شعبان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۵۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ مهٔ ۲۰۲۴
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار')
 
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت/بالا}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = ماه‌های قمری | عنوان مدخل  = شعبان | مداخل مرتبط = [[شعبان در معارف مهدویت]] | پرسش مرتبط  = }}
{{مهدویت}}


==مقدمه==
ماه هشتم از [[ماه‌های قمری]] '''شعبان''' نام دارد که وقایع مختلفی در آن روی داده مانند [[ولادت امام حسین]] {{ع}}، [[حضرت ابوالفضل]] {{ع}}، [[امام سجاد]] {{ع}} و [[ولادت امام مهدی]] {{ع}}. [[اعمال]] خاصی برای این ماه نیز بیان شده است. براساس [[روایات]] در موضوعات [[آخرالزمان]] شعبان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و جنگ‌های در آن روی خواهد داد.
*شعبان نام ماه هشتم از ماه‏‌های قمری است که پس از [[ماه رجب]] و پیش از [[ماه رمضان]] قرار دارد. به این [[دلیل]] که دارای [[عظمت]] فراوانی است، از آن به "[[شعبان المعظم]]" یاد شده و در [[روایات]] فراوانی از [[معصومان]]{{عم}} از آن به بزرگی نام برده شده است<ref>ر. ک: سید بن طاووس، الاقبال، ص ۷۲۳.</ref>.
*مناسبت‏‌های فرخنده‏‌ای در این ماه وجود دارد که بر [[عظمت]] آن افزوده است؛ مانند ولادت با [[سعادت]] حضرت [[حسین بن علی]]{{ع}} در روز سوم این ماه، ولادت [[حضرت ابو الفضل عباس]]{{ع}} در روز چهارم آن.
*روز پنجم این ماه نیز پیشوای چهارم [[شیعیان]] پای به [[جهان]] گذاشته و طبق نقلی [[علی اکبر]] [[فرزند]] [[امام حسین]]{{ع}} در روز یازدهم این ماه دیده به [[جهان]] گشوده است.
*آنچه جلوه این ماه بزرگ را دو چندان کرده است ولادت آخرین [[خورشید]] [[آسمان]] [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} است.
*بسیاری از [[دانشمندان]] [[اهل سنت]] و همه [[عالمان]] [[امامیه]]، [[شب نیمه شعبان]] را وقت ولادت [[منجی موعود]] در [[آخر الزمان]] ثبت کرده‌‏اند. ایشان بر این باورند در سحرگاه نیمه ماه شعبان، آخرین [[خورشید]] [[آسمان]] [[ولایت]] طلوع کرده و [[عظمت]] و جلالت خاصی به این ماه بخشیده است.
*شب نیمه ماه شعبان "لیلة البرات" نیز نامیده شده است؛ چرا که در آن شب برات [[آزادی]] از [[آتش]] به اهل [[طاعت]] و [[بندگی]] عطا می‏‌شود<ref>ر. ک: صحیح ابن حبان، ج ۱۲، ص ۴۸۱؛ طبرانی، معجم الاوسط، ج ۷، ص ۳۶؛ متقی هندی، کنز العمال، ج ۳، ص ۴۶۴، ح ۷۴۵۰، ۷۴۵۱</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۷۱.</ref>.
==شعبان در موعودنامه==
*ماه هشتم از ماه‌های [[عرب]] است. در [[جاهلیت]] آن را عاذل می‌گفتند. ولادت [[حضرت مهدی]] {{ع}} در آن واقع شده است. در این ماه روحیه [[آمادگی]] آمیخته به [[ترس]] و هراسی در [[جهان اسلام]] نمایان می‌شود که ناشی از بروز آن دسته از جریانات [[سیاسی]] است که در یک عرصه با هم به تاخت‌وتاز مشغولند که از [[ماه رجب]] به مرور رودرروی هم قرار گرفته‌اند. به‌طور کلی دو جریان در این ایام در حال شکل گرفتن است. جریان [[یاوران]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} ([[یمانی]] از [[یمن]] و [[سید خراسانی]] از [[ایران]]) و جریان [[سفیانی]] که بر رقبای خویش "[[اصهب]]" و "[[ابقع]]" فایق آمده و پس از این [[پیروزی]] با [[رومیان]] و [[یهودیان]] (غرب) هم‌پیمان گشته است.
*در ماه شعبان جریانات از هم جدا شده و [[مردم]] هم از کنار یکدیگر پراکنده می‌شوند و به همین علت است که در [[احادیث]] [[نشانه‌ها]] و حوادث [[دوران ظهور]]، خاورمیانه همانند میدان [[مبارزه]] و جنگ‌های متعدد و با کشته‌های بسیار ترسیم شده است. ساکنان این منطقه هم که [[مسلمانان]] هستند در شرایط‍‌ گرفتاری و [[سختی]] و ناراحتی به سر می‌برند که نتیجه عدم ثبات [[سیاسی]] کشورهای منطقه است و به زودی هم [[آتش]] [[جنگ]] جهانی بزرگی برافروخته خواهد شد.
*[[ابو بصیر]] [[نقل]] می‌کند که از [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[ماه رجب]] پرسیدم. حضرت فرمودند: "پیش از [[اسلام]] ([[دوران جاهلیت]]) آن را -یعنی [[ماه رجب]] را- بزرگ می‌شمردند و در آن [[جنگ]] نمی‌کردند (نام آن را ماه خالی از ندای [[جنگ]] نهاده بودند). [[ابو بصیر]] می‌گوید: پرسیدم شعبان‌؟ فرمود: امور در آن از هم جدا می‌شود؛ گفتم: (ماه) [[رمضان]] چطور؟ فرمود: ماه [[خداوند]] تبارک و تعالی است که در آن به نام [[صاحب]] شما، [[حضرت مهدی]] {{ع}}، و پدرش ندا در دهند. ... پرسیدم: [[جمادی]] (الاول و الثانی)؟ فرمود: از ابتدا تا انتهایش [[فتح]] و [[پیروزی]] است<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۲.</ref>.
*[[ابو حمزه ثمالی]] از قول [[امام باقر]] {{ع}} [[نقل]] کرده که فرمودند: وقتی شنیدید که [[مردم]] [[شام]] دچار [[اختلاف]] شده‌اند، از آن‌جا فرار کنید که [[فتنه]] و [[کشتار]] به جانش افتاده است. گفتم به کجا فرار کنیم‌؟ فرمودند: [[مکه]] [[بهترین]] جایی است که [[مردم]] بدانجا بگریزند<ref>بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۲۷۱.</ref>.
*در روایتی که در روضه الکافی آمده و این رویدادها را توصیف کرده و [[مردم]] را متوجه وظایفشان در آن زمان و شرایط‍‌ می‌کند آمده است: وقتی [[ماه رجب]] شد با نام [[خداوند متعال]] روی کنید و اگر [[دوست]] داشتید که تا شعبان به تأخیر بیندازید، ضرر نمی‌بینید و اگر [[دوست]] داشتید که در میان [[اقوام]] و خویشانتان پناه بگیرید ([[روزه]] بگیرید) شاید برای شما بهتر (محکم‌تر) باشد. [[سفیانی]] هم به‌عنوان یک نشانه برای شما کافی است<ref>همان، ص ۳۰۲.</ref>.
*در این [[حدیث]] اجازه داده شده است که شتاب کردن در مسافرت تا پایان [[ماه رمضان]] به تأخیر انداخته شود<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۳۱.</ref>.


==شعبان در فرهنگنامه آخرالزمان==
== مقدمه ==
*شعبان [[ماه]] هشتم از ماه‌های سال قمری است. در این [[ماه]] در سال ۲۵۵ حضرت‌ [[مهدی]]{{ع}} در [[سامرا]] [[جهان]] [[ناسوت]] را به قدوم [[مبارک]] آثار خود متبرک نمود<ref>ر.ک: ولادت حضرت مهدی{{ع}}.</ref>. در پی وقوع حوادثی عجیب در ماه‌های پایانی آخرین سال [[غیبت]]، در [[ماه]] شعبان نیز‌ حوادثی رخ خواهد داد. سه گروه به سرکردگی [[خراسانی]] و [[یمانی]] و [[سفیانی]] در یک روز‌ [[قیام]] کرده و [[لشکر]] به سوی هم روانه می‌‌کنند یکی از [[شرق]] خاورمیانه، یکی از جنوب و‌ یکی از [[غرب]]. این [[قیام‌ها]] در [[ماه]] قبل یعنی [[ماه رجب]] رخ داده است. آنان در [[ماه]] رجب‌ لشکرها را به هم رسانده و [[صف‌آرایی]] [[نظامی]] خود را کامل کرده‌اند. در [[حدیثی]] [[امام صادق]]{{ع}} به [[ابوبصیر]] می‌‌فرماید: در این [[ماه]] امور از هم جدا خواهد‌ شد (یعنی جناح‌بندی‌ها و ائتلاف‌ها مشخص می‌‌شود و معلوم می‌‌شود که هر شخصی در‌ کدام [[جبهه]] قرار دارد، در دسته [[سفیانی]] [[دشمنان]] [[حضرت]] گرد می‌‌آیند و [[خراسانی]] و‌ [[یمانی]] نیز گروه [[دوستان]] [[حضرت]] را تشکیل می‌‌دهند)<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۲ ـ ۲۷۱.</ref>. در [[روایت]] دیگر نیز [[حضرت]] فرمود: در [[ماه رجب]] (آخرین سال [[غیبت]]، که [[فتنه]] [[سفیانی‌]] و [[قیام خراسانی]] و [[یمانی]] واقع شده) با [[نام خدا]] حرکت خود را (به سوی حضرت‌ [[مهدی]]{{ع}}) آغاز کنید، البته اگر [[دوست]] داشتید که تا شعبان [[صبر]] نموده و پس از آن‌ حرکت خود را شروع کنید، ضرری متوجه شما نخواهد بود، به میان [[قبیله]] و [[اقوام]] خود‌ بروید و مشغول [[روزه]] گرفتن شوید که این [[کار]] بهتر خواهد بود. نشانه آشکار این‌ حوادث، [[خروج سفیانی]] است.
شعبان ماه هشتم از ماه‏‌های قمری است که پس از [[ماه رجب]] و پیش از [[ماه رمضان]] قرار دارد و به این [[دلیل]] که دارای عظمت فراوانی است، از آن به "[[شعبان المعظم]]" یاد شده است<ref>ر.ک: سید بن طاووس، الاقبال، ص ۷۲۳.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۳۱؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۳۸۱؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۷۱.</ref>
*در [[حدیث]] دیگری فرمود: در آن روزگار در [[شام]] سکونت نکنید بلکه به [[مکه]] پناه‌ ببرید که [[بهترین]] مکان‌هاست<ref>همان.</ref>. البته کوچ کردن به سوی [[مکه]] نباید به بعد از [[ماه رمضان]] بیفتد زیرا در روایاتی وارد‌ شده است که در [[ماه]] [[شوال]] دیگر از مسافرت کردن جلوگیری خواهد شد و راه‌های‌ مسافرت بسته می‌‌شود<ref>ر.ک: شوال.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۳۸۱.</ref>.
==پرسش مستقیم==
* [[چه ارتباطی میان ماه شعبان و قیام امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)]]
== پرسش‌های وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}


==منابع==
مناسبت‏‌های فرخنده‏‌ای در این ماه وجود دارد که بر عظمت آن افزوده است؛ مانند ولادت با [[سعادت]] حضرت [[حسین بن علی]] {{ع}} در روز سوم این ماه، ولادت حضرت [[اباالفضل العباس]] {{ع}} در روز چهارم آن. روز پنجم این ماه نیز پیشوای چهارم [[شیعیان]] پای به [[جهان]] گذاشته و طبق نقلی [[علی اکبر]] [[فرزند]] [[امام حسین]] {{ع}} در روز یازدهم این ماه دیده به [[جهان]] گشوده است. آنچه جلوه این ماه بزرگ را دو چندان کرده است ولادت آخرین [[خورشید]] [[آسمان]] [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است. بسیاری از دانشمندان [[اهل سنت]] و همه [[عالمان]] [[امامیه]]، [[شب نیمه شعبان]] را وقت ولادت منجی موعود در [[آخر الزمان]] ثبت کرده‌‏اند. ایشان بر این باورند در سحرگاه نیمه ماه شعبان، آخرین [[خورشید]] [[آسمان]] [[ولایت]] طلوع کرده و عظمت و جلالت خاصی به این ماه بخشیده است.
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
* [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].


==پانویس==
شب نیمه ماه شعبان "لیلة البرات" نیز نامیده شده است؛ چرا که در آن شب برات [[آزادی]] از [[آتش]] به اهل [[طاعت]] و [[بندگی]] عطا می‏‌شود<ref>ر. ک: صحیح ابن حبان، ج ۱۲، ص ۴۸۱؛ طبرانی، معجم الاوسط، ج ۷، ص ۳۶؛ متقی هندی، کنز العمال، ج ۳، ص ۴۶۴، ح ۷۴۵۰، ۷۴۵۱</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۷۱.</ref>
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}


{{امام مهدی}}
برای این ماه اعمال خاصی بیان شده است که در کتاب‌های دعا آمده است. [[اباصلت هروی]] می‌گوید: «در [[روز جمعه]] آخر ماه «شعبان» بود که [[امام رضا]] {{ع}} به من فرمودند: ای [[اباصلت]]! [[ماه شعبان]] گذشت و این [[جمعه]] آخر آن است، پس آنچه از [[اعمال]] خیر این ماه که در انجام آن کوتاهی کردی در این چند [[روز]] باقی مانده [[تدارک]] کن. بر تو باد به آنچه که بر حال تو مفید است و ترک آنچه برای تو فایده‌ای ندارد، و [[دعا]] و [[استغفار]] و [[تلاوت قرآن]] را افزون کن و از [[گناهان]] و نافرمانی‌ها بازگرد و [[توبه]] نما تا این ماه [[خدا]]، به تو رو کرده باشد. اگر امانتی از کسی داری آن را بر گردنت باقی نگذاری و [[کینه]] هیچ مؤمنی را بر [[دل]] نگیری. از [[خداوند]] [[پروا]] داشته باش و در تمام [[کارها]] به او [[توکل]] نما. در باقی مانده این ماه، این ذکر را زیاد بگو: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِي مَا مَضَى مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ}} (خداوندا! اگر تاکنون در این ماه که به سر نرسیده است ما را نبخشیدی، پس از تو می‌خواهم که در باقیمانده این ماه، مرا ببخشی و بیامرزی.) بدان که [[خداوند تبارک و تعالی]]، [[مردم]] زیادی را در این ماه از [[آتش جهنم]] [[آزاد]] می‌کند و این، به جهت [[احترام]] به [[ماه مبارک رمضان]] است»<ref>عیون اخبارالرضا {{ع}}، ج۲، ص۷۶-۷۷.</ref>.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]]، ص۴۴۰.</ref>


[[رده:مدخل]]
== آخرین جمعه ماه شعبان ==
[[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]]
[[اباصلت]] می‌گوید: «آخرین [[جمعه]] [[ماه شعبان]]، به محضر [[ابا الحسن علی بن موسی الرضا]] {{ع}} مشرف شدم، حضرت به من فرمودند: ای اباصلت! بیشترین روزهای ماه شعبان را پشت سر گذاشتی و این آخرین جمعه ماه است. در این روزهایی که از شعبان باقی است، کوتاهی‌هایت را [[تدارک]] کن، و بیشتر به [[دعا]] و [[استغفار]] و [[تلاوت قرآن]] مشغول باش. از گناهانت [[توبه]] کن و برای ورود به [[ماه مبارک رمضان]] آماده باش تا بتوانی آن را با [[اخلاص]] [[درک]] کنی. امانتی برگردنت نباشد، مگر این که ادا کنی. کینه‌ای از مؤمنی در دلت باقی نگذار، [[گناهان]] را از خود دور کن. [[تقوای الهی]] را پیشه کن و در کارهای پنهان و آشکارت به [[خدا]] [[توکل]] کن. کسی که به خدا توکل کند، خدا او را کافی است»<ref>عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، باب ۳۱، ص۷۶ و ۷۷؛ الاعلاق النفیسة، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref>.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۲۸.</ref>
[[رده:امام مهدی]]
 
[[رده:شعبان]]
== ماه شعبان و مهدویت ==
[[رده:مدخل موعودنامه]]
در پی وقوع حوادثی عجیب در ماه‌های پایانی آخرین سال [[غیبت]]، در ماه شعبان نیز‌ حوادثی رخ خواهد داد. سه گروه به سرکردگی [[خراسانی]] و [[یمانی]] و [[سفیانی]] در یک روز‌ [[قیام]] کرده و [[لشکر]] به سوی هم روانه می‌‌کنند یکی از شرق خاورمیانه، یکی از جنوب و‌ یکی از [[غرب]]. این [[قیام‌ها]] در ماه قبل یعنی [[ماه رجب]] رخ داده است. آنان در ماه رجب‌ لشکرها را به هم رسانده و صف‌آرایی نظامی خود را کامل کرده‌اند.
 
به‌طور کلی دو جریان در این ایام در حال شکل گرفتن است، جریان [[یاوران]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} ([[یمانی]] از [[یمن]] و [[سید خراسانی]] از [[ایران]]) و جریان [[سفیانی]] که بر رقبای خویش "[[اصهب]]" و "[[ابقع]]" فایق آمده و پس از این [[پیروزی]] با [[رومیان]] و [[یهودیان]] (غرب) هم‌پیمان گشته است.
 
[[ابو حمزه ثمالی]] از قول [[امام باقر]] {{ع}} [[نقل]] کرده که فرمودند: وقتی شنیدید که [[مردم]] [[شام]] دچار [[اختلاف]] شده‌اند، از آنجا فرار کنید که [[فتنه]] و [[کشتار]] به جانش افتاده است. گفتم به کجا فرار کنیم‌؟ فرمودند: [[مکه]] [[بهترین]] جایی است که [[مردم]] بدانجا بگریزند<ref>بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۲۷۱.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۳۱؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۳۸۱.</ref>
 
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']]
# [[پرونده:13681348.jpg|22px]] [[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|'''رضانامه''']]
{{پایان منابع}}
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
[[رده:ماه‌های قمری]]
۱۱۸٬۳۵۶

ویرایش