دولت حضرموت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۹

مقدمه

این دولت از معاصران دولت معین و به قولی تابع معینیان به شمار می‌آید. این دولت با مرکزیت «شبوه»^[۱] از اواسط قرن پنجم قبل از میلاد تا اواخر قرن اول میلادی برقرار بوده است^[۲].

حضرموت در زمان «شمریرعش» به سرزمین حمیریان اضافه شد^[۳]. شمریرعش آخرین حاکم حضرموت به نام «شرح ایل» را کنار زد. شرح ایل، حاکمی نیمه مستقل و تحت حمایت شمریرعش بود. از کتیبه‌های به دست آمده، نام شمریرعش، وذی‌ریدان، حضرموت و یمنات، در کنار اسم «شرح ایل» آخرین شاه حضرموت آمده است. این امر نشان می‌دهد که حکومت حضرموت تا بعد از میلاد نیز ادامه داشته است. ذکر لقب «ملک» برای شرح ایل، گویای این مطلب است که حکام شهرهای حضرموت تا آن زمان، حکومتی مستقل داشته‌اند^[۴].

از شهرهای مهم این حکومت، علاوه بر پایتختشان «شبوه»، می‌توان به انود، عقله و میفعه اشاره کرد^[۵]^[۶].

جستارهای وابسته

دولت‌های عرب جاهلی

منابع

حسینی ایمنی، سید علی اکبر، دولت‌های عرب جاهلی، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱

پانویس

↑ جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۷.
↑ جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۵.
↑ جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۴۹.
↑ جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۳.
↑ جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۷-۱۶۰.
↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، دولت‌های عرب جاهلی، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۳۶۷-۳۶۸.

[1] جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۷.

[2] جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۵.

[3] جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۴۹.

[4] جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۳.

[5] جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۷-۱۶۰.

[6] حسینی ایمنی، سید علی اکبر، دولت‌های عرب جاهلی، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۳۶۷-۳۶۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{ویرایش غیرنهایی}}
+{{مدخل مرتبط
-{{نبوت}}
+| موضوع مرتبط = دولت‌های عرب جاهلی
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| عنوان مدخل  =
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[دولت‌های عرب جاهلی]]''' است. "'''دولت حضرموت'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| مداخل مرتبط =
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| پرسش مرتبط  =
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[دولت حضرموت در حدیث]] | [[دولت حضرموت در نهج البلاغه]]| [[دولت حضرموت در تاریخ اسلامی]]</div>
+}}
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[دولت حضرموت (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-*[[دولت]] سبأ هم از نخستین دولت‌هایی بود که در جنوب غربی شبه‌جزیره [[عربستان]] شکل گرفت. این [[دولت]]، مدت زیادی از [[تاریخ]] خود را با [[دولت]] معین هم‌عصر بود و مانند [[دولت]] معین، در آغاز، اساسی [[دینی]] داشت؛ اما رفته‌رفته به صورت دولتی غیر [[دینی]] درآمد<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۷.</ref>.
+این [[دولت]] از معاصران [[دولت]] معین و به قولی تابع معینیان به شمار می‌آید. این [[دولت]] با مرکزیت «شبوه»<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۷.</ref> از اواسط [[قرن پنجم]] قبل از میلاد تا اواخر [[قرن اول]] میلادی برقرار بوده است<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۵.</ref>.
-*دوران [[حکومت]] سبأ حداکثر از سال ۷۵۰ - ۱۱۵ ق. م تداوم داشته است<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۸.</ref>. آنها توانستند با [[غلبه]] بر [[دولت]] معین قلمرو خود را در سراسر جنوب [[عربستان]] گسترش دهند. آنان "صرواح" را پایتخت خود قرار دادند<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۸.</ref>. [[دولت]] سبا را هم مانند [[دولت]] معین، باید در [[درجه]] اول، دولتی تجاری برشمرد. آنها پا جای پای [[دولت]] معین گذاشته، یک امپراتوری [[عظیم]] تجاری به راه انداختند. آنها راه‌ها و [[اقوام]] و بنادر را خوب می‌شناختند و با تجربه‌های فراوانی که داشتند بادهای موسمی دریا را رام می‌کردند<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۴.</ref>.
-*دوران پرفراز و نشیب دولت‌های آنان را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد:
+حضرموت در زمان «شمریرعش» به سرزمین [[حمیریان]] اضافه شد<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۴۹.</ref>. شمریرعش آخرین [[حاکم]] حضرموت به نام «شرح ایل» را کنار زد. شرح ایل، حاکمی نیمه مستقل و تحت [[حمایت]] شمریرعش بود. از کتیبه‌های به دست آمده، نام شمریرعش، وذی‌ریدان، حضرموت و یمنات، در کنار اسم «شرح ایل» آخرین شاه حضرموت آمده است. این امر نشان می‌دهد که [[حکومت]] حضرموت تا بعد از میلاد نیز ادامه داشته است. ذکر [[لقب]] «[[ملک]]» برای شرح ایل، گویای این مطلب است که [[حکام]] شهرهای حضرموت تا آن زمان، [[حکومتی]] مستقل داشته‌اند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۳.</ref>.
-#این دوران از ۷۵۰ ق. م تا ۴۵۰ ق. م است<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۲۶۸ به بعد.</ref>. در این دوره، رؤسای [[دولت]]، "مکرُب"، [[لقب]] داشتند. مکرب‌ها در [[حقیقت]] کاهنانی بودند که [[وظیفه]] شاهی را پذیرفته بودند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۲۶۹.</ref>. در دوران [[حکومت]] سبأ ۱۷ مکرب [[حکمرانی]] کردند که نخستین آنها "سمه [[علی]]" است<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۲۷۰.</ref>.
-#[[حکمرانی]] [[حکام]] سبأ از ۶۵۰ ق. م تا ۱۱۵ ق. م است<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۳۱۵ به بعد.</ref>. در این زمان [[امیران]] [[دولت]] به خود [[لقب]] "[[ملک]]" داده و تنها به [[منصب]] [[حکومت]] اکتفا کرده بودند. [[منصب]] [[دینی]] هم برعهده [[کاهنان]] بود<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۳۱۵.</ref>. "کرب ایل وتر" اولین نفری بود که این [[لقب]] را برای خود برگزید<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۳۱۵.</ref>. در این دوره، پایتخت از صرواح به "مأرب" منتقل شد و [[حکومت]] به اوج [[قدرت]] خود رسید<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۳۱۶.</ref>. "سد مأرب" از بناهای [[عظیم]] این دوره است.
+از شهرهای مهم این [[حکومت]]، علاوه بر پایتختشان «شبوه»، می‌توان به انود، عقله و میفعه اشاره کرد<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۵۷-۱۶۰.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولت‌های عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولت‌های عرب جاهلی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۶۷-۳۶۸.</ref>.
-#این دوران، دوره [[ضعف]] این سلسله است. [[پادشاهان]]، [[لقب]] "وذی ریدان" را برگزیدند. سرانجام [[عمر]] این [[دولت]] به دست "شمر یرعش" از امرای [[حمیری]] خاتمه یافت<ref>خیرالدین زرکلی، الأعلام، ج۳، ص۱۷۶.</ref>. در دو [[سوره نمل]] و سبأ از ک [[قرآن کریم]] نام این [[دولت]] ذکر شده است. [[بلقیس]] یکی از [[حکمرانان]] [[زن]] آنجاست که [[قرآن کریم]] با لفظ "امرأة" از او یاد کرده است. او همان کسی است که [[سلیمان]]{{ع}} به او [[نامه]] نوشت؛ وی هم نزد [[سلیمان]] رفت. ([[آیه]] ۲۲ و ۲۳ [[سوره نمل]])، در [[سوره سبأ]] هم به جاری شدن سیل در این سرزمین اشاره شده است.
-*علاوه بر دولت‌های معین و سبأ، دو [[دولت]] مهم دیگر در جنوب [[عربستان]] شکل گرفت به نام "قتبان" و "حضرموت". این دو [[دولت]]، گاه تحت [[سلطه]] [[سلاطین]] معین و گاه تحت سطله [[حکام]] سبأ بودند<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولت‌های عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولت‌های عرب جاهلی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۳۶۵-۳۶۷.</ref>.
 == جستارهای وابسته ==
+{{مدخل وابسته}}
+* [[دولت‌های عرب جاهلی]]
+{{پایان مدخل‌ وابسته}}
-==منابع==
+== منابع ==
-* [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولت‌های عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولت‌های عرب جاهلی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱''']]
+{{منابع}}
+# [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولت‌های عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولت‌های عرب جاهلی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱''']]
+{{پایان منابع}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
-{{یادآوری پانویس}}
+{{پانویس}}
-{{پانویس2}}
-[[رده:مدخل]]
+[[رده:حکومت‌های عصر جاهلیت]]
-[[رده:دولت‌های عرب جاهلی]]
-[[رده:دولت حضرموت]]