محمد حنفیه در تراجم و رجال: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = محمد حنفیه

| پرسش مرتبط  =  

}}

دوره [[زندگی]] او با پنج [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} هم‌زمان بوده است. [[محمد بن علی]] {{ع}} همواره اعلام می‌کرد که [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{عم}} از من برتراند؛ گرچه بدون [[شک]]، او از بزرگان [[علم حدیث]] در بین [[امت اسلام]] بوده است. مؤرخان در توصیف ظاهر او گفته‌اند: او سیاه چرده بوده است<ref>الأعلام، خیر الدین زرکلی، ج۶، ص۲۷۰.</ref>.

== آشنایی با [[مادر]] [[محمد بن حنفیه]] ==

نام [[مادر]] [[محمد بن علی]]، [[خولة بنت أیاس بن جعفر]] من [[بنی حنیفة]] است<ref>بحارالانوار، ج۴۲، ص۹۰ و أعیان الشیعة، سید محسن امین امینی، ج۶، ص۳۶۰.</ref>؛ اگرچه در برخی از منابع او به اسم "خَوْلَة ابنة جعفر بن قیس بن مَسلمة الحنفی" و در برخی منابع دیگر به نام "خولة بنت جعفر من بنی حنیفة" معرفی شده است<ref> عمدة القاری، عینی، ج۲۰، ص۳۷؛ تحفة الأحوذی، ج۱، ص۳۲ - ۳۳ و ج۱۰، ص۳۰۶؛ عون المعبود، عظیم آبادی، ج۱، ص۵۹ و ج۱۳، ص۲۱۱ و شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحدید، ج۱، ص۲۴۴ – ۲۴۵.</ref> و در برخی منابع به اشتباه او را از [[زنان]] [[اسیر]] شده در [[سرزمین]] سِند معرفی کرده‌اند<ref>السرائر، ابن إدریس حلی، ج۲، ص۴۹۵. او می‌گوید: {{عربی|و قال ابن حبيب النسابة في كتاب المنمق - المنمق بالتشديد - لما ذكر أبناء الحبشيات من قريش، ذكر من جملتهم العباس بن علي ابن أبي طالب {{ع}}، و هذا خطأ منه و تغفيل و قلة تحصيل. و كذلك قال في أبناء السنديات من قريش، ذكر من جملتهم محمد بن علي ابن أبي طالب بن الحنفية}}.</ref>.

[[برادر]] [[مادری]] او، جعفر الأصغر نام داشت<ref>مناقب الإمام أمیر المؤمنین {{ع}}، محمد بن سلیمان کوفی، ج۲، ص۴۸.</ref> و همچنین او را جار الصفا خوانده‌اند<ref>کشف المحجة لثمرة المهجة، سید ابن طاووس، ص۱۷۷ - ۱۷۸: {{متن حدیث|وَ قَدْ سَمِعَ قَوْلَ النَّبِيِّ {{صل}} لِبُرَيْدَةَ الْأَسْلَمِيِّ حِينَ بَعَثَنِي وَ خَالِدَ بْنَ الْوَلِيدِ إِلَى الْيَمَنِ وَ قَالَ: إِذَا افْتَرَقْتُمَا فَكُلُّ وَاحِدٍ مِنْكُمَا عَلَى حِيَالِهِ، وَ إِذَا اجْتَمَعْتُمَا فَعَلِيٌّ عَلَيْكُمْ جَمِيعاً، فأغزنا وَ أَصَبْنَا سَبْياً فِيهِمْ خُوَيْلَةُ بِنْتُ جَعْفَرٍ جَارِ الصَّفَا- وَ إِنَّمَا سُمِّيَ جَارَ الصَّفَا مِنْ حُسْنِهِ}}.</ref> و به خاطر جلالت قدر این بانو، [[فرزند]] گرامی‌اش به نام الحنفیه، که جد اعلای این بانو بوده، خوانده شده است<ref>منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، حبیب الله هاشمی خوئی، ج۱۵، ص۲۴۱ - ۲۴۲.</ref>؛ هنگامی که او را به صورت [[اسیر]] به [[مدینه]] وارد کردند، ابتدا [[أسامة بن زید بن حارثة]] او را خرید و بعد از مشخص شدن [[خانواده]] و اصالتش [[مولای متقیان]] [[حضرت علی]] {{ع}} او را به همسری [[انتخاب]] کرد؛ اگرچه [[ابن کلبی]] با مسئله [[اسیر]] بودن او [[مخالفت]] کرده است و [[ابونصر بخاری]] این بانو را [[آزاد]] شدۀ [[حضرت علی]] {{ع}} می‌داند که به [[حضرت زهرا]] {{س}} هبه شده است<ref>عمدة الطالب فی أنساب آل ابی طالب، ابن عنبة، ص۳۵۲ - ۳۵۳.</ref>؛ درباره [[اسیر]] بودن و [[ارتداد]] [[قبیله]] این بانو مطالب زیادی مطرح شده که [[محدث]] شهیر [[شیعه]]، [[علامه مجلسی]] به برخی از آنها اشاره کرده است؛ مثلاً برخی او را [[آزاد]] شده در زمان [[رسول خدا]] {{صل}} می‌دانند که [[رسول الله]] {{صل}} او را به [[تولد]] نوزادی هم‌نام و هم‌کنیه خودشان [[بشارت]] می‌دهند و درباره این [[بشارت پیامبر]] {{صل}} [[فریقین]] [[اجماع]] دارند<ref>بحارالانوار، ج۴۲، ص۹۹ - ۱۰۰ و منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۷۶ - ۱۷۷.</ref>.

{{پانویس}}