(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
خط ۱:
{{مدخل مرتبط
#تغییر_مسیر [[ابوتراب]]
| موضوع مرتبط =
| عنوان مدخل =
| مداخل مرتبط = [[ابو تراب در قرآن]] - [[ابو تراب در حدیث]] - [[ابو تراب در کلام اسلامی]]
| پرسش مرتبط = ابو تراب (پرسش)
}}
'''ابو تراب''' یکی از کنیه‌های [[امام علی|امیر المؤمنین]] است. معنای لغوی آن "[[پدر]] [[خاک]]" است، امّا در زبان [[عرب]]، [[کنیه]] به معنای مصاحب و همراه و دارای یک صفت هم می‌آید، بنابراین ابو تراب یعنی همنشین [[خاک]]، خاکی، خاکسار، که کنایه از [[تواضع]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۴۷.</ref>.
== مقدمه ==
* بارها [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} با این [[کنیه]] به [[امام علی|علی]] {{ع}} خطاب کرده است، از جمله در یکی از [[غزوات]]، وقتی [[پیامبر]] به بالین [[امام علی|حضرت علی]] و [[عمار یاسر]] آمد و آنان را خوابیده یافت، درحالی که [[امام علی|علی]] {{ع}} در [[سجده]] بود و [[خاک]] بر سروصورت او نشسته بود، با [[ملاطفت]] و [[نرمی]] و با خطاب {{عربی|قم یا أبا تراب...}} آن [[حضرت]] را بیدار کرد.<ref>مناقب، ابن‌شهرآشوب، ج ۳ ص ۱۱۱، احقاق الحق، ج ۶ ص ۵۳۸</ref> از آن پس [[امام علی|علی]] {{ع}} به ابا تراب [[شهرت]] یافت. [[حضرت]] این [[کنیه]] را [[دوست]] داشت و محبوب‌ترین نام‌ها در نظرش بود، هرچند [[بنی امیه]] و [[دشمنان]] [[امام]]، با به‌کارگیری این [[لقب]]، قصد [[تحقیر]] وی را داشتند. از [[ابن عباس]] نیز وقتی پرسیدند چرا [[پیامبر]]، آن [[حضرت]] را ابو تراب نامید، پاسخ داد: چون [[امام علی|علی]] {{ع}} صاحب [[زمین]] است و پس از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]، [[حجت]] [[الهی]] بر زمینیان است و [[آرامش]] [[زمین]] به سبب او باقی است. و از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} [[نقل]] کرد که وقتی [[کافر]] در [[روز قیامت]]، [[منزلت]] و [[جایگاه]] [[شیعیان]] [[امام علی|علی]] {{ع}} را می‌بیند، می‌گوید: کاش من هم ترابی بودم، یعنی از [[شیعیان]] [[امام علی|علی]] {{ع}}.<ref>بحار الانوار، ج ۳۵ ص ۵۱، معانی الأخبار، ص ۱۲۰</ref> [[علامه مجلسی]] در ادامه می‌افزاید: اینکه [[شیعیان]] وی را به [[ابی تراب]] نسبت داده‌اند، به خاطر آنکه بسیار [[تسلیم]] [[اوامر]] او و فرمانبر دستورهایش بودند و مثل [[خاک]]، در برابرش [[خاضع]] بودند. همچنین [[نقل]] شده که روزی [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} [[امام علی|علی]] را دید که در زمینی کار می‌کرد و غبارآلود بود، به آن [[حضرت]] ابو تراب خطاب کرد.<ref>مناقب، ج ۳ ص ۱۱۱</ref> گاهی [[شیعه]] را به خاطر کنیۀ ابو تراب، "ترابیّه" هم خوانده‌اند<ref>تشیّع و تصوّف، کامل مصطفی، ص ۲۰ به نقل از تاریخ طبری</ref>. کنیۀ ابو تراب در [[ادبیات]] شعری ([[فارسی]] و [[عربی]]) دربارۀ [[امام علی|علی]] {{ع}} بسیار به‌کار رفته و یکی از ویژگی‌های بارز او به‌شمار آمده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۴۷.</ref>.
