تفسیر ادبی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85...» ایجاد کرد) |
(←مقدمه) |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = تفسیر | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[تفسیر ادبی در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
تفسیر ادبی یعنی [[تفسیر قرآن]] به کمک [[علوم]] ادبی مانند صرف، نحو، لغت و [[بلاغت]]. | |||
تفسیر ادبی [[قرآن]] در [[حقیقت]] در دو حوزه فعالیت دارد: | |||
# [[شناخت]] وضعیت ادبیات عرب در [[جامعه]] [[زمان]] نزول، جمع و [[تدوین قرآن]]؛ | |||
# دقت در معنای لفظی و لغوی مفردات [[آیات]]، و پس از آن، دقت در معنای استعمالی کلمات در قرآن و سپس استفاده از علوم ادبی برای [[فهم]] و بیان معانی آیات. | |||
==منابع== | در حقیقت، تفسیر ادبی [[تفسیری]] عام و شامل [[تفسیر]] لغوی، بلاغی و بیانی است؛ ولی برخی [[مفسران]] تفسیر خود را به یکی از این سه وجه (لغت، بیان و بلاغت) اختصاص داده‌اند؛ برای مثال، کتاب مفردات الفاظ القرآن (مفردات راغب) فقط به لغت، آن هم به شکلی خاص از آن اختصاص دارد. این روش تفسیری را باید از کهن‌ترین [[روشهای تفسیری]] قرآن دانست؛ زیرا از همان [[صدر اسلام]] برای بیان مقاصد [[آیات قرآن]] به لغات و اشعار [[عرب]] استناد می‌کردند. | ||
مهم‌ترین مبنا و دلیل در تفسیر ادبی قرآن را می‌توان چنین ذکر کرد: | |||
# قرآن به زبان [[قوم]] [[پیامبر]] {{صل}} نازل شده است. | |||
# قرآن به زبان فصحای آنان فرو فرستاده شده است. | |||
# [[زبان]] آنان اغلب [[شعر]] و صنایع ادبی بوده است و قوم آن [[حضرت]] خطابات قرآن را درمی‌یافتند<ref>ایازی، محمد علی، المفسرون حیاتهم ومنهجهم، صفحه ۴۲؛ معرفت، محمد هادی، التفسیر والمفسرون فی ثوبه القشیب، جلد۲،صفحه ۴۸۰؛ نکونام، جعفر، روشهای تفسیری(جزوه درسی)، صفحه (۵۲-۹۰)</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۷۵۴.</ref> | |||
{{تفسیر}} | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده: | # [[پرونده: 9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه علوم قرآنی''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:تفسیر | [[رده:تفسیر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۴
این مدخل زیرشاخهٔ بحث تفسیر است. تفسیر ادبی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تفسیر ادبی در علوم قرآنی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
تفسیر ادبی یعنی تفسیر قرآن به کمک علوم ادبی مانند صرف، نحو، لغت و بلاغت.
تفسیر ادبی قرآن در حقیقت در دو حوزه فعالیت دارد:
- شناخت وضعیت ادبیات عرب در جامعه زمان نزول، جمع و تدوین قرآن؛
- دقت در معنای لفظی و لغوی مفردات آیات، و پس از آن، دقت در معنای استعمالی کلمات در قرآن و سپس استفاده از علوم ادبی برای فهم و بیان معانی آیات.
در حقیقت، تفسیر ادبی تفسیری عام و شامل تفسیر لغوی، بلاغی و بیانی است؛ ولی برخی مفسران تفسیر خود را به یکی از این سه وجه (لغت، بیان و بلاغت) اختصاص داده‌اند؛ برای مثال، کتاب مفردات الفاظ القرآن (مفردات راغب) فقط به لغت، آن هم به شکلی خاص از آن اختصاص دارد. این روش تفسیری را باید از کهن‌ترین روشهای تفسیری قرآن دانست؛ زیرا از همان صدر اسلام برای بیان مقاصد آیات قرآن به لغات و اشعار عرب استناد می‌کردند.
مهم‌ترین مبنا و دلیل در تفسیر ادبی قرآن را می‌توان چنین ذکر کرد:
- قرآن به زبان قوم پیامبر (ص) نازل شده است.
- قرآن به زبان فصحای آنان فرو فرستاده شده است.
- زبان آنان اغلب شعر و صنایع ادبی بوده است و قوم آن حضرت خطابات قرآن را درمی‌یافتند[۱].[۲]
جستارهای وابسته
- تفاسیر تابعین تابعین
- تفاسیر تک نگار
- تفاسیر عصر جدید
- تفاسیر عصر کهن
- تفاسیر لغوی
- تفسیر اجتهادی
- تفسیر اجمالی قرآن
- تفسیر اِعراب
- تفسیر قرآن به مقتضای عقل
- تفسیر باطنی
- تفسیر مالکیه
- تفسیر روایی
- تفسیر مسلسل
- تفسیر قرآن به کلام صحابه
- تفسیر قرآن با قول تابعی
- تفسیر قرآن با قرآن
- تفسیر عهد نبوت
- تفسیر عهد رسالت
- تفسیر عهد صحابه
- تفسیر غریب قرآن
- تفسیر عقلی
- تفسیر پلورالیستی قرآن
- تفسیر تبیینی قرآن
- تفسیر تحلیلی
- تفسیر بلاغی
- تفسیر تدبری قرآن
- تفسیر تمسکی قرآن
- تفسیر عصر تابعین
- تفسیر در عصر تدوین
- تفسیر عصر پیامبر خاتم
- تفسیر درایی
- تفسیر زبدة البیان
- تفسیر سکولاریستی قرآن
- تفسیر سیستمی
- تفسیر عبدالله بن عباس
- تفسیر قرآن به قرآن
- تفسیر لفظی قرآن
- تفسیر لیبرالیستی قرآن
- تفسیر مأثور
- تفسیر معتزله
- تفسیر مجمل به مبین
- تفسیر مطلق به مقید
- تفسیر معتزلیان جدید
- تفسیر معنا
- تفسیر معنوی قرآن
- تفسیر نو اعتزالی
- تفسیر وجوه قرآن
- تفسیر ترتیبی
- تفسیر مزجی
- تفسیر موضوعی
- تفسیر اهل بیت
- تفسیر پیامبر خاتم
- تفسیر تابعین
- تفسیر عامه
- تفسیر عصر نهضت
- تفسیر توحیدی
- تفسیر دوران نهضت‌های اصلاحی
- تفسیر صحابه
- تفسیر عصر جدید
- تفسیر باطن قرآن
- تفسیر ظاهر قرآن
- تفسیر اهل‌سنت
- تفسیر باطنیه
- تفسیر ماتریدیه
- تفسیر خوارج
- تفسیر شیعه
- تفسیر متصوفه
- تفسیر اجتماعی
- تفسیر اخلاقی
- تفسیر ادبی
- تفسیر اشاری
- تفسیر به رأی
- تفسیر بیانی
- تفسیر زیدیه
- تفسیر شافعیه
- تفسیر پوزیتیویستی
- تفسیر تاریخی
- تفسیر تربیتی
- تفسیر رمزی
- تفسیر عرفانی
- تفسیر علمی
- تفسیر فقهی
- تفسیر فیضی
- تفسیر فلسفی
- تفسیر کلامی
- تفسیر نقلی
- آداب تفسیر قرآن
- آراء تفسیری
- اسرائیلیات در تفسیر
- اقطاب اسرائیلیات
- اقطاب وضّاعین
- اولین مدون تفسیر
- تأویل قرآن
- تدوین تفسیر قرآن
- تفاسیر قرآن
- تفسیر پذیری قرآن
- تفسیر نگاری
- تنزیل قرآن
- توقیفیت تفسیر قرآن
- جری و تطبیق
- روایات تفسیری
- روشهای تفسیری
- سیاق عام
- شرافت تفسیر قرآن
- طرق تفسیری
- غرایب تفسیر
- فضیلت تفسیر قرآن
- قواعد تفسیر
- مبادی تفسیر
- مدارس تفسیر قرآن
- مراتب تفسیر
- مراحل تفسیر
- مصادر نقلی تفسیر
- مفسران
- مقدمات تفسیر
- مکاتب تفسیری
- منابع تفسیر
- تأویل قرآن
منابع
پانویس
- ↑ ایازی، محمد علی، المفسرون حیاتهم ومنهجهم، صفحه ۴۲؛ معرفت، محمد هادی، التفسیر والمفسرون فی ثوبه القشیب، جلد۲،صفحه ۴۸۰؛ نکونام، جعفر، روشهای تفسیری(جزوه درسی)، صفحه (۵۲-۹۰)
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۱۷۵۴.