←پیامبران گواهان امتها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۴۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = پیامبر | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[ویژگی پیامبر در قرآن]] - [[ویژگی پیامبر در کلام اسلامی]] - [[ویژگی پیامبر در تاریخ اسلامی]] - [[ویژگی پیامبر در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[ویژگی پیامبر در معارف و سیره علوی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
''' | == مقدمه == | ||
'''ویژگی پیامبر''' به معنای صفاتی است که [[پیامبر الهی]] بدان متصف میشود. برخی از این ویژگی‌ها شرط [[نبوت]] یا شرط [[رسالت]] پیامبرند و برخی دیگر قابل تقسیم به اقسام زیرند: | |||
{{مدخل وابسته}} | |||
# صفات در حوزه [[مقامات]]؛ | |||
# صفات در حوزه شؤون؛ | |||
# صفات در حوزه [[وظایف]]؛ | |||
# صفات در حوزه سیره اخلاقی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره عرفانی؛ | |||
# صفات در حوزه [[سیره فردی]]؛ | |||
# صفات در حوزه سیره خانوادگی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره اجتماعی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره عبادی (سیره معنوی)؛ | |||
# صفات در حوزه سیره اقتصادی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره فرهنگی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره علمی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره آموزشی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره تبلیغی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره نگارشی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره تربیتی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره مدیریتی؛ | |||
# صفات در حوزه [[سیره سیاسی]]؛ | |||
# صفات در حوزه سیره قضایی؛ | |||
# صفات در حوزه سیره امنیتی؛ | |||
# صفات در حوزه [[سیره نظامی]]. | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
برخی از ویژگی‌ها عبارت‌اند از: | |||
== عصمت پیامبر == | |||
{{اصلی|عصمت پیامبر}} | |||
عصمت پیامبر خاتم{{صل}}، از جمله مباحثی است که در [[قرآن کریم]] و [[روایات]] [[اهل بیت]]{{ع}} به وضوح بیان شده است. متکلمان امامیه [[عصمت]] را شرط لازم [[نبوت]] دانسته و [[پیامبر خاتم]] را پیش و پس از تصدی منصب از ارتکاب هر نوع [[گناه]]، نسیان، [[خطا]]، [[اشتباه]] و حتی [[ترک اولی]] [[معصوم]] می‌دانند. در مقابل، مشهور متکمان [[اهل سنت]] هر چند به اصل [[معصوم]] بودن آن حضرت [[باور]] دارند اما به طور کلی هیچ‌یک از آنها قائل به عصمت مطلق [[پیامبر خاتم]]{{ع}} از انواع [[معاصی]]، [[خطا]]، نسیان و [[اشتباه]]، قبل یا بعد از [[نبوت]] نیستند. [[متکلمان]] عوامل مختلفی همچون [[علم]] و [[اراده]]، تمامیت عقل و مجموع علل طبیعی، [[انسانی]] و الوهی را در شمار [[منشأ عصمت]] نام برده‌اند. عصمت پیامبر خاتم{{صل}} را می‌توان با استناد به براهین عقلی و [[ادله نقلی]] اعم از [[آیات]] و [[روایات]] بی‌شماری به [[اثبات]] رساند<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[عصمت امام (کتاب)|عصمت امام]]، ص۳۴ ـ ۳۵؛ [[سید موسی هاشمی تنکابنی|هاشمی تنکابنی، سید موسی]]، [[عصمت ضرورت و آثار (کتاب)|عصمت ضرورت و آثار]]، ص۵۰-۵۴.</ref>. | |||
== | == علم پیامبر == | ||
{{اصلی|علم پیامبر}} | |||
[[انبیای الهی]] به اقتضای مأموریت خطیری که بر عهده دارند باید از ویژگی‌هایی متناسب با مأموریتشان برخوردار باشند، ویژگی‌هایی چون [[علم خدادادی]]، [[عصمت]] و [[اعجاز]]. [[علم]] یکی از ویژگی‌های اساسی [[پیامبران]] است و حتی می‌توان گفت مهم‌ترین ویژگی آنان به شمار می‌آید. تمایز و تفاوت اصلی فرستادگان [[الهی]] با [[مردم]] عادی در برخورداری آنان از [[علوم]] [[وحیانی]] است<ref>[[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص ۱۸۷-۱۹۲.</ref>. | |||
از آنجا که حق تعالی [[انبیا]] را در مقام هدایت [[خلق]] قرار داده و [[مردم]] نیز برای دستیابی به راه راست، به [[تبعیت]] از ایشان الزام یافته‌اند، لذا این برگزیدگان [[الهی]] باید خود هدایت‌شده و عالم به راه هدایت باشند. وقتی [[انبیا]] نسبت به [[آموزش]] و بیان [[کتاب خدا]] و [[رفع اختلافات]] [[دینی]] و [[دنیوی]] [[مأمور]] هستند، باید خود [[دانش]] کتاب و [[رفع اختلاف]] را داشته باشند. در غیر این صورت، [[نصب]] [[انبیای الهی]] در این [[مقامات]] و ارجاع [[مردم]] به ایشان، [[اشتباه]] و [[عبث]] خواهد بود. | |||
==[[ | [[دانش]] [[انبیای الهی]] از سرچشمه [[وحی]] نشأت می‌گیرد و لذا [[تعلیم]]، [[تربیت]] و بنیان‌های [[فرهنگی]] [[جامعه]] هیچ‌گونه نقشی در [[رشد]] و پرورش [[دانش]] [[انبیا]] ندارد، ازاین‌رو در فرهنگ دینی به [[علم]] [[انبیا]] و [[رسولان]]، "[[علم]] وَهْبی" [[الهی]] گفته میشود<ref>[[محمد بیابانی اسکوئی|بیابانی اسکوئی، محمد]]، [[نبوت (کتاب)|نبوت]].</ref>. | ||
{{ | |||
== [[وحی]] به پیامبر == | |||
{{اصلی|وحی پیامبرانه}} | |||
== [[پیامبران]] [[گواهان]] امتها == | |||
یکی از ویژگی‌های مهم [[پیامبران الهی]] این است که [[خداوند متعال]] آنان را [[گواهان]] امت‌هایشان قرار داده است. و از این میان [[پیامبر گرامی اسلام]] [[گواه]] بر همه آنهاست: {{متن قرآن|وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَى هَؤُلاء وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ }}<ref> و (یاد کن) روزی را که در هر امّتی گواهی از خودشان بر آنان برانگیزیم و تو را بر اینان گواه آوریم و بر تو این کتاب را فرو فرستادیم که بیانگر هر چیز و رهنمود و بخشایش و نویدبخشی برای مسلمانان است؛ سوره نحل، آیه۸۹.</ref>، {{متن قرآن| فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلاء شَهِيدًا}}<ref> پس آن هنگام که از هر امّتی گواهی آوریم و تو را (نیز) بر آنان، گواه گیریم (حالشان) چگونه خواهد بود؟؛ سوره نساء، آیه۴۱.</ref>. | |||
[[پیامبر گرامی اسلام]] می‌فرماید: "[[خداوند متعال]] هر گاه [[پیامبری]] [[مبعوث]] می‌کرد او را بر [[امّت]] خویش [[گواه]] و [[شاهد]] قرار می‌داد"<ref>{{متن حدیث|كَانَ إِذَا بَعَثَ نَبِيّاً جَعَلَهُ شَهِيداً عَلَى قَوْمِهِ}}؛ قرب الاسناد حمیری، ص۸۴.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: "[[گواهان بر مردم]] جز [[پیامبران]] و [[امامان]] کسی دیگر نیست"<ref>{{متن حدیث|لَا يَكُونُ شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ إِلَّا الْأَئِمَّةُ وَ الرُّسُلُ}}؛ الوافی، ملا محسن فیض کاشانی، ج:۳، ص۴۹۸.</ref>. [[امام رضا]] {{ع}} هم [[شرح صدر]] و [[علم]] و [[عصمت]] را مقدمه لازم برای [[شهادت]] و [[گواهی]] بر [[خلق]] دانسته، می‌فرماید: " همانا [[بنده]] آنگاه که [[خدا]] او را برای امور بندگانش برمی گزیند سینه او را برای این امر فراخ می‌کند و در [[قلب]] او چشمه‌های [[حکمت]] را به ودیعه می‌گذارد و [[علم]] را به او [[الهام]] می‌کند پس بعد از آن در هیچ جوابی فرو نمی‌ماند و از [[حق]] در تحیّر نمی‌شود. و او [[معصوم]] و مؤیّد و موفّق و مورد تسدید [[الهی]] است از خطاها و [[لغزش‌ها]] و لیز خوردن‌ها در [[امان]] است. [[خداوند]] او را به این امور اختصاص داده است تا [[حجّت]] او بر بندگانش و [[گواه]] او بر خلقش باشد<ref>{{متن حدیث|إِنَ الْعَبْدَ إِذَا اخْتَارَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ لِأُمُورِ عِبَادِهِ شَرَحَ صَدْرَهُ لِذَلِكَ وَ أَوْدَعَ قَلْبَهُ يَنَابِيعَ الْحِكْمَةِ وَ أَلْهَمَهُ الْعِلْمَ إِلْهَاماً فَلَمْ يَعْيَ بَعْدَهُ بِجَوَابٍ وَ لَا يُحَيَّرُ فِيهِ عَنِ الصَّوَابِ وَ هُوَ مَعْصُومٌ مُؤَيَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ قَدْ أَمِنَ الْخَطَايَا وَ الزَّلَلَ وَ الْعِثَارَ وَ خَصَّهُ اللَّهُ بِذَلِكَ لِيَكُونَ حُجَّتَهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ شَاهِدَهُ عَلَى خَلْقِهِ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۰۲.</ref>.<ref>[[محمد بیابانی اسکوئی]]، [[نبوت (کتاب)|نبوت]]، ص۱۴۷ - ۱۴۹.</ref> | |||
== مردانی از جنس [[بشر]] == | |||
از اوصاف و [[ویژگی‌های پیامبران]] [[الهی]] این است که [[خداوند متعال]] آنان را از جنس [[بشر]] قرار داده، و از میان [[بشر]] نیز، همه پیامبرانش را از مردان [[انتخاب]] کرده است: {{متن قرآن| وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ }}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه۴۳.</ref>؛ {{متن قرآن| وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِم مِّنْ أَهْلِ الْقُرَى أَفَلَمْ يَسِيرُواْ فِي الأَرْضِ فَيَنظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَدَارُ الآخِرَةِ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ اتَّقَواْ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ }}<ref> و پیش از تو جز مردانی از مردم شهرها را که به آنان وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ آیا روی زمین گردش نکرده‌اند تا بنگرند سرانجام پیشینیانشان چگونه بوده است؟ و به راستی سرای واپسین برای پرهیزگاران بهتر است؛ آیا خرد نمی‌ورزید؟؛ سوره یوسف، آیه۱۰۹.</ref> | |||
این [[آیات]] ـ با توجه به آنچه [[تاریخ]] از [[پیامبران الهی]] [[نقل]] می‌کند ـ نشان می‌دهد [[خداوند متعال]] پیامبرانش را از میان مردان [[انتخاب]] کرده، و از گروه [[زنان]] [[پیامبری]] برنگزیده است. ولی به [[حکمت]] این امر در [[آیات]] اشاره نشده است. و در جواب کسانی که از [[پیامبر]] {{صل}} نشدن [[فرشتگان]] سؤال می‌کردند؛ می‌فرماید: اگر قرار بود آن فرستاده را از میان [[فرشتگان]] [[انتخاب]] کنیم، او را هم به صورت مردی قرار می‌دادیم: {{متن قرآن| وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَّجَعَلْنَاهُ رَجُلاً وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَّا يَلْبِسُونَ }}<ref> و اگر او را فرشته‌ای می‌گرداندیم، او را (به گونه) مردی در می‌آوردیم و باز هم بر آنان همان اشتباهی را که می‌کردند پیش می‌آوردیم؛ سوره انعام، آیه۹.</ref> | |||
[[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} در جواب آنان که می‌گفتند [[خداوند]] چرا فرشته‌ای را نفرستاده است؛ فرمودند: "چون حواسّ شما، [[فرشتگان]] را مشاهده نمی‌کند. و اگر هم بر نیروی حواسّ شما افزوده می‌شد که آنها را مشاهده کنید باز هم آنها را باید به صورت [[بشر]] مشاهده می‌کردید تا سخن و مراد آنها را متوجه شوید". البتّه روشن است اگر [[خدای تعالی]] پیامبرانش را از جنسی غیر از جنس [[بشر]] [[خلق]] می‌کرد [[تکلیف]] برای [[بشر]] به [[اطاعت]] از آنها سخت نمی‌شد و [[امتحان]] و [[ابتلا]] معنایش را از دست می‌داد. | |||
به همین جهت است که [[خدای تعالی]] آنان را مانند انسان‌های معمولی قرار داده که می‌خورند و می‌آشامند و در میان [[مردم]] [[زندگی]] می‌کنند و دچار [[مشکلات]] می‌گردند و درد و [[رنج]] می‌کشند. این نه تنها برای [[بشر]] بلکه برای خود آنها هم موجب کمال و افزونی درجات می‌گردد. [[خداوند متعال]] می‌فرماید: {{متن قرآن| وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلاَّ إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَيَمْشُونَ فِي الأَسْوَاقِ وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَتَصْبِرُونَ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرًا}}<ref>و پیش از تو پیامبران را نفرستادیم مگر آنکه بی‌گمان آنان خوراک می‌خورند و در بازارها راه می‌رفتند و شما را مایه آزمون یکدیگر کردیم (تا ببینیم) آیا شکیب می‌ورزید؟ و پروردگار تو بیناست؛ سوره فرقان، آیه۲۰.</ref>.<ref>[[محمد بیابانی اسکوئی]]، [[نبوت (کتاب)|نبوت]]، ص۱۴۹ - ۱۵۱.</ref> | |||
== ابتلای [[پیامبران]] == | |||
از ویژگی‌های [[پیامبران]] شدّت ابتلای آنان است. اصولاً برای هر کاری امتحانی مناسب با آن گرفته میشود. و چون [[پیامبری]] و [[رسالت]] مقامی والا است، ابتلای آن نیز سخت‌تر خواهد بود. علاوه بر اینکه اگر [[پیامبران]] در [[رفاه]] و [[آسایش]] باشند و از [[زندگی]] بالایی بر خوردار باشند و امّت‌هایشان در [[تنگدستی]] و گرفتاری بسر برند؛ پیروی از پیامبران را بر نمی‌تابند. به همین جهت است که [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "سخت‌ترین [[بلاها]] از آن [[پیامبران]] و بعد از آنها برای کسانی است که در مقامی فروتر از آنها قرار دارند"<ref>{{متن حدیث|إِنَ أَشَدَّ النَّاسِ بَلَاءً الْأَنْبِيَاءُ ثُمَ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ ثُمَ الْأَمْثَلُ فَالْأَمْثَل}}؛ کافی، ج:۲، ص۲۵۲.</ref>. | |||
[[امام باقر]] {{ع}} با تأکید بر این امر، [[حکمت]] آن را بیان می‌کند که این کار به خاطر آن است که [[مردم]] با دیدن این [[مشکلات]] آنان را از مقام بشری فراتر نبرده، به [[درجه]] خدایی نرسانند؛ و به درجات خود آن بزرگواران نیز افزوده شود. با این همه یادآوری می‌کند که [[خداوند متعال]] پیامبرانش را به چیزی که نفرت‌انگیز و چندش‌آور شود، [[مبتلا]] نمی‌کند: "همانا ایوب با تمام ابتلاهایی که به آنها [[مبتلا]] شد بدنش متعفّن نشد و صورت وی [[زشت]] نگردید و [[خون]] و خونابه از او مدّتی بیرون نیامد. و احدی با دیدن او از او تنفّر پیدا نکرد و با مشاهده او احدی به [[وحشت]] نیفتاد و چیزی از بدن او [[کرم]] نگذاشت. [[خداوند متعال]] با همه [[پیامبران]] و اولیای گرامیش به هنگام ابتلایشان به همین صورت [[رفتار]] می‌کند... همانا [[خداوند متعال]] [[ایّوب]] را به بلایی بزرگ [[مبتلا]] کرد بلایی که با وجود آن بر همه [[مردم]] عظمت او [[سست]] گردید تا با مشاهده او به این حال ادعای [[ربوبیّت]] برای او نکنند؛ وقتی که خواست [[خدا]] را در رساندن نعمت‌های بزرگ به ایشان مشاهده می‌کنند"<ref>{{متن حدیث|إِنَ أَيُّوبَ مِنْ جَمِيعِ مَا ابْتُلِيَ بِهِ لَمْ تُنْتِنْ لَهُ رَائِحَةٌ وَ لَا قَبُحَتْ لَهُ صُورَةٌ وَ لَا خَرَجَتْ مِنْهُ مِدَّةٌ مِنْ دَمٍ وَ لَا قَيْحٌ وَ لَا اسْتَقْذَرَهُ أَحَدٌ رَآهُ وَ لَا اسْتَوْحَشَ مِنْهُ أَحَدٌ شَاهَدَهُ وَ لَا تَدَوَّدَ شَيْءٌ مِنْ جَسَدِهِ وَ هَكَذَا يَصْنَعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِجَمِيعِ مَنْ يَبْتَلِيهِ مِنْ أَنْبِيَائِهِ وَ أَوْلِيَائِهِ الْمُكَرَّمِينَ عَلَيْهِ وَ إِنَّمَا اجْتَنَبَهُ النَّاسُ لِفَقْرِهِ وَ ضَعْفِهِ فِي ظَاهِرِ أَمْرِهِ لِجَهْلِهِمْ بِمَا لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ مِنَ التَّأْيِيدِ وَ الْفَرَجِ وَ قَدْ قَالَ النَّبِيُّ {{صل}} أَعْظَمُ النَّاسِ بَلَاءً الْأَنْبِيَاءُ ثُمَّ الْأَمْثَلُ فَالْأَمْثَلُ وَ إِنَّمَا ابْتَلَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْبَلَاءِ الْعَظِيمِ الَّذِي يَهُونُ مَعَهُ عَلَى جَمِيعِ النَّاسِ لِئَلَّا يَدَّعُوا لَهُ الرُّبُوبِيَّةَ إِذَا شَاهَدُوا مَا أَرَادَ اللَّهُ أَنْ يُوصِلَهُ إِلَيْهِ مِنْ عَظَائِمِ نِعَمِهِ تَعَالَى مَتَى شَاهَدُوه}}؛ بحارالانوار، ج:۱۲، ص۳۴۸.</ref>.<ref>[[محمد بیابانی اسکوئی]]، [[نبوت (کتاب)|نبوت]]، ص۱۵۱ - ۱۵۲.</ref> | |||
{{ | |||
==[[ | == [[صدق]] [[رؤیا]] == | ||
{{ | یکی دیگر از [[ویژگی‌های پیامبران]] [[الهی]] راست بودن رؤیای آنهاست. [[امیرمؤمنان]] {{ع}} از رؤیای [[پیامبران]] به "[[وحی]]" <ref>{{متن حدیث|رُؤْيَا الْأَنْبِيَاءِ وَحْي}}؛امالی طوسی، ص۳۳۸.</ref> تعبیر فرموده است. | ||
[[امام صادق]] {{ع}} در [[حدیث]] مفضّل، [[حکمت]] مشتبه شدن رؤیاهای صادق و کاذب را اینگونه بیان می‌کند: "که اگر همه آنها صادق بودند؛ همه [[مردم]] [[پیامبر]] می‌شدند. و اگر همه [[دروغ]] بودند [[رؤیا]] هیچ سودی نداشت"<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّهَا لَوْ كَانَتْ كُلُّهَا تَصْدُقُ لَكَانَ النَّاسُ كُلُّهُمْ أَنْبِيَاءَ وَ لَوْ كَانَتْ كُلُّهَا تَكْذِبُ لَمْ يَكُنْ فِيهَا مَنْفَعَةٌ}}؛ توحید مفضل، ص۸۵.</ref>. اصولاً خواب‌های دروغین بنابه [[روایات]] [[معصومان]]، آنهایی است که معمولاً در آغاز خوابیدن دیده میشود و همه آنها از القائات [[شیاطین]] است<ref>[[محمد بیابانی اسکوئی]]، [[نبوت (کتاب)|نبوت]]، ص۱۵۲ - ۱۵۳.</ref>. | |||
{{ | |||
==[[ | == [[اخلاق]] خوب == | ||
از ویژگی‌های مهمّ و اساسی [[پیامبران]] که در [[تربیت]] و تبلیغ دین الهی و [[دعوت]] به سوی آن تأثیر فراوان دارد، [[اخلاق]] خوب [[پیامبران الهی]] است. که کسی در آن تردیدی ندارد. | |||
[[امام صادق]] {{ع}} یکی از [[ویژگی‌های پیامبران]] [[الهی]] را [[مکارم اخلاق]] شمرده و آنها را عبارت می‌داند از: [[یقین]]، [[قناعت]]، [[صبر]]، [[شکر]]، [[حلم]]، خوش خویی، [[سخاوت]]، [[غیرت]]، [[شجاعت]] و [[جوانمردی]]. در برخی [[روایات]] علاوه بر آنها [[صداقت]] و [[امانت]] نیز، یاد شده است. | |||
[[امیرمؤمنان]] {{ع}} نیز با بیان اینکه منشأ [[معاصی]] و [[گناهان]] و کارهای [[زشت]] عبارت است از: [[حسد]]، [[حرص]] و [[طمع]]، [[شهوت]] و [[غضب]]؛ [[پیامبران]] را از این چهار امر مبرّا دانسته‌اند. | |||
ریشه مهمّ و منبع اساسی [[اخلاق]] از نظر [[روایات]] [[اهل بیت]]: [[دانش]] و [[خرد]] [[انسانی]] است. پس [[دانش]] و [[خرد]] هر اندازه فراتر رود [[اخلاق]] هم نیکوتر می‌گردد. البتّه باید دانست [[دانش]] و [[خرد]] و [[اخلاق]] و [[تربیت]] همیشه با هم تعامل دارند و تا [[تربیت]] تحقّق نیابد و [[ادب]] افزوده نشود، ممکن نیست [[عقل]] و [[دانش]] هم [[تکامل]] یابد، عکس آن هم صادق است. با وجود همه اینها [[امام باقر]] {{ع}} در [[حدیث]] "جنود [[عقل]] و [[جهل]]"، همه خوی‌های [[نیک]] را از سپاهیان [[عقل]] شمرده و همه بدیها و زشتیها و ناپسندی‌ها را از "سپاهیان [[جهل]] و [[نادانی]]" دانسته است. و بعد از ذکر همه آنها می‌فرماید: "سپاهیان [[عقل]] جز در [[پیامبران]] و اوصیای آنها و یا مؤمنانی که دلشان با [[ایمان]] [[امتحان]] و [[آزمایش]] شده است، کامل نمی‌گردد. و در [[مؤمنان]] برخی از آنها وجود دارد"<ref>{{متن حدیث|فَلَا تَجْتَمِعُ هَذِهِ الْخِصَالُ كُلُّهَا مِنْ أَجْنَادِ الْعَقْلِ إِلَّا فِي نَبِيٍّ أَوْ وَصِيِّ نَبِيٍّ أَوْ مُؤْمِنٍ قَدِ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِيمَانِ وَ أَمَّا سَائِرُ ذَلِكَ مِنْ مَوَالِينَا فَإِنَّ أَحَدَهُمْ لَا يَخْلُو مِنْ أَنْ يَكُونَ فِيهِ بَعْضُ هَذِهِ الْجُنُودِ حَتَّى يَسْتَكْمِلَ وَ يَنْقَى مِنْ جُنُودِ الْجَهْلِ فَعِنْدَ ذَلِكَ يَكُونُ فِي الدَّرَجَةِ الْعُلْيَا مَعَ الْأَنْبِيَاءِ وَ الْأَوْصِيَاءِ}}؛ کافی، ج ۱، ص۲۳.</ref>. پس [[پیامبران الهی]] زیر نظر [[خداوند سبحان]] به خوبی [[تربیت]] شده و به کمال رسیده و آن گاه به مقام [[نبوت]] نایل شده‌اند. | |||
به طور کلی هیچ [[پیامبری]] را نمی‌توان یافت که [[عزّت]] نفس و [[کرامت انسانی]] را مخدوش کرده باشد. همه [[پیامبران]] با [[زهد]] و [[پاکدامنی]] در میان [[انسان‌ها]] زیسته‌اند. وهیچ گاه با وجود [[علم]] و [[دانش]] سرشاری که داشته‌اند؛ [[کبر]] و غرور به آنان راه نیافته و همواره با طوایف مختلف با [[گشاده رویی]] و [[مهربانی]] برخورد نموده‌اند. [[امیر مؤمنان]] {{ع}} [[خضوع]] و [[فروتنی]] آنان را اینگونه می‌ستاید که: "[[پیامبران]] از روی [[فروتنی]] گونه‌های خود را بر [[زمین]] می‌نهادند و چهره‌های خویش را به خاک می‌مالیدند و در برابر [[مؤمنان]] از خود [[فروتنی]] نشان می‌دادند"<ref>{{متن حدیث|فَأَلْصَقُوا بِالْأَرْضِ خُدُودَهُمْ وَ عَفَّرُوا فِي التُّرَابِ وُجُوهَهُمْ وَ خَفَضُوا أَجْنِحَتَهُمْ لِلْمُؤْمِنِين}}؛ نهج البلاغه، خطبه۱۹۲معروف به خطبۀ قاصعه.</ref>.<ref>[[محمد بیابانی اسکوئی]]، [[نبوت (کتاب)|نبوت]]، ص۱۵۳ - ۱۵۵.</ref> | |||
==تکلم به زبان [[قوم]] خود== | == تکلم به زبان [[قوم]] خود == | ||
از دیگر اوصاف عمومی [[پیامبران]] در [[قرآن]] این است، هر [[پیامبری]] به زبان [[امت]] خویش سخن می‌گفته است. حتی پیامبرانی که دارای [[رسالت]] عمومی و جهانی‌اند به زبان آن قومی که از میان آنان برخاسته و در بین آنان می‌زیسته‌اند تکلم می‌کرده‌اند<ref>دخان:۵۸؛ شعرا:۱۹۵و ابراهیم:۴.</ref> [[دلیل]] این مطلب طبق [[آیه]] چهارم [[سوره ابراهیم]] آن است که [[هدف]] از ارسال [[پیامبر]] [[تبیین]] اهداف الهی [[رسالت]] به واسطه اوست اگر زبان [[پیامبر]] که اصیل‌ترین ابزار مفاهمه اوست با زبان قومش تفاوت داشته باشد در [[تبیین]] کامل [[رسالت]] و تحقق بخشیدن [[اهداف بعثت]] خویش کامیاب نخواهد بود<ref>المیزان، ج۱۲، ص ۱۵و تفسیر مراغی، ج۱۳، ص ۱۲۶.</ref> این نکته در [[روایات]] مختلف مورد تأکید قرار گرفته است<ref>اصول کافی، ج۸، ص ۲۶۸و کنزالعمال، ص ۳۲۲۸.</ref>.<ref>[[محمد جواد اصغری|اصغری، محمد جواد]]، [[انبیا (مقاله)|مقاله «انبیا»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص ۴۸۷-۴۹۳.</ref> | |||
==زیرشاخه ها== | == زیرشاخه ها == | ||
{{ | {{مدخل وابسته}} | ||
* [[صفات واجبه پیامبر]] (صفات) | * [[صفات واجبه پیامبر]] (صفات) | ||
* [[صفات کمالیه پیامبر]] (صفات) | * [[صفات کمالیه پیامبر]] (صفات) | ||
| خط ۱۶۶: | خط ۱۶۵: | ||
* [[پیامبر اولوالعزم]] ([[عزم]]) | * [[پیامبر اولوالعزم]] ([[عزم]]) | ||
* [[صفات پیامبر خاتم]] (صفات) | * [[صفات پیامبر خاتم]] (صفات) | ||
{{پایان}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
==جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته == | ||
{{ | {{مدخل وابسته}} | ||
* [[پیامبر]] ([[نبی]]) | * [[پیامبر]] ([[نبی]]) | ||
* [[نبوت در قرآن]] | * [[نبوت در قرآن]] | ||
| خط ۱۹۷: | خط ۱۹۱: | ||
* [[درجه نبوت]] | * [[درجه نبوت]] | ||
* [[فلسفه بعثت]] | * [[فلسفه بعثت]] | ||
* [[ضرورت نبوت]] | * [[ضرورت نبوت]] | ||
* [[نبوت زن]] | * [[نبوت زن]] | ||
| خط ۲۲۶: | خط ۲۱۹: | ||
* [[ولایت]] | * [[ولایت]] | ||
* [[نبوغ عقلی]] | * [[نبوغ عقلی]] | ||
{{پایان | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
=='''[[: | == منبع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[محمد جواد اصغری|اصغری، محمد جواد]]، [[انبیا (مقاله)|مقاله «انبیا»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی ج۱''']] | |||
# [[پرونده:36845861.jpg|22px]] [[محمد بیابانی اسکوئی|بیابانی اسکوئی، محمد]]، [[نبوت (کتاب)|'''نبوت''']] | |||
# [[پرونده:1100767.jpg|22px]] [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسن]]، [[عصمت امام (کتاب)|'''عصمت امام''']] | |||
# [[پرونده:1379718.jpg|22px]] [[سید موسی هاشمی تنکابنی|هاشمی تنکابنی، سید موسی]]، [[عصمت ضرورت و آثار (کتاب)|'''عصمت ضرورت و آثار''']] | |||
{{ | # [[پرونده:8989.jpg|22px]] [[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:پیامبران]] | ||
[[رده: | [[رده:ویژگی‌های پیامبر خاتم]] | ||