اطاعت پیامبر: تفاوت میان نسخه‌ها

{{ambox

|style= background: #FFFAFA

|type=content

|text= رویکرد این نوشتار بررسی '''کلی و عمومی''' مفهموم اطاعت از پیامبر است. برای مطالعه '''تخصصی''' ابعاد این موضوع به [[اطاعت پیامبر در قرآن]] مراجعه کنید.

'''اطاعت از پیامبر خدا''' به معنای [[پیروی]] و عمل‌کردن به [[امر|فرمان‌های آن حضرت]] است. به حکم [[عقل]]، همان‌گونه که [[اطاعت از خداوند]] لازم و ضروری است، [[اطاعت]] از [[پیامبری]] که از جانب [[خدا]] آمده نیز ضرورت دارد. علاوه بر حکم عقل، [[آیات قرآنی]] و روایات متعددی بر لزوم [[اطاعت از پیامبران]] دلالت دارند. بر اساس آیاتی دیگر [[اطاعت از پیامبر]]، موجب بهره‌مندی از [[رحمت الهی]]، قرار گرفتن در زمره نعمت‌داده‌شدگان، رسیدن به [[رستگاری]]، وسعت [[روزی]] و [[آمرزش گناهان]] است و در مقابل [[مخالفت با پیامبر]] نیز عواقبی در پی دارد که قرار گرفتن در زمره کفار، گمراهی آشکار، گرفتار شدن به [[عذاب الهی]] و [[نابودی اعمال]] از جمله آنها است.

==معناشناسی اطاعت از پیامبر خدا==

واژه الاطاعة در لغت، مصدر فعل اطاع<ref>ر.ک: اسماعیل بن عباد (صاحب بن عباد)، المحیط فی اللغة، ج۲، ص۱۲۰.</ref>، در لغت به معنای [[فرمان‌برداری]]، [[فرمان]] بردن، [[طاعت]]، فرمان‌بری، [[انقیاد]]، تسلیم‌شدگی، [[فروتنی]] و [[تواضع]] است<ref>ر.ک: علی اکبر دهخدا، لغت‌نامه، زیر نظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، ج۲، ص۲۴۳۷-۲۴۳۸؛ محمد معین، فرهنگ فارسی، ج۱، ص۲۹۶.</ref>. فراهیدی در کتاب العین، اطاعت را [[انقیاد]] ترجمه کرده است<ref>ر.ک: خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۲۰۹.</ref>. [[اطاعت]] به‌معنای [[فرمان]] بردن<ref>مقاییس‌اللغه، ج۳، ص۴۳۱; المصباح، ج۲، ص۳۸۰؛ مفردات الفاظ قرآن کریم واژه «طوع».</ref> همراه با [[خضوع]] و رغبت است<ref>مفردات، ص‌۵۲۹؛ التحقیق، ج‌۷، ص‌۱۳۸، «طوع».</ref>.  

کاربرد این واژه در قرآن کریم نیز بر اساس همان معنای لغوی است. بر این اساس [[اطاعت از خدا]] یعنی [[امتثال اوامر]] و اجتناب از [[نواهی]] او<ref> طوسی، محمد بن الحسن، التبیان فی تفسیر القرآن ج ۳ ص ۲۳۶</ref>.<ref>ر.ک: بیات، محمد حسین، عواقب شرعی آزاررسانی به پیامبر و مخالفت با اوامر و اعمال آن حضرت از منظر آیات و روایات.</ref> و [[اطاعت از پیامبر]] نیز به معنای لزوم [[فرمانبرداری]] و عمل به فرمان‌های آن حضرت با میل و رغبت است<ref>ر.ک: جعفر پیشه، مصطفی، دائرة المعارف قرآن ج ۳ ص ۵۲۷؛ حیدری اصفهانی، ‌‌‌اطاعت‌ از خاتم پیامبران در قرآن کریم.</ref>به عبارت دیگر

==ادله وجوب اطاعت از پیامبر==

همان گونه که [[اطاعت از خدا]] واجب است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>، [[اطاعت]] از پیامبری که از جانب او آمده نیز واجب است و دلایل عقلی و نقلی بر این مطلب دلالت دارند:

===[[دلایل نقلی]]===

====ادله قرآنی====

[[آیات قرآنی]] [[اثبات]] وجوب [[اطاعت از پیامبران]] دو دسته هستند:

#آیاتی که به صورت کلی [[اطاعت از پیامبران]] را [[واجب]] می‌داند: بر اساس این [[آیات]] [[پیامبر اسلام]] نیز یکی از [[پیامبران الهی]] است که [[اطاعت]] از او واجب است: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ}}<ref>«و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند» سوره نساء، آیه ۶۴.</ref>.

#آیاتی که اطاعت از هر پیامبر بخصوصه را لازم می‌داند: [[پیام]] مشترک پیامبران الهی؛ [[حضرت عیسی]]، [[حضرت نوح]]، [[حضرت هود]]، [[حضرت صالح]]، [[حضرت لوط]] و [[حضرت شعیب]]{{ع}}، برای [[قوم]] خود، [[امر]] به [[تقوای الهی]] و [[اطاعت]] از خویش بوده است: {{متن قرآن|فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ}}<ref> فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ؛ «پس، از خداوند پروا و از من فرمانبرداری کنید!» سوره شعراء آیات 108 و 110 و 126 و 131 و 144 و 150 و 163 و 179 .</ref>. همین عبارت قرآنی در سوره مبارکه شعراء 8 بار <ref>«پس، از خداوند پروا و از من فرمانبرداری کنید!» سوره آل عمران، آیه ۵۰.</ref>، و در سوره مبارکه زخرف <ref> فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ ؛ «پس، از خداوند پروا و از من فرمانبرداری کنید!» سوره زخرف آیه 63.</ref>، و سوره مبارکه نوح <ref> فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ ؛ «پس، از خداوند پروا و از من فرمانبرداری کنید!» سوره نوح آیه 3.</ref>، تکرار شده است. همچنین در آیات فراوانی اطاعت از پیامبر اسلام{{صل}} در ردیف [[اطاعت از خدا]] مطرح شده است؛ مانند: {{متن قرآن|قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ}}<ref>«بگو از خداوند و پیامبر فرمان برید» سوره آل عمران، آیه ۳۲.</ref>، در برخی از آیات [[خداوند]] [[دستور]] به اطاعت از پیامبر داده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>. از آنجا که اطاعت از پیامبر{{صل}} به [[دستور خدا]] واجب شده، اطاعت از وی اطاعت از خدا محسوب می‌شود<ref>طبری، ابوجعفر، جامع‌البیان، ج۴، ج‌۵، ص‌۲۴۲؛ موسوی همدانی، ترجمه المیزان، ج‏۱۵، ص۲۰۲.</ref>. در شانزده [[آیه]]، اطاعت از خدا و [[رسول]] بدون تکرار کلمه «أطیعوا» آمده است که [[دلالت]] بر ملازمه بین [[اطاعت خدا]] و [[پیغمبر]] دارد، یعنی هیچ یک بدون دیگری فایده ندارد، زیرا در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ}}<ref>«هر که از پیامبر فرمانبرداری کند بی‌گمان از خداوند فرمان برده است» سوره نساء، آیه ۸۰.</ref> و در آیه دیگر: {{متن قرآن|وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا}}<ref>«آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید» سوره حشر، آیه ۷.</ref> تصریح شده همۀ آنچه به وسیله [[رسول خدا]] بیان شده به [[امر الهی]] است و باید بر اساس آن عمل کرد<ref>ر.ک: اراکی، محسن، فقه نظام سیاسی اسلام، ج۱؛ محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص۲۱-۲۳؛ ثابتی پور، علیرضا، جایگاه اطاعت پیامبر{{صل}} و نتایج آن، سایت راسخون؛ سروی، محمد علی، قرآن و وظایف مؤمنان در برابر پیامبر اعظم{{صل}}، نشریه پاسدار اسلام، ش۳۰۳ و ۳۰۴؛ حیدری اصفهانی، ‌‌‌اطاعت‌ از خاتم پیامبران در قرآن کریم به نقل از حسینی شاه عبدالعظیمی، تفسیر اثناعشری، ج ۲، ص ۲۴۲؛ طیبی زینب، تحلیل انتقادی نگرش قرآنیون در تفسیر آیات اطاعت از پیامبر.</ref>.

بر اساس آیات متعددی بین پیامبران الهی، هیچ تفاوتی وجود ندارد؛ {{متن قرآن|قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْنا وَ ما أُنْزِلَ إِلى‏ إِبْراهيمَ وَ إِسْماعيلَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ ما أُوتِيَ مُوسى‏ وَ عيسى‏ وَ ما أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُون‏}}<ref> سوره بقره، آیه 136 و همین مضمون در آیات 285 سروه بقره و 84 سوره آل عمران نیز آمده است.</ref> از این رو اطاعت از پیامبری که خدا جانب خدا آمده، بر همگان واجب است.

در روایات بسیاری بر [[اطاعت از پیامبران]] الهی تأکید شده از جمله [[امیر المؤمنین]] [[علی علیه السلام]] در ضمن حدیثی طولانی  می‌فرماید: {{متن حدیث|خداوند اطاعت از ولی امری که بر پا دارند دین خداست، را واجب گردانده است، چنانچه [[اطاعت از رسول خدا]] را بر مردم واجب کرده است و می‌فرماید: «فَقَالَ‏ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}} <ref> «... ثُمَّ فَرَضَ عَلَى الْأُمَّةِ طَاعَةَ وُلَاةِ أَمْرِهِ الْقُوَّامِ بِدِينِهِ كَمَا فَرَضَ عَلَيْهِمْ طَاعَةَ رَسُولِ‏ اللَّهِ ص فَقَالَ‏ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ‏» بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج‏66 ؛ ص79. </ref>.

اطاعت بی چون و چرا از پیامبر الهی واجب است تا جایی که حتی [[مخالفت قلبی]] با ایشان، مساوی با شرک معرفی شده است، [[امام صادق]] علیه السلام در این زمینه می‌فرماید:{{متن حدیث|اگر مردمى باشند كه خدا را به يكتائى بپرستند، نماز را بپا دارند، زكاة بدهند، حج بروند، روزه بگيرند، و بعد به يكى از احكام خدا و يا سنتهاى رسول خدا خرده بگيرند و يا در دل خود بگويند: «چرا چنين كردند و چنان نكردند»، با اين خرده‏گيرى وارد مرز شرك مى‏شوند. امام صادق بعد از اين سخن به تلاوت اين آيه پرداخت: «نه بخدايت سوگند كه مردمان ايمان نمى‏آورند جز آن روزى كه تو را در منازعات خود داورى بدهند و از داورى تو دلتنگ نشوند و خالصانه تسليم باشند». امام صادق گفت: بر شما باد كه خالصانه و بى‏ريا تسليم باشيد.}}<ref>أَنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَ آتَوُا الزَّكَاةَ وَ حَجُّوا الْبَيْتَ وَ صَامُوا شَهْرَ رَمَضَانَ ثُمَّ قَالُوا لِشَيْ‏ءٍ صَنَعَهُ اللَّهُ أَوْ صَنَعَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص أَلَّا صَنَعَ خِلَافَ الَّذِي صَنَعَ أَوْ وَجَدُوا ذَلِكَ فِي قُلُوبِهِمْ لَكَانُوا بِذَلِكَ مُشْرِكِينَ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ «فَلا وَ رَبِّكَ‏ لا يُؤْمِنُونَ‏ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ‏ فِيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ‏ ثُمَّ لا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ‏ وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيماً» ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَلَيْكُمْ بِالتَّسْلِيمِ.الكافي (ط - الإسلامية) ؛ ج‏1 ؛ ص390.</ref>.

در [[منطق]] [[دین]] نه تنها مراجعه به [[پیامبر]] [[وظیفه]] [[مؤمنان]] است، بلکه پذیرش داوری‌ها و احکامی که صادر کرده‌اند، نیز بر آنان [[واجب]] است. [[امام رضا]]{{ع}} [[اطاعت از پیامبران الهی]] را واجب می‌داند زیرا آنچه [[مردم]] برای [[تکامل]] و [[سعادت]] خویش نیاز دارند، در [[اختیار]] آنان نیست و فقط باید از طرف [[خداوند]] دریافت کنند. برای برقراری [[ارتباط]] با او به کسانی نیاز است تا [[اوامر و نواهی الهی]] و [[منافع]] و ضررهای مربوط به [[انسان‌ها]] را به واسطۀ [[وحی]]، از طرف خداوند برای آنان بیان نماید، اینان همان [[پیامبران]] [[معصوم]] هستند. از همین رو، [[شناخت]] و [[اطاعت از پیامبران]] بر مردم واجب است تا آمدن پیامبران [[لغو]] نگردد<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۱۰۰.</ref>.<ref>ر.ک: کاظمی بنچناری، محمد، مقاله «اطاعت»، دانشنامه امام رضا، ج۲؛ سروی، محمد علی، قرآن و وظایف مؤمنان در برابر پیامبر اعظم{{صل}} نشریه پاسدار اسلام ۱۳۸۶ ش۳۰۳ و ۳۰۴.</ref>

===[[دلیل عقلی]]===

از آنجا که [[خداوند]]، [[خالق]] و [[مالک]] همه موجودات هستی از جمله [[انسان]] است، هر [[مالکی]] نسبت به [[مخلوقات]] خود حقِ [[امر و نهی]] و اطاعت شدن دارد. اگر [[ثابت]] شود پیامبری از جانب خدا آمده و هر آنچه می‌گوید به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از جانب خداوند است، [[عقل]] اطاعت از پیامبر را هم لازم می‌داند<ref>موسوعة الفقهیة المیسرة، ج ۴، ص ۱۴.</ref>.

==گستره [[اطاعت از پیامبر]]==

علاوه بر اینکه بر اساس [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ}}، پیامبر هم [[ولایت تکوینی]] دارد و هم [[ولایت تشریعی]]، همان شأن قانون‌گذاری و [[ولایت تشریعی]] که برای خداوند ثابت است، برای رسول خدا {{صل}} هم ثابت است و بر همین اساس قیام به تشریع، دعوت به دین، تربیت امت، حکومت و قضاوت در بین مسلمانان از شؤون و مناصب رسالت پیامبر است. همان گونه که اطاعت خداوند در امور تشریعی بر مسلمانان واجب است و اطاعت رسول خدا{{صل}} همان اطاعت خداست. در نتیجه ولایت آن حضرت هم همان ولایت خداوند خواهد بود و اطاعتش بر همه مسلمانان واجب است. با وجود ولایت تشریعی پیامبر، پیروی از آن حضرت در تمام دستورات ایشان بر همه مسلمانان واجب است. البته روشن است که ولایت رسول خدا به تبع ولایت خداوند است<ref>طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج۶، ص ۱۶ و ج۱۶، ص ۲۷.</ref>.<ref>ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، اطاعت از امر و نهی پیامبر و مفهوم تفویض، مجله پاسدار اسلام، ش ۱۹۵، ص ۷؛ شیخ‌الاسلامی، علی، آل رسول، سوسن و حیدری اصفهانی، نادره، اطاعت از خاتم پیامبران در قرآن کریم، ص ۳۰؛ سروی، محمد علی، قرآن و وظایف مؤمنان در برابر پیامبر اعظم{{صل}} نشریه پاسدار اسلام، ش۳۰۳ و ۳۰۴؛ بیات، محمد حسین، عواقب شرعی آزاررسانی به پیامبر و مخالفت با اوامر و اعمال آن حضرت از منظر آیات و روایات؛ طیبی زینب، تحلیل انتقادی نگرش قرآنیون در تفسیر آیات اطاعت از پیامبر.</ref>

==برخی از مصادیق [[اطاعت از پیامبر]]==

[[مؤمنان]] در برابر [[پیامبر]] [[وظیفه]] دارند، [[ولایت]] ایشان را بپذیرند<ref>{{متن قرآن|النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ}}«پیامبر بر مؤمنان از خودشان سزاوارتر است» سوره احزاب، آیه ۶.</ref>، در درگیری‌های [[اجتماعی]] به او مراجعه کنند، در برابر [[داوری]] آن حضرت [[تسلیم]] باشند<ref>{{متن قرآن|فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}«پس نه، به پروردگارت سوگند که ایمان نمی‌آورند تا در آنچه میانشان ستیز رخ داده است تو را داور کنند سپس از آن داوری که کرده‌ای در خود دلتنگی نیابند و یکسره (بدان) تن در دهند» سوره نساء، آیه ۶۵.</ref> و از ایشان [[پیروی]] کنند<ref>{{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>. همچنین از لحاظ شخصی و فردی نیز در برابر پیامبر وظیفه دارند که [[ادب]] را رعایت کنند<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ}}«ای مؤمنان! صدایتان را از صدای پیامبر فراتر نبرید و در گفتار با او بلند سخن مگویید چنان که با یکدیگر بلند سخن می‌گویید؛ مبادا کردارهایتان بی‌آنکه خود دریابید تباه گردد» سوره حجرات، آیه ۲.</ref> و در همه امور [[زندگی پیامبر]] را [[الگو]] و [[سرمشق]] خود<ref>{{متن قرآن|لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ}}«بی‌گمان فرستاده خداوند برای شما نمونه‌ای  نیکوست، برای آن کس (از شما) که به خداوند و به روز بازپسین امید دارد و خداوند را بسیار یاد می‌کند» سوره احزاب، آیه ۲۱.</ref> قرار دهند<ref>ر.ک: سروی، محمد علی، قرآن و وظایف مؤمنان در برابر پیامبر اعظم{{صل}}، نشریه پاسدار اسلام، ش۳۰۳ و ۳۰۴؛ بیات، محمد حسین، عواقب شرعی آزاررسانی به پیامبر و مخالفت با اوامر و اعمال آن حضرت از منظر آیات و روایات؛ شیخ‌الاسلامی، علی، آل رسول، سوسن و حیدری اصفهانی، نادره، اطاعت از خاتم پیامبران در قرآن کریم، ص ۳۷؛ سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۱۲۸.</ref>.

==آثار و نتایج [[اطاعت از رسول خدا]]==

#'''بهره‌مندی از [[رحمت الهی]]:''' {{متن قرآن|وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ}}<ref>«و از خداوند و فرستاده (او) پیروی کنید باشد که بر شما بخشایش آورند» سوره آل عمران، آیه ۱۳۲.</ref>.  

#'''ورود به [[بهشت]]:''' {{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ}}<ref>«و آنان که از خداوند و رسول او فرمانبرداری کنند، (خداوند) آنها را به بوستان‌هایی درمی‌آورد که از بن آنها جویبارها روان است» سوره نساء، آیه ۱۳.</ref>. ورود [[اهل]] [[طاعت]] به بهشت طبق قاعده [[عقلی]] [[وجوب]] [[وفا]] به [[وعده]] است که ترک آن [[ظلم]] محسوب می‌شود<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج‌۱۱، ص‌۳۵.</ref>.

#'''قرار گرفتن در کنار کسانی که به آنها [[نعمت]] داده شده است:''' {{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا}}<ref>«و آنان که از خداوند و پیامبر فرمان برند با کسانی که خداوند به آنان نعمت داده است از پیامبران و راستکرداران و شهیدان و شایستگان خواهند بود و آنان همراهانی نیکویند» سوره نساء، آیه ۶۹.</ref>.

# '''[[پاداش]] [[نیکو]] و عدم [[کاستی]] آن:''' {{متن قرآن|فَإِنْ تُطِيعُوا يُؤْتِكُمُ اللَّهُ أَجْرًا حَسَنًا}}<ref>«اگر فرمان برید خداوند پاداشی نیکو به شما خواهد داد» سوره فتح، آیه ۱۶.</ref>، {{متن قرآن|وَإِنْ تُطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَا يَلِتْكُمْ مِنْ أَعْمَالِكُمْ شَيْئًا}}<ref>«و اگر از خداوند و پیامبرش فرمان برید از (پاداش) کردارهایتان چیزی کم نمی‌کند» سوره حجرات، آیه ۱۴.</ref>.<ref>طبری، ابوجعفر، جامع البیان، ج‌۱۳، ج‌۲۵، ص‌۱۸۵.</ref>  

#'''رسیدن به [[فوز]] بزرگ و [[رستگاری]]:''' {{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا}}<ref>و هر که از خداوند و فرستاده او فرمان برد بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱.</ref>.<ref>جامع البیان، ج ۴، ص ۱۹۶؛ التبیان، ج ۸، ص ۳۶۷-۳۶۹؛ ارشاد الاذهان، ج ۱، ص ۴۳۲.</ref> [[اطاعت از خدا]] و [[پیامبر]] موجب رستگاری است؛ {{متن قرآن|إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَنْ يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«جز این نیست که گفتار مؤمنان چون به سوی خداوند و پیامبرش فرا خوانده شوند تا (پیامبر) میان آنان داوری کند این است که می‌گویند: شنیدیم و فرمان بردیم و آنانند که رستگارند» سوره نور، آیه ۵۱.</ref>.

# '''[[آمرزش گناهان]] و [[محبت الهی]]:''' {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.<ref>ر.ک: بیات، محمد حسین، عواقب شرعی آزاررسانی به پیامبر و مخالفت با اوامر و اعمال آن حضرت از منظر آیات و روایات؛ جعفرپیشه‌ فرد، مصطفی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۳، ص ۵۲۷ – ۵۳۵؛ ثابتی پور، علیرضا، جایگاه اطاعت پیامبر{{صل}} و نتایج آن، سایت راسخون.</ref>

==عواقب [[مخالفت با پیامبر]]==

#'''قرار گرفتن در زمره [[کفار]]:''' {{متن قرآن|قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ}}<ref>«بگو از خداوند و پیامبر فرمان برید و اگر پشت کردند (بدانند که) بی‌گمان خداوند کافران را دوست نمی‌دارد» سوره آل عمران، آیه ۳۲.</ref>.

#'''بالاترین [[ظلم]]:''' {{متن قرآن|فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءَهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْكَافِرِينَ وَالَّذِي جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ}}<ref>«پس ستمگرتر از آن کس که بر خداوند دروغ بندد و راستی را چون به او برسد دروغ شمارد کیست؟ آیا جایگاه کافران در دوزخ نیست؟ و آنان که راستی آورند و آن را باور دارند پرهیزگارند» سوره زمر، آیه ۳۲ ـ ۳۳</ref>.

# '''[[گرفتاری]] [[عذاب]] شدید [[الهی]]:''' {{متن قرآن|فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَنْ تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ}}<ref>«پس کسانی که از فرمان وی سرمی‌پیچند از اینکه به آنان آزمونی یا عذابی دردناک رسد باید بپرهیزند» سوره نور، آیه ۶۳.</ref>‏.

# '''[[نابودی اعمال]]:''' {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَشَاقُّوا الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا وَسَيُحْبِطُ أَعْمَالَهُمْ}}<ref>«به راستی آنان که کفر ورزیدند و (مردم را) از راه خداوند بازداشتند و با پیامبر پس از آنکه رهنمود برای آنان روشن شد ناسازگاری کردند به خداوند هیچ زیانی نمی‌رسانند و به زودی (خداوند) کردارهایشان را از میان می‌برد» سوره محمد، آیه ۳۲.</ref>.<ref>ر.ک: اراکی، محسن، فقه نظام سیاسی اسلام، ج۱؛ بیات، محمد حسین، عواقب شرعی آزاررسانی به پیامبر و مخالفت با اوامر و اعمال آن حضرت از منظر آیات و روایات؛ جعفرپیشه‌ فرد، مصطفی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۳، ص ۵۲۷ ـ ۵۳۵.</ref>

 

# [[پرونده:1100205.jpg|22px]] [[علی شیخ‌الاسلامی|شیخ‌الاسلامی، علی]]، [[سوسن آل رسول|آل رسول، سوسن]] و [[نادره حیدری اصفهانی|حیدری اصفهانی، نادره]]، [[اطاعت از خاتم پیامبران در قرآن کریم (مقاله)|'''اطاعت از خاتم پیامبران در قرآن کریم''']].

# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]

# [[پرونده:000054.jpg|22px]] [[مصطفی جعفر‌پیشه‌ فرد|جعفرپیشه‌ فرد، مصطفی]]، [[اطاعت (مقاله)|اطاعت]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳''']]

# [[پرونده:1100515.jpg|22px]] [[محمد کاظمی بنچناری|کاظمی بنچناری، محمد]]، [[اطاعت - کاظمی بنچناری (مقاله)|مقاله «اطاعت»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۲''']]

# [[پرونده:11123.jpg|22px]] [[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[فقه نظام سیاسی اسلام ج۱ (کتاب)|'''فقه نظام سیاسی اسلام''']]

==جستارهای وابسته==

{{فهرست اثر}}

{{ستون-شروع|7}}

*[[ تسلیم]]

* [[اطاعت اهل بیت ]]

{{پایان}}

{{پایان}}

==پانویس==

[[رده:اطاعت پیامبر]]