|
|
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{خرد}} | | {{مدخل مرتبط |
| {{ولایت}}
| | | موضوع مرتبط = شأن امام |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| | | عنوان مدخل = شأن امام |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخههای بحث '''[[شأن معصوم]]''' است. "'''[[شأن امام]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div>
| | | مداخل مرتبط = [[شأن امام در قرآن]] - [[شأن امام در کلام اسلامی]] - [[شأن امام در معارف و سیره سجادی]] - [[شأن امام در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| | | پرسش مرتبط = امامت (پرسش) |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[شأن امام در قرآن]] | [[شأن امام در حدیث]] | [[شأن امام در نهج البلاغه]] | [[شأن امام در معارف دعا و زیارات]] | [[شأن امام در کلام اسلامی]] | [[شأن امام در فلسفه اسلامی]] | [[شأن امام در عرفان اسلامی]]</div>
| | }} |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[شأن امام (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
|
| |
|
| ==مقدمه== | | == مقدمه == |
| *[[امام]] در [[نظام آفرینش]] دارای [[شئون]] گوناگونی است که عمدتاً به دو بخش [[تکوینی]] و [[تشریعی]] تقسیم میشود:
| | [[امام]] در نظام آفرینش دارای [[شئون]] گوناگونی است که عمدتاً به دو بخش [[تکوینی]] و [[تشریعی]] تقسیم میشود: |
| *در بخش اول [[امام]] [[واسطه فیض]] بین [[خدا]] و [[خلق]] است و افزون بر اینکه با وساطت خویش وجود و استمرار وجودی آفریدگان را تضمین میکند، [[کمالات وجودی]] آنها را نیز از [[قوه]] به فعلیت میرساند، چنان که برخی [[هدایت]] را در [[آیات]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری میکردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> و {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و برخی از آنان را پیشوایانی گماردیم که به فرمان ما (مردم را) رهنمایی میکردند» سوره سجده، آیه ۲۴.</ref> ایصال به مطلوب دانستهاند که نوعی [[تصرف]] تکوینیِ [[امام]] در [[نفوس]] انسانهاست که آنان را در [[مسیر کمال]] قرار میدهد، بهگونهای که ایشان از موقفی به موقف دیگر انتقال مییابند، بنابراین، مقصود از امر در دو [[آیه]] مزبور امر اعتباری [[تشریعی]] نیست، بلکه فیضهای [[معنوی]] و مقامهای [[باطنی]] است که [[مؤمنان]] با [[اعمال نیک]] خود به سوی آنها [[هدایت]] میشوند و [[امام]] اولاً و بالذات از آنها برخوردار است و از او به دیگران میرسد، به همین [[دلیل]] [[امامت در قرآن]] به [[هدایت]] [[تبیین]] شده است<ref>المیزان، ج۱، ص۲۷۲-۲۷۵؛ ج۱۴، ص۳۰۴-۳۰۵.</ref> و بر همین اساس، مقصود از [[وحی]] در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ...}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری میکردند و به آنها وحی کردیم.».. سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> [[وحی تشریعی]] نیست، بلکه [[وحی]] [[تکوینی]] است که در پرتو آن، [[امام]] فاعل [[خیرات]] است و با [[خدا]] و [[خلق]] رابطه برقرار میکند. در واقع [[امامان]] [[مؤیّد]] به [[روح القدس]] و دارای [[طهارت]] و مسدّد به نیروی ربّانی هستند که آنان را بهکارهای خیر فرا میخواند<ref>المیزان، ج۱۴، ص۳۰۵.</ref>.
| |
| *البته برخی استفاده [[هدایت تکوینی]] از [[آیات]] فوق را بدون [[شاهد]] دانستهاند<ref>منشور جاوید، ج۵، ص۲۴۱.</ref> و با توجه به اینکه کار [[امام]] ایصال به مطلوب است برخی گفتهاند: برای تحقق این امر [[امام]] باید [[برنامه الهی]] را محقق سازد و این [[هدف]] با [[تشکیل حکومت]] و [[اجرای احکام الهی]] و [[تربیت]] و پرورش [[نفوس]] [[انسانها]] در ظاهر و [[باطن]] تأمین میشود<ref>پیام قرآن، ج۹، ص۳۰.</ref>، براین اساس افزون بر وساطت [[باطنی]]، [[امام]] در بخش [[تشریع]]، [[برنامه الهی]] را به مرحله [[اجرا]] درمیآورد؛ خواه از طریق [[تشکیل حکومت]] [[عدل]] باشد یا بدون آن. آنها در این مرحله عهدهدار [[تربیت]] [[مردم]] و [[اجرای احکام الهی]] و پرورشدهنده [[انسانها]] و به وجود آورنده محیطی [[پاک]]، منزه و [[انسانی]] هستند<ref>نمونه، ج۱۳، ص۴۵۵.</ref>.
| |
| *[[روایات]] نیز به بیان آثار و [[شئون امامت]] پرداخته است؛ از جمله در [[حدیثی]] از [[امام رضا|امام علی بن موسی الرضا]]{{ع}} آمده است که [[امامت]] همان [[منزلت]] [[انبیا]] و [[وراثت]] [[اوصیا]]، و [[خلافت خدا]] و [[رسول]]، [[زمام دین]] و [[نظام]] [[مسلمین]] و [[صلاح]] [[دنیا]] و [[عزت]] [[مؤمنان]] است. [[امامت]] اساس بالنده [[اسلام]] و شاخه بلند آن است. با [[امام]] [[نماز]] و [[زکات]] و [[روزه]] و [[حج]] و [[جهاد]] کامل میشود، [[اموال]] [[بیت المال]] و [[انفاق]] به [[نیازمندان]] فراوان میگردد. [[اجرای حدود]] و [[احکام]] و [[حفظ مرزها]] و جوانب [[کشور]] صورت میگیرد، [[امام]] [[حلال]] [[خدا]] را [[حلال و حرام]] [[خدا]] را [[حرام]] میشمارد و با [[حکمت]] و [[اندرز]] [[نیکو]] و [[دلیل]] رسا و محکم [[آدمیان]] را به راه [[پروردگار]] خویش فرا میخواند، [[امام]] بهسان [[خورشید]] درخشانی است که با [[نور]] آن [[جهان]] روشن میشود، [[ستاره]] روشنی است که در [[دل]] تاریکیها [[انسانها]] را [[هدایت]] میکند، [[امام]] [[امین]] [[خدا]] در میان آفریدگان و [[حجت خدا]] بر [[بندگان]] و مدافع [[حریم]] [[الهی]] است<ref>الکافی، ج۱، ص۲۰۰.</ref>. با توجه به اینکه تنها خداست که به وجود زمینهها و ویژگیهای [[امامت]] در شخصی به طور کامل [[علم]] دارد، تنها او میتواند [[امام]] را [[نصب]] و [[جعل]] کند، ازاینرو براساس [[تعالیم]] [[مذهب]] [[شیعه امامیه]]، [[انتخاب مردم]] در [[تعیین امام]] هیچ نقش و اعتباری ندارد<ref>[[محمد رضا مصطفیپور|مصطفیپور، محمد رضا]]، [[امامت (مقاله)|امامت]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴]]، ج۴.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==منابع==
| | در بخش اول [[امام]] [[واسطه فیض]] بین [[خدا]] و [[خلق]] است و افزون بر اینکه با وساطت خویش وجود و استمرار وجودی آفریدگان را تضمین میکند، کمالات وجودی آنها را نیز از قوه به فعلیت میرساند، چنان که برخی [[هدایت]] را در [[آیات]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری میکردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> و {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و برخی از آنان را پیشوایانی گماردیم که به فرمان ما (مردم را) رهنمایی میکردند» سوره سجده، آیه ۲۴.</ref> ایصال به مطلوب دانستهاند که نوعی [[تصرف]] تکوینیِ [[امام]] در [[نفوس]] انسانهاست که آنان را در [[مسیر کمال]] قرار میدهد، بهگونهای که ایشان از موقفی به موقف دیگر انتقال مییابند، بنابراین، مقصود از امر در دو [[آیه]] مزبور امر اعتباری [[تشریعی]] نیست، بلکه فیضهای [[معنوی]] و مقامهای [[باطنی]] است که [[مؤمنان]] با [[اعمال نیک]] خود به سوی آنها [[هدایت]] میشوند و [[امام]] اولاً و بالذات از آنها برخوردار است و از او به دیگران میرسد، به همین [[دلیل]] [[امامت در قرآن]] به [[هدایت]] [[تبیین]] شده است<ref>المیزان، ج۱، ص۲۷۲-۲۷۵؛ ج۱۴، ص۳۰۴-۳۰۵.</ref> و بر همین اساس، مقصود از [[وحی]] در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ...}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری میکردند و به آنها وحی کردیم.».. سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> [[وحی تشریعی]] نیست، بلکه [[وحی]] [[تکوینی]] است که در پرتو آن، [[امام]] فاعل [[خیرات]] است و با [[خدا]] و [[خلق]] رابطه برقرار میکند. در واقع [[امامان]] [[مؤیّد]] به [[روح القدس]] و دارای [[طهارت]] و مسدّد به نیروی ربّانی هستند که آنان را بهکارهای خیر فرا میخواند<ref>المیزان، ج۱۴، ص۳۰۵.</ref>. |
| * [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[محمد رضا مصطفیپور|مصطفیپور، محمد رضا]]، [[امامت (مقاله)|امامت]]،[[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴''']]
| |
|
| |
|
| | البته برخی استفاده [[هدایت تکوینی]] از [[آیات]] فوق را بدون [[شاهد]] دانستهاند<ref>منشور جاوید، ج۵، ص۲۴۱.</ref> و با توجه به اینکه کار [[امام]] ایصال به مطلوب است برخی گفتهاند: برای تحقق این امر [[امام]] باید [[برنامه الهی]] را محقق سازد و این [[هدف]] با [[تشکیل حکومت]] و [[اجرای احکام الهی]] و [[تربیت]] و پرورش [[نفوس]] [[انسانها]] در ظاهر و [[باطن]] تأمین میشود<ref>پیام قرآن، ج۹، ص۳۰.</ref>، براین اساس افزون بر وساطت [[باطنی]]، [[امام]] در بخش [[تشریع]]، [[برنامه الهی]] را به مرحله [[اجرا]] درمیآورد؛ خواه از طریق [[تشکیل حکومت]] [[عدل]] باشد یا بدون آن. آنها در این مرحله عهدهدار [[تربیت]] [[مردم]] و [[اجرای احکام الهی]] و پرورشدهنده [[انسانها]] و به وجود آورنده محیطی [[پاک]]، منزه و [[انسانی]] هستند<ref>نمونه، ج۱۳، ص۴۵۵.</ref>. |
|
| |
|
| ==پانویس==
| | [[روایات]] نیز به بیان آثار و [[شئون امامت]] پرداخته است؛ از جمله در [[حدیثی]] از [[امام رضا|امام علی بن موسی الرضا]] {{ع}} آمده است که [[امامت]] همان [[منزلت]] [[انبیا]] و [[وراثت]] [[اوصیا]]، و [[خلافت خدا]] و [[رسول]]، [[زمام دین]] و [[نظام]] [[مسلمین]] و [[صلاح دنیا]] و [[عزت مؤمنان]] است. [[امامت]] اساس بالنده [[اسلام]] و شاخه بلند آن است. با [[امام]] [[نماز]] و [[زکات]] و [[روزه]] و [[حج]] و [[جهاد]] کامل میشود، [[اموال]] [[بیت المال]] و [[انفاق]] به [[نیازمندان]] فراوان میگردد. [[اجرای حدود]] و [[احکام]] و [[حفظ مرزها]] و جوانب [[کشور]] صورت میگیرد، [[امام]] [[حلال]] [[خدا]] را [[حلال و حرام]] [[خدا]] را [[حرام]] میشمارد و با [[حکمت]] و [[اندرز]] [[نیکو]] و [[دلیل]] رسا و محکم [[آدمیان]] را به راه [[پروردگار]] خویش فرا میخواند، [[امام]] بهسان [[خورشید]] درخشانی است که با [[نور]] آن [[جهان]] روشن میشود، [[ستاره]] روشنی است که در [[دل]] تاریکیها [[انسانها]] را [[هدایت]] میکند، [[امام]] [[امین]] [[خدا]] در میان آفریدگان و [[حجت خدا]] بر [[بندگان]] و مدافع [[حریم]] [[الهی]] است<ref>الکافی، ج۱، ص۲۰۰.</ref>. |
| {{پانویس2}} | |
|
| |
|
| [[رده: مدخل]] | | با توجه به اینکه تنها خداست که به وجود زمینهها و ویژگیهای [[امامت]] در شخصی به طور کامل [[علم]] دارد، تنها او میتواند [[امام]] را [[نصب]] و [[جعل]] کند، ازاینرو براساس [[تعالیم]] [[مذهب]] [[شیعه امامیه]]، [[انتخاب مردم]] در [[تعیین امام]] هیچ نقش و اعتباری ندارد<ref>[[محمد رضا مصطفیپور|مصطفیپور، محمد رضا]]، [[امامت (مقاله)|امامت]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴]].</ref>. |
| [[رده: امامت]] | | |
| [[رده:بررسی انطباق شئون امامت]] | | == منابع == |
| | {{منابع}} |
| | # [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[محمد رضا مصطفیپور|مصطفیپور، محمد رضا]]، [[امامت (مقاله)|امامت]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴''']] |
| | {{پایان منابع}} |
| | |
| | == پانویس == |
| | {{پانویس}} |
| | |
| | [[رده:ولایت تشریعی]] |