مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor
۲۴٬۴۶۴
ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==)) |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: واگردانی دستی |
||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = استهزاء | |||
| عنوان مدخل = استهزاء | |||
| مداخل مرتبط = [[استهزاء در قرآن]] - [[استهزاء در علوم قرآنی]] - [[استهزاء در فقه اسلامی]] - [[نفی استهزاء در معارف و سیره نبوی]] - [[استهزاء در جامعهشناسی اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[استهزا]] از ماده هزء یا هزو به معنای [[تمسخر]] و [[تحقیر]] است. واژه هزو و مشتقات آن ۳۴ بار در [[قرآن]] به کار رفته است. در بیشتر [[آیات]]، استهزا، فعل انسانهایی است که آیات [[خداوند]] یا [[پیامبران الهی]] را استهزا و مسخره میکردند. تنها در [[آیه]] {{متن قرآن|اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ}}<ref>«خداوند است که آنها را به ریشخند میگیرد و آنان را در سرکشیشان در حالی که سرگشتهاند فرو میگذارد» سوره بقره، آیه ۱۵.</ref> استهزا به خداوند نسبت داده شده که [[منافقان]] را استهزا کرده است. | [[استهزا]] از ماده هزء یا هزو به معنای [[تمسخر]] و [[تحقیر]] است. واژه هزو و مشتقات آن ۳۴ بار در [[قرآن]] به کار رفته است. در بیشتر [[آیات]]، استهزا، فعل انسانهایی است که آیات [[خداوند]] یا [[پیامبران الهی]] را استهزا و مسخره میکردند. تنها در [[آیه]] {{متن قرآن|اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ}}<ref>«خداوند است که آنها را به ریشخند میگیرد و آنان را در سرکشیشان در حالی که سرگشتهاند فرو میگذارد» سوره بقره، آیه ۱۵.</ref> استهزا به خداوند نسبت داده شده که [[منافقان]] را استهزا کرده است. | ||
[[قرآن کریم]]، علاوه بر [[استهزاء]]، [[افعال]] دیگری مثل [[مکر]] و [[خدعه]] و [[کید]] و... را نیز به خداوند نسبت داده است. [[مفسران]] [[اتفاق نظر]] دارند که معنای ظاهری این واژهها مورد نظر نیست زیرا انتساب افعال مذکور بنابر معنای ظاهر آنها [[شایسته]] [[خدای حکیم]] و حتی انسانهای [[درستکار]] هم نیست. از این رو گفته شده هر صفتی که اطلاق آن بر خداوند به نحو [[حقیقی]] روا نباشد، به لوازم آن صفت [[تفسیر]] میشود. [[فخر رازی]] همه [[اعراض]] [[نفسانی]] مثل [[رحمت]]، فَرَح، [[سرور]]، [[غضب]]، [[حیا]]، مکر و استهزا را دارای اوائل و غایاتی میداند، مثلاً درمورد صفت [[حیا]]، ابتدای آن انکساری است که در نفس حاصل میشود و [[غایت]] و غرض آن ترک فعل است. در مورد خداوند آنچه صادق است همان غایات و اغراض مترتب بر این اوصاف است. بر این اساس مفسران در [[تأویل]] یا تفسیر هر یک از این اوصاف به حسب مورد و مصداق، اموری را ذکر کردهاند. | [[قرآن کریم]]، علاوه بر [[استهزاء]]، [[افعال]] دیگری مثل [[مکر]] و [[خدعه]] و [[کید]] و... را نیز به خداوند نسبت داده است. [[مفسران]] [[اتفاق نظر]] دارند که معنای ظاهری این واژهها مورد نظر نیست زیرا انتساب افعال مذکور بنابر معنای ظاهر آنها [[شایسته]] [[خدای حکیم]] و حتی انسانهای [[درستکار]] هم نیست. از این رو گفته شده هر صفتی که اطلاق آن بر خداوند به نحو [[حقیقی]] روا نباشد، به لوازم آن صفت [[تفسیر]] میشود. [[فخر رازی]] همه [[اعراض]] [[نفسانی]] مثل [[رحمت]]، فَرَح، [[سرور]]، [[غضب]]، [[حیا]]، مکر و استهزا را دارای اوائل و غایاتی میداند، مثلاً درمورد صفت [[حیا]]، ابتدای آن انکساری است که در نفس حاصل میشود و [[غایت]] و غرض آن ترک فعل است. در مورد خداوند آنچه صادق است همان غایات و اغراض مترتب بر این اوصاف است. بر این اساس مفسران در [[تأویل]] یا تفسیر هر یک از این اوصاف به حسب مورد و مصداق، اموری را ذکر کردهاند. | ||
بر این اساس، استهزای [[الهی]] عبارت است از تحقیر [[شأن]] و [[مقام]]، سلب [[تأیید]] و [[توفیق]]، قطع رحمت و [[فضل]] و [[لطف]]، [[امهال]] و [[وانهادن]] اشخاص به خویش و غوطهور کردن در [[گمراهی]]، [[طغیان]] و [[تباهی]]؛ و این خود نهایت تحقیر است. خداوند درباره منافقان و انسانهای دو چهره چنین میکند. <ref>قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس | بر این اساس، استهزای [[الهی]] عبارت است از تحقیر [[شأن]] و [[مقام]]، سلب [[تأیید]] و [[توفیق]]، قطع رحمت و [[فضل]] و [[لطف]]، [[امهال]] و [[وانهادن]] اشخاص به خویش و غوطهور کردن در [[گمراهی]]، [[طغیان]] و [[تباهی]]؛ و این خود نهایت تحقیر است. خداوند درباره منافقان و انسانهای دو چهره چنین میکند. <ref>قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، جلد۷،صفحه ۱۵۴؛ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، جلد۱۱،صفحه (۲۵۵-۲۵۸)؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲،صفحه (۱۰۳-۱۰۵)؛ معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، جلد۳،صفحه (۲۸۴-۲۸۸)؛ سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۳،صفحه ۲۳</ref>.<ref>[[فرهنگنامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص ۲۰.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:استهزاء]] | [[رده:استهزاء]] | ||