حوادث بعد از شهادت امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام علی]] {{ع}} است.</div>
| موضوع مرتبط = شهادت امام علی
| عنوان مدخل =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  = امام علی (پرسش)
}}


<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام علی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
== تجهیز و خاکسپاری‌==
به [[نقل]] از [[حبان بن علی عنزی]]، از غلامی [[آزاد]] شده [[علی]] {{ع}}: چون [[وفات]] [[امیر مؤمنان]] فرا رسید، به [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} فرمود: "وقتی که من مُردم، مرا درون تابوتم بگذارید. سپس [[تابوت]] مرا بیرون آورید. عقب [[تابوت]] را بردارید، که جلوی آن را برمی‌دارند. سپس مرا به "غَریین"<ref>غریین، دو بنا مثل صومعه در پشت کوفه بود (معجم البلدان، ج ۴، ص ۱۹۶).</ref> ببرید. آنجا سنگ سفید نورافشانی را خواهید دید. آنجا را حفر کنید. در آنجا تخته‌چوبی می‌بینید. مرا آنجا [[دفن]] کنید". چون [[وفات]] یافت، او را بیرون بردیم و عقب [[تابوت]] را برداشتیم و جلوی آن بلند شده بود. صدای زمزمه و خِش خِش می‌شنیدیم، تا به [[غریین]] رسیدیم. آنجا سنگ سفید نورافشانی بود. آنجا را کندیم. به تخته چوبی برخوردیم که بر آن نوشته بود: "از آنچه [[نوح]] برای [[علی بن ابی‌طالب]] آماده کرده است". پس او را در آن [[دفن]] کردیم و از اینکه [[خداوند]]، [[امیر مؤمنان]] را مورد اکرام قرار داده، خوش‌حال برگشتیم. گروهی از [[شیعه]] به ما پیوستند که در [[نماز]] بر آن حضرت حضور نیافته بودند. آنچه را که [[گذشت]] و اکرام [[الهی]] را نسبت به [[امیر مؤمنان]] به آنان خبر دادیم. گفتند: [[دوست]] داریم آنچه را شما از قضیه او دیدید، ما هم به چشم خود ببینیم. به آنان‌ گفتیم: طبق [[وصیت]] خود آن حضرت، نشانه‌های محل [[دفن]] را محو کردیم. رفتند و برگشتند و گفتند که آنجا را کاویدند، ولی چیزی نیافتند<ref>الارشاد، ج ۱، ص ۲۳.</ref>.


== [[تجهیز]] و خاکسپاری‌==
== خطبه [[امام حسن]] {{ع}} پس از پدرش‌==
به [[نقل]] از [[حبان بن علی عنزی]]، از غلامی [[آزاد]] شده [[علی]] {{ع}}: چون [[وفات]] [[امیر مؤمنان]] فرا رسید، به [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} فرمود: "وقتی که من مُردم، مرا درون تابوتم بگذارید. سپس [[تابوت]] مرا بیرون آورید. عقب [[تابوت]] را بردارید، که جلوی آن را برمی‌دارند. سپس مرا به "غَریین"<ref>غریین، دو بنا مثل صومعه در پشت کوفه بود (معجم البلدان، ج ۴، ص ۱۹۶).</ref> ببرید. آنجا سنگ سفید نورافشانی را خواهید دید. آنجا را حفر کنید. در آنجا تخته‌چوبی می‌بینید. مرا آنجا [[دفن]] کنید". چون [[وفات]] یافت، او را بیرون بردیم و عقب [[تابوت]] را برداشتیم و جلوی آن بلند شده بود. صدای زمزمه و خِش خِش می‌شنیدیم، تا به [[غریین]] رسیدیم. آنجا سنگ سفید نورافشانی بود. آنجا را کندیم. به تخته چوبی برخوردیم که بر آن نوشته بود: "از آنچه [[نوح]] برای [[علی بن ابی‌طالب]] آماده کرده است". پس او را در آن [[دفن]] کردیم و از اینکه [[خداوند]]، [[امیر مؤمنان]] را مورد اکرام قرار داده، خوش‌حال برگشتیم. گروهی از [[شیعه]] به ما پیوستند که در [[نماز]] بر آن [[حضرت]] حضور نیافته بودند. آنچه را که [[گذشت]] و اکرام [[الهی]] را نسبت به [[امیر مؤمنان]] به آنان خبر دادیم. گفتند: [[دوست]] داریم آنچه را شما از قضیه او دیدید، ما هم به چشم خود ببینیم. به آنان‌ گفتیم: طبق [[وصیت]] خود آن [[حضرت]]، نشانه‌های محل [[دفن]] را محو کردیم. رفتند و برگشتند و گفتند که آنجا را کاویدند، ولی چیزی نیافتند<ref>الإرشاد، ج ۱، ص ۲۳.</ref>.
به [[نقل]] از [[خالد بن جابر]]-: شنیدم [[حسن]] {{ع}} پس از کشته شدن [[علی]] {{ع}} به [[خطبه]] ایستاد و فرمود: "دیشب مردی را کشتید، در شبی که [[قرآن]] نازل شده و در این شب، [[عیسی بن مریم]] {{عم}} به [[آسمان]] رفته است و در این شب، [[یوشع بن نون]]، [[وصی]] [[موسی]] {{ع}} کشته شده است. به [[خدا]] [[سوگند]]، کسی پیش از او به این [[شرافت]] [[دست]] نیافته و آیندگان نیز این [[شرافت]] را نخواهند یافت. به [[خدا]] [[سوگند]]، [[پیامبر خدا]] او را به [[جنگ]] می‌فرستاد، در حالی که [[جبرئیل]] در سمت راست او و [[میکائیل]] در سمت چپ او بود. به [[خدا]]، درهم و دیناری از خود به‌جا نگذاشت، مگر هشتصد (یا هفتصد) درهم که آن را برای [خریدنِ‌] خادم ذخیره کرده بود"<ref>تاریخ الطبری، ج ۵، ص ۱۵۷.</ref>.
 
== [[خطبه امام]] [[حسن]] {{ع}} پس از پدرش‌==
به [[نقل]] از [[خالد بن جابر]]-: شنیدم [[حسن]] {{ع}} پس از کشته شدن [[علی]] {{ع}} به [[خطبه]] ایستاد و فرمود: "دیشب مردی را کشتید، در شبی که [[قرآن]] نازل شده و در این [[شب]]، [[عیسی بن مریم]] {{عم}} به [[آسمان]] رفته است و در این [[شب]]، [[یوشع بن نون]]، [[وصی]] [[موسی]] {{ع}} کشته شده است. به [[خدا]] [[سوگند]]، کسی پیش از او به این [[شرافت]] [[دست]] نیافته و آیندگان نیز این [[شرافت]] را نخواهند یافت. به [[خدا]] [[سوگند]]، [[پیامبر خدا]] او را به [[جنگ]] می‌فرستاد، در حالی که [[جبرئیل]] در سمت راست او و [[میکائیل]] در سمت چپ او بود. به [[خدا]]، درهم و دیناری از خود به‌جا نگذاشت، مگر هشتصد (یا هفتصد) درهم که آن را برای [خریدنِ‌] [[خادم]] [[ذخیره]] کرده بود"<ref>تاریخ الطبری، ج ۵، ص ۱۵۷.</ref>.


== [[قصاص]] ابن ملجم‌==
== [[قصاص]] ابن ملجم‌==
به [[نقل]] از ابو مطر-: چون [[ابن ملجم فاسق]]- که [[لعنت خدا]] بر او باد- [[امیر مؤمنان]] را ضربت زد، [[حسن]] {{ع}} به [[امام]] {{ع}} گفت: او را بکشم؟ فرمود: "نه؛ ولی زندانی‌اش کن. اگر من مُردم، او را بکشید و اگر مُردم، مرا در همین پُشت، در [[قبر]] دو برادرم [[هود]] و [[صالح]] {{عم}} به [[خاک]] سپارید"<ref>تهذیب الأحکام، ج ۶، ص ۳۳، ح ۶۶.</ref>.
به [[نقل]] از ابو مطر-: چون [[ابن ملجم فاسق]]- که [[لعنت خدا]] بر او باد- [[امیر مؤمنان]] را ضربت زد، [[حسن]] {{ع}} به [[امام]] {{ع}} گفت: او را بکشم؟ فرمود: "نه؛ ولی زندانی‌اش کن. اگر من مُردم، او را بکشید و اگر مُردم، مرا در همین پُشت، در [[قبر]] دو برادرم [[هود]] و [[صالح]] {{عم}} به خاک سپارید"<ref>تهذیب الأحکام، ج ۶، ص ۳۳، ح ۶۶.</ref>.


== جای [[قبر]] [[امام]] {{ع}}‌==
== جای [[قبر]] [[امام]] {{ع}}‌==
خط ۱۸: خط ۲۰:
به [[نقل]] از [[ابو بصیر]]: به [[امام صادق]] {{ع}} گفتم: [[امیر مؤمنان]] کجا [[دفن]] شد؟ فرمود: "در [[قبر]] پدرش [[نوح]] {{ع}} [[دفن]] شد". پرسیدم: [[قبر]] [[نوح]] کجاست؟ [[مردم]] می‌گویند که در [[مسجد]] است. فرمود: "نه؛ در پشتِ [[کوفه]] است"<ref>تهذیب الأحکام، ج ۶، ص ۳۴، ح ۶۸.</ref>.
به [[نقل]] از [[ابو بصیر]]: به [[امام صادق]] {{ع}} گفتم: [[امیر مؤمنان]] کجا [[دفن]] شد؟ فرمود: "در [[قبر]] پدرش [[نوح]] {{ع}} [[دفن]] شد". پرسیدم: [[قبر]] [[نوح]] کجاست؟ [[مردم]] می‌گویند که در [[مسجد]] است. فرمود: "نه؛ در پشتِ [[کوفه]] است"<ref>تهذیب الأحکام، ج ۶، ص ۳۴، ح ۶۸.</ref>.


== [[پنهان]] داشتن [[قبر]] [[امام]] {{ع}}‌==
== پنهان داشتن [[قبر]] [[امام]] {{ع}}‌==
[[امام صادق]] {{ع}}: [[امیر مؤمنان]] به فرزندش [[حسن]] {{ع}} [[دستور]] داد که برای او چهار [[قبر]] در چهار جا بکند: در [[مسجد]]، در رَحبه، در غَری و در [[خانه]] [[جعدة]] بن هبیره. با این کار می‌خواست کسی از دشمنانش جای [[قبر]] او را نداند<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق {{ع}}: إن أمیرَ المُؤمِنینَ {{ع}} أمَرَ ابنَهُ الحَسَنَ أن یحفِرَ لَهُ أربَعَةَ قُبورٍ فی أربَعَةِ مَواضِعَ: فِی المَسجِدِ، وفِی الرحبَةِ، وفِی‌الغَرِی، وفی دارِ جَعدَةَ بنِ هُبَیرَةَ، وإنما أرادَ بِهذا أن لا یعلَمَ أحَدٌ مِن أعدائِهِ مَوضِعَ قَبرِهِ {{ع}}}} (فرحة الغری، ص ۳۲).</ref>.
[[امام صادق]] {{ع}}: [[امیر مؤمنان]] به فرزندش [[حسن]] {{ع}} [[دستور]] داد که برای او چهار [[قبر]] در چهار جا بکند: در [[مسجد]]، در رَحبه، در غَری و در [[خانه]] [[جعدة]] بن هبیره. با این کار می‌خواست کسی از دشمنانش جای [[قبر]] او را نداند<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق {{ع}}: إن أمیرَ المُؤمِنینَ {{ع}} أمَرَ ابنَهُ الحَسَنَ أن یحفِرَ لَهُ أربَعَةَ قُبورٍ فی أربَعَةِ مَواضِعَ: فِی المَسجِدِ، وفِی الرحبَةِ، وفِی‌الغَرِی، وفی دارِ جَعدَةَ بنِ هُبَیرَةَ، وإنما أرادَ بِهذا أن لا یعلَمَ أحَدٌ مِن أعدائِهِ مَوضِعَ قَبرِهِ {{ع}}}} (فرحة الغری، ص ۳۲).</ref>.


== [[آشکار]] شدن [[قبر]] [[امام]] {{ع}}‌==
== آشکار شدن [[قبر]] [[امام]] {{ع}}‌==
به [[نقل]] از [[صفوان جمال]] (ساربان): در [[خدمت]] [[امام صادق]] {{ع}} بودم که در قادسیه‌<ref>قادسیه، شهری در پانزده فرسخی کوفه که چهار میل تا عذیب فاصله دارد و جنگ معروف بین‌ مسلمانان و ایرانیان در آنجا اتفاق افتاد (ر. ک: معجم البلدان، ج ۴، ص ۲۹۱).</ref> ره می‌سپرد، تا آنکه بر نجفْ اشراف یافت... سپس فرمود: "ما را بگردان". راه را برگرداندم. همچنان می‌رفت تا به غَری رسید، بر قبری ایستاد و شروع کرد به [[سلام]] دادن از [[آدم]] {{ع}} بر یکایک [[پیامبران]] {{عم}}. من هم همراه او [[سلام]] می‌گفتم، تا آنکه [[سلام]] به [[پیامبر]] {{صل}} رسید. آن‌گاه به روی [[قبر]] افتاد، بر آن [[سلام]] داد و ناله‌اش بلند شد. سپس برخاست، چهار رکعت [[نماز]] خواند (در [[نقل]] دیگری شش رکعت آمده است) که من نیز با او [[نماز]] خواندم. سپس پرسیدم: ای پسر [[پیامبر]]! این [[قبر]] کیست؟ فرمود: "این [[قبر]] جدم [[علی بن ابی‌طالب]] {{ع}} است"<ref>کتاب من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۶، ح ۳۱۹۵.</ref>.
به [[نقل]] از [[صفوان جمال]] (ساربان): در خدمت [[امام صادق]] {{ع}} بودم که در قادسیه‌<ref>قادسیه، شهری در پانزده فرسخی کوفه که چهار میل تا عذیب فاصله دارد و جنگ معروف بین‌ مسلمانان و ایرانیان در آنجا اتفاق افتاد (ر. ک: معجم البلدان، ج ۴، ص ۲۹۱).</ref> ره می‌سپرد، تا آنکه بر نجفْ اشراف یافت... سپس فرمود: "ما را بگردان". راه را برگرداندم. همچنان می‌رفت تا به غَری رسید، بر قبری ایستاد و شروع کرد به [[سلام]] دادن از [[آدم]] {{ع}} بر یکایک [[پیامبران]] {{عم}}. من هم همراه او [[سلام]] می‌گفتم، تا آنکه [[سلام]] به [[پیامبر]] {{صل}} رسید. آن‌گاه به روی [[قبر]] افتاد، بر آن [[سلام]] داد و ناله‌اش بلند شد. سپس برخاست، چهار رکعت [[نماز]] خواند (در [[نقل]] دیگری شش رکعت آمده است) که من نیز با او [[نماز]] خواندم. سپس پرسیدم: ای پسر [[پیامبر]]! این [[قبر]] کیست؟ فرمود: "این [[قبر]] جدم [[علی بن ابی‌طالب]] {{ع}} است"<ref>کتاب من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۶، ح ۳۱۹۵.</ref>.


== [[ثواب]] [[زیارت]] او ==
== [[ثواب]] [[زیارت]] او ==
[[پیامبر خدا]] {{صل}}: هرکس [[علی]] را پس از وفاتش [[زیارت]] کند، [[بهشت]] برای اوست<ref>{{متن حدیث|رسول الله {{صل}}: مَن زارَ عَلِیاً بَعدَ وَفاتِهِ فَلَهُ الجَنةُ}} (المقنعة، ص ۴۶۲).</ref>.
[[پیامبر خدا]] {{صل}}: هرکس [[علی]] را پس از وفاتش [[زیارت]] کند، [[بهشت]] برای اوست<ref>{{متن حدیث|رسول الله {{صل}}: مَن زارَ عَلِیاً بَعدَ وَفاتِهِ فَلَهُ الجَنةُ}} (المقنعة، ص ۴۶۲).</ref>.


به [[نقل]] از [[جعفر بن محمد]] بن مالک، با ذکر سلسله [[سند]] خود در [[حدیث]]: نزد [[امام]] [[جعفر صادق]] {{ع}} بودم. از [[امیر مؤمنان علی]] بن [[ابی‌طالب]] {{ع}} یاد شد. ابن مارِد به [[امام صادق]] {{ع}} گفت: برای کسی که جدت [[امیر مؤمنان]] {{ع}} را [[زیارت]] کند، چه پاداشی است؟ فرمود: "ای پسر مارد! هرکس جدم را با [[معرفت]] به [[حق]] او [[زیارت]] کند، [[خداوند]] برای هر گام او [[پاداش]] یک [[حج]] مقبول و [[عمره]] پذیرفته می‌دهد. به [[خدا]] [[سوگند]]، ای پسر مارد! [[آتش دوزخ]]، هرگز قدمی را که در راه [[زیارت]] [[امیر مؤمنان]] غبارآلود شده باشد، نمی‌سوزاند، چه پیاده رفته باشد، چه سواره. ای پسر مارد! این [[حدیث]] را با [[آب]] طلا بنویس"<ref>{{متن حدیث|تهذیب الأحکام عن جعفر بن محمد بن مالک عن رجاله یرفعه: کنتُ عِندَ جَعفَرِ بنِ مُحَمدٍ الصادِقِ {{عم}} وقَد ذَکرَ أمیرَ المُؤمِنینَ عَلِی بنَ أبی طالِبٍ {{ع}} فَقالَ ابنُ مارِدٍ لِأَبی عَبدِ اللهِ {{ع}}: ما لِمَن زارَ جَدک أمیرَ المُؤمِنینَ {{ع}}؟ فَقالَ: یابنَ مارِدٍ، مَن زارَ جَدی عارِفاً بِحَقهِ کتَبَ اللهُ لَهُ بِکل خُطوَةٍ حَجةً مَقبولَةً وعُمرَةً مَبرورَةً، وَاللهِ یابنَ مارِدٍ ما یطعِمُ اللهُ النارَ قَدَماً اغبَرت فی زِیارَةِ أمیرِ المُؤمِنینَ {{ع}} ماشِیاً کانَ أو راکباً، یابنَ مارِدٍ! اکتُب هذَا الحَدیثَ بِماءِ الذهَبِ}} (تهذیب الأحکام، ج ۶، ص ۲۱، ح ۴۹).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۶۰۲-۶۰۸.</ref>.
به [[نقل]] از [[جعفر بن محمد]] بن مالک، با ذکر سلسله سند خود در [[حدیث]]: نزد [[امام]] [[جعفر صادق]] {{ع}} بودم. از [[امیر مؤمنان علی]] بن [[ابی‌طالب]] {{ع}} یاد شد. ابن مارِد به [[امام صادق]] {{ع}} گفت: برای کسی که جدت [[امیر مؤمنان]] {{ع}} را [[زیارت]] کند، چه پاداشی است؟ فرمود: "ای پسر مارد! هرکس جدم را با [[معرفت]] به [[حق]] او [[زیارت]] کند، [[خداوند]] برای هر گام او [[پاداش]] یک [[حج]] مقبول و [[عمره]] پذیرفته می‌دهد. به [[خدا]] [[سوگند]]، ای پسر مارد! [[آتش دوزخ]]، هرگز قدمی را که در راه [[زیارت]] [[امیر مؤمنان]] غبارآلود شده باشد، نمی‌سوزاند، چه پیاده رفته باشد، چه سواره. ای پسر مارد! این [[حدیث]] را با [[آب]] طلا بنویس"<ref>{{متن حدیث|تهذیب الأحکام عن جعفر بن محمد بن مالک عن رجاله یرفعه: کنتُ عِندَ جَعفَرِ بنِ مُحَمدٍ الصادِقِ {{عم}} وقَد ذَکرَ أمیرَ المُؤمِنینَ عَلِی بنَ أبی طالِبٍ {{ع}} فَقالَ ابنُ مارِدٍ لِأَبی عَبدِ اللهِ {{ع}}: ما لِمَن زارَ جَدک أمیرَ المُؤمِنینَ {{ع}}؟ فَقالَ: یابنَ مارِدٍ، مَن زارَ جَدی عارِفاً بِحَقهِ کتَبَ اللهُ لَهُ بِکل خُطوَةٍ حَجةً مَقبولَةً وعُمرَةً مَبرورَةً، وَاللهِ یابنَ مارِدٍ ما یطعِمُ اللهُ النارَ قَدَماً اغبَرت فی زِیارَةِ أمیرِ المُؤمِنینَ {{ع}} ماشِیاً کانَ أو راکباً، یابنَ مارِدٍ! اکتُب هذَا الحَدیثَ بِماءِ الذهَبِ}} (تهذیب الأحکام، ج ۶، ص ۲۱، ح ۴۹).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۶۰۲-۶۰۸.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل امام علی}}
{{مدخل امام علی}}
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:13681148.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']].
# [[پرونده:13681148.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۴۲: خط ۴۵:


[[رده:امام علی]]
[[رده:امام علی]]
[[رده:پس از شهادت امام علی]]
[[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]
[[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]
۱۰۸٬۴۶۶

ویرایش