←انحصار مرجعیت به خدا و رسول {{صل}}
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
[[خدای تعالی]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref> اگر منظور از [[اولوالامر]] [[امامان]] و [[رهبران]] [[معصوم]] است، پس چرا در [[آیه]] تنها [[خدا]] و [[رسول]] [[مرجع]] [[حل اختلاف]] معرفی شده‌اند و از [[اولی‌الامر]] سخنی به میان نیامده است؟ | [[خدای تعالی]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref> اگر منظور از [[اولوالامر]] [[امامان]] و [[رهبران]] [[معصوم]] است، پس چرا در [[آیه]] تنها [[خدا]] و [[رسول]] [[مرجع]] [[حل اختلاف]] معرفی شده‌اند و از [[اولی‌الامر]] سخنی به میان نیامده است؟ | ||
پاسخ: [[وظیفه]] اصلی [[امام]] [[اجرای احکام]] است، نه وضع و [[نسخ]] [[قانون]] و [[امام]] همواره در مسیر [[اجرای احکام]] [[خدا]] و [[سنت پیامبر]] {{صل}} است و دراحادیث [[اهل بیت]] {{عم}} می‌خوانیم که اگر از ما سخنی بر خلاف کتاب [[الله]] و | پاسخ: [[وظیفه]] اصلی [[امام]] [[اجرای احکام]] است، نه وضع و [[نسخ]] [[قانون]] و [[امام]] همواره در مسیر [[اجرای احکام]] [[خدا]] و [[سنت پیامبر]] {{صل}} است و دراحادیث [[اهل بیت]] {{عم}} می‌خوانیم که اگر از ما سخنی بر خلاف کتاب [[الله]] و سخن پیامبر {{صل}} [[نقل]] کردند و هرگز نپذیرید. | ||
بنابراین نخستین [[مرجع]] حل [[اختلاف مردم]] در [[احکام]] و [[قوانین اسلامی]] [[خدا]] و [[پیامبر]] {{صل}} است که بر او [[وحی]] می‌شود و اگر [[امامان معصوم]] بیان [[حکم]] می‌کنند، آن نیز از خودشان نیست بلکه از کتاب [[الله]] و یا [[علم]] و دانشی است که از [[پیامبر]] {{صل}} به آنها رسیده است و به ترتیب | بنابراین نخستین [[مرجع]] حل [[اختلاف مردم]] در [[احکام]] و [[قوانین اسلامی]] [[خدا]] و [[پیامبر]] {{صل}} است که بر او [[وحی]] می‌شود و اگر [[امامان معصوم]] بیان [[حکم]] می‌کنند، آن نیز از خودشان نیست بلکه از کتاب [[الله]] و یا [[علم]] و دانشی است که از [[پیامبر]] {{صل}} به آنها رسیده است و به ترتیب علت عدم ذکر [[اولوالامر]] در ردیف [[مراجع]] [[حل اختلاف]] در [[احکام]] روشن می‌گردد<ref>ر.ک: تفسیر نمونه، ج۳، ص ۴۴۲.</ref>. | ||
علاوه بر اینکه | علاوه بر اینکه رجوع به [[کتاب و سنت]] [[رسول خدا]] {{صل}} مخصوصاً در مسائل مورد [[اختلاف]] تنها با تببین و توضیح هادیان الهی امکان‌پذیر است<ref>همان گونه که در بخش امامت عامه تبیین و توضیح احکام و معارف الهی به عنوان یکی از شئون و مسؤولیت‌های امام مطرح شد.</ref>. | ||
[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در واکنش به [[رفتار]] [[خوارج]] در ماجرای [[حکمیت]] می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّا لَمْ نُحَكِّمِ الرِّجَالَ وَ إِنَّمَا حَكَّمْنَا الْقُرْآنَ هَذَا الْقُرْآنُ إِنَّمَا هُوَ خَطٌّ مَسْطُورٌ بَيْنَ الدَّفَّتَيْنِ لَا يَنْطِقُ بِلِسَانٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ مِنْ تَرْجُمَانٍ وَ إِنَّمَا يَنْطِقُ عَنْهُ الرِّجَالُ وَ لَمَّا دَعَانَا الْقَوْمُ إلَى أَنْ نُحَكِّمَ بَيْنَنَا الْقُرْآنَ لَمْ نَكُنِ الْفَرِيقَ الْمُتَوَلِّيَ عَنْ كِتَابِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ [تَعَالَى عَزَّ مِنْ قَائِلٍ] سُبْحَانَهُ {{متن قرآن|فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ}}<ref>«چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref> فَرَدُّهُ إِلَى اللَّهِ أَنْ نَحْكُمَ بِكِتَابِهِ وَ رَدُّهُ إِلَى الرَّسُولِ أَنْ نَأْخُذَ بِسُنَّتِهِ فَإِذَا حُكِمَ بِالصِّدْقِ فِي كِتَابِ اللَّهِ فَنَحْنُ أَحَقُّ النَّاسِ بِهِ وَ إِنْ حُكِمَ بِسُنَّةِ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} فَنَحْنُ أَحَقُّ النَّاسِ وَ أَوْلَاهُمْ بِهَا}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۲۵.</ref>. | [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در واکنش به [[رفتار]] [[خوارج]] در ماجرای [[حکمیت]] می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّا لَمْ نُحَكِّمِ الرِّجَالَ وَ إِنَّمَا حَكَّمْنَا الْقُرْآنَ هَذَا الْقُرْآنُ إِنَّمَا هُوَ خَطٌّ مَسْطُورٌ بَيْنَ الدَّفَّتَيْنِ لَا يَنْطِقُ بِلِسَانٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ مِنْ تَرْجُمَانٍ وَ إِنَّمَا يَنْطِقُ عَنْهُ الرِّجَالُ وَ لَمَّا دَعَانَا الْقَوْمُ إلَى أَنْ نُحَكِّمَ بَيْنَنَا الْقُرْآنَ لَمْ نَكُنِ الْفَرِيقَ الْمُتَوَلِّيَ عَنْ كِتَابِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ [تَعَالَى عَزَّ مِنْ قَائِلٍ] سُبْحَانَهُ {{متن قرآن|فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ}}<ref>«چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref> فَرَدُّهُ إِلَى اللَّهِ أَنْ نَحْكُمَ بِكِتَابِهِ وَ رَدُّهُ إِلَى الرَّسُولِ أَنْ نَأْخُذَ بِسُنَّتِهِ فَإِذَا حُكِمَ بِالصِّدْقِ فِي كِتَابِ اللَّهِ فَنَحْنُ أَحَقُّ النَّاسِ بِهِ وَ إِنْ حُكِمَ بِسُنَّةِ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} فَنَحْنُ أَحَقُّ النَّاسِ وَ أَوْلَاهُمْ بِهَا}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۲۵.</ref>. | ||
[[آیات]] دیگر: غیر از [[آیه اولی الامر]]، تامل در آیاتی دیگر از [[قرآن کریم]] مانند [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref> و [[آیه تطهیر]] {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گردان» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> و [[آیه مودت]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> و | [[آیات]] دیگر: غیر از [[آیه اولی الامر]]، تامل در آیاتی دیگر از [[قرآن کریم]] مانند [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref> و [[آیه تطهیر]] {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گردان» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> و [[آیه مودت]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> و روایات تفسیری، مصادیق [[امامان]] و هادیان الهی را به وضوح روشن می‌سازد. | ||
دانشمندان [[فریقین]] مانند [[کلینی]] (م۳۲۸) در "کتاب الحجه [[اصول کافی]]" و [[حاکم حسکانی]] (م۴۹۰) در شواهد التنزیل لقواعد التفضیل" و [[ابراهیم]] بن [[محمد]] حموینی در {{عربی|فرائد السمطين في فضائل المرتضى و البتول و السبطين و الائمه من ذریتهم {{عم}}}}<ref>و برای مطالعه بیشتر ر.ک: آیات ولایت، ص ۲۳ و پیام قرآن، ج۹، ص ۳۶۹. امامه الائمه فی الکتاب و السنه سلسله الابحاث فی مدرسه الامامه، ج۲، ص ۲۸۳.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)| معارف و عقاید ۵ ج۱]].</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||