علم غیب امام در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۸: خط ۸:
== مقدمه ==
== مقدمه ==
# [[امام علی]] {{ع}} به صراحت می‌فرماید: "من [[نور]] [[وحی]] و [[رسالت]] را می‌بینم و رایحه [[نبوت]] را استشمام می‌نمایم"<ref>{{متن حدیث|أَرَى نُورَ الْوَحْيِ‏ وَ الرِّسَالَةِ وَ أَشُمُّ رِيحَ النُّبُوَّةِ}}، نهج‌البلاغه، خطبه ۱۹۲، ص۳۰۱.</ref>، پیش از آنکه مرا از دست دهید، از هرچه می‌خواهید بپرسید؛ زیرا [[سوگند]] به کسی که جانم در دست اوست، از من راجع به آنچه از امروز تا [[قیامت]] واقع می‌شود نخواهید پرسید و راجع به هر گروهی که صد نفر را [[هدایت]] یا [[گمراه]] کند نمی‌جویید، مگر آن‌که شما را از [[رهبر]] آن و جلودارش و [[خیمه‌گاه]] و محل [[اجتماع]] آنان و کسانی از ایشان که کشته می‌شوند یا به [[مرگ طبیعی]] می‌میرند خبر خواهم داد»<ref>نهج‌البلاغه، ص۱۳۷.</ref>.
# [[امام علی]] {{ع}} به صراحت می‌فرماید: "من [[نور]] [[وحی]] و [[رسالت]] را می‌بینم و رایحه [[نبوت]] را استشمام می‌نمایم"<ref>{{متن حدیث|أَرَى نُورَ الْوَحْيِ‏ وَ الرِّسَالَةِ وَ أَشُمُّ رِيحَ النُّبُوَّةِ}}، نهج‌البلاغه، خطبه ۱۹۲، ص۳۰۱.</ref>، پیش از آنکه مرا از دست دهید، از هرچه می‌خواهید بپرسید؛ زیرا [[سوگند]] به کسی که جانم در دست اوست، از من راجع به آنچه از امروز تا [[قیامت]] واقع می‌شود نخواهید پرسید و راجع به هر گروهی که صد نفر را [[هدایت]] یا [[گمراه]] کند نمی‌جویید، مگر آن‌که شما را از [[رهبر]] آن و جلودارش و [[خیمه‌گاه]] و محل [[اجتماع]] آنان و کسانی از ایشان که کشته می‌شوند یا به [[مرگ طبیعی]] می‌میرند خبر خواهم داد»<ref>نهج‌البلاغه، ص۱۳۷.</ref>.
 
# در فرازهای مختلفی از [[نهج‌البلاغه]]، که مورد اهتمام ایشان است، به وجود [[علم الهی]] نزد امام اشاره شده: «به [[خدا]] قسم اگر بخواهم می‌توانم هر یک از شما را به آغاز و پایان کارش و تمام [[شئون]] زندگی‌اش خبر دهم؛ ولی از آن می‌ترسم که این کار موجب [[کافر]] شدن شما به [[رسول خدا]] {{صل}} شود»<ref>نهج‌البلاغه، ص۲۵۰.</ref>.
در فرازهای مختلفی از [[نهج‌البلاغه]]، که مورد اهتمام ایشان است، به وجود [[علم الهی]] نزد امام اشاره شده: «به [[خدا]] قسم اگر بخواهم می‌توانم هر یک از شما را به آغاز و پایان کارش و تمام [[شئون]] زندگی‌اش خبر دهم؛ ولی از آن می‌ترسم که این کار موجب [[کافر]] شدن شما به [[رسول خدا]] {{صل}} شود»<ref>نهج‌البلاغه، ص۲۵۰.</ref>.
# [[امام]] در توضیح ماجرای [[بعثت]] و شنیدن ناله [[شیطان]]، سخن پیامبر را چنین نقل می‌کند: «این صدای شیطان است که از [[پرستش]] خود [[ناامید]] شده است. ای [[علی]]! تو آنچه را که من می‌شنوم، می‌شنوی و آنچه را من می‌بینم، می‌بینی، جز آن‌که تو [[پیامبر]] نیستی، بلکه [[وزیر]] من هستی»<ref>نهج‌البلاغه، ص۳۰۱.</ref>.
 
# همچنین می‌فرماید: «به [[خدا]] [[سوگند]] [[تبلیغ]] [[رسالت‌ها]]، [[وفا به عهد]] و [[پیمان‌ها]]، و [[تفسیر]] کلمات به من آموخته شده است و درهای [[دانش]] و [[روشنایی]] امور نزد ما [[اهل بیت]] است»<ref>نهج‌البلاغه، ص۱۷۶.</ref>.
[[امام]] در توضیح ماجرای [[بعثت]] و شنیدن ناله [[شیطان]]، سخن پیامبر را چنین نقل می‌کند: «این صدای شیطان است که از [[پرستش]] خود [[ناامید]] شده است. ای [[علی]]! تو آنچه را که من می‌شنوم، می‌شنوی و آنچه را من می‌بینم، می‌بینی، جز آن‌که تو [[پیامبر]] نیستی، بلکه [[وزیر]] من هستی»<ref>نهج‌البلاغه، ص۳۰۱.</ref>.
# [[سیدالساجدین]] {{ع}} اهل بیت {{عم}} را به عنوان [[خزانه‌داران علم الهی]] معرفی می‌کند: «بارالها! بر [[پاکان]] از [[خاندان]] پیامبرت [[درود]] بفرست، آنها را که برای امر خود برگزیدی و خزانه‌دار [[علم]] خود قرارشان دادی»<ref>الصحیفة السجادیة، ص۲۱۶.</ref>.<ref>[[حسن علی‌پور وحید|علی‌پور وحید، حسن]]، [[مکتب در فرآیند نواندیشی (کتاب)|مکتب در فرآیند نواندیشی]]، ص ۶۶.</ref>
 
همچنین می‌فرماید: «به [[خدا]] [[سوگند]] [[تبلیغ]] [[رسالت‌ها]]، [[وفا به عهد]] و [[پیمان‌ها]]، و [[تفسیر]] کلمات به من آموخته شده است و درهای [[دانش]] و [[روشنایی]] امور نزد ما [[اهل بیت]] است»<ref>نهج‌البلاغه، ص۱۷۶.</ref>.
 
[[سیدالساجدین]] {{ع}} اهل بیت {{عم}} را به عنوان [[خزانه‌داران علم الهی]] معرفی می‌کند: «بارالها! بر [[پاکان]] از [[خاندان]] پیامبرت [[درود]] بفرست، آنها را که برای امر خود برگزیدی و خزانه‌دار [[علم]] خود قرارشان دادی»<ref>الصحیفة السجادیة، ص۲۱۶.</ref>.<ref>[[حسن علی‌پور وحید|علی‌پور وحید، حسن]]، [[مکتب در فرآیند نواندیشی (کتاب)|مکتب در فرآیند نواندیشی]]، ص ۶۶.</ref>


== خبرهای غیبی در نهج البلاغه ==
== خبرهای غیبی در نهج البلاغه ==
در [[نهج البلاغه]] پیشگویی‌هایی از [[امیر]] بیان نقل شده که به مواردی از آنها اشاره می‌شود:
در [[نهج البلاغه]] پیشگویی‌هایی از [[امیر]] بیان نقل شده که به مواردی از آنها اشاره می‌شود:
# خبر از ویرانی [[کوفه]]: [[امام علی]]{{ع}} در این باره فرموده است: «گویا می‌بینم شخصی که گمراهی‌اش شدید است در [[شام]] فریاد می‌کند، بیرق‌های خود را اطراف کوفه [[نصب]] می‌نماید... و همانند شب تار و دریای پرموج روی آورد. این است اوضاع، چه صداهای سهمگینی که گوش کوفه را بخراشد و چه تندبادهایی که بر آن بوزد! به همین زودی‌ها گروه‌های مختلف به [[جان]] هم افتند؛ آنان که سر پایند درو شوند، و آنان که از پا افتاده‌اند، لگدمال گردند»<ref>{{متن حدیث|لَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى ضِلِّيلٍ قَدْ نَعَقَ بِالشَّامِ وَ فَحَصَ بِرَايَاتِهِ فِي ضَوَاحِي كُوفَانَ... وَ أَقْبَلْنَ كَاللَّيْلِ الْمُظْلِمِ وَ الْبَحْرِ الْمُلْتَطِمِ هَذَا وَ كَمْ يَخْرِقُ الْكُوفَةَ مِنْ قَاصِفٍ وَ يَمُرُّ عَلَيْهَا مِنْ عَاصِفٍ وَ عَنْ قَلِيلٍ تَلْتَفُّ الْقُرُونُ بِالْقُرُونِ وَ يُحْصَدُ الْقَائِمُ وَ يُحْطَمُ الْمَحْصُودُ}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۰۱.</ref>. [[امام]] در این [[خطبه]] به جریان [[عبدالملک بن مروان]] اشاره دارد.
# '''خبر از ویرانی [[کوفه]]:''' [[امام علی]]{{ع}} در این باره فرموده است: «گویا می‌بینم شخصی که گمراهی‌اش شدید است در [[شام]] فریاد می‌کند، بیرق‌های خود را اطراف کوفه [[نصب]] می‌نماید... و همانند شب تار و دریای پرموج روی آورد. این است اوضاع، چه صداهای سهمگینی که گوش کوفه را بخراشد و چه تندبادهایی که بر آن بوزد! به همین زودی‌ها گروه‌های مختلف به [[جان]] هم افتند؛ آنان که سر پایند درو شوند، و آنان که از پا افتاده‌اند، لگدمال گردند»<ref>{{متن حدیث|لَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى ضِلِّيلٍ قَدْ نَعَقَ بِالشَّامِ وَ فَحَصَ بِرَايَاتِهِ فِي ضَوَاحِي كُوفَانَ... وَ أَقْبَلْنَ كَاللَّيْلِ الْمُظْلِمِ وَ الْبَحْرِ الْمُلْتَطِمِ هَذَا وَ كَمْ يَخْرِقُ الْكُوفَةَ مِنْ قَاصِفٍ وَ يَمُرُّ عَلَيْهَا مِنْ عَاصِفٍ وَ عَنْ قَلِيلٍ تَلْتَفُّ الْقُرُونُ بِالْقُرُونِ وَ يُحْصَدُ الْقَائِمُ وَ يُحْطَمُ الْمَحْصُودُ}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۰۱.</ref>. [[امام]] در این [[خطبه]] به جریان [[عبدالملک بن مروان]] اشاره دارد.
# خبر از [[خونریزی]] [[حجاج بن یوسف ثقفی]]: [[امام]] پیش از [[حاکمیت]] «[[حجاج]]» از وقایع آن دوره خبر داده است: «به [[خدا]]، به زودی مردی از «ثقیف» بر شما چیره شود؛ مردی سبک‌سر، گردنکش و [[ستمگر]] که مالتان را ببرد و پوستتان را بدرد»<ref>{{متن حدیث|أَمَا وَ اللَّهِ لَيُسَلَّطَنَّ عَلَيْكُمْ غُلَامُ ثَقِيفٍ الذَّيَّالُ الْمَيَّالُ يَأْكُلُ خَضِرَتَكُمْ وَ يُذِيبُ شَحْمَتَكُمْ}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۱۶.</ref>.
# '''خبر از [[خونریزی]] [[حجاج بن یوسف ثقفی]]:''' [[امام]] پیش از [[حاکمیت]] «[[حجاج]]» از وقایع آن دوره خبر داده است: «به [[خدا]]، به زودی مردی از «ثقیف» بر شما چیره شود؛ مردی سبک‌سر، گردنکش و [[ستمگر]] که مالتان را ببرد و پوستتان را بدرد»<ref>{{متن حدیث|أَمَا وَ اللَّهِ لَيُسَلَّطَنَّ عَلَيْكُمْ غُلَامُ ثَقِيفٍ الذَّيَّالُ الْمَيَّالُ يَأْكُلُ خَضِرَتَكُمْ وَ يُذِيبُ شَحْمَتَكُمْ}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۱۶.</ref>.
# خبر از [[آینده]] خونین [[بصره]]: [[امام علی]]{{ع}} در این باره فرموده است: «وای بر تو ای بصره! از سپاهی که بلاست و نمونه‌ای از [[کیفر]] خداست. نه گردی انگیزد و نه بانگی دارد؛ و زودا که [[مردم]] تو را [[مرگ]] احمر یا [[طاعون]] و [[گرسنگی]] از پای در آورد»<ref>{{متن حدیث|فَوَيْلٌ لَكِ يَا بَصْرَةُ عِنْدَ ذَلِكِ مِنْ جَيْشٍ مِنْ نِقَمِ اللَّهِ لَا رَهَجَ لَهُ وَ لَا حَسَّ وَ سَيُبْتَلَى أَهْلُكِ بِالْمَوْتِ الْأَحْمَرِ وَ الْجُوعِ الْأَغْبَرِ}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۰۱.</ref>.
# '''خبر از [[آینده]] خونین [[بصره]]:''' [[امام علی]]{{ع}} در این باره فرموده است: «وای بر تو ای بصره! از سپاهی که بلاست و نمونه‌ای از [[کیفر]] خداست. نه گردی انگیزد و نه بانگی دارد؛ و زودا که [[مردم]] تو را [[مرگ]] احمر یا [[طاعون]] و [[گرسنگی]] از پای در آورد»<ref>{{متن حدیث|فَوَيْلٌ لَكِ يَا بَصْرَةُ عِنْدَ ذَلِكِ مِنْ جَيْشٍ مِنْ نِقَمِ اللَّهِ لَا رَهَجَ لَهُ وَ لَا حَسَّ وَ سَيُبْتَلَى أَهْلُكِ بِالْمَوْتِ الْأَحْمَرِ وَ الْجُوعِ الْأَغْبَرِ}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۰۱.</ref>.
# خبر از [[حکومت]] چهار فرمانروای [[فاسد]] از پسران [[مروان]]: «همانا وی بر مردم حکومت کند اما کوتاه، چندان که سگ بینی خود را لیسد. او پدر چهار فرمانرواست و زودا که [[امت]]، از او و [[فرزندان]] او روزی سرخ - خونین - را بیند»<ref>{{متن حدیث|أَمَا إِنَّ لَهُ إِمْرَةً كَلَعْقَةِ الْكَلْبِ أَنْفَهُ وَ هُوَ أَبُو الْأَكْبُشِ الْأَرْبَعَةِ وَ سَتَلْقَى الْأُمَّةُ مِنْهُ وَ مِنْ وَلَدِهِ يَوْماً أَحْمَرَ}}، نهج البلاغه، خطبه ۷۳.</ref>.
# '''خبر از [[حکومت]] چهار فرمانروای [[فاسد]] از پسران [[مروان]]:''' «همانا وی بر مردم حکومت کند اما کوتاه، چندان که سگ بینی خود را لیسد. او پدر چهار فرمانرواست و زودا که [[امت]]، از او و [[فرزندان]] او روزی سرخ - خونین - را بیند»<ref>{{متن حدیث|أَمَا إِنَّ لَهُ إِمْرَةً كَلَعْقَةِ الْكَلْبِ أَنْفَهُ وَ هُوَ أَبُو الْأَكْبُشِ الْأَرْبَعَةِ وَ سَتَلْقَى الْأُمَّةُ مِنْهُ وَ مِنْ وَلَدِهِ يَوْماً أَحْمَرَ}}، نهج البلاغه، خطبه ۷۳.</ref>.
# خبر دادن از حمله مغولان و جنایت آنها: «گویا آنان را می‌بینم که با رخساری چونان سپر‌های چکش خورده، لباس‌هایی از دیباج و حریر پوشیده، که اسب‌های اصیل را یدک می‌کشند و آن چنان [[کشتار]] و خونریزی دارند که مجروحان از روی بدن کشتگان حرکت می‌کنند و فراریان از [[اسیر]] شدگان کمترند»<ref>{{متن حدیث|فِي وَصْفِ الْأَتْرَاكِ‌كَأَنِّي أَرَاهُمْ قَوْماً كَأَنَ وُجُوهَهُمُ الْمَجَانُّ [الْمُطْرَقَةُ] الْمُطَرَّقَةُ يَلْبَسُونَ السَّرَقَ وَ الدِّيبَاجَ وَ يَعْتَقِبُونَ الْخَيْلَ الْعِتَاقَ وَ يَكُونُ هُنَاكَ اسْتِحْرَارُ قَتْلٍ حَتَّى يَمْشِيَ الْمَجْرُوحُ عَلَى الْمَقْتُولِ وَ يَكُونَ الْمُفْلِتُ أَقَلَّ مِنَ الْمَأْسُورِ...}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۲۸.</ref>.<ref>[[علم غیب ائمه - ضیایی (مقاله)|مقاله «علم غیب ائمه»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۱۷ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۱۷]]، ص ۵۱.</ref>.
# '''خبر دادن از حمله مغولان و جنایت آنها:''' «گویا آنان را می‌بینم که با رخساری چونان سپر‌های چکش خورده، لباس‌هایی از دیباج و حریر پوشیده، که اسب‌های اصیل را یدک می‌کشند و آن چنان [[کشتار]] و خونریزی دارند که مجروحان از روی بدن کشتگان حرکت می‌کنند و فراریان از [[اسیر]] شدگان کمترند»<ref>{{متن حدیث|فِي وَصْفِ الْأَتْرَاكِ‌كَأَنِّي أَرَاهُمْ قَوْماً كَأَنَ وُجُوهَهُمُ الْمَجَانُّ [الْمُطْرَقَةُ] الْمُطَرَّقَةُ يَلْبَسُونَ السَّرَقَ وَ الدِّيبَاجَ وَ يَعْتَقِبُونَ الْخَيْلَ الْعِتَاقَ وَ يَكُونُ هُنَاكَ اسْتِحْرَارُ قَتْلٍ حَتَّى يَمْشِيَ الْمَجْرُوحُ عَلَى الْمَقْتُولِ وَ يَكُونَ الْمُفْلِتُ أَقَلَّ مِنَ الْمَأْسُورِ...}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۲۸.</ref>.<ref>[[علم غیب ائمه - ضیایی (مقاله)|مقاله «علم غیب ائمه»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۱۷ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۱۷]]، ص ۵۱.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش