سوره همزه در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = سوره همزه

| عنوان مدخل  = سوره همزه

| مداخل مرتبط = [[سوره همزه در علوم قرآنی]]

| پرسش مرتبط  =  

== مقدمه ==

صد و چهارمین [[سوره]] [[قرآن]] و سی و دومین آن به ترتیب نزول، نازل شده در [[مکه]] با موضوع محوری مذّمت شدید عیب‌جویان و غیبت‌کنندگان مال‌پرست و شرح [[عذاب]] آنان در [[قیامت]].  

در بخش اول تمسخرکنندگان [[نبی اکرم]] {{صل}} و ثروت‌اندوزان را [[انذار]] می‌دهد و در بخش دوم فرجام دردناک آنها را بیان می‌کند.

سوره ناظر به [[ثروت]] اندوزانی است که مال را نه به عنوان یک وسیله که به عنوان یک [[هدف]] می‌نگرند و در جمع‌آوری آن هیچ قید و شرطی ل نیستند از [[حلال و حرام]] و [[تجاوز]] بر [[حقوق]] دیگران از طریق شرافتمندانه و یا طرق [[پست]] و رذیلانه آن را جمع‌آوری می‌کنند و آن را تنها نشانه [[عظمت]] و [[شخصیت]] می‌دانند. آنها [[مال]] را برای رفع نیازهای [[زندگی]] نمی‌خواهند و به همین دلیل هر قدر بر اموال‌شان افزوده شود حرص‌شان بیشتر می‌گردد وگرنه مال، در حد معقول و از طرق [[مشروع]] نه تنها [[مذموم]] نیست، بلکه در [[قرآن مجید]] گاهی از آن به عنوان «[[فضل]] [[اللّه]]» تعبیر شده، آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ}}<ref>«و (روزی خود را) از بخشش خداوند فرا جویید» سوره جمعه، آیه ۱۰.</ref> و در جای دیگر از آن تعبیر به خیر می‌کند: {{متن قرآن|كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ}}<ref>«بر شما مقرر شده است که هرگاه مرگ یکی از شما فرا رسد، اگر مالی بر جای نهد برای پدر و مادر و خویشان وصیّت شایسته کند؛ بنا به حقّی بر گردن پرهیزگاران» سوره بقره، آیه ۱۸۰.</ref>. چنین [[مالی]] مسلماً نه مایه [[طغیان]] است نه وسیله [[تفاخر]]، نه بهانه استهزای دیگران، اما مالی که [[معبود]] است و [[هدف]] نهایی است و صاحبانش را همچون «[[قارون]]» [[دعوت]] به طغیان می‌کند [[مصیبت]] است و نکبت و مایه دوری از [[خدا]] و [[خلود]] در [[آتش دوزخ]] است و غالباً جمع‌آوری کمیت زیادی از این مال، جز با آلودگی‌های فراوان ممکن نمی‌شود؛ لذا در [[حدیثی]] از [[امام علی بن موسی الرضا]] {{ع}} می‌خوانیم: که فرمود: {{متن حدیث| لاَ يَجْتَمِعُ اَلْمَالُ إِلاَّ بِخَمْسِ خِصَالٍ: بُخْلٍ شَدِيدٍ وَ أَمَلٍ طَوِيلٍ، وَ حِرْصٍ غَالِبٍ، وَ قَطِيعَةِ رَحِمٍ، وَ إِيثَارِ اَلدُّنْيَا عَلَى اَلْآخِرَةِ}}، مال جز با پنج [[خصلت]] در یک جا جمع نمی‌شود: [[بخل]] شدید، [[آرزوهای دور و دراز]]، [[حرص]] [[غالب]]، [[قطع رحم]] و مقدم داشتن [[دنیا]] بر [[آخرت]]؛ زیرا کسانی که سخاوتمندند و گرفتار آرزوهای دور و دراز نیستند مراقب [[حلال]] و حرامند، به [[ارحام]] خود کمک می‌کنند و غالباً [[اموال]] نزد آنها جمع نمی‌شود، هر چند درآمدشان زیاد باشد.

 

== منابع ==

== پانویس ==