علم وراثتی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''علم وراثتی''' عبارت از آن است که [[امام]] [[وارث]] [[علوم]] [[انبیاء]] و [[پیامبر اکرم]] {{صل}} است. تمام علوم انبیای گذشته به [[پیامبر اسلام]] {{صل}} به [[ارث]] رسیده و ایشان هم، همۀ معارف و علوم خود را به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} و ایشان نیز به فرزندانش تا [[امام زمان]] {{ع}} منتقل کرد. حال این وراثت یا از راه عادی و تعلیم و تعلم بوده است و یا از راه القاء و عنایت خداوندی.

امام از نظر کمالات وجودی، [[تالی]] تلو [[نبی]] بوده و [[امامت]]، با [[نبوت]] اتصال و ارتباط بلافصل دارد لذا امام، وارث انبیاست و از [[منابع علم امامان]] {{ع}} [[وصایت]] و [[وراثت]] انبیاء و [[پیامبر اکرم]] {{صل}} است. در اصل تمام علوم انبیای گذشته به [[پیامبر اسلام]] {{صل}} به [[ارث]] رسیده و ایشان هم، همۀ معارف و علوم خود را به اولین [[وصی]] خود، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} و [[امام علی]] {{ع}} نیز به فرزندانش تا [[امام زمان]] {{ع}} منتقل کرد.  

یکی از [[دلایل]] به ارث رسیدن علوم این است که [[علم]] از طرف [[خداوند]] است و اگر به ارث نرسد [[مردم]] [[جاهل]] مانده، [[نظام]] [[خلق]] [[فاسد]] می‌گردد و خداوند نیز حجّتی بر مردم نخواهد داشت، بلکه برعکس خواهد بود، بنابراین چون [[خداوند حکیم]] است [[حکمت]] او اقتضای توارث علم و دوام [[عالم]] است تا [[حجت]] بر مردم تمام گردد. علم [[ائمه اطهار]] {{ع}} [[علوم الهی]] است که نسل به نسل از [[رسول خدا]] {{صل}} به ارث برده‌اند و علوم ایشان [[اجتهاد]] و [[استنباط]] مصطلح نیست؛ لذا می‌توان [[کلام]] یکی از آنها را به دیگری نسبت داد. اصولاً از آنجایی که امامت در راستای [[خاتمیت پیامبر]] اکرم {{صل}} قرار گرفته است، این وراثت معنای خاصی دارد که به معنای شرح آموزه‌های [[پیامبر]] در راستای نیاز مردم است<ref>ر.ک: [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام۲]]، ص۷۲؛ [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[امامت و رهبری (کتاب)|امامت و رهبری]]، ص۲۹؛ [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، علم موروثی، علم لدنی، پیشگویی‌های امام علی(ع)؛ [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی (کتاب)|کلام نوین اسلامی ج۲]]، ج ۲، ص۳۹۱ و ۳۹۲؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام]]، ص۳۴۸.</ref>.

# [[محمد بن فضل هاشمی]] از [[امام رضا]] {{ع}} [[روایت]] کرده، آن جناب نظر کرد به ابن هذاب و سپس فرمود: "اگر به تو خبر دهم در این روزها یکی از بستگان تو کشته خواهد شد آیا گفته مرا تصدیق می‌کنی؟» عرض کرد [[خیر]]؛ زیرا جز [[خداوند متعال]] کسی [[علم غیب]] نمی‌داند. امام رضا {{ع}} آیۀ: {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ}}<ref>«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد» سوره جن، آیه ۲۶ ـ ۲۷.</ref> را [[تلاوت]] نموده و بعد فرمودند: [[رسول خدا]] {{صل}} مورد [[رضا]] و پسند خداست و ما [[وارثان]] همین رسول هستیم که [[خداوند]] او را بر [[غیب]] خود که می‌خواهد [[آگاه]] نموده و آن حضرت [[علم]] به وقایع گذشته و بعد تا [[روز قیامت]] را به ما آموخت"<ref>{{متن حدیث|ثُمَّ نَظَرَ الرِّضَا {{ع}}إِلَی ابْنِ هَذَّابٍ فَقَالَ إِنْ أَنَا أَخْبَرْتُکَ أَنَّکَ سَتُبْتَلَی فِی هَذِهِ الْأَیَّامِ بِدَمِ ذِی رَحِمٍ لَکَ أَ کُنْتَ مُصَدِّقاً لِی قَالَ لَا فَإِنَّ الْغَیْبَ لَا یَعْلَمُهُ إِلَّا اللَّهُ تَعَالَی قَالَ {{ع}}أَ وَ لَیْسَ اللَّهُ یَقُولُ عالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلی‏ غَیْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضی‏ مِنْ رَسُولٍ «۵» فَرَسُولُ اللَّهِ عِنْدَ اللَّهِ مُرْتَضَی وَ نَحْنُ وَرَثَةُ ذَلِکَ الرَّسُولِ الَّذِی أَطْلَعَهُ اللَّهُ عَلَی مَا شَاءَ مِنْ غَیْبِهِ فَعَلِمْنَا مَا کَانَ وَ مَا یَکُونُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ}}؛ راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، ج ۱، ص۳۴۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید محمد حسین طباطبائی|طباطبائی، سید محمد حسین]]، [[تفسیر المیزان (کتاب)|تفسیر المیزان]]، ج۲۰، ص۹۱.</ref>