | {{منابع}} |
| | # [[پرونده:10119661.jpg|22px]] [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات علم کلام''']] |
| | {{پایان منابع}} |
|
| |
|
| ==جستارهای وابسته== | | == پانویس == |
| | {{پانویس}} |
|
| |
|
| ==پانویس==
| | [[رده:معرفت دینی]] |
| {{یادآوری پانویس}}
| | [[رده:جهانشناسی]] |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| [[رده:مدخل]] | |
| [[رده:جهانبینی توحیدی]] | |