تعصب در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

تعصب به معنای [[حمیّت]]، عصبیّت، سخت جانب‌داری کردن از چیزی و سخت‌گیری و از جمله [[صفات اخلاقی]] است که به دو صورت در افراد بروز می‌یابد. صورت نخست آن در امور خیر و ارزش‌هاست که تبدیل به [[فضیلت]] [[اخلاقی]] می‌شود، [[آدمی]] را از [[گناه]] باز می‌دارد و به‌سوی [[فضیلت‌ها]] سوق می‌دهد. [[امام علی]] {{ع}} در کلامی فرمود: "فرد با غیرت هرگز خود را به زنا آلوده نمی‌کند"<ref>نهج البلاغه، حکمت ۳۰۵: {{متن حدیث|"مَا زَنَى غَيُورٌ قَطُّ"}}</ref>. مسلما فرد با غیرت نسبت به [[حریم]] خصوصی و عِرض و ناموس خود، تعصب دارد و به همین [[دلیل]] نسبت به [[حریم]] دیگران نیز [[پاک]] است و غیرت نشان می‌دهد. صورت دوم مربوط به موضوع‌های دیگر است که از آن به‌عنوان رذیلت [[اخلاقی]] یاد می‌شود. تعصب در مفهوم رذیلت اگر در فردی پدید آید، او را به [[گمراهی]] می‌کشاند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 200.</ref>.

[[امام علی]] {{ع}} علت [[انحراف]] [[ابلیس]] را در [[سرپیچی]] از [[فرمان خداوند]] در تعصب ورزیدن او می‌داند و می‌فرماید که او به سبب نوع [[خلقت]] خود بر [[آدم]] {{ع}} تعصب ورزید و خود را [[برتر]] از او پنداشت<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴: {{متن حدیث|"اعْتَرَضَتْهُ الْحَمِيَّةُ فَافْتَخَرَ عَلَى آدَمَ بِخَلْقِهِ وَ تَعَصَّبَ عَلَيْهِ لِأَصْلِهِ"}}</ref>. در گفتاری دیگر، [[حضرت]] تعصب ورزیدن را مایه [[انحطاط]] و فروپاشی افراد می‌داند و به‌طور عام می‌فرماید: "من ندیدم کسی از جهانیان را که بر کاری تعصب ورزد، مگر در کاری که اشتباه‌کاری نادانان را در بردارد، یا دلیلی که به [[عقل]] بی‌خردان درست آید"<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴: {{متن حدیث|"وَ لَقَدْ نَظَرْتُ فَمَا وَجَدْتُ أَحَداً مِنَ الْعَالَمِينَ يَتَعَصَّبُ لِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْأَشْيَاءِ إِلَّا عَنْ عِلَّةٍ تَحْتَمِلُ تَمْوِيهَ الْجُهَلَاءِ أَوْ حُجَّةٍ تَلِيطُ بِعُقُولِ السُّفَهَاءِ غَيْرَكُم"}}</ref><ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 200.</ref>.

== منابع ==

== پانویس ==

[[رده:مفاهیم در نهج البلاغه]]