بدر صغرا: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۹ مارس ۲۰۲۴
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = غزوه | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[بدر صغرا در قرآن]] - [[بدر صغرا در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


{{امامت}}
== مقدمه ==
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
از این [[غزوه]] به نام‌های «[[بَدْرِ المَوْعِد]]»،<ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۸۴؛ السیره‌النبویه، ابن‌کثیر، ج ۲، ص ۴۲۴.</ref> «[[بدرالآخره]]»،<ref>السیره‌النبویه، ابن‌هشام، ج ۳، ص ۲۰۹؛ دلائل النبوه، ج ۳، ص ۳۸۴.</ref> «[[بدرالثالثه]]»<ref>مجمع ‌البیان، ج ۲، ص ۸۸۸؛ تاریخ الخمیس، ج ۱، ص ۴۶۵.</ref> و [[بدر صُغری]] <ref>الطبقات، ج ۲، ص ۴۶؛ تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۶۷؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص ۱۸۰.</ref> یاد شده است.
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[بدر صغرا در قرآن]] - [[بدر صغرا در تاریخ اسلامی]]</div>


==مقدمه==
برحسب بعضی از نقل‌ها [[آیات]] {{متن قرآن|يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ اسْتَجَابُواْ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِن بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِينَ أَحْسَنُواْ مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُواْ لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُواْ حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ فَانقَلَبُواْ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَّمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُواْ رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءهُ فَلاَ تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ }}<ref>«به نعمتی از خداوند و بخششی (از وی) شاد می‌شوند و اینکه خداوند پاداش مؤمنان را تباه نمی‌گرداند کسانی که به (فراخوان) خداوند و پیامبر پس از آسیب دیدن پاسخ گفتند، برای کسانی از آنان که نیکی و پرهیزگاری ورزیده‌اند پاداشی سترگ خواهد بود. کسانی که مردم به آنان گفتند: مردم در برابر شما هم‌داستان شده‌اند، از آنها پروا کنید! اما بر ایمانشان افزود و گفتند: خداوند ما را بس و او کارسازی نیکوست. پس با نعمت و بخششی از خداوند بازگشتند؛ (هیچ) بدی به آنان نرسید و در پی خشنودی خداوند بودند و خداوند دارای بخششی سترگ است. جز این نیست که آن شیطان است که دوستانش را می‌ترساند؛ از آنان نترسید و اگر مؤمنید از من بترسید» سوره آل عمران، آیه ۱۷۱-۱۷۵.</ref> و {{متن قرآن|فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَسَى اللَّهُ أَنْ يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَاللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَأَشَدُّ تَنْكِيلًا}}<ref>«در راه خداوند نبرد کن! تو را جز به (وظیفه) خویش مکلّف نکرده‌اند و مؤمنان را (نیز به نبرد) ترغیب کن، باشد که خداوند سختی کافران را (از شما) باز دارد و خداوند سختگیرتر و سخت کیفرتر است» سوره نساء، آیه ۸۴.</ref>، {{متن قرآن|وَلَا تَهِنُوا فِي ابْتِغَاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ مَا لَا يَرْجُونَ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا}}<ref>«و در پیجویی گروه (مشرکان) سست نشوید، اگر شما (در پیکار با آنها) به رنج افتاده‌اید آنان نیز چون شما به رنج افتاده‌اند و شما به خداوند امیدی دارید که آنان ندارند و خداوند دانایی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۱۰۴.</ref> درباره این غزوه نازل شده است.
از این [[غزوه]] به نام‌های "[[بَدْرِ المَوْعِد]]"،<ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۸۴؛ السیره‌النبویه، ابن‌کثیر، ج ۲، ص ۴۲۴.</ref> "[[بدرالآخره]]"،<ref>السیره‌النبویه، ابن‌هشام، ج ۳، ص ۲۰۹؛ دلائل النبوه، ج ۳، ص ۳۸۴.</ref> "[[بدرالثالثه]]"<ref>مجمع ‌البیان، ج ۲، ص ۸۸۸؛ تاریخ الخمیس، ج ۱، ص ۴۶۵.</ref> و [[بدر صُغری]] <ref>الطبقات، ج ۲، ص ۴۶؛ تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۶۷؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص ۱۸۰.</ref> یاد شده است.


برحسب بعضی از نقل‌ها [[آیات]] {{متن قرآن|يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ اسْتَجَابُواْ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِن بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِينَ أَحْسَنُواْ مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ  الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُواْ لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُواْ حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ فَانقَلَبُواْ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَّمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُواْ رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءهُ فَلاَ تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ }}<ref>«به نعمتی از خداوند و بخششی (از وی) شاد می‌شوند و اینکه خداوند پاداش مؤمنان را تباه نمی‌گرداند کسانی که به (فراخوان) خداوند و پیامبر پس از آسیب دیدن پاسخ گفتند ، برای کسانی از آنان که نیکی و پرهیزگاری ورزیده‌اند پاداشی سترگ خواهد بود. کسانی که مردم به آنان گفتند: مردم در برابر شما هم‌داستان شده‌اند، از آنها پروا کنید! اما بر ایمانشان افزود و گفتند: خداوند ما را بس و او کارسازی نیکوست. پس با نعمت و بخششی از خداوند بازگشتند؛ (هیچ) بدی به آنان نرسید و در پی خشنودی خداوند بودند و خداوند دارای بخششی سترگ است. جز این نیست که آن شیطان است که دوستانش را می‌ترساند؛ از آنان نترسید و اگر مؤمنید از من بترسید» سوره آل عمران، آیه ۱۷۱-۱۷۵.</ref> و {{متن قرآن|فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَسَى اللَّهُ أَنْ يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَاللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَأَشَدُّ تَنْكِيلًا}}<ref>«در راه خداوند نبرد کن! تو را جز به (وظیفه) خویش مکلّف نکرده‌اند و مؤمنان را (نیز به نبرد) ترغیب کن، باشد که خداوند سختی کافران را (از شما) باز دارد و خداوند سختگیرتر و سخت کیفرتر است» سوره نساء، آیه ۸۴.</ref>،  {{متن قرآن|وَلَا تَهِنُوا فِي ابْتِغَاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ مَا لَا يَرْجُونَ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا}}<ref>«و در پیجویی گروه (مشرکان) سست نشوید، اگر شما (در پیکار با آنها) به رنج افتاده‌اید آنان نیز چون شما به رنج افتاده‌اند و شما به خداوند امیدی دارید که آنان ندارند و خداوند دانایی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۱۰۴.</ref> درباره این غزوه نازل شده است.
[[ابوسفیان]] پس از [[نبرد]] [[اُحد]] قرار این غزوه را در منطقه بدر الصَفْراء نهاد <ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۸۴؛ المنتظم، ج ۳، ص ۲۰۴؛ تاریخ الخمیس، ج ۱، ص ۴۶۵.</ref> تا [[شکست]] [[غزوه بدر کبری]] را در آنجا جبران کند.<ref>الوفاء باحوال المصطفی صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله، ص ۷۱۱.</ref> صفراء بخشی از منطقه بدر در مسیر اصلی [[مکه]] به [[مدینه]] بود که با مدینه فاصله کمتری داشت و در سال یک بار بازاری ۸ [[روزه]] در آن برپا می‌شد.<ref>الطبقات، ج ۲، ص ۴۶؛ اطلس تاریخ اسلام، ص ۷۰.</ref>[[مشرکان]] مکه از آن جهت که پیروزمندانه از [[احد]] باز گشته بودند و [[طمع]] [[پیروزی]] دیگری را در بدرالموعد داشتند به تدریج به جمع‌آوری [[سپاه]] پرداخته، خود را آماده [[جنگ]] کردند. خبرهایی که به مدینه می‌رسید همه گویای توان [[قریش]] برای جنگ و کمک گرفتن از همپیمانان [[عرب]] خویش در این جنگ بود. ابوسفیان نیز در این مدت [[آمادگی]] خویش را به هرکس که آهنگ مدینه داشت اعلام می‌کرد.<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۸۴ ـ ۳۸۵؛ المنتظم، ج ۳، ص ۲۰۵.</ref> اما [[گرفتاری]] [[مردم]] مکه در [[خشکسالی]] آن سال مایه [[سستی]] ابوسفیان گردید، هرچند از طرفی دیگر [[تمایل]] نداشت که تخلّف از وعده‌ای که خود قرار آن را گذاشته بود از [[ناحیه]] وی صورت گیرد، زیرا چنین امری سبب سرشکستگی قریش و جرأت بیشتر [[مسلمانان]] می‌شد، بدین جهت مایل بود زمینه‌ای فراهم شود که [[پیامبر]] {{صل}} در وعده‌گاه حاضر نشود.<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۸۴؛ الطبقات، ج ۲، ص ۴۶؛ المنتظم، ج ۳، ص ۲۰۵.</ref> برخلاف میل [[ابوسفیان]] [[نُعیم بن مسعود]] اشجعی که از [[مدینه]] به [[مکّه]] آمده بود در دیداری با ابوسفیان و گروهی از سران [[قریش]] اوضاع مدینه را به اناری انباشته از دانه [[تشبیه]] کرد و [[مسلمانان]] را سخت درصدد تهیه [[سلاح]] و مرکب و کمک گرفتن از همپیمانهای [[اوس]] همچون [[قبایل]] بَلِیّ و جُهَیْنَه و دیگر قبایل دانست.<ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۸۵.</ref> ابوسفیان با شنیدن سخنان وی، ۲۰ شتر برای او جایزه قرار داد تا به مدینه بازگردد و مسلمانان را از حرکت به سوی بدرالصفراء منصرف سازد.<ref>الطبقات، ج ۲، ص ۴۵؛ المنتظم، ج ۳، ص ۲۰۵.</ref> بنظر می‌رسید اقدامهای [[نعیم بن مسعود]] از یک سو و واکنش [[منافقان]] و [[یهود]] <ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۸۶.</ref> از سوی دیگر [[رعب]] و [[وحشت]] فراوانی در بین مسلمانان ایجاد کرده باشد؛ اما بر پایه برخی نقلها [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ}}<ref>«کسانی که مردم به آنان گفتند: مردم در برابر شما هم‌داستان شده‌اند، از آنها پروا کنید! اما بر ایمانشان افزود و گفتند: خداوند ما را بس و او کارسازی نیکوست» سوره آل عمران، آیه ۱۷۳.</ref> در این باره نازل شد و [[روحیه]] مسلمانان را عالی دانست.<ref>جامع‌البیان، مج۳، ج۴، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ مجمع‌البیان، ج ۲، ص ۸۸۸.</ref> مراد از {{متن قرآن|النَّاسُ}} [[نعیم بن مسعود]] است که مسلمانان را از تجمع [[سپاه]] [[عظیم]] ابوسفیان [[بیم]] می‌داد.<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص ۸۸۹؛ التفسیر الکبیر، ج ۹، ص ۱۰۲.</ref> بر اساس [[نقلی]] دیگر مقصودْ منافقان مدینه بودند که مسلمانان را از خروج به سوی بدرالموعد برحذر داشته، خاطره تلخ [[شکست]] [[احد]] را بازگو می‌کردند.<ref>مجمع‌البیان، ج ۲، ص ۸۸۹؛ التفسیر الکبیر، ج ۹، ص ۱۰۰.</ref> و نیز مراد از {{متن قرآن|الشَّيْطَانُ}} در [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}<ref>«جز این نیست که آن شیطان است که دوستانش را می‌ترساند؛ از آنان نترسید و اگر مؤمنید از من بترسید» سوره آل عمران، آیه ۱۷۵.</ref> [[نعیم بن مسعود]] است یا آنکه خود شیطان است که نسبت به [[جنگ]] در [[دل]] [[مؤمنان]] ایجاد [[ترس]] و [[وسوسه]] می‌کرد.<ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۸۶؛ التبیان، ج ۳، ص ۵۴.</ref> هرچند اخباری که به [[گوش]] [[رسول خدا]] {{صل}} می‌رسید حکایت از [[خوف]] و [[سستی]] برخی [[مسلمانان]] در این جنگ داشت؛ امّا آن [[حضرت]] [[سوگند]] یاد کرد که حتی اگر یک نفر با او حرکت نکند رهسپار خواهد شد.<ref> الطبقات، ج ۲، ص ۴۶؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص ۸۸؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص ۱۸۲ ـ ۱۸۳.</ref> بر اساس [[نقلی]] با نزدیک شدن [[زمان]] [[بدر الموعد]] و [[کراهت]] مسلمانان از حرکت به سوی جنگ، [[خداوند]] [[پیامبر]] {{صل}} را به [[تشویق]] و [[تحریض]] مسلمانان به جنگ [[فرمان]] داد: {{متن قرآن|فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَسَى اللَّهُ أَنْ يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَاللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَأَشَدُّ تَنْكِيلًا}}<ref>«در راه خداوند نبرد کن! تو را جز به (وظیفه) خویش مکلّف نکرده‌اند و مؤمنان را (نیز به نبرد) ترغیب کن، باشد که خداوند سختی کافران را (از شما) باز دارد و خداوند سختگیرتر و سخت کیفرتر است» سوره نساء، آیه ۸۴.</ref><ref>مجمع البیان، ج ۳، ص ۱۲۸؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص ۱۸۲.</ref> نیز به گفته بعضی از [[مفسران]] آیه: {{متن قرآن|وَلَا تَهِنُوا فِي ابْتِغَاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ مَا لَا يَرْجُونَ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا}}<ref>«و در پیجویی گروه (مشرکان) سست نشوید، اگر شما (در پیکار با آنها) به رنج افتاده‌اید آنان نیز چون شما به رنج افتاده‌اند و شما به خداوند امیدی دارید که آنان ندارند و خداوند دانایی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۱۰۴.</ref> در همین زمینه نازل شده است<ref>مجمع ‌البیان، ج ۳، ص ۱۵۹؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص ۱۸۲.</ref>.<ref>[[لطف‌الله خراسانی|خراسانی، لطف‌الله]]، [[بدر صغرا (مقاله)|مقاله «بدر صغرا»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۵]].</ref>


[[ابوسفیان]] پس از [[نبرد]] [[اُحد]] قرار این غزوه را در منطقه بدر الصَفْراء نهاد <ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۸۴؛ المنتظم، ج ۳، ص ۲۰۴؛ تاریخ الخمیس، ج ۱، ص ۴۶۵.</ref> تا [[شکست]] [[غزوه بدر کبری]] را در آنجا جبران کند.<ref>الوفاء باحوال المصطفی صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله، ص ۷۱۱.</ref> صفراء بخشی از منطقه بدر در مسیر اصلی [[مکه]] به [[مدینه]] بود که با مدینه فاصله کمتری داشت و در سال یک بار بازاری ۸ [[روزه]] در آن برپا می‌شد.<ref>الطبقات، ج ۲، ص ۴۶؛ اطلس تاریخ اسلام، ص ۷۰.</ref>[[مشرکان]] مکه از آن جهت که پیروزمندانه از [[احد]] باز گشته بودند و [[طمع]] [[پیروزی]] دیگری را در بدرالموعد داشتند به تدریج به جمع‌آوری [[سپاه]] پرداخته، خود را آماده [[جنگ]] کردند. خبرهایی که به مدینه می‌رسید همه گویای توان [[قریش]] برای جنگ و کمک گرفتن از همپیمانان [[عرب]] خویش در این جنگ بود. ابوسفیان نیز در این مدت [[آمادگی]] خویش را به هرکس که آهنگ مدینه داشت اعلام می‌کرد.<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۸۴ ـ ۳۸۵؛ المنتظم، ج ۳، ص ۲۰۵.</ref> اما [[گرفتاری]] [[مردم]] مکه در [[خشکسالی]] آن سال مایه [[سستی]] ابوسفیان گردید، هرچند از طرفی دیگر [[تمایل]] نداشت که تخلّف از وعده‌ای که خود قرار آن را گذاشته بود از [[ناحیه]] وی صورت گیرد، زیرا چنین امری سبب سرشکستگی قریش و جرأت بیشتر [[مسلمانان]] می‌شد، بدین جهت مایل بود زمینه‌ای فراهم شود که [[پیامبر]] {{صل}} در وعده‌گاه حاضر نشود.<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۸۴؛ الطبقات، ج ۲، ص ۴۶؛ المنتظم، ج ۳، ص ۲۰۵.</ref> برخلاف میل [[ابوسفیان]] [[نُعیم بن مسعود]] اشجعی که از [[مدینه]] به [[مکّه]] آمده بود در دیداری با ابوسفیان و گروهی از سران [[قریش]] اوضاع مدینه را به اناری انباشته از دانه [[تشبیه]] کرد و [[مسلمانان]] را سخت درصدد تهیه [[سلاح]] و مرکب و کمک گرفتن از همپیمانهای [[اوس]] همچون [[قبایل]] بَلِیّ و جُهَیْنَه و دیگر قبایل دانست.<ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۸۵.</ref> ابوسفیان با شنیدن سخنان وی، ۲۰ شتر برای او جایزه قرار داد تا به مدینه بازگردد و مسلمانان را از حرکت به سوی بدرالصفراء منصرف سازد.<ref>الطبقات، ج ۲، ص ۴۵؛ المنتظم، ج ۳، ص ۲۰۵.</ref> بنظر می‌رسید اقدامهای [[نعیم بن مسعود]] از یک سو و واکنش [[منافقان]] و [[یهود]] <ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۸۶.</ref> از سوی دیگر [[رعب]] و [[وحشت]] فراوانی در بین مسلمانان ایجاد کرده باشد؛ اما بر پایه برخی نقلها [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ}}<ref>«کسانی که مردم به آنان گفتند: مردم در برابر شما هم‌داستان شده‌اند، از آنها پروا کنید! اما بر ایمانشان افزود و گفتند: خداوند ما را بس و او کارسازی نیکوست» سوره آل عمران، آیه ۱۷۳.</ref> در این باره نازل شد و [[روحیه]] مسلمانان را عالی دانست.<ref>جامع‌البیان، مج۳، ج۴، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ مجمع‌البیان، ج ۲، ص ۸۸۸.</ref> مراد از {{متن قرآن|النَّاسُ}} [[نعیم بن مسعود]] است که مسلمانان را از تجمع [[سپاه]] [[عظیم]] ابوسفیان [[بیم]] می‌داد.<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص ۸۸۹؛ التفسیر الکبیر، ج ۹، ص ۱۰۲.</ref> بر اساس [[نقلی]] دیگر مقصودْ منافقان مدینه بودند که مسلمانان را از خروج به سوی بدرالموعد برحذر داشته، خاطره تلخ [[شکست]] [[احد]] را بازگو می‌کردند.<ref>مجمع‌البیان، ج ۲، ص ۸۸۹؛ التفسیر الکبیر، ج ۹، ص ۱۰۰.</ref> و نیز مراد از {{متن قرآن|الشَّيْطَانُ}} در [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}<ref>«جز این نیست که آن شیطان است که دوستانش را می‌ترساند؛ از آنان نترسید و اگر مؤمنید از من بترسید» سوره آل عمران، آیه ۱۷۵.</ref> [[نعیم بن مسعود]] است یا آنکه خود شیطان است که نسبت به [[جنگ]] در [[دل]] [[مؤمنان]] ایجاد [[ترس]] و [[وسوسه]] می‌کرد.<ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۸۶؛ التبیان، ج ۳، ص ۵۴.</ref> هرچند اخباری که به [[گوش]] [[رسول خدا]] {{صل}} می‌رسید حکایت از [[خوف]] و [[سستی]] برخی [[مسلمانان]] در این جنگ داشت؛ امّا آن [[حضرت]] [[سوگند]] یاد کرد که حتی اگر یک نفر با او حرکت نکند رهسپار خواهد شد.<ref> الطبقات، ج ۲، ص ۴۶؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص ۸۸؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص ۱۸۲ ـ ۱۸۳.</ref> بر اساس [[نقلی]] با نزدیک شدن [[زمان]] [[بدر الموعد]] و [[کراهت]] مسلمانان از حرکت به سوی جنگ، [[خداوند]] [[پیامبر]] {{صل}} را به [[تشویق]] و [[تحریض]] مسلمانان به جنگ [[فرمان]] داد: {{متن قرآن|فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَسَى اللَّهُ أَنْ يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَاللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَأَشَدُّ تَنْكِيلًا}}<ref>«در راه خداوند نبرد کن! تو را جز به (وظیفه) خویش مکلّف نکرده‌اند و مؤمنان را (نیز به نبرد) ترغیب کن، باشد که خداوند سختی کافران را (از شما) باز دارد و خداوند سختگیرتر  و سخت کیفرتر است» سوره نساء، آیه ۸۴.</ref>.<ref>مجمع البیان، ج ۳، ص ۱۲۸؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص ۱۸۲.</ref> نیز به گفته بعضی از [[مفسران]] آیه: {{متن قرآن|وَلَا تَهِنُوا فِي ابْتِغَاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ مَا لَا يَرْجُونَ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا}}<ref>«و در پیجویی  گروه (مشرکان) سست نشوید، اگر شما (در پیکار با آنها) به رنج افتاده‌اید آنان نیز چون شما به رنج افتاده‌اند و شما به خداوند امیدی دارید که آنان ندارند و خداوند دانایی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۱۰۴.</ref> در همین زمینه نازل شده است.<ref>مجمع ‌البیان، ج ۳، ص ۱۵۹؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص ۱۸۲.</ref><ref>[[لطف‌الله خراسانی|خراسانی، لطف‌الله]]، [[بدر صغرا (مقاله)|مقاله «بدر صغرا»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۵.</ref>.
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[غزوه‌های پیامبر خاتم]]
* [[بدر کبری]]
{{پایان مدخل وابسته}}


==آغاز [[غزوه]]==
== منابع ==
 
==سپاه مکه و اقدامات [[ابوسفیان]]==
 
==[[سپاه اسلام]] در [[بدر الموعد]] و پیامدهای آن==
 
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
#[[پرونده:000056.jpg|22px]] [[لطف‌الله خراسانی|خراسانی، لطف‌الله]]، [[بدر صغرا (مقاله)|مقاله «بدر صغرا»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۵''']]
# [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[لطف‌الله خراسانی|خراسانی، لطف‌الله]]، [[بدر صغرا (مقاله)|مقاله «بدر صغرا»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۵''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:بدر صغرا]]
{{غزوه‌ها}}
[[رده:مدخل]]
 
[[رده:غزوه‌ها]]
۱۱۷٬۳۴۴

ویرایش