احمد بن هارون بن موفق مدینی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[احمد بن هارون بن موفق مدینی در معارف و سیره رضوی]]| پرسش مرتبط  = }}

== مقدمه ==

او غلام امام رضا {{ع}} است. [[احمد بن هارون]] بن موفق ظاهراً از [[غلامان]] [[امام رضا]] {{ع}} بود. [[طبرسی]] روایتی آورده است که با فرض [[صحت]] آن می‌توان نتیجه گرفت که وی از خدمتکاران امام رضا {{ع}} بوده است. بنابراین گزارش، احمد بن هارون غذایی برای امام رضا {{ع}} تهیه کرد و نزد [[امام]] آورد. اما از آنجا که سبزی همراه [[غذا]] نبود، امام به وی یادآوری کرد که لازم است سبزی بر سر سفره باشد. آن‌گاه یکی دیگر از غلامان امام مقداری سبزی تهیه کرد و برای امام آورد<ref>مکارم الأخلاق، ص۱۷۶.</ref>. به نظر می‌رسد این [[روایت]] را اولین‌بار طبرسی نقل کرده و پس از او دیگران به نقل آن پرداخته‌اند. در منابع دیگر مشابه این روایت را احمد بن هارون از جدش و در برخی دیگر از منابع از پدرش روایت کرده است<ref>الکافی، ج۶، ص۳۶۲؛ المحاسن، ج۲، ص۵۰۷.</ref>. منابع در باب [[علم امامان]] به زبان حیوانات گزارشی از [[احمد]] با این مضمون آورده‌اند که وی روزی برای عرض [[سلام]] نزد [[ابوالحسن]] {{ع}} رفت. امام از او خواست وی را در [[سرکشی]] به باغ‌ها و مزارعش [[همراهی]] کند. احمد همراه امام حرکت کرد. او در این گزارش ادعا کرده که امام با برخی از حیوانات سخن گفته است<ref>الاختصاص، ص۲۹۸؛ بصائر الدرجات، ص۳۷۰؛ بحار الأنوار، ج۲۷، ص۲۷۰.</ref>. در این روایت احمد بن هارون [[غلام]] ابوالحسن [[علی]] معرفی شده، اما مشخص نشده منظور کدام امام است.

روایت‌هایی از احمد بن هارون بن موفق از جدش موفق<ref>الکافی، ج۶، ص۳۶۲؛ وسائل الشیعة، ج۲۴، ص۴۱۹.</ref> و نیز از پدرش نقل شده است<ref>المحاسن، ج۲، ص۵۰۷.</ref>. این [[روایت‌ها]] به نوعی نشان می‌دهد موفق جد احمد از خدمتکاران [[امام کاظم]] {{ع}} بود و احتمالاً این فرد همان موفق است که در منابع با عنوان «[[مولی]] ابی [[الحسن]] {{ع}}» از او یاد شده است<ref>الکافی، ج۶، ص۳۶۸؛ المحاسن، ج۲، ص۵۱۸؛ وسائل الشیعة، ج۳۵، ص۱۹۷.</ref>. برخی نیز [[هارون]] [[پدر]] احمد را از غلامان ابوالحسن {{ع}} دانسته‌اند<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۵۰۳.</ref>، اما باز هم معلوم نیست منظور کدام [[امام]] است. برخی معتقدند موفق، [[غلام امام رضا]] {{ع}} بوده<ref>معجم رجال الحدیث، ج۲۰، ص۹۰.</ref>، و برخی اساساً او را مجهول معرفی کرده‌اند<ref>المفید من معجم رجال الحدیث، ص۶۳۱.</ref>.

اگر با توجه به آن‌چه گذشت نتیجه بگیریم که موفق جد [[احمد]] از [[غلامان]] [[امام کاظم]] {{ع}} بوده، می‌توانیم بگوییم روایت‌هایی که احمد مستقیماً از [[امام رضا]] {{ع}} نقل کرده است، نشان می‌دهد که [[احمد بن هارون]] از غلامان امام رضا {{ع}} بوده است. در گزارش‌های مربوط به امام کاظم {{ع}}، احمد از جد خود نقل کرده و در هیچ‌یک خود مستقیماً از امام نقل نکرده است، اما در گزارشی که [[طبرسی]] آورده، او رابطه مستقیم خود با امام را بازگو کرده است. [[روایت]] [[شیخ مفید]] نیز مبین رابطه مستقیم او با امام است. با همه این احوال، تصریحی نیست او غلام امام رضا {{ع}} بوده است. تنها سندی که در این‌باره می‌توان به آن [[استدلال]] کرد، روایت منقول از طبرسی است که ذکر شد. با این حال، محققان متأخر [[قرابت]] او با امام رضا {{ع}} را پذیرفته و آن را دلیلی بر قابل [[اعتماد]] بودن روایت‌هایش دانسته‌اند<ref>تنقیح المقال، ج۸، ص۲۰۵.</ref> و او را در زمره [[راویان امام رضا]] {{ع}} ذکر کرده‌اند<ref>الجامع لرواة و أصحاب الإمام الرضا {{ع}}، ج۱، ص۱۰۶.</ref>. راوندی نیز در باب [[معجزات]] [[امام هادی]] {{ع}} روایتی آورده است که از [[خدمتگزاری]] احمد برای امام هادی {{ع}} سخن گفته است<ref>الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۴۰۸ – ۴۱۰.</ref>. در صورت [[صحت]] این روایت، احمد بن هارون را باید از غلامان امام هادی {{ع}} هم دانست.<ref>[[معصومه اخلاقی|اخلاقی، معصومه]]، [[احمد بن هارون بن موفق مدینی - اخلاقی (مقاله)|مقاله «احمد بن هارون بن موفق مدینی»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۷.</ref>

== منابع ==

# [[پرونده: 1100515.jpg|22px]] [[معصومه اخلاقی|اخلاقی، معصومه]]، [[احمد بن هارون بن موفق مدینی (مقاله)|مقاله «احمد بن هارون بن موفق مدینی»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۲''']]

== پانویس ==