←پانویس
جز (جایگزینی متن - 'عباس، عموی پیامبر' به 'عباس (عموی پیامبر)') |
(←پانویس) |
||
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = آیه سقایة الحاج | | موضوع مرتبط = آیه سقایة الحاج | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[آیه شریفه]] خبر از حادثهای میدهد که در [[عصر نبوی]] رخ داده است و صرفاً بیان یک [[قانون]] کلی نیست، بلکه حقیقتاً چنین مقایسهای انجام شده است. | [[آیه شریفه]] خبر از حادثهای میدهد که در [[عصر نبوی]] رخ داده است و صرفاً بیان یک [[قانون]] کلی نیست، بلکه حقیقتاً چنین مقایسهای انجام شده است. | ||
بنابراین آیه شریفه دارای مورد نزولی خاص است. البته در کتب [[تفسیری]] برای این [[آیه]] [[شأن]] نزولهای متعددی ذکر شده است. | بنابراین آیه شریفه دارای مورد نزولی خاص است. البته در کتب [[تفسیری]] برای این [[آیه]] [[شأن]] نزولهای متعددی ذکر شده است. | ||
خط ۱۵: | خط ۱۴: | ||
شیبه نیز در پاسخ گفت: [[خداوند]] [[افتخار]] {{متن قرآن|عِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ}} و نگهداری آن را نصیب من کرده است و افتخاری بالاتر از کلیدداری [[کعبه]] وجود ندارد؛ بنابراین افتخاری که [[نصب]] من شده بالاتر از افتخار توست. | شیبه نیز در پاسخ گفت: [[خداوند]] [[افتخار]] {{متن قرآن|عِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ}} و نگهداری آن را نصیب من کرده است و افتخاری بالاتر از کلیدداری [[کعبه]] وجود ندارد؛ بنابراین افتخاری که [[نصب]] من شده بالاتر از افتخار توست. | ||
علی{{ع}} که از کنار آنها عبور میکرد سخان آنان را شنید. نزد ایشان رفت و فرمود: خداوند افتخاری به من [[عنایت]] کرده که از همه افتخارات بالاتر بوده و نصیب هیچ کس نشده است. گفتند: آن چیست؟ فرمود: من قبل از شما [[ایمان]] آوردم و برای رضای خداوند قبل از همه [[هجرت]] نمودم و در [[راه خدا]] با [[مال]] و جانم [[جهاد]] نمودم و شما و امثال شما به [[برکت]] جهاد من و امثال من [[مسلمان]] شدید و [[اسلام]] را پذیرفتید. | علی {{ع}} که از کنار آنها عبور میکرد سخان آنان را شنید. نزد ایشان رفت و فرمود: خداوند افتخاری به من [[عنایت]] کرده که از همه افتخارات بالاتر بوده و نصیب هیچ کس نشده است. گفتند: آن چیست؟ فرمود: من قبل از شما [[ایمان]] آوردم و برای رضای خداوند قبل از همه [[هجرت]] نمودم و در [[راه خدا]] با [[مال]] و جانم [[جهاد]] نمودم و شما و امثال شما به [[برکت]] جهاد من و امثال من [[مسلمان]] شدید و [[اسلام]] را پذیرفتید. | ||
[[عباس (عموی پیامبر)]]{{صل}}، با شنیدن این سخن [[خشمگین]] و ناراحت شد و به [[خدمت پیامبر اکرم]]{{صل}} رسید و ماجرا را برای آن [[حضرت]] بیان نمود و از علی{{ع}} [[شکایت]] کرد که وی [[مقام]] و موقعیت مرا زیر سؤال برده است. [[پیامبر]]{{صل}} شخصی را به دنبال علی{{ع}} فرستاد. وقتی علی{{ع}} به [[خدمت]] [[رسول خدا]]{{صل}} رسید، حضرت از او توضیح خواست و فرمود: چه گفتهای که عمویت عباس را عصبانی کردهای؟ علی{{ع}} عرض کرد: سخن حقی گفتهام، میخواهد [[راضی]] باشد یا [[غضبناک]] شود. | [[عباس (عموی پیامبر)]]{{صل}}، با شنیدن این سخن [[خشمگین]] و ناراحت شد و به [[خدمت پیامبر اکرم]] {{صل}} رسید و ماجرا را برای آن [[حضرت]] بیان نمود و از علی {{ع}} [[شکایت]] کرد که وی [[مقام]] و موقعیت مرا زیر سؤال برده است. [[پیامبر]] {{صل}} شخصی را به دنبال علی {{ع}} فرستاد. وقتی علی {{ع}} به [[خدمت]] [[رسول خدا]] {{صل}} رسید، حضرت از او توضیح خواست و فرمود: چه گفتهای که عمویت عباس را عصبانی کردهای؟ علی {{ع}} عرض کرد: سخن حقی گفتهام، میخواهد [[راضی]] باشد یا [[غضبناک]] شود. | ||
در این هنگام آیه {{متن قرآن|سِقَايَةَ الْحَاجِّ}} در مقام [[فضیلت علی]]{{ع}} نازل شد [و خداوند سخن علی{{ع}} را [[تأیید]] کرد]. عباس نیز چون این [[آیه]] را استماع کرد سه بار گفت: [[راضی]] شدم و فهمیدم [[علی بن ابیطالب]]{{ع}} را [[برتری]] و فضیلتی بسیار است<ref>ر.ک: شواهد التنزیل، ج۱، ص۳۲۹-۳۳۰.</ref>.<ref>[[محمد ساعدی|ساعدی، محمد]]، [[آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار (کتاب)|آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار]]، ص ۴۱۹.</ref> | در این هنگام آیه {{متن قرآن|سِقَايَةَ الْحَاجِّ}} در مقام [[فضیلت علی]] {{ع}} نازل شد [و خداوند سخن علی {{ع}} را [[تأیید]] کرد]. عباس نیز چون این [[آیه]] را استماع کرد سه بار گفت: [[راضی]] شدم و فهمیدم [[علی بن ابیطالب]] {{ع}} را [[برتری]] و فضیلتی بسیار است<ref>ر. ک: شواهد التنزیل، ج۱، ص۳۲۹-۳۳۰.</ref>.<ref>[[محمد ساعدی|ساعدی، محمد]]، [[آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار (کتاب)|آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار]]، ص ۴۱۹.</ref> | ||
==[[ادله]] و مدارک [[شأن نزول]]== | == [[ادله]] و مدارک [[شأن نزول]] == | ||
این شأن نزول با تفاوتهایی مختصر در اغلب [[منابع تفسیری]]، [[تاریخی]] و [[حدیثی]] [[فریقین]]، به خصوص در منابع معروف [[اهل سنت]]، آمده است و گروه زیادی از [[مفسران]] و [[محدثان]] این [[حدیث]] را، به صورت مفصل و یا کوتاه و مختصر، در کتب خود آوردهاند<ref>واحدی، اسباب النزول، ج۱، ص۲۰۱؛ سیوطی، اسباب النزول، ص۲۰۹؛ تفسیر الخازن (لباب التأویل فی معانی التنزیل)، ج۲، ص۳۴۳؛ تفسیر القرآن العظیم، ج۴، ص۱۰۷-۱۰۸؛ الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج۴، ص۱۳۴؛ تفسیر النسفی (مدارک التنزیل و حقائق التأویل) ج۱، ص۶۷۰؛ مناقب الامام علی بن ابیطالب، ص۲۶۶، حدیث ۳۶۸-۳۶۷؛ تاریخ مدینة الدمشق، ج۴۲، ص۳۵۷-۳۵۸؛ جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج۱۱، ص۳۸۰-۳۸۱؛ تفسیر البغوی (معالم التنزیل)، ج۴، ص۲۳؛ مناقب علی بن ابیطالب، ص۲۵۶؛ نور الابصار، ص۱۱۸؛ فتح القدیر، ج۲، ص۳۴۶؛ ینابیع المودة لذوی القربی، ج۱، ص۲۷۷؛ فرائد السمطین، ج۱، ص۲۰۳-۲۰۴؛ نظم درر السمطین، ص۸۸ و ۸۹؛ الکشف و البیان (تفسیر الثعلبی) ج۵، ص۲۰؛ کفایة الطالب، ص۲۳۸؛ الفصول المهمه فی معرفة احوال الائمه، ص۱۱۸؛ تفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ج۶، ص۱۲؛ الجامع لاحکام القرآن، ج۸، ص۸۸؛ المصنف فی الاحادیث و الآثار، ج۷، ص۵۰۴، حدیث ۶۱؛ النور المشتعل، ص۹۸-۱۰۱؛ کشف الغمة فی معرفة الائمه، ج۱، ص۳۱۸؛ ما نزل من القرآن فی اهل البیت{{عم}}ص ۵۹؛ برای اطلاع بیشتر از سایر منابع و نیز طرق حدیث ر.ک: احقاق الحق و ازهاق الباطل، ج۳، ص۱۲۲ و ص۱۹۴. ملحقات احقاق الحق، ج۲۰، ص۲۹-۳۲.</ref>.<ref>[[محمد ساعدی|ساعدی، محمد]]، [[آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار (کتاب)|آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار]]، ص ۴۲۰.</ref> | این شأن نزول با تفاوتهایی مختصر در اغلب [[منابع تفسیری]]، [[تاریخی]] و [[حدیثی]] [[فریقین]]، به خصوص در منابع معروف [[اهل سنت]]، آمده است و گروه زیادی از [[مفسران]] و [[محدثان]] این [[حدیث]] را، به صورت مفصل و یا کوتاه و مختصر، در کتب خود آوردهاند<ref>واحدی، اسباب النزول، ج۱، ص۲۰۱؛ سیوطی، اسباب النزول، ص۲۰۹؛ تفسیر الخازن (لباب التأویل فی معانی التنزیل)، ج۲، ص۳۴۳؛ تفسیر القرآن العظیم، ج۴، ص۱۰۷-۱۰۸؛ الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج۴، ص۱۳۴؛ تفسیر النسفی (مدارک التنزیل و حقائق التأویل) ج۱، ص۶۷۰؛ مناقب الامام علی بن ابیطالب، ص۲۶۶، حدیث ۳۶۸-۳۶۷؛ تاریخ مدینة الدمشق، ج۴۲، ص۳۵۷-۳۵۸؛ جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج۱۱، ص۳۸۰-۳۸۱؛ تفسیر البغوی (معالم التنزیل)، ج۴، ص۲۳؛ مناقب علی بن ابیطالب، ص۲۵۶؛ نور الابصار، ص۱۱۸؛ فتح القدیر، ج۲، ص۳۴۶؛ ینابیع المودة لذوی القربی، ج۱، ص۲۷۷؛ فرائد السمطین، ج۱، ص۲۰۳-۲۰۴؛ نظم درر السمطین، ص۸۸ و ۸۹؛ الکشف و البیان (تفسیر الثعلبی) ج۵، ص۲۰؛ کفایة الطالب، ص۲۳۸؛ الفصول المهمه فی معرفة احوال الائمه، ص۱۱۸؛ تفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ج۶، ص۱۲؛ الجامع لاحکام القرآن، ج۸، ص۸۸؛ المصنف فی الاحادیث و الآثار، ج۷، ص۵۰۴، حدیث ۶۱؛ النور المشتعل، ص۹۸-۱۰۱؛ کشف الغمة فی معرفة الائمه، ج۱، ص۳۱۸؛ ما نزل من القرآن فی اهل البیت {{عم}}ص ۵۹؛ برای اطلاع بیشتر از سایر منابع و نیز طرق حدیث ر. ک: احقاق الحق و ازهاق الباطل، ج۳، ص۱۲۲ و ص۱۹۴. ملحقات احقاق الحق، ج۲۰، ص۲۹-۳۲.</ref>.<ref>[[محمد ساعدی|ساعدی، محمد]]، [[آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار (کتاب)|آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار]]، ص ۴۲۰.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۳۲: | خط ۳۱: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:شأن نزول | [[رده:آیات دارای شأن نزول]] | ||