ینبع: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== مکان جغرافیایی یَنبُع ==
== مکان جغرافیایی یَنبُع ==
مراد از ینبع در [[کتب سیره]] و [[تاریخ]] دره «یَنبُع النخل» است و آن دره‌ای است با چشمه‌ها و [[آبادی‌ها]] و نخل‌های فراوان که نامش را از کثرت درختان خرما گرفته است. ابتدای این دره در [[بواط]] ـ در حدود ۷۰ کیلومتری غرب [[مدینه]] ـ است و همچنان پیش می‌‌رود تا اینکه میان دو سلسله [[کوه]] بزرگ، پس از انضمام شاخه‌های متعدد به آن، به انتها می‌‌رسد. [[جبل]] الاشعر ـ که امروزه الفِقرَه نامیده می‌‌شود ـ نام یکی از این دو کوه است. این کوه در قسمت جنوبی این دره واقع بوده و تأمین کننده آب دره‌هایی بزرگ در ینبع ـ از جمله نَخَلَی و عَباثر ـ است. دیگر کوه‌، کوه رضوی است در سوی شمال که دارای دره‌هایی است که ضأس مهمترین آنهاست. در آثار و منابع متقدم، از ینبع به عنوان موضعی در سمت راست رضوی یاد شده است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. این مکان، در هفت مرحله‌ای مدینه و به فاصله یک شب راه از رضوی واقع شده و از متعلقات و [[املاک]] بنی حسن بن [[علی بن ابیطالب]]{{ع}} به شمار می‌‌رفته است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>.  
مراد از ینبع در کتب سیره و [[تاریخ]] دره «یَنبُع النخل» است و آن دره‌ای است با چشمه‌ها و آبادی‌ها و نخل‌های فراوان که نامش را از کثرت درختان خرما گرفته است. ابتدای این دره در [[بواط]] ـ در حدود ۷۰ کیلومتری غرب [[مدینه]] ـ است و همچنان پیش می‌‌رود تا اینکه میان دو سلسله [[کوه]] بزرگ، پس از انضمام شاخه‌های متعدد به آن، به انتها می‌‌رسد. [[جبل]] الاشعر ـ که امروزه الفِقرَه نامیده می‌‌شود ـ نام یکی از این دو کوه است. این کوه در قسمت جنوبی این دره واقع بوده و تأمین کننده آب دره‌هایی بزرگ در ینبع ـ از جمله نَخَلَی و عَباثر ـ است. دیگر کوه‌، کوه رضوی است در سوی شمال که دارای دره‌هایی است که ضأس مهمترین آنهاست. در آثار و منابع متقدم، از ینبع به عنوان موضعی در سمت راست رضوی یاد شده است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. این مکان، در هفت مرحله‌ای مدینه و به فاصله یک شب راه از رضوی واقع شده و از متعلقات و [[املاک]] بنی حسن بن [[علی بن ابیطالب]]{{ع}} به شمار می‌‌رفته است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>.  


ساکنان این منطقه، مردمانی از [[انصار]] و [[جهینه]] و لیث‌اند. چشمه هایش پر آب و دره‌ای دارد به نام [[یلیل]] و دارای [[منبر]]<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. دره این روستای [[ثروتمند]] در غیقه ختم می‌‌شود. برخی هم ینبع را دژی گفته‌اند دارای [[نخل]] و آب و زرع که در آن [[موقوفات]] علی{{ع}} قرار دارد و تولیت آن را فرزندانش بر عهده دارند<ref>ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. بعضی هم در ترسیم موقعیت جغرافیایی ینبع، آن را مکانی بین [[مکه]] و مدینه و از بلاد [[بنی ضمره]]<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۴، ص۱۴۰۲.</ref> و برخی آن را از [[اراضی تهامه]] بر شمرده‌اند<ref>ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. [[عمر بن خطاب]] این منطقه را به علی{{ع}} [[اقطاع]] نمود و حضرت چاه‌های زیادی را که تعدادش را ۱۰۰<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۸۸.</ref> تا ۱۷۰<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۴۱، ص۳۲.</ref> حلقه ذکر کرده‌اند حفر و سپس [[وقف]] نمود. [[غزوه ذات العشیره]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶؛ مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۲۰۳.</ref>، پناه دادن [[امام سجاد]]{{ع}} به [[خانواده]] [[مروان بن حکم]] هنگام [[واقعه حره]]<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۸۵؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۱۳.</ref> و مخفی شدن [[نفس زکیه]] در این منطقه<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۷، ص۶۰۱.</ref> از جمله رخدادهای مهم [[تاریخی]] در سرزمین ینبع است<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]]، ص۳۴۱.</ref>.
ساکنان این منطقه، مردمانی از [[انصار]] و [[جهینه]] و لیث‌اند. چشمه هایش پر آب و دره‌ای دارد به نام [[یلیل]] و دارای [[منبر]]<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. دره این روستای [[ثروتمند]] در غیقه ختم می‌‌شود. برخی هم ینبع را دژی گفته‌اند دارای [[نخل]] و آب و زرع که در آن [[موقوفات]] علی{{ع}} قرار دارد و تولیت آن را فرزندانش بر عهده دارند<ref>ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. بعضی هم در ترسیم موقعیت جغرافیایی ینبع، آن را مکانی بین [[مکه]] و مدینه و از بلاد [[بنی ضمره]]<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۴، ص۱۴۰۲.</ref> و برخی آن را از [[اراضی تهامه]] بر شمرده‌اند<ref>ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. [[عمر بن خطاب]] این منطقه را به علی{{ع}} [[اقطاع]] نمود و حضرت چاه‌های زیادی را که تعدادش را ۱۰۰<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۸۸.</ref> تا ۱۷۰<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۴۱، ص۳۲.</ref> حلقه ذکر کرده‌اند حفر و سپس [[وقف]] نمود. [[غزوه ذات العشیره]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶؛ مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۲۰۳.</ref>، پناه دادن [[امام سجاد]]{{ع}} به [[خانواده]] [[مروان بن حکم]] هنگام [[واقعه حره]]<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۸۵؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۱۳.</ref> و مخفی شدن [[نفس زکیه]] در این منطقه<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۷، ص۶۰۱.</ref> از جمله رخدادهای مهم [[تاریخی]] در سرزمین ینبع است<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]]، ص۳۴۱.</ref>.
۱۱۳٬۲۵۵

ویرایش