جامعه علی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۴۵

جامعه علی (ع) کتابی است به طول هفتاد زراع که در آن کلیۀ حوادث عالم تا پایان به طریق رمز نوشته شده است و اولاد آن حضرت به آن کتاب حکم می‌کنند. این کتاب بعد از امیرالمؤمنین (ع) به امامان بعدی یکی پس از دیگری منتقل شده و اکنون نزد امام زمان (ع) است.

مقدمه

امامان معصوم (ع) همواره بر این حقیقت پای فشرده‌اند که دانش آنان از پدرانشان و سرانجام از رسول خدا (ص) به ارث رسیده است و بخشی از این انتقال به کمک صحیفه‌هائی همچون "جفر" و "جامعه" و مصحف فاطمه (س) صورت پذیرفته است. در روایات فراوانی که در آنها سخن از منابع علم امامان (ع) به میان آمده است، نام و اوصاف برخی از این کتب به چشم می‌خورد که هر یک حاوی پاره‌ای از علوم غیبی‌اند^[۱].

جامعۀ علی (ع) و چیستی آن

جامعه کتابی است مخصوص علی (ع)به طول هفتاد زراع و در آن کلیۀ حوادث عالم تا پایان به طریق رمز نوشته شده است و اولاد آن حضرت به آن کتاب حکم می‌کنند. از این کتاب با نام صحیفۀ علی (ع)یا کتاب علی (ع)نیز یاد می‌شود. این کتاب بعد از امیرالمؤمنین (ع)به امامان بعدی یکی پس از دیگری منتقل شده و اکنون نزد امام زمان (ع)است^[۲].

ابوبصیر از امام صادق (ع) روایت می‌کند حضرت فرمودند: "ای ابومحمد! جامعه نزد ماست و آنها چه می‌دانند جامعه چیست؟" عرض کردم: قربانت گردم! جامعه چیست؟ فرمود: "صحیفه‌ای است با طول هفتاد ذرع به ذرع رسول خدا (ص) و املای آن حضرت از دهان مبارکش و دست خط علی (ع). هر حلال و حرام و هر چیزی که مردم به آن نیاز داشته باشند؛ حتی دیه خراش‌های کوچک، در آن است". امام با دستش به من زد و فرمود: ای ابومحمد! به من اجازه می‌دهی؟ عرض کردم: قربانت گردم من در اختیار شما هستم. هرچه می‌خواهید بکن. حضرت همچون کسی که خشمگین است، دست مرا نیشگون گرفت و فرمود: حتی دیه این، عرض کردم: به خدا این علم است. فرمود: این علم است؛ ولی نه همه علم"^[۳].^[۴]

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

↑ ر.ک: بخارایی زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ افتخاری، سید ابراهیم، بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص۶۲ ـ ۶۶.
↑ ر.ک: شیرازی، سید محمد، شب‌های پیشاور، ص۲۱۴ـ ۲۱۵؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص۹۹ ـ ۱۳۰؛ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲، ص۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص۴۴ـ ۵۰.
↑ «یَا أَبَا مُحَمَّدٍ وَ إِنَّ عِنْدَنَا الْجَامِعَةَ وَ مَا یُدْرِیهِمْ مَا الْجَامِعَةُ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا الْجَامِعَةُ قَالَ صَحِیفَةٌ طُولُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً بِذِرَاعِ رَسُولِ اللَّهِ صوَ إِمْلَائِهِ مِنْ فَلْقِ فِیهِ وَ خَطِّ عَلِیٍّ بِیَمِینِهِ فِیهَا کُلُّ حَلَالٍ وَ حَرَامٍ وَ کُلُّ شَیْ‏ءٍ یَحْتَاجُ النَّاسُ إِلَیْهِ حَتَّی الْأَرْشُ فِی الْخَدْشِ وَ ضَرَبَ بِیَدِهِ إِلَیَّ فَقَالَ تَأْذَنُ لِی یَا أَبَا مُحَمَّدٍ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّمَا أَنَا لَکَ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ قَالَ فَغَمَزَنِی بِیَدِهِ وَ قَالَ حَتَّی أَرْشُ هَذَا کَأَنَّهُ مُغْضَبٌ قَالَ قُلْتُ هَذَا وَ اللَّهِ الْعِلْمُ قَالَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ وَ لَیْسَ بِذَاک»؛ ‏کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۲۳۹.
↑ ر.ک: مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام، ص۷۹ ـ ۸۲؛ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲، ص۳۹۲ ـ ۳۹۶.

[1] ر.ک: بخارایی زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ افتخاری، سید ابراهیم، بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص۶۲ ـ ۶۶.

[2] ر.ک: شیرازی، سید محمد، شب‌های پیشاور، ص۲۱۴ـ ۲۱۵؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص۹۹ ـ ۱۳۰؛ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲، ص۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص۴۴ـ ۵۰.

[3] «یَا أَبَا مُحَمَّدٍ وَ إِنَّ عِنْدَنَا الْجَامِعَةَ وَ مَا یُدْرِیهِمْ مَا الْجَامِعَةُ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا الْجَامِعَةُ قَالَ صَحِیفَةٌ طُولُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً بِذِرَاعِ رَسُولِ اللَّهِ صوَ إِمْلَائِهِ مِنْ فَلْقِ فِیهِ وَ خَطِّ عَلِیٍّ بِیَمِینِهِ فِیهَا کُلُّ حَلَالٍ وَ حَرَامٍ وَ کُلُّ شَیْ‏ءٍ یَحْتَاجُ النَّاسُ إِلَیْهِ حَتَّی الْأَرْشُ فِی الْخَدْشِ وَ ضَرَبَ بِیَدِهِ إِلَیَّ فَقَالَ تَأْذَنُ لِی یَا أَبَا مُحَمَّدٍ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّمَا أَنَا لَکَ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ قَالَ فَغَمَزَنِی بِیَدِهِ وَ قَالَ حَتَّی أَرْشُ هَذَا کَأَنَّهُ مُغْضَبٌ قَالَ قُلْتُ هَذَا وَ اللَّهِ الْعِلْمُ قَالَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ وَ لَیْسَ بِذَاک»؛ ‏کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۲۳۹.

[4] ر.ک: مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام، ص۷۹ ـ ۸۲؛ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲، ص۳۹۲ ـ ۳۹۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{علم معصوم}}
+{{مدخل مرتبط
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[علم معصوم]]''' است. "'''[[جامعه علی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| موضوع مرتبط = علم معصوم
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[جامعه علی در حدیث]] - [[جامعه علی در کلام اسلامی]] - [[جامعه علی در فلسفه اسلامی]] - [[جامعه علی در عرفان اسلامی]]</div>
+| عنوان مدخل  =
-<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
+| مداخل مرتبط = [[جامعه علی در حدیث]]
+| پرسش مرتبط  = علم معصوم (پرسش)
+}}
-'''جامعه علی {{ع}}''' [[کتابی]] است به طول هفتاد زراع که در آن کلیۀ حوادث [[عالم]] تا پایان به طریق رمز نوشته شده است و [[اولاد]] آن حضرت به آن کتاب [[حکم]] می‌کنند. این کتاب بعد از [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} به [[امامان]] بعدی یکی پس از دیگری منتقل شده و اکنون نزد [[امام زمان]] {{ع}}است.
+'''جامعه علی {{ع}}''' [[کتابی]] است به طول هفتاد زراع که در آن کلیۀ حوادث [[عالم]] تا پایان به طریق رمز نوشته شده است و [[اولاد]] آن حضرت به آن کتاب [[حکم]] می‌کنند. این کتاب بعد از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} به [[امامان]] بعدی یکی پس از دیگری منتقل شده و اکنون نزد [[امام زمان]] {{ع}} است.
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-[[امامان]] [[معصوم]]{{عم}} همواره بر این [[حقیقت]] پای فشرده‌اند که [[دانش]] آنان از پدرانشان و سرانجام از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} به [[ارث]] رسیده است و بخشی از این انتقال به کمک صحیفه‌هائی همچون "[[جفر]]" و "[[جامعه]]" و [[مصحف فاطمه]]{{س}} صورت پذیرفته است. در [[روایات]] فراوانی که در آنها [[سخن]] از [[منابع علم امامان]]{{عم}} به میان آمده است، نام و اوصاف برخی از این کتب به چشم می‌خورد که هر یک حاوی پاره‌ای از [[علوم]] غیبی‌اند<ref>ر.ک: [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ [[عسکری امام‌خان|امام خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]، فصل پنجم؛ [[سید ابراهیم افتخاری|افتخاری، سید ابراهیم]]، [[بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد (پایان‌نامه)|بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد]]، ص۶۲ ـ ۶۶؛ [[قاسم علی شیخ‌زاده|شیخ‌زاده، قاسم علی]]، [[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایان‌نامه)|رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا]]، ص۶۷ ـ ۷۱؛ [[رضا نیرومند|نیرومند، رضا]]، [[الهام محمدزاده نقاشان|محمدزاده نقاشان، الهام]]، [[رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه (مقاله)|رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه]]، ص۱۴۰؛ [[گل‌افشان پارسانسب|پارسانسب، گل‌افشان]]، [[پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا (پایان‌نامه)|پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا]]، ص۳۸.</ref>.
+[[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} همواره بر این [[حقیقت]] پای فشرده‌اند که [[دانش]] آنان از پدرانشان و سرانجام از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} به [[ارث]] رسیده است و بخشی از این انتقال به کمک صحیفه‌هائی همچون "[[جفر]]" و "[[جامعه]]" و [[مصحف فاطمه]] {{س}} صورت پذیرفته است. در [[روایات]] فراوانی که در آنها [[سخن]] از [[منابع علم امامان]] {{عم}} به میان آمده است، نام و اوصاف برخی از این کتب به چشم می‌خورد که هر یک حاوی پاره‌ای از [[علوم]] غیبی‌اند<ref>ر.ک: [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ [[سید ابراهیم افتخاری|افتخاری، سید ابراهیم]]، [[بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد (پایان‌نامه)|بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد]]، ص۶۲ ـ ۶۶.</ref>.
-==جامعۀ [[علی]]{{ع}} و چیستی آن==
+== جامعۀ [[علی]] {{ع}} و چیستی آن ==
-جامعه [[کتابی]] است مخصوص علی{{ع}}به طول هفتاد زراع و در آن کلیۀ حوادث [[عالم]] تا پایان به طریق رمز نوشته شده است و [[اولاد]] آن [[حضرت]] به آن کتاب [[حکم]] می‌کنند. از این کتاب با نام صحیفۀ علی{{ع}}یا [[کتاب علی]]{{ع}}نیز یاد می‌شود. این کتاب بعد از [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}به امامان بعدی یکی پس از دیگری منتقل شده و اکنون نزد [[امام زمان]]{{ع}}است<ref>ر.ک: [[سید محمد شیرازی|شیرازی، سید محمد]]، [[شب‌های پیشاور (کتاب)|شب‌های پیشاور]]، ص۲۱۴ـ ۲۱۵؛ [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص۹۹ ـ ۱۳۰؛ [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی ج۲ (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ج ۲، ص۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص۴۴ـ ۵۰؛ [[سید محمد فائز باقری|فائز باقری، سید محمد]]، [[بررسی علم اولیای الهی (پایان‌نامه)|بررسی علم اولیای الهی]]، ص۱۱۶ ـ ۱۲۵؛ [[طیبه اکبری راد|اکبری راد، طیبه]]، [[بررسی مفهوم علم و کیفیت انتقال آن در احادیث (مقاله)|بررسی مفهوم علم و کیفیت انتقال آن در احادیث]]، ص۹۸.</ref>.
+جامعه [[کتابی]] است مخصوص علی {{ع}}به طول هفتاد زراع و در آن کلیۀ حوادث [[عالم]] تا پایان به طریق رمز نوشته شده است و [[اولاد]] آن حضرت به آن کتاب [[حکم]] می‌کنند. از این کتاب با نام صحیفۀ علی {{ع}}یا [[کتاب علی]] {{ع}}نیز یاد می‌شود. این کتاب بعد از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}به امامان بعدی یکی پس از دیگری منتقل شده و اکنون نزد [[امام زمان]] {{ع}}است<ref>ر.ک: [[سید محمد شیرازی|شیرازی، سید محمد]]، [[شب‌های پیشاور (کتاب)|شب‌های پیشاور]]، ص۲۱۴ـ ۲۱۵؛ [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص۹۹ ـ ۱۳۰؛ [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی ج۲ (کتاب)|کلام نوین اسلامی ج۲]]، ص۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص۴۴ـ ۵۰.</ref>.
-[[ابوبصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] می‌کند [[حضرت]] فرمودند: "ای [[ابومحمد]]! [[جامعه]] نزد ماست و آنها چه می‌دانند جامعه چیست؟" عرض کردم: قربانت گردم! جامعه چیست؟ فرمود: "صحیفه‌ای است با طول هفتاد ذرع به ذرع [[رسول خدا]]{{صل}} و املای آن حضرت از دهان مبارکش و دست خط [[علی]]{{ع}}. هر [[حلال و حرام]] و هر چیزی که [[مردم]] به آن نیاز داشته باشند؛ حتی دیه خراش‌های کوچک، در آن است". [[امام]] با دستش به من زد و فرمود: ای ابومحمد! به من اجازه می‌دهی؟ عرض کردم: قربانت گردم من در [[اختیار]] شما هستم. هرچه می‌خواهید بکن. حضرت همچون کسی که [[خشمگین]] است، [[دست]] مرا نیشگون گرفت و فرمود: حتی دیه این، عرض کردم: به [[خدا]] این [[علم]] است. فرمود: این علم است؛ [[ولی]] نه همه علم"<ref>{{متن حدیث|یَا أَبَا مُحَمَّدٍ وَ إِنَّ عِنْدَنَا الْجَامِعَةَ وَ مَا یُدْرِیهِمْ مَا الْجَامِعَةُ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا الْجَامِعَةُ قَالَ صَحِیفَةٌ طُولُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً بِذِرَاعِ رَسُولِ اللَّهِ صوَ إِمْلَائِهِ مِنْ فَلْقِ فِیهِ وَ خَطِّ عَلِیٍّ بِیَمِینِهِ فِیهَا کُلُّ حَلَالٍ وَ حَرَامٍ وَ کُلُّ شَیْ‏ءٍ یَحْتَاجُ النَّاسُ إِلَیْهِ حَتَّی الْأَرْشُ فِی الْخَدْشِ وَ ضَرَبَ بِیَدِهِ إِلَیَّ فَقَالَ تَأْذَنُ لِی یَا أَبَا مُحَمَّدٍ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّمَا أَنَا لَکَ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ قَالَ فَغَمَزَنِی بِیَدِهِ وَ قَالَ حَتَّی أَرْشُ هَذَا کَأَنَّهُ مُغْضَبٌ قَالَ قُلْتُ هَذَا وَ اللَّهِ الْعِلْمُ قَالَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ وَ لَیْسَ بِذَاک}}؛ ‏کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۲۳۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]]، ص۷۹ ـ ۸۲؛ [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی ج۲ (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ج ۲، ص۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ [[عسکری امام‌خان|امام خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]، فصل پنجم؛ [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (کتاب)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص۸۵؛ [[قاسم علی شیخ‌زاده|شیخ‌زاده، قاسم علی]]، [[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایان‌نامه)|رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا]]، ص۶۷ ـ ۷۱.</ref>.
+[[ابوبصیر]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] می‌کند حضرت فرمودند: "ای ابومحمد! [[جامعه]] نزد ماست و آنها چه می‌دانند جامعه چیست؟" عرض کردم: قربانت گردم! جامعه چیست؟ فرمود: "صحیفه‌ای است با طول هفتاد ذرع به ذرع [[رسول خدا]] {{صل}} و املای آن حضرت از دهان مبارکش و دست خط [[علی]] {{ع}}. هر [[حلال و حرام]] و هر چیزی که [[مردم]] به آن نیاز داشته باشند؛ حتی دیه خراش‌های کوچک، در آن است". [[امام]] با دستش به من زد و فرمود: ای ابومحمد! به من اجازه می‌دهی؟ عرض کردم: قربانت گردم من در [[اختیار]] شما هستم. هرچه می‌خواهید بکن. حضرت همچون کسی که [[خشمگین]] است، دست مرا نیشگون گرفت و فرمود: حتی دیه این، عرض کردم: به [[خدا]] این [[علم]] است. فرمود: این علم است؛ [[ولی]] نه همه علم"<ref>{{متن حدیث|یَا أَبَا مُحَمَّدٍ وَ إِنَّ عِنْدَنَا الْجَامِعَةَ وَ مَا یُدْرِیهِمْ مَا الْجَامِعَةُ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا الْجَامِعَةُ قَالَ صَحِیفَةٌ طُولُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً بِذِرَاعِ رَسُولِ اللَّهِ صوَ إِمْلَائِهِ مِنْ فَلْقِ فِیهِ وَ خَطِّ عَلِیٍّ بِیَمِینِهِ فِیهَا کُلُّ حَلَالٍ وَ حَرَامٍ وَ کُلُّ شَیْ‏ءٍ یَحْتَاجُ النَّاسُ إِلَیْهِ حَتَّی الْأَرْشُ فِی الْخَدْشِ وَ ضَرَبَ بِیَدِهِ إِلَیَّ فَقَالَ تَأْذَنُ لِی یَا أَبَا مُحَمَّدٍ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّمَا أَنَا لَکَ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ قَالَ فَغَمَزَنِی بِیَدِهِ وَ قَالَ حَتَّی أَرْشُ هَذَا کَأَنَّهُ مُغْضَبٌ قَالَ قُلْتُ هَذَا وَ اللَّهِ الْعِلْمُ قَالَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ وَ لَیْسَ بِذَاک}}؛ ‏کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۲۳۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]]، ص۷۹ ـ ۸۲؛ [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی ج۲ (کتاب)|کلام نوین اسلامی ج۲]]، ص۳۹۲ ـ ۳۹۶.</ref>
 == پرسش‌های وابسته ==
+{{پرسش‌های وابسته}}
 * [[رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر با علم معصوم چیست؟ (پرسش)]]
 * [[رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر یا جامعه با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
+{{پایان پرسش‌های وابسته}}
-=='''[[:رده:آثار جامعه علی|منبع‌شناسی جامع جامعه علی]]'''==
-{{منبع جامع}}
-* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های جامعه علی|کتاب‌شناسی جامعه علی]]؛
-* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های جامعه علی|مقاله‌شناسی جامعه علی]]؛
-* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های جامعه علی|پایان‌نامه‌شناسی جامعه علی]].
-{{پایان منبع جامع}}
 == جستارهای وابسته ==
@@ خط ۳۲: / خط ۲۹: @@
 == منابع ==
-{{منابع}}
+# [[پرونده:10038797.jpg|22px]] [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|'''پژوهشی در باب علم امام''']]
-# [[پرونده:5433913604.jpg|22px]] [[عسکری امام‌خان|امام خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|'''منشأ و قلمرو علم امام''']]
+# [[پرونده:ews.jpg|22px]] [[سید محمد شیرازی|شیرازی، سید محمد]]، [[شب‌های پیشاور (کتاب)|'''شب‌های پیشاور''']]
 # [[پرونده:426310763.jpg|22px]] [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی ج۲ (کتاب)|'''کلام نوین اسلامی ج۲''']]
-# [[پرونده:Mg1150 91icl.jpg|22px]] [[الهام محمدزاده نقاشان|محمدزاده نقاشان، الهام]] و [[رضا نیرومند|نیرومند، رضا]]، [[رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه (مقاله)|'''رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه''']]
-# [[پرونده:89913604.jpg|22px]] [[قاسم علی شیخ‌زاده|شیخ‌زاده، قاسم علی]]، [[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایان‌نامه)|'''رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا''']]
-# [[پرونده:5433913604.jpg|22px]] [[سید محمد فائز باقری|فائز باقری، سید محمد]]، [[بررسی علم اولیای الهی (پایان‌نامه)|'''بررسی علم اولیای الهی''']]
 # [[پرونده:899550304.jpg|22px]] [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|'''بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات''']]
 # [[پرونده:95220153.jpg|22px]] [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|'''منابع علم امامان شیعه''']]
-# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[گل‌افشان پارسانسب|پارسانسب، گل‌افشان]]، [[پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا (پایان‌نامه)|'''پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا''']]
 # [[پرونده:Daneshgaheqom.jpg|22px]] [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|'''علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت''']]
-# [[پرونده:ews.jpg|22px]] [[سید محمد شیرازی|شیرازی، سید محمد]]، [[شب‌های پیشاور (کتاب)|'''شب‌های پیشاور''']]
-# [[پرونده:02356250.jpg|22px]] [[طیبه اکبری راد|اکبری راد، طیبه]]، [[بررسی مفهوم علم و کیفیت انتقال آن در احادیث (مقاله)|'''بررسی مفهوم علم و کیفیت انتقال آن در احادیث''']]
-# [[پرونده:10038797.jpg|22px]] [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|'''پژوهشی در باب علم امام''']]
-# [[پرونده:29048600800.jpg|22px]] [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (کتاب)|'''علم امام از دیدگاه کلام امامیه''']]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۵۱: / خط ۴۰: @@
 {{پانویس}}
-{{علم معصوم افقی}}
+[[رده:علم معصوم]]
-[[رده:مدخل]]
+[[رده:امام علی]]
-[[رده:منابع علم امام]]
-[[رده:آثار مکتوب امام]]
-[[رده:جامعه علی]]
 [[رده:مدخل برگرفته از پرسمان]]
 [[رده:مدخل برگرفته از پرسمان علم معصوم]]
 [[رده:مدخل موعودنامه]]