ابوالسرایا: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۷۳۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۶ مهٔ ۲۰۲۴
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85...» ایجاد کرد)
 
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابوالسرایا در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابوالسرایا در تراجم و رجال]] - [[ابوالسرایا در تاریخ اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[سری بن منصور شیبانی]]، معروف به «[[ابو السرایا]]» و از [[سرداران سپاه]] [[مأمون]] و از [[یاران]] [[لشکر]] [[هرثمة بن اعین]] محسوب می‌شد. وی در [[کوفه]] ساکن بود.
[[سری بن منصور شیبانی]]، معروف به «[[ابو السرایا]]» و از [[سرداران سپاه]] [[مأمون]] و از [[یاران]] [[لشکر]] [[هرثمة بن اعین]] محسوب می‌شد. وی در [[کوفه]] ساکن بود.
[[ابو العتاهیه]]<ref>نام این شاعر [[اسماعیل]] بن [[قاسم]]، و کنیه‌اش [[ابواسحاق]] است [[مهدی عباسی]]، او را ابو العتاهیه [[لقب]] داد و گفت تو را یاوه‌سرا و [[مجنون]] می‌خوانم. معروف این است که ابو العتاهیه به [[مردم]] [[کم‌عقل]] و [[گمراه]] و احمق می‌گویند.
[[ابو العتاهیه]]<ref>نام این شاعر [[اسماعیل]] بن [[قاسم]]، و کنیه‌اش [[ابواسحاق]] است [[مهدی عباسی]]، او را ابو العتاهیه [[لقب]] داد و گفت تو را یاوه‌سرا و [[مجنون]] می‌خوانم. معروف این است که ابو العتاهیه به [[مردم]] [[کم‌عقل]] و [[گمراه]] و احمق می‌گویند.
ابو العتاهیه زمانی که رنگ [[مرگ]] را به خود دید، از اطرافیانش خواست تا [[مخارق]] را بیاورند تا این دو [[بیت]] را بالای سرش با آهنگ و نوازدگی، بخواند.
ابو العتاهیه زمانی که رنگ [[مرگ]] را به خود دید، از اطرافیانش خواست تا [[مخارق]] را بیاورند تا این دو [[بیت]] را بالای سرش با آهنگ و نوازدگی، بخواند.
{{عربی| إِذا مَا انقضتْ عنّي من الدَّهْر مدّتي / فإنّ عزاء الباكيات قليلُ *** سيُعرَض عَن ذكري وتُنْسى مودّتي / وَيحدث بعدِي للخليل خليلُ }}
{{عربی| إِذا مَا انقضتْ عنّي من الدَّهْر مدّتي / فإنّ عزاء الباكيات قليلُ *** سيُعرَض عَن ذكري وتُنْسى مودّتي / وَيحدث بعدِي للخليل خليلُ }}
(اندک مدتی که از مرگم گذشت، گریه‌ها و سوگواری‌ها کم خواهد شد و به زودی یادم از خاطره‌ها زدوده خواهد شد، دوستی‌هایم فراموش خواهد شد و برای دوستانم دوستانی جدید پیدا خواهد گشت) (به نقل از: شارحان مرگ، ص۶۱).</ref>
(اندک مدتی که از مرگم گذشت، گریه‌ها و سوگواری‌ها کم خواهد شد و به زودی یادم از خاطره‌ها زدوده خواهد شد، دوستی‌هایم فراموش خواهد شد و برای دوستانم دوستانی جدید پیدا خواهد گشت) (به نقل از: شارحان مرگ، ص۶۱).</ref> [[محمد بن یحیی بن ابی عباد]]، از عموی خود نقل می‌کند: «از [[امام رضا]] {{ع}} چند بیت شعری شنیدم که این سروده‌ها بسیار کم بود.
 
[[محمد بن یحیی بن ابی عباد]]، از عموی خود نقل می‌کند: «از [[امام رضا]]{{ع}} چند بیت شعری شنیدم که این سروده‌ها بسیار کم بود.
آن [[حضرت]] فرمودند:
آن [[حضرت]] فرمودند:
{{عربی| كُلُّنَا نَأْمُلُ مَدّاً فِي الْأَجَلِ / وَ الْمَنَايَا هُنَّ آفَاتُ الْأَمَلِ *** لَا تَغُرَّنْكَ أَبَاطِيلُ الْمُنَى / وَ الْزَمِ الْقَصْدَ وَ دَعْ عَنْكَ الْعِلَلَ *** إِنَّمَا الدُّنْيَا كَظِلٍّ زَائِلٍ / حَلَّ فِيهِ رَاكِبٌ ثُمَّ رَحَلَ}}
{{عربی| كُلُّنَا نَأْمُلُ مَدّاً فِي الْأَجَلِ / وَ الْمَنَايَا هُنَّ آفَاتُ الْأَمَلِ *** لَا تَغُرَّنْكَ أَبَاطِيلُ الْمُنَى / وَ الْزَمِ الْقَصْدَ وَ دَعْ عَنْكَ الْعِلَلَ *** إِنَّمَا الدُّنْيَا كَظِلٍّ زَائِلٍ / حَلَّ فِيهِ رَاكِبٌ ثُمَّ رَحَلَ}}
(همه ما مردم آرزوی [[طول عمر]] را داریم، در حالی‌که مرگ آفت‌های [[آرزوها]] می‌باشد. پس آرزوهای [[باطل]] تو را [[فریب]] ندهند، و مواظب پیمودن راه باش و بهانه‌جویی‌ها را کنار بگذار؛ بدانکه [[دنیا]] همانند سایه از‌بین‌رفتنی است، همانند سواری است که برای لحظاتی توقف کند و سپس آنجا را ترک گوید.)
(همه ما مردم آرزوی [[طول عمر]] را داریم، در حالی‌که مرگ آفت‌های [[آرزوها]] می‌باشد. پس آرزوهای [[باطل]] تو را [[فریب]] ندهند، و مواظب پیمودن راه باش و بهانه‌جویی‌ها را کنار بگذار؛ بدانکه [[دنیا]] همانند سایه از‌بین‌رفتنی است، همانند سواری است که برای لحظاتی توقف کند و سپس آنجا را ترک گوید.)
گوید: عرض کردم، [[خداوند]] شما را [[عزیز]] بدارد، این اشعار از کیست؟ [[امام]]{{ع}} فرمودند: سروده یکی از شما عراقیان است. عرض کردم: این اشعار را از زبان ابو العتاهیه شنیدم.
گوید: عرض کردم، [[خداوند]] شما را [[عزیز]] بدارد، این اشعار از کیست؟ [[امام]] {{ع}} فرمودند: سروده یکی از شما عراقیان است. عرض کردم: این اشعار را از زبان ابو العتاهیه شنیدم.
 
حضرت فرمود: «نامش را بگو و این [[لقب]] را بر زبان جاری نکن. [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ}}<ref>«و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید!» سوره حجرات، آیه ۱۱.</ref>، شاید این مرد از این لقب خوشش نیاید»<ref>منتهی الآمال، ج۲، ص۲۸۰؛ بحارالانوار، ج۴۱، ص۱۰۷؛ عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۴۱۴.</ref><ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۴۸.</ref>


حضرت فرمود: «نامش را بگو و این [[لقب]] را بر زبان جاری نکن. [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ}}<ref>«و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید!» سوره حجرات، آیه ۱۱.</ref>، شاید این مرد از این لقب خوشش نیاید»<ref>منتهی الآمال، ج۲، ص۲۸۰؛ بحارالانوار، ج۴۱، ص۱۰۷؛ عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۴۱۴.</ref>.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۴۸.</ref>
==قیام ابوالسرایا==
{{اصلی|قیام ابوالسرایا}}


== جستارهای وابسته ==
== همراهی با قیام محمد بن ابراهیم ==
{{اصلی|قیام محمد بن ابراهیم}}
گروهی از [[اعراب]] و [[علویان]] که از [[تمایلات]] [[ایرانی]] [[مأمون]] و [[کارگزاران]] ایرانی‌اش ناراضی بودند، به [[محمد بن ابراهیم علوی]]، معروف به [[ابن طباطبا]]<ref>محمد بن ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم بن حسن بن حسن بن علی {{ع}}.</ref> پیوستند. وی [[دعوت]] را با [[شعار]] {{عربی|الرِّضَا مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ {{صل}}}} و عمل به [[کتاب و سنت]] در [[کوفه]] آغاز کرد و [[رهبری]] نظامی [[شورشیان]] را به [[سری بن منصور شیبانی]]، مشهور به ابوالسرایا<ref>تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۴۴۵.</ref> که سابقاً از طرفداران مأمون بود، سپرد<ref>الکامل، ج۶، ص۳۰۲.</ref>. ابوالسرایا به [[سال ۱۹۹ ق]]. در کوفه خروج کرد و بر [[یمن]] و [[بصره]] نیز دست یافت<ref>زین الاخبار، ص۱۷۱.</ref> و [[مشکلات]] بسیار برای [[حسن بن سهل]] فراهم آورد. حسن در آغاز، [[هرثمة بن اعین]] را به [[جنگ]] او گسیل کرد، اما هرثمة پس از جنگ‌های متعدد به‌ناچار عقب نشست. آنگاه زُهیر بن مسیب و عبدوس بن [[محمد بن ابی خالد]]، یکی پس از دیگری، به جنگ ابوالسرایا شتافتند، اما هر دو [[شکست]] خوردند و کار ابوالسرایا هر چه بیشتر بالا گرفت. از این‌رو، حسن بن سهل دیگر بار هرثمة بن اعین را با سپاهی بزرگ و تجهیزات بسیار به دفع وی فرستاد. هرثمة این بار کوفه را محاصره کرد و نبردی سخت درانداخت؛ در نتیجه، [[یاران]] ابوالسرایا پراکنده شدند و کوفه [[تصرف]] شد و ابوالسرایا به واسط و [[اهواز]] گریخت. در آنجا، یک بار دیگر از [[حسن بن علی بادغیسی]] شکست خورد و به‌سختی [[بیمار]] و به دست حسن بن سهل گرفتار شد و به دستور وی به [[قتل]] رسید و دو پاره پیکر او را بر دو پل [[بغداد]] آویختند<ref>تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۴۴۷.</ref><ref>[[سید احمد رضا خضری|خضری، سید احمد رضا]]، [[تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه (کتاب)|تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه]] ص ۶۸.</ref>.


==منابع==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:13681348.jpg|22px]]، [[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|'''رضانامه''']]
# [[پرونده:13681348.jpg|22px]] [[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|'''رضانامه''']]
# [[پرونده:IM009737.jpg|22px]] [[سید احمد رضا خضری|خضری، سید احمد رضا]]، [[تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه (کتاب)|'''تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:ابوالسرایا]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
۱۱۸٬۱۴۰

ویرایش