تفسیر روایی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = تفسیر | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تفسیر روایی در علوم قرآنی]] | پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[تفسیر روایی]]، [[تفسیر قرآن]] بر اساس [[احادیث]] و [[روایات]] [[حضرت رسول اکرم]]{{صل}} و [[ائمه معصوم]]{{ع}} (از نظر [[شیعه]]) است.
[[تفسیر روایی]]، [[تفسیر قرآن]] بر اساس [[احادیث]] و [[روایات]] [[حضرت رسول اکرم]] {{صل}} و [[ائمه معصوم]] {{ع}} (از نظر [[شیعه]]) است.


[[اهل‌سنت]]؛ [[صحابه]] و [[تابعین]] را از مصادر [[تفسیر]] دانسته، به روایات منقول از آنان به دلیل [[صحابی]] و [[تابعی]] بودن [[اطمینان]] و از آنها در تفسیر قرآن استفاده می‌کنند؛ در حالی که شیعه فقط به روایاتی [[اعتماد]] دارد که از [[معصوم]] باشد، و اقوال صحابه را به صرف صحابی‌بودن نمی‌پذیرد.
[[اهل‌سنت]]؛ [[صحابه]] و [[تابعین]] را از مصادر [[تفسیر]] دانسته، به روایات منقول از آنان به دلیل [[صحابی]] و [[تابعی]] بودن [[اطمینان]] و از آنها در تفسیر قرآن استفاده می‌کنند؛ در حالی که شیعه فقط به روایاتی [[اعتماد]] دارد که از [[معصوم]] باشد، و اقوال صحابه را به صرف صحابی‌بودن نمی‌پذیرد.
خط ۱۰: خط ۹:


مفسرانِ [[معتقد]] به کاربرد [[حدیث]] در تفسیر قرآن برای [[اثبات]] [[صحت]] روش و مبانی [[تفسیری]] خود، ادله‌ای را اقامه کرده‌اند که به پاره‌ای از آنها اشاره می‌شود:
مفسرانِ [[معتقد]] به کاربرد [[حدیث]] در تفسیر قرآن برای [[اثبات]] [[صحت]] روش و مبانی [[تفسیری]] خود، ادله‌ای را اقامه کرده‌اند که به پاره‌ای از آنها اشاره می‌شود:
#[[استدلال]] به روایاتی که در [[مذمت]] و تقبیح تفسیر به رأی وارد شده‌اند.
# [[استدلال]] به روایاتی که در [[مذمت]] و تقبیح تفسیر به رأی وارد شده‌اند.
#عدم جواز اعتماد به ظَنّ در تفسیر قرآن. طبق نظریه آنان تفسیری که پشتوانه [[روایی]] نداشته باشد، [[اجتهاد]] شخصی است و مبنایی جز [[ظن]] و [[گمان]] ندارد.
# عدم جواز اعتماد به ظَنّ در تفسیر قرآن. طبق نظریه آنان تفسیری که پشتوانه [[روایی]] نداشته باشد، [[اجتهاد]] شخصی است و مبنایی جز [[ظن]] و [[گمان]] ندارد.
#معرفی [[رسول اکرم]]{{صل}} به عنوان [[مبین قرآن]] توسط خود [[قرآن]]: {{متن قرآن|وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ}}<ref>«(آنان را) با برهان‌ها (ی روشن) و نوشته‌ها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی و باشد که بیندیشند» سوره نحل، آیه ۴۴.</ref>؛ و این دلیلی است بر نیاز تفسیر به روایات.
# معرفی [[رسول اکرم]] {{صل}} به عنوان [[مبین قرآن]] توسط خود [[قرآن]]: {{متن قرآن|وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ}}<ref>«(آنان را) با برهان‌ها (ی روشن) و نوشته‌ها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی و باشد که بیندیشند» سوره نحل، آیه ۴۴.</ref>؛ و این دلیلی است بر نیاز تفسیر به روایات.
#اختصاصی بودن خطاب‌های قرآن. و به همین جهت، تنها راه بیان و توضیح قرآن‌ مخاطبان آن ([[پیامبر]]{{صل}} و سایر [[معصومان]]{{ع}}) هستند.
# اختصاصی بودن خطاب‌های قرآن. و به همین جهت، تنها راه بیان و توضیح قرآن‌ مخاطبان آن ([[پیامبر]] {{صل}} و سایر [[معصومان]] {{ع}}) هستند.
#[[ناتوانی]] [[عقل]] از تفسیر قرآن. در این‌باره به روایاتی استدلال کرده‌اند که راه [[فهم قرآن]] را منحصر در روایات دانسته، و عقل را در تفسیر قرآن [[ناتوان]] می‌شمرد؛
# [[ناتوانی]] [[عقل]] از تفسیر قرآن. در این‌باره به روایاتی استدلال کرده‌اند که راه [[فهم قرآن]] را منحصر در روایات دانسته، و عقل را در تفسیر قرآن [[ناتوان]] می‌شمرد؛
#[[استدلال]] به [[حدیث ثقلین]]. به مقتضای حدیث ثقلین، [[تمسک به قرآن]] و کسب [[هدایت]] از آن جز از راه [[عترت]] و [[امامان معصوم]]{{ع}} ممکن نیست<ref>واعظ زاده خراسانی، محمد، مکاتب وروشهای تفسیری(خطی)،صفحه ۴۴۰؛ عک، خالد عبد الرحمان،اصول التفسیر و قواعده، صفحه (۱۰۷-۱۳۱)؛ رومی، فهد بن عبدالرحمان،اصول التفسیر و مناهجه، صفحه (۷۱-۷۸)؛ معرفت، محمد هادی، صیانة القرآن من التحریف، صفحه ۳۶؛ ذهبی، محمد حسین، التفسیر والمفسرون،جلد۱،صفحه ۱۵۶؛ عمید زنجانی، عباسعلی، مبانی وروشهای تفسیر قرآن،صفحه (۱۹۱-۲۰۷)؛ جلالیان،حبیب الله،تاریخ تفسیرقرآن کریم،صفحه (۱۰۵-۱۰۶)؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن،جلد۱،صفحه (۴-۱۴)؛ کمالی دزفولی، علی، شناخت قرآن،صفحه (۳۲۵-۳۳۴)؛ جمعی از محققان،علوم القرآن عندالمفسرین،جلد۲،صفحه ۴۶۰.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۷۹۱.</ref>
# [[استدلال]] به [[حدیث ثقلین]]. به مقتضای حدیث ثقلین، [[تمسک به قرآن]] و کسب [[هدایت]] از آن جز از راه [[عترت]] و [[امامان معصوم]] {{ع}} ممکن نیست<ref>واعظ زاده خراسانی، محمد، مکاتب وروشهای تفسیری(خطی)، صفحه ۴۴۰؛ عک، خالد عبد الرحمان، اصول التفسیر و قواعده، صفحه (۱۰۷-۱۳۱)؛ رومی، فهد بن عبدالرحمان، اصول التفسیر و مناهجه، صفحه (۷۱-۷۸)؛ معرفت، محمد هادی، صیانة القرآن من التحریف، صفحه ۳۶؛ ذهبی، محمد حسین، التفسیر والمفسرون، جلد۱،صفحه ۱۵۶؛ عمید زنجانی، عباسعلی، مبانی وروشهای تفسیر قرآن، صفحه (۱۹۱-۲۰۷)؛ جلالیان، حبیب الله، تاریخ تفسیرقرآن کریم، صفحه (۱۰۵-۱۰۶)؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۱،صفحه (۴-۱۴)؛ کمالی دزفولی، علی، شناخت قرآن، صفحه (۳۲۵-۳۳۴)؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۲،صفحه ۴۶۰.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۷۹۱.</ref>


==[[تفسیر مأثور]]==
== [[تفسیر مأثور]] ==
==[[مفسّران]] [[روایی]]==
== [[مفسّران]] [[روایی]] ==
[[مفسّران]] [[روایی]] بر صاحبان تفاسیری اطلاق می‌شود که محور اصلی [[تفسیر]] آنها را [[اخبار]] منسوب به [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان معصوم]]{{ع}} و [[صحابه]] تشکیل می‌دهد؛ مانند: [[جامع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|جامع البیان فی تفسیر القرآن]] تألیف [[محمد بن جریر بن یزید بن کثیر بن غالب طبری]] معروف به [[تفسیر طبری (کتاب)|تفسیر طبری]]، و [[الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور (کتاب)|الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور]] تألیف [[جلال الدین سیوطی]]<ref>عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم، طبقات مفسران شیعه، جلد۱، صفحه ۲۰۷.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۴۴۹۵.</ref>
[[مفسّران]] [[روایی]] بر صاحبان تفاسیری اطلاق می‌شود که محور اصلی [[تفسیر]] آنها را [[اخبار]] منسوب به [[پیامبر]] {{صل}} و [[امامان معصوم]] {{ع}} و [[صحابه]] تشکیل می‌دهد؛ مانند: [[جامع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|جامع البیان فی تفسیر القرآن]] تألیف [[محمد بن جریر بن یزید بن کثیر بن غالب طبری]] معروف به [[تفسیر طبری (کتاب)|تفسیر طبری]]، و [[الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور (کتاب)|الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور]] تألیف [[جلال الدین سیوطی]]<ref>عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم، طبقات مفسران شیعه، جلد۱، صفحه ۲۰۷.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۴۴۹۵.</ref>


{{تفسیر}}
{{تفسیر}}
خط ۳۲: خط ۳۱:


[[رده:تفسیر]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده:تفسیر روایی]]
۱۱۷٬۲۲۵

ویرایش