شعبان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = ماه‌های قمری | عنوان مدخل = شعبان | مداخل مرتبط = [[شعبان در معارف مهدویت]] | پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = ماه‌های قمری | عنوان مدخل = شعبان | مداخل مرتبط = [[شعبان در معارف مهدویت]] | پرسش مرتبط = }} | ||
ماه هشتم از [[ماه‌های قمری]] '''شعبان''' نام دارد که وقایع مختلفی در آن روی داده مانند [[ولادت امام حسین]]{{ع}}، [[حضرت ابوالفضل]]{{ع}}، [[امام سجاد]]{{ع}} و [[ولادت امام مهدی]]{{ع}}. [[اعمال]] خاصی برای این ماه نیز بیان شده است. براساس [[روایات]] در موضوعات [[آخرالزمان]] شعبان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و جنگ‌های در آن روی خواهد داد. | ماه هشتم از [[ماه‌های قمری]] '''شعبان''' نام دارد که وقایع مختلفی در آن روی داده مانند [[ولادت امام حسین]] {{ع}}، [[حضرت ابوالفضل]] {{ع}}، [[امام سجاد]] {{ع}} و [[ولادت امام مهدی]] {{ع}}. [[اعمال]] خاصی برای این ماه نیز بیان شده است. براساس [[روایات]] در موضوعات [[آخرالزمان]] شعبان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و جنگ‌های در آن روی خواهد داد. | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
شعبان ماه هشتم از ماه‌های قمری است که پس از [[ماه رجب]] و پیش از [[ماه رمضان]] قرار دارد و به این [[دلیل]] که دارای | شعبان ماه هشتم از ماه‌های قمری است که پس از [[ماه رجب]] و پیش از [[ماه رمضان]] قرار دارد و به این [[دلیل]] که دارای عظمت فراوانی است، از آن به "[[شعبان المعظم]]" یاد شده است<ref>ر.ک: سید بن طاووس، الاقبال، ص ۷۲۳.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۳۱؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۳۸۱؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۷۱.</ref> | ||
مناسبتهای فرخندهای در این ماه وجود دارد که بر | مناسبتهای فرخندهای در این ماه وجود دارد که بر عظمت آن افزوده است؛ مانند ولادت با [[سعادت]] حضرت [[حسین بن علی]] {{ع}} در روز سوم این ماه، ولادت حضرت [[اباالفضل العباس]] {{ع}} در روز چهارم آن. روز پنجم این ماه نیز پیشوای چهارم [[شیعیان]] پای به [[جهان]] گذاشته و طبق نقلی [[علی اکبر]] [[فرزند]] [[امام حسین]] {{ع}} در روز یازدهم این ماه دیده به [[جهان]] گشوده است. آنچه جلوه این ماه بزرگ را دو چندان کرده است ولادت آخرین [[خورشید]] [[آسمان]] [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است. بسیاری از دانشمندان [[اهل سنت]] و همه [[عالمان]] [[امامیه]]، [[شب نیمه شعبان]] را وقت ولادت منجی موعود در [[آخر الزمان]] ثبت کرده‌اند. ایشان بر این باورند در سحرگاه نیمه ماه شعبان، آخرین [[خورشید]] [[آسمان]] [[ولایت]] طلوع کرده و عظمت و جلالت خاصی به این ماه بخشیده است. | ||
شب نیمه ماه شعبان "لیلة البرات" نیز نامیده شده است؛ چرا که در آن شب برات [[آزادی]] از [[آتش]] به اهل [[طاعت]] و [[بندگی]] عطا می‌شود<ref>ر. ک: صحیح ابن حبان، ج ۱۲، ص ۴۸۱؛ طبرانی، معجم الاوسط، ج ۷، ص ۳۶؛ متقی هندی، کنز العمال، ج ۳، ص ۴۶۴، ح ۷۴۵۰، ۷۴۵۱</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۷۱.</ref> | شب نیمه ماه شعبان "لیلة البرات" نیز نامیده شده است؛ چرا که در آن شب برات [[آزادی]] از [[آتش]] به اهل [[طاعت]] و [[بندگی]] عطا می‌شود<ref>ر. ک: صحیح ابن حبان، ج ۱۲، ص ۴۸۱؛ طبرانی، معجم الاوسط، ج ۷، ص ۳۶؛ متقی هندی، کنز العمال، ج ۳، ص ۴۶۴، ح ۷۴۵۰، ۷۴۵۱</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۷۱.</ref> | ||
برای این ماه اعمال خاصی بیان شده است که در کتاب‌های دعا آمده است. [[اباصلت هروی]] می‌گوید: «در [[روز جمعه]] آخر ماه | برای این ماه اعمال خاصی بیان شده است که در کتاب‌های دعا آمده است. [[اباصلت هروی]] می‌گوید: «در [[روز جمعه]] آخر ماه «شعبان» بود که [[امام رضا]] {{ع}} به من فرمودند: ای [[اباصلت]]! [[ماه شعبان]] گذشت و این [[جمعه]] آخر آن است، پس آنچه از [[اعمال]] خیر این ماه که در انجام آن کوتاهی کردی در این چند [[روز]] باقی مانده [[تدارک]] کن. بر تو باد به آنچه که بر حال تو مفید است و ترک آنچه برای تو فایده‌ای ندارد، و [[دعا]] و [[استغفار]] و [[تلاوت قرآن]] را افزون کن و از [[گناهان]] و نافرمانی‌ها بازگرد و [[توبه]] نما تا این ماه [[خدا]]، به تو رو کرده باشد. اگر امانتی از کسی داری آن را بر گردنت باقی نگذاری و [[کینه]] هیچ مؤمنی را بر [[دل]] نگیری. از [[خداوند]] [[پروا]] داشته باش و در تمام [[کارها]] به او [[توکل]] نما. در باقی مانده این ماه، این ذکر را زیاد بگو: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِي مَا مَضَى مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ}} (خداوندا! اگر تاکنون در این ماه که به سر نرسیده است ما را نبخشیدی، پس از تو می‌خواهم که در باقیمانده این ماه، مرا ببخشی و بیامرزی.) بدان که [[خداوند تبارک و تعالی]]، [[مردم]] زیادی را در این ماه از [[آتش جهنم]] [[آزاد]] می‌کند و این، به جهت [[احترام]] به [[ماه مبارک رمضان]] است»<ref>عیون اخبارالرضا {{ع}}، ج۲، ص۷۶-۷۷.</ref>.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]]، ص۴۴۰.</ref> | ||
==ماه شعبان و مهدویت== | == آخرین جمعه ماه شعبان == | ||
در پی وقوع حوادثی عجیب در ماه‌های پایانی آخرین سال [[غیبت]]، در | [[اباصلت]] می‌گوید: «آخرین [[جمعه]] [[ماه شعبان]]، به محضر [[ابا الحسن علی بن موسی الرضا]] {{ع}} مشرف شدم، حضرت به من فرمودند: ای اباصلت! بیشترین روزهای ماه شعبان را پشت سر گذاشتی و این آخرین جمعه ماه است. در این روزهایی که از شعبان باقی است، کوتاهی‌هایت را [[تدارک]] کن، و بیشتر به [[دعا]] و [[استغفار]] و [[تلاوت قرآن]] مشغول باش. از گناهانت [[توبه]] کن و برای ورود به [[ماه مبارک رمضان]] آماده باش تا بتوانی آن را با [[اخلاص]] [[درک]] کنی. امانتی برگردنت نباشد، مگر این که ادا کنی. کینه‌ای از مؤمنی در دلت باقی نگذار، [[گناهان]] را از خود دور کن. [[تقوای الهی]] را پیشه کن و در کارهای پنهان و آشکارت به [[خدا]] [[توکل]] کن. کسی که به خدا توکل کند، خدا او را کافی است»<ref>عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، باب ۳۱، ص۷۶ و ۷۷؛ الاعلاق النفیسة، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref>.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۲۸.</ref> | ||
== ماه شعبان و مهدویت == | |||
در پی وقوع حوادثی عجیب در ماه‌های پایانی آخرین سال [[غیبت]]، در ماه شعبان نیز حوادثی رخ خواهد داد. سه گروه به سرکردگی [[خراسانی]] و [[یمانی]] و [[سفیانی]] در یک روز [[قیام]] کرده و [[لشکر]] به سوی هم روانه می‌‌کنند یکی از شرق خاورمیانه، یکی از جنوب و یکی از [[غرب]]. این [[قیام‌ها]] در ماه قبل یعنی [[ماه رجب]] رخ داده است. آنان در ماه رجب لشکرها را به هم رسانده و صف‌آرایی نظامی خود را کامل کرده‌اند. | |||
به‌طور کلی دو جریان در این ایام در حال شکل گرفتن است، جریان [[یاوران]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} ([[یمانی]] از [[یمن]] و [[سید خراسانی]] از [[ایران]]) و جریان [[سفیانی]] که بر رقبای خویش "[[اصهب]]" و "[[ابقع]]" فایق آمده و پس از این [[پیروزی]] با [[رومیان]] و [[یهودیان]] (غرب) هم‌پیمان گشته است. | به‌طور کلی دو جریان در این ایام در حال شکل گرفتن است، جریان [[یاوران]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} ([[یمانی]] از [[یمن]] و [[سید خراسانی]] از [[ایران]]) و جریان [[سفیانی]] که بر رقبای خویش "[[اصهب]]" و "[[ابقع]]" فایق آمده و پس از این [[پیروزی]] با [[رومیان]] و [[یهودیان]] (غرب) هم‌پیمان گشته است. | ||
[[ابو حمزه ثمالی]] از قول [[امام باقر]] {{ع}} [[نقل]] کرده که فرمودند: وقتی شنیدید که [[مردم]] [[شام]] دچار [[اختلاف]] شده‌اند، از آنجا فرار کنید که [[فتنه]] و [[کشتار]] به جانش افتاده است. گفتم به کجا فرار کنیم؟ فرمودند: [[مکه]] [[بهترین]] جایی است که [[مردم]] بدانجا بگریزند<ref>بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۲۷۱.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۳۱؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، | [[ابو حمزه ثمالی]] از قول [[امام باقر]] {{ع}} [[نقل]] کرده که فرمودند: وقتی شنیدید که [[مردم]] [[شام]] دچار [[اختلاف]] شده‌اند، از آنجا فرار کنید که [[فتنه]] و [[کشتار]] به جانش افتاده است. گفتم به کجا فرار کنیم؟ فرمودند: [[مکه]] [[بهترین]] جایی است که [[مردم]] بدانجا بگریزند<ref>بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۲۷۱.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۳۱؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۳۸۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ماه‌های قمری است. شعبان از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شعبان در معارف مهدویت - پرسش مرتبط نداردماه هشتم از ماه‌های قمری شعبان نام دارد که وقایع مختلفی در آن روی داده مانند ولادت امام حسین (ع)، حضرت ابوالفضل (ع)، امام سجاد (ع) و ولادت امام مهدی (ع). اعمال خاصی برای این ماه نیز بیان شده است. براساس روایات در موضوعات آخرالزمان شعبان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و جنگ‌های در آن روی خواهد داد.
مقدمه
شعبان ماه هشتم از ماه‌های قمری است که پس از ماه رجب و پیش از ماه رمضان قرار دارد و به این دلیل که دارای عظمت فراوانی است، از آن به "شعبان المعظم" یاد شده است[۱].[۲]
مناسبتهای فرخندهای در این ماه وجود دارد که بر عظمت آن افزوده است؛ مانند ولادت با سعادت حضرت حسین بن علی (ع) در روز سوم این ماه، ولادت حضرت اباالفضل العباس (ع) در روز چهارم آن. روز پنجم این ماه نیز پیشوای چهارم شیعیان پای به جهان گذاشته و طبق نقلی علی اکبر فرزند امام حسین (ع) در روز یازدهم این ماه دیده به جهان گشوده است. آنچه جلوه این ماه بزرگ را دو چندان کرده است ولادت آخرین خورشید آسمان امامت حضرت مهدی (ع) است. بسیاری از دانشمندان اهل سنت و همه عالمان امامیه، شب نیمه شعبان را وقت ولادت منجی موعود در آخر الزمان ثبت کرده‌اند. ایشان بر این باورند در سحرگاه نیمه ماه شعبان، آخرین خورشید آسمان ولایت طلوع کرده و عظمت و جلالت خاصی به این ماه بخشیده است.
شب نیمه ماه شعبان "لیلة البرات" نیز نامیده شده است؛ چرا که در آن شب برات آزادی از آتش به اهل طاعت و بندگی عطا می‌شود[۳].[۴]
برای این ماه اعمال خاصی بیان شده است که در کتاب‌های دعا آمده است. اباصلت هروی می‌گوید: «در روز جمعه آخر ماه «شعبان» بود که امام رضا (ع) به من فرمودند: ای اباصلت! ماه شعبان گذشت و این جمعه آخر آن است، پس آنچه از اعمال خیر این ماه که در انجام آن کوتاهی کردی در این چند روز باقی مانده تدارک کن. بر تو باد به آنچه که بر حال تو مفید است و ترک آنچه برای تو فایده‌ای ندارد، و دعا و استغفار و تلاوت قرآن را افزون کن و از گناهان و نافرمانی‌ها بازگرد و توبه نما تا این ماه خدا، به تو رو کرده باشد. اگر امانتی از کسی داری آن را بر گردنت باقی نگذاری و کینه هیچ مؤمنی را بر دل نگیری. از خداوند پروا داشته باش و در تمام کارها به او توکل نما. در باقی مانده این ماه، این ذکر را زیاد بگو: «اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِي مَا مَضَى مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ» (خداوندا! اگر تاکنون در این ماه که به سر نرسیده است ما را نبخشیدی، پس از تو می‌خواهم که در باقیمانده این ماه، مرا ببخشی و بیامرزی.) بدان که خداوند تبارک و تعالی، مردم زیادی را در این ماه از آتش جهنم آزاد می‌کند و این، به جهت احترام به ماه مبارک رمضان است»[۵].[۶]
آخرین جمعه ماه شعبان
اباصلت می‌گوید: «آخرین جمعه ماه شعبان، به محضر ابا الحسن علی بن موسی الرضا (ع) مشرف شدم، حضرت به من فرمودند: ای اباصلت! بیشترین روزهای ماه شعبان را پشت سر گذاشتی و این آخرین جمعه ماه است. در این روزهایی که از شعبان باقی است، کوتاهی‌هایت را تدارک کن، و بیشتر به دعا و استغفار و تلاوت قرآن مشغول باش. از گناهانت توبه کن و برای ورود به ماه مبارک رمضان آماده باش تا بتوانی آن را با اخلاص درک کنی. امانتی برگردنت نباشد، مگر این که ادا کنی. کینه‌ای از مؤمنی در دلت باقی نگذار، گناهان را از خود دور کن. تقوای الهی را پیشه کن و در کارهای پنهان و آشکارت به خدا توکل کن. کسی که به خدا توکل کند، خدا او را کافی است»[۷].[۸]
ماه شعبان و مهدویت
در پی وقوع حوادثی عجیب در ماه‌های پایانی آخرین سال غیبت، در ماه شعبان نیز حوادثی رخ خواهد داد. سه گروه به سرکردگی خراسانی و یمانی و سفیانی در یک روز قیام کرده و لشکر به سوی هم روانه می‌‌کنند یکی از شرق خاورمیانه، یکی از جنوب و یکی از غرب. این قیام‌ها در ماه قبل یعنی ماه رجب رخ داده است. آنان در ماه رجب لشکرها را به هم رسانده و صف‌آرایی نظامی خود را کامل کرده‌اند.
به‌طور کلی دو جریان در این ایام در حال شکل گرفتن است، جریان یاوران حضرت مهدی (ع) (یمانی از یمن و سید خراسانی از ایران) و جریان سفیانی که بر رقبای خویش "اصهب" و "ابقع" فایق آمده و پس از این پیروزی با رومیان و یهودیان (غرب) هم‌پیمان گشته است.
ابو حمزه ثمالی از قول امام باقر (ع) نقل کرده که فرمودند: وقتی شنیدید که مردم شام دچار اختلاف شده‌اند، از آنجا فرار کنید که فتنه و کشتار به جانش افتاده است. گفتم به کجا فرار کنیم؟ فرمودند: مکه بهترین جایی است که مردم بدانجا بگریزند[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: سید بن طاووس، الاقبال، ص ۷۲۳.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص ۳۸۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۷۱.
- ↑ ر. ک: صحیح ابن حبان، ج ۱۲، ص ۴۸۱؛ طبرانی، معجم الاوسط، ج ۷، ص ۳۶؛ متقی هندی، کنز العمال، ج ۳، ص ۴۶۴، ح ۷۴۵۰، ۷۴۵۱
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۷۱.
- ↑ عیون اخبارالرضا (ع)، ج۲، ص۷۶-۷۷.
- ↑ محمدی، حسین، رضانامه، ص۴۴۰.
- ↑ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، باب ۳۱، ص۷۶ و ۷۷؛ الاعلاق النفیسة، ص۲۰۶ و ۲۰۷.
- ↑ محمدی، حسین، رضانامه ص ۲۸.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۲۷۱.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۳۸۱.