←منابع
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n{{امامت}} +{{امامت}})) |
(←منابع) |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = مدینه | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== | == مکان جغرافیایی یَنبُع == | ||
مراد از ینبع در کتب سیره و [[تاریخ]] دره «یَنبُع النخل» است و آن دره‌ای است با چشمه‌ها و آبادی‌ها و نخل‌های فراوان که نامش را از کثرت درختان خرما گرفته است. ابتدای این دره در [[بواط]] ـ در حدود ۷۰ کیلومتری غرب [[مدینه]] ـ است و همچنان پیش می‌‌رود تا اینکه میان دو سلسله [[کوه]] بزرگ، پس از انضمام شاخه‌های متعدد به آن، به انتها می‌‌رسد. [[جبل]] الاشعر ـ که امروزه الفِقرَه نامیده میشود ـ نام یکی از این دو کوه است. این کوه در قسمت جنوبی این دره واقع بوده و تأمین کننده آب دره‌هایی بزرگ در ینبع ـ از جمله نَخَلَی و عَباثر ـ است. دیگر کوه، کوه رضوی است در سوی شمال که دارای دره‌هایی است که ضأس مهمترین آنهاست. در آثار و منابع متقدم، از ینبع به عنوان موضعی در سمت راست رضوی یاد شده است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. این مکان، در هفت مرحله‌ای مدینه و به فاصله یک شب راه از رضوی واقع شده و از متعلقات و [[املاک]] بنی حسن بن [[علی بن ابیطالب]]{{ع}} به شمار می‌‌رفته است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. | |||
ساکنان این منطقه، مردمانی از [[انصار]] و [[جهینه]] و لیث‌اند. چشمه هایش پر آب و دره‌ای دارد به نام [[یلیل]] و دارای [[منبر]]<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. دره این روستای [[ثروتمند]] در غیقه ختم میشود. برخی هم ینبع را دژی گفته‌اند دارای [[نخل]] و آب و زرع که در آن [[موقوفات]] علی{{ع}} قرار دارد و تولیت آن را فرزندانش بر عهده دارند<ref>ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. بعضی هم در ترسیم موقعیت جغرافیایی ینبع، آن را مکانی بین [[مکه]] و مدینه و از بلاد [[بنی ضمره]]<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۴، ص۱۴۰۲.</ref> و برخی آن را از [[اراضی تهامه]] بر شمرده‌اند<ref>ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۰.</ref>. [[عمر بن خطاب]] این منطقه را به علی{{ع}} [[اقطاع]] نمود و حضرت چاه‌های زیادی را که تعدادش را ۱۰۰<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۸۸.</ref> تا ۱۷۰<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۴۱، ص۳۲.</ref> حلقه ذکر کرده‌اند حفر و سپس [[وقف]] نمود. [[غزوه ذات العشیره]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶؛ مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۲۰۳.</ref>، پناه دادن [[امام سجاد]]{{ع}} به [[خانواده]] [[مروان بن حکم]] هنگام [[واقعه حره]]<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۸۵؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۱۳.</ref> و مخفی شدن [[نفس زکیه]] در این منطقه<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۷، ص۶۰۱.</ref> از جمله رخدادهای مهم [[تاریخی]] در سرزمین ینبع است<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]]، ص۳۴۱.</ref>. | |||
==منابع== | == ینبع غنیمتی جنگی برای امیرالمؤمنین{{ع}} == | ||
هنگامی که [[پیامبر]]{{صل}} [[غنایم جنگی]] را میان [[مجاهدان]] تقسیم می‌کردند، این مکان سهم علی{{ع}} شد و آن حضرت با حفر چاه‌هایی به ایجاد نخلستان پرداخته و درآمد آن را به [[یتیمان]] و [[مستمندان]] [[بنی هاشم]] اختصاص دادند. ایشان تا قبل از [[خلافت]] عمدتاً در این مکان سکونت یافته و به کار مشغول بوده‌اند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۱۰۵.</ref>. | |||
حتی در دورانی که در [[کوفه]]، متصدّی [[حکومت اسلامی]] بود، گاهی [[اسامة بن زید]] از آن حضرت [[مالی]] طلب کرد. حضرت فرمود: از [[بیت‌المال]] چیزی به تو نرسد، که آن ویژۀ [[رزمندگان]] است، ولی اگر خواهی از درآمد املاک شخصی‌ام در ینبع به تو دهم<ref>معارف و معاریف، ج ۵ ص ۲۴۳۷.</ref>. [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} آن چاه را [[وقف]] [[زائران]] [[خانه خدا]] و رهروان [[راه خدا]] و در راه‌ماندگان کرد و اظهار [[امیدواری]] نمود که [[خداوند]] [[پاداش اخروی]] آن را [[نجات]] از [[آتش]] قرار دهد. متن مفصّل وقفنامۀ [[حضرت امیر]] {{ع}} در کتب [[روایی]] آمده است<ref>کافی، ج ۷ ص ۴۹ حدیث ۷.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۶۱۳.</ref> | |||
پس از شهادت امام، این منطقه به فرزندان [[امام حسن]]{{ع}} اختصاص یافت. در آن مکان مسجدی ساختند که به گفته «ابن رشید» پیامبر{{صل}} در مکان آن نماز گزارده بودند. امروزه ینبوع که یکی از زیارتگاه‌های مهم و فراموش شده است، چند تن از [[اولاد]] [[ائمه]] و [[سادات]] جلیل القدر در آن به خاک سپرده شده‌اند. معروف‌ترین آنان عبارت‌اند از: | |||
# [[علی اصغر]]، کوچکترین فرزند [[امام سجاد]]{{ع}} | |||
# [[احمد بن علی بن علی بن محمد بن عون بن محمد حنفیه]]، وی به دست برادرش «[[عیسی بن علی]]» در دوران «[[المقتدر عباسی]]» در این مکان [[شهید]] و مدفون شد. | |||
# [[داوود بن محمد بن عبدالله بن عبیدالله به حسن بن عبیدالله بن عباس بن علی]]{{ع}} که در [[زمان]] «[[اخیضر]]» علیه [[جور]] و [[ستم]] او [[قیام]] کرد و به دست «[[ادریس بن موسی]]» در این مکان به [[قتل]] رسید و مدفون شد<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۴۱۴.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۱۰۵.</ref> | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | |||
# [[پرونده:IM010527.jpg|22px]] [[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|'''معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة''']] | |||
# [[پرونده:IM010703.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|'''محمدنامه''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مکان‌های منسوب به امام علی]] | [[رده:مکان‌های منسوب به امام علی]] | ||