صفات طالب علم: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۷۶: خط ۷۶:


== [[حلم]] و [[بردباری]] ==
== [[حلم]] و [[بردباری]] ==
[[حلم]] از صفت‌های [[پسندیده]] [[انسانی]] است که از [[ذات اقدس الاهی]] سرچشمه می‌گیرد<ref>بقره: ۲۲۵، ۲۳۵ و ۲۶۳؛ آل عمران: ۱۵۵؛ نساء: ۱۲ و....</ref>؛ از این رو انسان‌های بزرگ الاهی بدان آراسته‌اند<ref>توبه: ۱۱۴؛ هود: ۷۵.</ref> و [[دانشمندان]] به اقتضای [[دانش]] خود، باید از آن بهره‌مند باشند، بین [[دانش]] و [[بردباری]] چنان ملازمتی تصویر شده که تفکیک بین آن دو و فرض دانشمندی که از [[موهبت]] [[حلم]] بی‌بهره باشد، از نظر وقوعی محال می‌نماید. مطابق احادیثی که به دست ما رسیده، [[دانش]] و [[بردباری]] دو پدیده به هم پیوسته‌اند. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌فرماید: "برای [[حلم]]، [[دانش]] خوب [[همراهی]] است"<ref>{{متن حدیث|نِعْمَ قَرِينُ اَلْعِلْمِ اَلْحِلْمُ}}؛ جمال‌الدین محمد خوانساری، شرح فارسی غرر و درر آمدی، تصحیح سید جلال‌الدین محدث، ج۶، ص۱۵۹.</ref>.
[[حلم]] از صفت‌های پسندیده [[انسانی]] است که از [[ذات اقدس الاهی]] سرچشمه می‌گیرد<ref>بقره: ۲۲۵، ۲۳۵ و ۲۶۳؛ آل عمران: ۱۵۵؛ نساء: ۱۲ و....</ref>؛ از این رو انسان‌های بزرگ الاهی بدان آراسته‌اند<ref>توبه: ۱۱۴؛ هود: ۷۵.</ref> و دانشمندان به اقتضای [[دانش]] خود، باید از آن بهره‌مند باشند، بین [[دانش]] و [[بردباری]] چنان ملازمتی تصویر شده که تفکیک بین آن دو و فرض دانشمندی که از موهبت [[حلم]] بی‌بهره باشد، از نظر وقوعی محال می‌نماید. مطابق احادیثی که به دست ما رسیده، [[دانش]] و [[بردباری]] دو پدیده به هم پیوسته‌اند. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌فرماید: "برای [[حلم]]، [[دانش]] خوب [[همراهی]] است"<ref>{{متن حدیث|نِعْمَ قَرِينُ اَلْعِلْمِ اَلْحِلْمُ}}؛ جمال‌الدین محمد خوانساری، شرح فارسی غرر و درر آمدی، تصحیح سید جلال‌الدین محدث، ج۶، ص۱۵۹.</ref>.


[[حلم]] أساس [[علم]] و [[علم]] ريشه [[حلم]] است. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌فرماید: "ریشه [[دانش]]، [[بردباری]] است"<ref>{{متن حدیث|رَأْسُ اَلْعِلْمِ اَلْحِلْمُ}}علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۶۴. .</ref> و در بیان دیگری می‌فرماید: "[[دانش]] پیشوای [[حلم]] است"<ref>{{متن حدیث|اَلْعِلْمُ أَصْلُ اَلْحِلْمِ}}؛ علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۵۱.</ref>.
[[حلم]] أساس [[علم]] و [[علم]] ريشه [[حلم]] است. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌فرماید: "ریشه [[دانش]]، [[بردباری]] است"<ref>{{متن حدیث|رَأْسُ اَلْعِلْمِ اَلْحِلْمُ}}علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۶۴. .</ref> و در بیان دیگری می‌فرماید: "[[دانش]] پیشوای [[حلم]] است"<ref>{{متن حدیث|اَلْعِلْمُ أَصْلُ اَلْحِلْمِ}}؛ علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۵۱.</ref>.
خط ۸۲: خط ۸۲:
{{متن حدیث|اَلْعِلْمُ قَائِدُ اَلْحِلْمِ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۳.</ref> و در همان حال مقدمه وجودی آن؛ چراکه [[هدف]] و نتیجه [[دانش]] [[بردباری]] است. [[علی]] {{ع}} می‌فرماید: "نتیجه [[دانش]]، [[آرامش]] ([[وقار]]) و [[بردباری]] است"<ref>{{متن حدیث|غَايَةُ اَلْعِلْمِ اَلسَّكِينَةُ وَ اَلْحِلْمُ}}؛ جمال‌الدین محمد خوانساری، شرح فارسی غرر و درر آمدی، تصحیح سید جلال‌الدین محدث، ج۴، ص۳۷۵.</ref>. و می‌فرمود: {{متن حدیث|اَلْحِلْمُ ثَمَرَةُ اَلْعِلْمِ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۳.</ref>.
{{متن حدیث|اَلْعِلْمُ قَائِدُ اَلْحِلْمِ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۳.</ref> و در همان حال مقدمه وجودی آن؛ چراکه [[هدف]] و نتیجه [[دانش]] [[بردباری]] است. [[علی]] {{ع}} می‌فرماید: "نتیجه [[دانش]]، [[آرامش]] ([[وقار]]) و [[بردباری]] است"<ref>{{متن حدیث|غَايَةُ اَلْعِلْمِ اَلسَّكِينَةُ وَ اَلْحِلْمُ}}؛ جمال‌الدین محمد خوانساری، شرح فارسی غرر و درر آمدی، تصحیح سید جلال‌الدین محدث، ج۴، ص۳۷۵.</ref>. و می‌فرمود: {{متن حدیث|اَلْحِلْمُ ثَمَرَةُ اَلْعِلْمِ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۳.</ref>.


[[دانش]]، چون مرکبی است که بر دوش خود [[بردباری]] را به حیطۀ [[جان آدمی]] می‌آورد: {{متن حدیث|اَلْعِلْمُ مَرْكَبُ اَلْحِلْمِ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۳۰.</ref>. [[حلم]]، رکن<ref>علی بن حسین صدوق، امالی، ص۷۱۱؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰، ص۲۱۸.</ref>، نشانه <ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۲۸.</ref>، وزير<ref>حمیری قمی، قرب الاسناد، ص۶۸؛ محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۱، ص۴۸.</ref>، كمال<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۳۹۷.</ref> و [[زینت علم]]<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۷۶؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۶۷.</ref> و [[لباس]] عالم<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۸، ص۵۵؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۷۵، ص۳۶۶۲.</ref> است و [[علم]] بدون [[حلم]]، [[علم]] نیست<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۵۴۱.</ref>؛ چرا که خود محتاج<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۵۵۳.</ref> و مقدمة<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۴۳۹.</ref> [[حلم]] است<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱]]، ص۲۷۳-۲۷۴.</ref>.
[[دانش]]، چون مرکبی است که بر دوش خود [[بردباری]] را به حیطۀ [[جان آدمی]] می‌آورد: {{متن حدیث|اَلْعِلْمُ مَرْكَبُ اَلْحِلْمِ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۳۰.</ref>. [[حلم]]، رکن<ref>علی بن حسین صدوق، امالی، ص۷۱۱؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰، ص۲۱۸.</ref>، نشانه <ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۲۸.</ref>، وزير<ref>حمیری قمی، قرب الاسناد، ص۶۸؛ محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۱، ص۴۸.</ref>، كمال<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۳۹۷.</ref> و زینت علم<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۲۷۶؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۶۷.</ref> و [[لباس]] عالم<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۸، ص۵۵؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۷۵، ص۳۶۶۲.</ref> است و [[علم]] بدون [[حلم]]، [[علم]] نیست<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۵۴۱.</ref>؛ چرا که خود محتاج<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۵۵۳.</ref> و مقدمة<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۴۳۹.</ref> [[حلم]] است<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱]]، ص۲۷۳-۲۷۴.</ref>.


== عفت نفس و علو همت ==
== عفت نفس و علو همت ==
۱۱۲٬۳۴۹

ویرایش