بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: واگردانی دستی |
|||
| (۱۱ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== ضرورت امامت == | == ضرورت امامت == | ||
=== ضرورت وجود امام در هر عصر === | === ضرورت وجود امام در هر عصر === | ||
اعتقاد به وجود امام واحد در هر عصری از موضوعاتی است که در سخنان رسیده از [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در کتب [[فریقین]] موجود است. وجود یک [[امام]] در هر عصری مورد تأکید [[امام رضا]] {{ع}} است. [[احادیث]] [[پیامبر]] {{صل}} در این باب [[مسلمانان]] را به [[تبعیت]] بی‌چون و چرا از یک [[امام]] [[دعوت]] می‌نماید<ref>صحیح مسلم، ج۳، ص۱۴۵۲-۱۴۵۳، ۱۴۸۰.</ref>. | اعتقاد به وجود امام واحد در هر عصری از موضوعاتی است که در سخنان رسیده از [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در کتب [[فریقین]] موجود است. وجود یک [[امام]] در هر عصری مورد تأکید [[امام رضا]] {{ع}} است. [[احادیث]] [[پیامبر]] {{صل}} در این باب [[مسلمانان]] را به [[تبعیت]] بی‌چون و چرا از یک [[امام]] [[دعوت]] می‌نماید<ref>صحیح مسلم، ج۳، ص۱۴۵۲-۱۴۵۳، ۱۴۸۰.</ref>. | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۰: | ||
===== [[جامعه]] ===== | ===== [[جامعه]] ===== | ||
البته بعضی [[روایت‌ها]] به [[میراث]] [[علمی]] آبا و اجدادی نیز اشاره دارند، از آن حضرت [[نقل]] شده است که نزد [[امام]] صحیفه‌ای هست که در آن | البته بعضی [[روایت‌ها]] به [[میراث]] [[علمی]] آبا و اجدادی نیز اشاره دارند، از آن حضرت [[نقل]] شده است که نزد [[امام]] صحیفه‌ای هست که در آن اسامی [[شیعیان]] تا [[روز قیامت]] و اسامی [[دشمنان]] تا [[روز قیامت]] [[ثبت]] است، و نزد [[امام]] "[[جامعه]]" است و آن صحیفه‌ای است که طول آن هفتاد زرع است که در آن است جمیع آنچه [[فرزند]] [[آدم]] بدان احتیاج دارد. | ||
===== [[مصحف فاطمه]]{{س}} ===== | ===== [[مصحف فاطمه]]{{س}} ===== | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۶: | ||
=== عصمت === | === عصمت === | ||
از منظر امام رضا{{ع}}، [[امام]] در [[علم]] و [[عصمت]] | از منظر امام رضا{{ع}}، [[امام]] در [[علم]] و [[عصمت]] مؤیّد به ضمانت و تأیید الهی است. در نتیجه، [[کلام]] و فعل و حتی تقریر او برای همگان در نزد [[پروردگار]] [[حجّت]] است: {{متن حدیث|الْإِمَامُ الْمُطَهَّرُ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْمُبَرَّأُ عَنِ الْعُيُوبِ الْمَخْصُوصُ بِالْعِلْمِ الْمَوْسُومُ بِالْحِلْمِ نِظَامُ الدِّينِ وَ عِزُّ الْمُسْلِمِينَ وَ غَيْظُ الْمُنَافِقِينَ وَ بَوَارُ الْكَافِرِينَ... فَهُوَ مَعْصُومٌ مُؤَيَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ قَدْ أَمِنَ مِنَ الْخَطَايَا وَ الزَّلَلِ وَ الْعِثَارِ يَخُصُّهُ اللَّهُ بِذَلِكَ لِيَكُونَ حُجَّتَهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ شَاهِدَهُ عَلَى خَلْقِهِ}}.<ref>الکافی، ج۱، ص۲۰۲: باب نادر جامع فی فضل الإمام و صفاته.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش]]، [[فرید محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲]]، ص ۹۴.</ref>. | ||
مرحوم [[کلینی]] درباره امامت [[حدیثی]] را از [[امام رضا]]{{ع}} نقل کرده است که در آن [[امام]]{{ع}} به [[عبدالعزیز بن مسلم]] فرمودند: ای عبدالعزیز!... در آخر عمر پیامبر{{صل}} در [[حجة الوداع]] [[آیه]] {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ...}} بر [[پیامبر]]{{صل}} نازل شد و همانا [[امامت]] از شرایط کمال و اتمام دین است... و پیامبر{{صل}}، علی{{ع}} را به عنوان [[امام]] مشخص کردند... همانا امام [[امین خدا]] در میان [[خلق]] اوست و [[حجت]] او بر بندگانش و [[خلیفه]] او در بلادش است... از [[گناهان]] [[پاک]] و از [[عیب‌ها]] بر کنار است... عالمی است که [[نادانی]] ندارد، [[سرپرستی]] است که عقب‌نشینی ندارد؛ کانون [[قدس]]، [[پاکی]]، [[طاعت]]، [[زهد]]، [[علم]] و [[عبادت]] است... پس او [[معصوم]] است و تقویت شده و با [[توفیق]] و [[استوار]] گشته؛ از هر گونه [[خطا]]، [[لغزش]] و افتادنی در [[امان]] است...<ref>{{متن حدیث|یَا عَبْدَ الْعَزِيزِ... أَنْزَلَ فِي حَجَّةِ الْوَدَاعِ وَ هِيَ آخِرُ عُمُرِهِ{{صل}} {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا}} وَ أَمْرُ الْإِمَامَةِ مِنْ تَمَامِ الدِّينِ... وَ أَقَامَ لَهُمْ عَلِيّاً{{ع}} عَلَماً وَ إِمَاماً... الْإِمَامُ أَمِينُ اللَّهِ فِي خَلْقِهِ وَ حُجَّتُهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ خَلِيفَتُهُ فِي بِلَادِهِ... الْمُطَهَّرُ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْمُبَرَّأُ عَنِ الْعُيُوبِ... عَالِمٌ لَا يَجْهَلُ وَ رَاعٍ لَا يَنْكُلُ مَعْدِنُ الْقُدْسِ وَ الطَّهَارَةِ وَ النُّسُكِ وَ الزَّهَادَةِ وَ الْعِلْمِ وَ الْعِبَادَةِ... فَهُوَ مَعْصُومٌ مُؤَيَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ قَدْ أَمِنَ مِنَ الْخَطَايَا وَ الزَّلَلِ وَ الْعِثَارِ...}}، کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۹۹.</ref>. | مرحوم [[کلینی]] درباره امامت [[حدیثی]] را از [[امام رضا]]{{ع}} نقل کرده است که در آن [[امام]]{{ع}} به [[عبدالعزیز بن مسلم]] فرمودند: ای عبدالعزیز!... در آخر عمر پیامبر{{صل}} در [[حجة الوداع]] [[آیه]] {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ...}} بر [[پیامبر]]{{صل}} نازل شد و همانا [[امامت]] از شرایط کمال و اتمام دین است... و پیامبر{{صل}}، علی{{ع}} را به عنوان [[امام]] مشخص کردند... همانا امام [[امین خدا]] در میان [[خلق]] اوست و [[حجت]] او بر بندگانش و [[خلیفه]] او در بلادش است... از [[گناهان]] [[پاک]] و از [[عیب‌ها]] بر کنار است... عالمی است که [[نادانی]] ندارد، [[سرپرستی]] است که عقب‌نشینی ندارد؛ کانون [[قدس]]، [[پاکی]]، [[طاعت]]، [[زهد]]، [[علم]] و [[عبادت]] است... پس او [[معصوم]] است و تقویت شده و با [[توفیق]] و [[استوار]] گشته؛ از هر گونه [[خطا]]، [[لغزش]] و افتادنی در [[امان]] است...<ref>{{متن حدیث|یَا عَبْدَ الْعَزِيزِ... أَنْزَلَ فِي حَجَّةِ الْوَدَاعِ وَ هِيَ آخِرُ عُمُرِهِ{{صل}} {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا}} وَ أَمْرُ الْإِمَامَةِ مِنْ تَمَامِ الدِّينِ... وَ أَقَامَ لَهُمْ عَلِيّاً{{ع}} عَلَماً وَ إِمَاماً... الْإِمَامُ أَمِينُ اللَّهِ فِي خَلْقِهِ وَ حُجَّتُهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ خَلِيفَتُهُ فِي بِلَادِهِ... الْمُطَهَّرُ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْمُبَرَّأُ عَنِ الْعُيُوبِ... عَالِمٌ لَا يَجْهَلُ وَ رَاعٍ لَا يَنْكُلُ مَعْدِنُ الْقُدْسِ وَ الطَّهَارَةِ وَ النُّسُكِ وَ الزَّهَادَةِ وَ الْعِلْمِ وَ الْعِبَادَةِ... فَهُوَ مَعْصُومٌ مُؤَيَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ قَدْ أَمِنَ مِنَ الْخَطَايَا وَ الزَّلَلِ وَ الْعِثَارِ...}}، کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۹۹.</ref>. | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۵: | ||
=== افضلیت === | === افضلیت === | ||
حضرت رضا{{ع}} در روایتی بر لزوم افضلیت امام تاکید کرده و می‌فرمایند: «امام (مانند [[رسول خدا]] {{صل}}) در همه صفات کمالی و در [[فضایل]] و [[مکارم اخلاقی]]، | حضرت رضا{{ع}} در روایتی بر لزوم افضلیت امام تاکید کرده و می‌فرمایند: «امام (مانند [[رسول خدا]] {{صل}}) در همه صفات کمالی و در [[فضایل]] و [[مکارم اخلاقی]]، افضل امّت است»: {{متن حدیث|الْإِمَامُ وَاحِدُ دَهْرِهِ لَا يُدَانِيهِ أَحَدٌ وَ لَا يُعَادِلُهُ عَالِمٌ وَ لَا يُوجَدُ مِنْهُ بَدَلٌ وَ لَا لَهُ مِثْلٌ وَ لَا نَظِيرٌ مَخْصُوصٌ بِالْفَضْلِ كُلِّهِ مِنْ غَيْرِ طَلَبٍ مِنْهُ لَهُ وَ لَا اكْتِسَابٍ بَلِ اخْتِصَاصٌ مِنَ الْمُفْضِلِ الْوَهَّابِ}}<ref>الکافی، ج۱، ص۲۰۲: باب نادر جامع فی فضل الإمام و صفاته.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش]]، [[فرید محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲]]، ص ۹۴.</ref> | ||
== مصادیق امامان == | == مصادیق امامان == | ||
{{اصلی|امامان از اهل بیت}} | {{اصلی|امامان از اهل بیت}} | ||
[[امام رضا]]{{ع}} در سخنان خویش [[امامان اهل بیت]]{{ع}} از | [[امام رضا]]{{ع}} در سخنان خویش [[امامان اهل بیت]]{{ع}} از نسل [[پیامبراکرم]]{{صل}} را مصادیق [[امامان معصوم]]{{عم}} و [[جانشینان]] واقعی آن حضرت، برشمرده و البته به این مسأله نیز اشاره می‌کند که [[مقام امامت]]، بر اساس [[نص]] [[قرآن کریم]] به برخی [[انبیای الهی]] همچون [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} و [[فرزندان]] برگزیده او نیز رسیده است. حضرت در یکی از خطبه‌هایش به صراحت اعلام می‌کند که [[امامت]] [[حق اهل بیت]] {{عم}} است که بعد از رحلت رسول گرامی {{صل}} در طول [[تاریخ]] ضایع شده و ستم‌هایی بر آن روا داشته‌اند<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۱۶۴.</ref>. | ||
[[امام رضا]] {{ع}} [[امامت]] را سلسله‌ای [[مبارک]] می‌داند که طی میراثی کهن از [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} به فرزندانش و سپس به جناب [[خاتم الانبیاء]] {{صل}} منتقل شده است و از ایشان نیز به [[امام علی]] {{ع}} و [[فرزندان]] آن حضرت رسیده است. این دیدگاه انحصار این مقام را در تعداد اندکی از [[انسان‌های صالح]] به صورت مشخص و متمایز معلوم می‌سازد و راه هر گونه [[تأویل]] و [[تفسیر]] نابجا را می‌بندد. | [[امام رضا]] {{ع}} [[امامت]] را سلسله‌ای [[مبارک]] می‌داند که طی میراثی کهن از [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} به فرزندانش و سپس به جناب [[خاتم الانبیاء]] {{صل}} منتقل شده است و از ایشان نیز به [[امام علی]] {{ع}} و [[فرزندان]] آن حضرت رسیده است. این دیدگاه انحصار این مقام را در تعداد اندکی از [[انسان‌های صالح]] به صورت مشخص و متمایز معلوم می‌سازد و راه هر گونه [[تأویل]] و [[تفسیر]] نابجا را می‌بندد. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۵: | ||
حکایت [[امامت]] [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} در آیۀ {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستم‌کاران نمی‌رسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref> صریحاً بیان شده است. آن گونه که از [[قرآن کریم]] بر می‌آید، آنگاه که [[ابراهیم]] {{ع}} به اصناف ابتلاها [[آزمایش]] شد و [[پیروز]] بیرون آمد و علاوه بر [[مقام نبوت]] واجد مقام خلّت ([[خلیل]] اللهی) شد، [[حق تعالی]] او را [[امام]] قرار داد. ایشان که از یافتن این مقام ابتهاج تمام یافته بود از حضرت احدیت پرسید: آیا این امر در [[فرزندان]] من نیز ادامه خواهد داشت [[حق تعالی]] در پاسخ به وی فرمود: [[عهد]] من به [[ظالمان]] نمی‌رسد: {{متن قرآن|قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}. | حکایت [[امامت]] [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} در آیۀ {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستم‌کاران نمی‌رسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref> صریحاً بیان شده است. آن گونه که از [[قرآن کریم]] بر می‌آید، آنگاه که [[ابراهیم]] {{ع}} به اصناف ابتلاها [[آزمایش]] شد و [[پیروز]] بیرون آمد و علاوه بر [[مقام نبوت]] واجد مقام خلّت ([[خلیل]] اللهی) شد، [[حق تعالی]] او را [[امام]] قرار داد. ایشان که از یافتن این مقام ابتهاج تمام یافته بود از حضرت احدیت پرسید: آیا این امر در [[فرزندان]] من نیز ادامه خواهد داشت [[حق تعالی]] در پاسخ به وی فرمود: [[عهد]] من به [[ظالمان]] نمی‌رسد: {{متن قرآن|قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}. | ||
[[امام رضا]] {{ع}} پس از [[نقل]] این [[آیه]] می‌فرماید: "[[امامت]] در | [[امام رضا]] {{ع}} پس از [[نقل]] این [[آیه]] می‌فرماید: "[[امامت]] در نسل [[پاک]] [[ابراهیم]] {{ع}} باقی بود و یکی بعد از دیگری نسل به نسل آن را به [[ارث]] می‌بردند تا اینکه [[پیامبر اسلام]] {{صل}} [[وارث]] آن گردید. [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«بی‌گمان نزدیک‌ترین مردم به ابراهیم همانانند که از وی پیروی کردند و نیز این پیامبر و مؤمنان؛ و خداوند سرپرست مؤمنان است» سوره آل عمران، آیه ۶۸.</ref> و این [[امامت]]، خاص [[حضرت رسول]] {{صل}} بود که به امر [[خدا]] به همان وجه که [[خداوند]] [[واجب]] فرموده بود به عهدۀ [[علی]] {{ع}} قرار داد و سپس در آن دسته از نسل [[حضرت علی]] {{ع}} که [[برگزیده]] بودند و [[خداوند]] [[علم]] و [[ایمان]] به ایشان داده، قرار گرفت. این [[امامت]] در اولاد علی {{ع}} تا [[روز قیامت]] خواهد بود"<ref>الکافی، ج۱، ص۱۹۹-۲۰۰.</ref>.<ref>[[یعقوب علی برجی|برجی، یعقوب علی]]، [[امامت - برجی (مقاله)|مقاله «امامت»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]].</ref> | ||
تأکید بر [[میراث]] ابراهیمی [[امامت]] و موروثی بودن آن در [[فرزندان]] وی و انتقال آن به [[خاتم الانبیاء]] {{صل}} و تصریح‌های ایشان در موروثی بودن آن در دوازده نفر<ref>الغیبة، نعمانی، ص۱۰۳.</ref>، از مهم‌ترین ابعاد مسألۀ [[امامت]] نزد [[امام رضا]] {{ع}} است که راه هر گونه احتمالی را در تعیین مصادیق امامت بر دیگران می‌بندد. از این‌رو، نظر برخی که مدعی شده‌اند اندیشۀ [[حصر]] عدد [[امامان]] در میانۀ قرن دوم به دست برخی از [[یاران]] [[اهل بیت]] {{عم}} پایه‌گذاری شده است<ref>أصول مذهب الشیعة، ج۲، ص۶۶۵.</ref>، پنداری بیش نیست و [[امامت]] همراه با [[نبوت]] و [[رسالت]] از سوی [[خدای متعال]] مشخص شده است و در نقل‌های فراوانی که در کتاب‌های [[فریقین]] در [[حصر]] عدد [[امامان]] و کیستی آنان آمده است<ref>صحیح البخاری، ج۹، ص۸۱؛ صحیح مسلم، ج۳، ص۱۴۵۳.</ref>، به وضوح تعیین آنان از طریق [[امر الهی]] و تصریح‌های [[نبوی]] آشکار است. | تأکید بر [[میراث]] ابراهیمی [[امامت]] و موروثی بودن آن در [[فرزندان]] وی و انتقال آن به [[خاتم الانبیاء]] {{صل}} و تصریح‌های ایشان در موروثی بودن آن در دوازده نفر<ref>الغیبة، نعمانی، ص۱۰۳.</ref>، از مهم‌ترین ابعاد مسألۀ [[امامت]] نزد [[امام رضا]] {{ع}} است که راه هر گونه احتمالی را در تعیین مصادیق امامت بر دیگران می‌بندد. از این‌رو، نظر برخی که مدعی شده‌اند اندیشۀ [[حصر]] عدد [[امامان]] در میانۀ قرن دوم به دست برخی از [[یاران]] [[اهل بیت]] {{عم}} پایه‌گذاری شده است<ref>أصول مذهب الشیعة، ج۲، ص۶۶۵.</ref>، پنداری بیش نیست و [[امامت]] همراه با [[نبوت]] و [[رسالت]] از سوی [[خدای متعال]] مشخص شده است و در نقل‌های فراوانی که در کتاب‌های [[فریقین]] در [[حصر]] عدد [[امامان]] و کیستی آنان آمده است<ref>صحیح البخاری، ج۹، ص۸۱؛ صحیح مسلم، ج۳، ص۱۴۵۳.</ref>، به وضوح تعیین آنان از طریق [[امر الهی]] و تصریح‌های [[نبوی]] آشکار است. | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۳: | ||
# اگر [[امام]] از غیر [[خاندان پیامبر]] {{صل}} باشد لازم می‌آید آن کسی که [[پیامبر]] نیست و به [[پیامبری]] انتساب ندارد بر [[پیامبر]] و [[اولاد]] او [[برتری]] یابد، زیرا [[اولاد]] [[پیامبر]] {{صل}} (فی المثل) تابع [[فرمان]] [[اولاد]] دشمنانش چون [[ابوجهل]] و [[عقبة بن ابی معیط]] خواهند شد. هر گاه [[مردم]] [[اقرار]] به [[نبوت]] [[پیامبر]] {{صل}} کنند و به [[طاعت]] او گردن نهند، هیچ کس از اینکه [[فرزندان]] و ذریة او را [[اطاعت]] کند سر باز نمی‌زند. ولی اگر [[امامت]] در غیر [[فرزندان پیامبر]] {{صل}} باشد، هر کس خود را ذی‌حق می‌داند بلکه شایسته‌تر از دیگران به [[سرپرستی]] و [[پیشوایی]] [[امت]] می‌شمرد<ref>الکافی، ج۱، ص۲۰۱-۲۰۲.</ref>. | # اگر [[امام]] از غیر [[خاندان پیامبر]] {{صل}} باشد لازم می‌آید آن کسی که [[پیامبر]] نیست و به [[پیامبری]] انتساب ندارد بر [[پیامبر]] و [[اولاد]] او [[برتری]] یابد، زیرا [[اولاد]] [[پیامبر]] {{صل}} (فی المثل) تابع [[فرمان]] [[اولاد]] دشمنانش چون [[ابوجهل]] و [[عقبة بن ابی معیط]] خواهند شد. هر گاه [[مردم]] [[اقرار]] به [[نبوت]] [[پیامبر]] {{صل}} کنند و به [[طاعت]] او گردن نهند، هیچ کس از اینکه [[فرزندان]] و ذریة او را [[اطاعت]] کند سر باز نمی‌زند. ولی اگر [[امامت]] در غیر [[فرزندان پیامبر]] {{صل}} باشد، هر کس خود را ذی‌حق می‌داند بلکه شایسته‌تر از دیگران به [[سرپرستی]] و [[پیشوایی]] [[امت]] می‌شمرد<ref>الکافی، ج۱، ص۲۰۱-۲۰۲.</ref>. | ||
[[پیامبر]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{عم}} ایشان به صراحت از [[قریشی]] و هاشمی بودن [[امامان]] [[سخن]] می‌گویند و [[شرافت]] آنان را از [[ابراهیم]] {{ع}} تا عبدمناف و [[حضرت رسول]] {{صل}} و مابقی هاشمیان متذکر می‌شوند<ref>صحیح مسلم، ج۳، ص۱۴۵۲-۱۴۵۳؛ فتح الباری، ج۳، ص۱۱۴؛ المنهاج شرح صحیح مسلم، ج۱۲، ص۱۹۹-۲۰۴؛ نهج البلاغة، ص۱۰۶.</ref>.<ref>[[یعقوب علی برجی|برجی، یعقوب علی]]، [[امامت - برجی (مقاله)|مقاله «امامت»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]].</ref> | [[پیامبر]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{عم}} ایشان به صراحت از [[قریشی]] و هاشمی بودن [[امامان]] [[سخن]] می‌گویند و [[شرافت]] آنان را از [[ابراهیم]] {{ع}} تا عبدمناف و [[حضرت رسول]] {{صل}} و مابقی هاشمیان متذکر می‌شوند<ref>صحیح مسلم، ج۳، ص۱۴۵۲-۱۴۵۳؛ فتح الباری، ج۳، ص۱۱۴؛ المنهاج شرح صحیح مسلم، ج۱۲، ص۱۹۹-۲۰۴؛ نهج البلاغة، ص۱۰۶.</ref>.<ref>[[یعقوب علی برجی|برجی، یعقوب علی]]، [[امامت - برجی (مقاله)|مقاله «امامت»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]].</ref> | ||
== وظایف امام == | == وظایف امام == | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۰: | ||
=== [[اجرای حدود]] و [[احکام دین]] === | === [[اجرای حدود]] و [[احکام دین]] === | ||
آن حضرت در حدیثی می‌فرمایند: توسط [[امام]] است که [[نماز]]، [[زکات]]، [[روزه]]، [[حج]] و [[جهاد]] به [[کمال]] خود می‌رسد و فیء و [[صدقات]] وفور می‌یابد و [[حدود]] و [[احکام]] جاری می‌گردد و مرزها [[حفظ]] و | آن حضرت در حدیثی می‌فرمایند: توسط [[امام]] است که [[نماز]]، [[زکات]]، [[روزه]]، [[حج]] و [[جهاد]] به [[کمال]] خود می‌رسد و فیء و [[صدقات]] وفور می‌یابد و [[حدود]] و [[احکام]] جاری می‌گردد و مرزها [[حفظ]] و حراست می‌شود. [[امام]] [[حلال]] [[خدا]] را [[حلال و حرام]] او را [[حرام]] می‌کند و [[حدود]] او را جاری می‌نماید<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۱۸.</ref>. | ||
=== [[دفاع از دین]] === | === [[دفاع از دین]] === | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۶: | ||
=== [[هدایت امت]] === | === [[هدایت امت]] === | ||
از منظر [[امام رضا]]{{ع}}، [[امامان]] | از منظر [[امام رضا]]{{ع}}، [[امامان]] حافظان، هادیان و امینان امت‌اند<ref>الکافی، ج1، ص199.</ref> و [[اطاعت]] از آنان عین فرض است<ref>إثبات الوصیة، ص۲۳۵.</ref>. | ||
=== [[تفسیر قرآن]] === | === [[تفسیر قرآن]] === | ||
امام رضا{{ع}}، یکی از وظایف امامان را تفسیر و تاویل قرآن کریم دانسته و می‌فرماید: [[امامان]] [[اهل]] ذکرند<ref>بصائر الدرجات، | امام رضا{{ع}}، یکی از وظایف امامان را تفسیر و تاویل قرآن کریم دانسته و می‌فرماید: [[امامان]] [[اهل]] ذکرند<ref>بصائر الدرجات، ص۳۷-۳۸.</ref> و کتاب الهی به آنان [[میراث]] داده شده است. از این‌رو تنها [[مفسران]] [[آگاه]] و [[تأویل]] کنندگان [[وحی الهی]] آنان‌اند و بایستی در امر [[تفسیر]] و [[تأویل قرآن]] به آنان پناه جست<ref>بصائر الدرجات، ص۱۹۴.</ref>.<ref>[[یعقوب علی برجی|برجی، یعقوب علی]]، [[امامت - برجی (مقاله)|مقاله «امامت»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]].</ref> | ||
== اثبات امامت == | == اثبات امامت == | ||
{{اصلی|اثبات امامت در معارف و سیره رضوی}} | {{اصلی|اثبات امامت در معارف و سیره رضوی}} | ||
[[حضرت رضا]]{{ع}} در مواضع متعددی با استناد به برخی [[آیات قرآن کریم]] و | [[حضرت رضا]]{{ع}} در مواضع متعددی با استناد به برخی [[آیات قرآن کریم]] و روایات نبوی، به [[اثبات امامت]] پرداخته‌اند. به عنوان نمونه آن حضرت در [[مجلسی]] با حضور [[مأمون]] و [[عالمان]] فرقه‌های مختلف در بحث از آیۀ {{متن قرآن|ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا}}<ref>«سپس این کتاب را به کسانی از بندگان خویش که برگزیده‌ایم به میراث دادیم» سوره فاطر، آیه ۳۲.</ref> [[اهل]] مجلس را متوجه خطایی می‌کند که در [[تفسیر]] این [[آیه]] مرتکب شده‌اند. سپس توضیح می‌دهد، که {{متن قرآن|اصْطَفَى}} در این [[آیه]] به دوازده دلیل قرآنی، خاص [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} است<ref>تحف العقول، ص۴۲۵.</ref>. ایشان همچنین برای [[اثبات]] [[امر]] [[امامت]]، به [[آیات]] [[وجوب اطاعت]] از [[اولوالامر]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>.<ref>إثبات الوصیة، ص۲۳۵.</ref>، دعای [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} درباره فرزندانش: {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}} <ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستم‌کاران نمی‌رسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>.<ref>الغیبة، نعمانی، ص۲۱۷.</ref> و [[آیۀ ولایت]]: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref> «سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref>.<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۵۴.</ref> استناد می‌نمایند. | ||
از احادیثی که محور استدلال‌های آن حضرت جهت اثبات امامت است نیز می‌توان از [[حدیث غدیر خم]]<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۵۴.</ref>، [[حدیث ثقلین]]<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۲۸-۲۲۹.</ref>، [[حدیث]] [[دوازده امام]] از [[قریش]]<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۵۰.</ref>، [[حدیث منزلت]]<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۳۲.</ref> و [[حدیث]] [[مرگ جاهلیت]] ناشی از نشناختن [[امام]]<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۱۲۶.</ref> نام برد. | از احادیثی که محور استدلال‌های آن حضرت جهت اثبات امامت است نیز می‌توان از [[حدیث غدیر خم]]<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۵۴.</ref>، [[حدیث ثقلین]]<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۲۸-۲۲۹.</ref>، [[حدیث]] [[دوازده امام]] از [[قریش]]<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۵۰.</ref>، [[حدیث منزلت]]<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۳۲.</ref> و [[حدیث]] [[مرگ جاهلیت]] ناشی از نشناختن [[امام]]<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۱۲۶.</ref> نام برد. | ||