←پانویس
(صفحهای تازه حاوی «{{نبوت}} <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل ا...» ایجاد کرد) |
(←پانویس) |
||
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = تفسیر | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[تفسیر عصر تابعین در علوم قرآنی]] - [[تفسیر عصر تابعین در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[ | با نگاهی به کتابهای [[علوم قرآنی]]، مانند [[البرهان زرکشی]] و [[الاتقان سیوطی]] و [[کتابهای تفسیری]] و [[روایی]] و رجالی [[شیعه]] و [[سنّی]]، پی میبریم که در عصر حضور [[امامان معصوم]] {{عم}} [[مفسران]] زیادی بودهاند که با توجه به ویژگیهای آنان، میتوان آنان را در چهار دسته قرار داد: | ||
# [[تفسیر مأثور از معصوم]]؛ | |||
# [[تفسیر صحابه]]؛ | |||
# [[تفسیر تابعین]]؛ | |||
# [[تفسیر عصر پس از تابعین]].<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۵۵.</ref> | |||
مصادر [[تفسیر در عصر تابعین]] عبارت بود از: [[قرآن کریم]]؛ [[سنت نبوی]]؛ اقوال صحابه؛ | == تلاشهای تفسیری عصر تابعین == | ||
[[تفسیر]] عصر [[تابعین]] را باید سومین مرحله از مراحل تفسیر دانست. در این عصر که از پایان [[عهد]] [[صحابه]] آغاز میشود، فتوحات اسلامی گسترش یافت و بسیاری از صحابه در سرزمینهای مختلف [[اسلامی]] پراکنده شدند؛ مثلاً [[ابنعباس]] به [[مکه]] و [[ابنمسعود]] به [[کوفه]] روانه شدند. این صحابه بزرگوار به [[تعلیم]] [[قرآن]] و [[حدیث]] به تابعین - که پیرامونشان گرد آمده بودند - پرداختند و به این طریق، سه مدرسه معروف [[تفسیری]] مکه، کوفه و [[مدینه]] شکل گرفت. | |||
مصادر [[تفسیر در عصر تابعین]] عبارت بود از: [[قرآن کریم]]؛ [[سنت نبوی]]؛ اقوال صحابه؛ قوه فهم و [[قدرت]] [[استدلال]]. | |||
ویژگیهای تفسیر در عصر تابعین: | ویژگیهای تفسیر در عصر تابعین: | ||
#وارد شدن [[اسرائیلیات در تفسیر]] قرآن، به دلیل گرویدن بسیاری از [[اهلکتاب]] در این دوران به [[اسلام]]. | # وارد شدن [[اسرائیلیات در تفسیر]] قرآن، به دلیل گرویدن بسیاری از [[اهلکتاب]] در این دوران به [[اسلام]]. | ||
#[[استوار]] بودن تفسیر بر مدار برداشت شخصی [[مفسر]]. هر مفسری تفسیر خویش را از یک [[صحابی]] میگرفت. | # [[استوار]] بودن تفسیر بر مدار برداشت شخصی [[مفسر]]. هر مفسری تفسیر خویش را از یک [[صحابی]] میگرفت. | ||
#جدا شدن حدیث از تفسیر در این دوره. | # جدا شدن حدیث از تفسیر در این دوره. | ||
#فزونی [[اختلاف]] در تفسیر بین تابعین در مقایسه با عصر صحابه. گرچه همین اختلاف | # فزونی [[اختلاف]] در تفسیر بین تابعین در مقایسه با عصر صحابه. گرچه همین اختلاف فهم نسبت به بعد از دوره تابعین اندک بود. | ||
#پیدا شدن [[اختلافات]] [[کلامی]] پیدا شد و به تبع آن، استفاده از [[تفسیر قرآن]] برای [[اثبات]] | # پیدا شدن [[اختلافات]] [[کلامی]] پیدا شد و به تبع آن، استفاده از [[تفسیر قرآن]] برای [[اثبات]] حقانیت [[مذاهب]] و آرای کلامی. | ||
#نگه داشتن آنچه تفسیر میشد به حسب ترتیب [[مصحف]]؛ هر چند لازم نبود یک مفسر همه قرآن را تفسیر کند<ref>عک، خالد عبد | # نگه داشتن آنچه تفسیر میشد به حسب ترتیب [[مصحف]]؛ هر چند لازم نبود یک مفسر همه قرآن را تفسیر کند<ref>عک، خالد عبد الرحمان، الفرقان والقرآن، صفحه (۳۴۵-۳۴۹)؛ کمالی دزفولی، علی، تاریخ تفسیر، صفحه (۳۷-۹۷)؛ ذهبی، محمد حسین، التفسیروالمفسرون، جلد۱،صفحه (۱۰۳-۱۳۵)؛ معرفت، محمد هادی، التفسیروالمفسرون فی ثوبه القشیب، جلد۱،صفحه ۳۱۱.</ref>.<ref>[[فرهنگنامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۷۸۹.</ref> | ||
== مفسران عصر تابعین == | |||
{{فهرست اثر}} | |||
# [[میثم تمار]] | |||
# [[علقمة بن قیس]] | |||
# [[مسروق بن اجدع]] | |||
# [[عمرو بن شرحبیل همدانی]] | |||
# [[عبیدة بن قیس سلمانی کوفی]] | |||
# [[مرة بن شراحیل همدانی]] | |||
# [[زر بن حبیش اسدی کوفی]] | |||
# [[ابوالعالیه ریاحی]] | |||
# [[زید بن وهب جهنی]] | |||
# [[سعید بن مسیب]] | |||
# [[سعید بن جبیر]] | |||
# [[ابراهیم نخعی]] | |||
# [[ابوصالح میزان بصری]] | |||
# [[ضحاک بن مزاحم هلالی]] | |||
# [[جابر بن زید ازدی]] | |||
# [[مجاهد بن جبر مکی]] | |||
# [[طاووس بن کیسان یمانی]] | |||
# [[عکرمة بن عبدالله بربری]] | |||
# [[عامر بن شراحیل شعبی کوفی]] | |||
# [[حسن بن ابی الحسن یسار بصری]] | |||
# [[عطیة بن سعد عوفی جدلی کوفی]] | |||
# [[عطاء بن ابی رباح قریشی ملکی]] | |||
# [[قتادة بن دعامه سدوسی بصری]] | |||
# [[محمد بن کعب قرظی]] | |||
# [[زید بن علی بن الحسین هاشمی مدنی]] | |||
# [[اسماعیل بن عبدالرحمن سدی کوفی]] | |||
# [[جابر بن یزید جعفی]] | |||
# [[یحیی بن یعمر بصری]] | |||
# [[عطاء بن ابیمسلم خراسانی]] | |||
# [[ربیع بن انس بکری بصری خراسانی]] | |||
# [[داوود بن ابیهند قشیری سرخسی بصری]] | |||
# [[ابان بن تغلب بن رباح کوفی جُریری بکری ربعی کندی]] | |||
# [[محمد بن سائب کلبی]] | |||
# [[ثابت بن دینار ثمالی کوفی]] | |||
# [[زیاد بن منذر همدانی کوفی]] | |||
# [[عطیة بن حارث همدانی کوفی]] | |||
{{پایان فهرست اثر}} | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
خط ۱۲۳: | خط ۱۶۸: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:تفسیر]] | [[رده:تفسیر]] |