←پانویس
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} == آشنایی اجمالی == الحسن بن علی بن احمد العلوی، در یک سند تفسیر کنز الدقائق به گزارش از تأویل الآیات الظاهرة آمده است: {{متن حدیث|مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ عَنْ عَلِ...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←پانویس) |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{متن حدیث|مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَخْلَدٍ الدَّهَّانِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَحْمَدَ الْعَلَوِيِّ قَالَ: بَلَغَنِي عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} أَنَّهُ قَالَ لِدَاوُدَ الرَّقِّيِّ أَيُّكُمْ يَنَالُ السَّمَاءَ فَوَ اللَّهِ إِنَّ أَرْوَاحَنَا وَ أَرْوَاحَ النَّبِيِّينَ لَتَنَالُ الْعَرْشَ كُلَّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ يَا دَاوُدُ قَرَأَ لِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ{{ع}} حم السَّجْدَةَ حَتَّى بَلَغَ {{متن قرآن|فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ}}<ref>و آیا برای آنان که زمین را پس از (نابودی) مردمش به ارث می‌برند پدیدار نکرده است که اگر بخواهیم آنان را برای گناهانشان فرو می‌گیریم و بر دل‌هایشان مهر می‌نهیم و آنان (چیزی) نمی‌شنوند؟ سوره اعراف، آیه ۱۰۰.</ref> ثُمَّ قَالَ نَزَلَ جَبْرَئِيلُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} بِأَنَّ الْإِمَامَ بَعْدَهُ عَلِيٌّ{{ع}} ثُمَّ قَرَأَ{{ع}} {{متن قرآن|حم* تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ}}<ref> حم* (این کتاب) فرو فرستاده‌ای است از سوی (خداوند) بخشنده بخشاینده * کتابی است که آیات آن آشکار شده است، به گونه قرآنی عربی، برای گروهی که می‌دانند سوره فصلت، آیه ۱-۳.</ref> حَتَّى بَلَغَ {{متن قرآن|فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ}}<ref>که نویدبخش است و بیم‌دهنده اما بیشتر آنان روی گرداندند از این رو نمی‌شنوند سوره فصلت، آیه ۴.</ref>عَنْ وَلَايَةِ عَلِيٍّ{{ع}} {{متن قرآن|فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ}}<ref>و آنان (چیزی) نمی‌شنوند؟ سوره اعراف، آیه ۱۰۰.</ref>، {{متن قرآن|وَقَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَفِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَمِنْ بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ}}<ref>و گفتند: دل‌هامان برای آنچه ما را بدان فرا می‌خوانی در پوشش‌هاست و در گوش‌هامان سنگینی است و میان ما و تو پرده‌ای (افتاده) است پس هر چه می‌خواهی بکن که ما نیز می‌کنیم سوره فصلت، آیه ۵.</ref>}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۱، ص۴۲۷؛ تأویل الآیات الظاهره، ص۵۲۰.</ref>. | {{متن حدیث|مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَخْلَدٍ الدَّهَّانِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَحْمَدَ الْعَلَوِيِّ قَالَ: بَلَغَنِي عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} أَنَّهُ قَالَ لِدَاوُدَ الرَّقِّيِّ أَيُّكُمْ يَنَالُ السَّمَاءَ فَوَ اللَّهِ إِنَّ أَرْوَاحَنَا وَ أَرْوَاحَ النَّبِيِّينَ لَتَنَالُ الْعَرْشَ كُلَّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ يَا دَاوُدُ قَرَأَ لِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ{{ع}} حم السَّجْدَةَ حَتَّى بَلَغَ {{متن قرآن|فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ}}<ref>و آیا برای آنان که زمین را پس از (نابودی) مردمش به ارث می‌برند پدیدار نکرده است که اگر بخواهیم آنان را برای گناهانشان فرو می‌گیریم و بر دل‌هایشان مهر می‌نهیم و آنان (چیزی) نمی‌شنوند؟ سوره اعراف، آیه ۱۰۰.</ref> ثُمَّ قَالَ نَزَلَ جَبْرَئِيلُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} بِأَنَّ الْإِمَامَ بَعْدَهُ عَلِيٌّ{{ع}} ثُمَّ قَرَأَ{{ع}} {{متن قرآن|حم* تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ}}<ref> حم* (این کتاب) فرو فرستاده‌ای است از سوی (خداوند) بخشنده بخشاینده * کتابی است که آیات آن آشکار شده است، به گونه قرآنی عربی، برای گروهی که می‌دانند سوره فصلت، آیه ۱-۳.</ref> حَتَّى بَلَغَ {{متن قرآن|فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ}}<ref>که نویدبخش است و بیم‌دهنده اما بیشتر آنان روی گرداندند از این رو نمی‌شنوند سوره فصلت، آیه ۴.</ref>عَنْ وَلَايَةِ عَلِيٍّ{{ع}} {{متن قرآن|فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ}}<ref>و آنان (چیزی) نمی‌شنوند؟ سوره اعراف، آیه ۱۰۰.</ref>، {{متن قرآن|وَقَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَفِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَمِنْ بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ}}<ref>و گفتند: دل‌هامان برای آنچه ما را بدان فرا می‌خوانی در پوشش‌هاست و در گوش‌هامان سنگینی است و میان ما و تو پرده‌ای (افتاده) است پس هر چه می‌خواهی بکن که ما نیز می‌کنیم سوره فصلت، آیه ۵.</ref>}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۱، ص۴۲۷؛ تأویل الآیات الظاهره، ص۵۲۰.</ref>. | ||
[[حدیث]] یادشده در [[تفسیر فرات]] الکوفی چنین گزارش شده است: {{متن حدیث|قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ الْجُعْفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَحْمَدَ الْعَلَوِيُّ قَالَ: بَلَغَنِي عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ{{ع}} أَنَّهُ قَالَ لِدَاوُدَ الرَّقِّيِّ يَا دَاوُدُ أَيُّكُمْ...}}<ref>تفسیر فرات الکوفی، ص۳۸۱، ح۵۰۹.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۷ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۷، ص 338-339.</ref> | [[حدیث]] یادشده در [[تفسیر فرات]] الکوفی چنین گزارش شده است: {{متن حدیث|قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ الْجُعْفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَحْمَدَ الْعَلَوِيُّ قَالَ: بَلَغَنِي عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ{{ع}} أَنَّهُ قَالَ لِدَاوُدَ الرَّقِّيِّ يَا دَاوُدُ أَيُّكُمْ...}}<ref>تفسیر فرات الکوفی، ص۳۸۱، ح۵۰۹.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۷ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۷، ص 338-339.</ref> | ||
==شرح حال [[راوی]]== | ==شرح حال [[راوی]]== | ||
عنوان یادشده، با پسوند | عنوان یادشده، با پسوند «العلوی» در هیچ یک از [[کتب حدیثی]] یا رجالی یاد نشده است. [[شیخ طوسی]] نام دو تن از [[راویان]] همنام با راوی مورد گفتوگو را در بخش {{عربی|"من لم یرو عن الائمة{{عم}}"}} یاد کرده؛ ولی به علت ناهمسانی طبقه سندی آنها با العلوی نمیتوان راوی را [[متحد]] با هیچ‌یک از آنها دانست؛ اما آن دو عنوان: {{عربی|"الحسن بن علی بن أحمد الصائغ والحسن بن علی بن أحمد، یکنی أبا محمد، روی عن ابن همام، روی عنه ابن نوح"}}<ref>رجال الطوسی، ص۴۲۴، (ش ۶۱۱۱) و ۴۲۵، (ش۶۱۱۵).</ref>. بر این اساس، العلوی در سند، راویای ناشناخته و مجهول است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۷ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۷، ص 339.</ref> | ||
[[ | |||
[[ | ==[[طبقه راوی]]== | ||
یادآوری | روایتگر از «العلوی» در سند یادشده، [[ابوالطیب علی بن محمد بن مخلد الجعفی الدهان]] است و [[خطیب بغدادی]] از ورودش به [[بغداد]] در سال ۳۱۰ گزارش داده<ref>تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۶۶، ش۶۴۶۱.</ref> و [[استادان]] [[حدیثی]] او مانند [[حسین بن حکم حبری]]<ref>شواهد التنزیل، ج۱، ص۱۱۵، ح۱۲۶.</ref>، [[محمد بن سالم بن عبدالرحمن أزدی]]<ref>الأمالی، طوسی، ص۳۱۴، ح۶۴۰؛ الموسوعة الرجالیه (طبقات رجال النجاشی)، ج۶، ص۵۸۹.</ref>، [[یحیی بن زکریا بن شیبان]]<ref>شواهد التنزیل، ج۱، ص۱۸۱، ح۱۹۳؛ الموسوعة الرجالیه (طبقات رجال النجاشی)، ج۶، ص۶۴۵.</ref>، و [[أحمد بن میثم]]<ref>الأمالی، طوسی، ص۳۲۱، ح۶۵۰؛ الموسوعة الرجالیه (طبقات رجال الفهرست)، ج۶، ص۲۰۲.</ref> از [[طبقه هفتم راویان]] هستند، از این رو الحسن بن علی بن أحمد العلوی نیز که استاد حدیثی [[ابن مخلد جعفی]] است، از همین طبقه (هفتم) شمرده می‌شود.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۷ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۷، ص 339-340.</ref> | ||
گزارش العلوی از داوود رقی که از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} شمرده شده و تا پایان [[قرن دوم هجری]] زنده بوده، به گونه ارسال انجام گرفته؛ زیرا العلوی از طبقه هفتم است و [[صحت]] روایتش از داوود رقی که از طبقه پنجم شمرده شده، دستکم به یک واسطه نیاز دارد که وی آن را از سند انداخته و مستقیم از داوود رقی گزارش کرده است؛ قرینه‌اش عبارت بلغنی است که به معنای به من رسید و این در اصطلاح یعنی نقل و حکایت نه گزارش مستقیم. | |||
[[مذهب]] [[راوی]] | ==یادآوری== | ||
از محتوای [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] برداشت می‌شود که راوی، [[گرایش شیعی]] داشته و [[معتقد]] به [[شأن]] و [[منزلت]] [[اهل البیت]]{{عم}} بوده است. | گزارش العلوی از داوود رقی که از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} شمرده شده و تا پایان [[قرن دوم هجری]] زنده بوده، به گونه ارسال انجام گرفته؛ زیرا العلوی از طبقه هفتم است و [[صحت]] روایتش از [[داوود رقی]] که از طبقه پنجم شمرده شده، دستکم به یک واسطه نیاز دارد که وی آن را از سند انداخته و مستقیم از داوود رقی گزارش کرده است؛ قرینه‌اش عبارت بلغنی است که به معنای به من رسید و این در اصطلاح یعنی نقل و حکایت نه گزارش مستقیم.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۷ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۷، ص 340.</ref> | ||
[[ | |||
==[[مذهب]] [[راوی]]== | |||
از محتوای [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] برداشت می‌شود که راوی، [[گرایش شیعی]] داشته و [[معتقد]] به [[شأن]] و [[منزلت]] [[اهل البیت]]{{عم}} بوده است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۷ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۷، ص 340.</ref> | |||
.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۷ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۷، ص | ==جایگاه راوی== | ||
[[داوری]] درست درباره راوی، با استناد به [[یکتا]] روایت او، دشوار است؛ ولی از آنجا که محتوای گزارش، دربردارنده نکته‌های بلند [[تفسیری]]، [[کلامی]]، و [[معرفتی]] است، می‌‌توان به جایگاه برجسته و ویژه راوی پی برد.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۷ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۷، ص 341.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۹: | خط ۳۳: | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:رجال تفسیری]] | [[رده:رجال تفسیری]] | ||
[[رده: | [[رده:طبقه هفتم راویان]] | ||