|
|
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| | {{مدخل مرتبط |
| | | موضوع مرتبط = غدیر |
| | | عنوان مدخل = |
| | | مداخل مرتبط = |
| | | پرسش مرتبط = |
| | }} |
|
| |
|
| {{امامت}} | | [[حادثۀ غدیر]] خم و آیۀ [[ابلاغ]] و [[اکمال دین]] و خطبۀ غدیریۀ [[پیامبر خدا]]{{صل}} در آن [[روز]] و جملۀ معروف {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ...}}، از روشنترین، متقنترین و مستندترین [[دلایل امامت]] و خلافت بلافصل [[امیر المؤمنین]]{{ع}} است. آن صحنه و آن [[پیام]] و [[نصب]] را، هزاران نفر [[شاهد]] بودند و صدها نفر [[روایت]] کردهاند و [[کتاب الغدیر]] و دهها کتاب دیگر به نقل مستند و مستدلّ آن واقعه پرداختهاند. |
| <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div>
| |
| <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[احتجاج به غدیر در قرآن]] - [[احتجاج به غدیر در حدیث]] - [[احتجاج به غدیر در کلام اسلامی]] - [[احتجاج به غدیر در گفتگوهای بینالمذاهب]]</div>
| |
| <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[احتجاج به غدیر (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
|
| |
|
| *حادثۀ [[غدیر خم]] و آیۀ [[ابلاغ]] و [[آیه اکمال|اکمال دین]] و خطبۀ غدیریۀ [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} در آن روز و جملۀ معروف {{عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ...}}، از روشنترین، متقنترین و مستندترین [[دلایل]] [[امامت]] و [[خلافت بلافصل]] [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} است. آن صحنه و آن [[پیام]] و [[نصب]] را، هزاران نفر [[شاهد]] بودند و صدها نفر [[روایت]] کردهاند و [[کتاب الغدیر]] و دهها کتاب دیگر به [[نقل]] مستند و مستدلّ آن واقعه پرداختهاند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۳.</ref>.
| | == مقدمه == |
| | در طول بیش از هزار و چهارصد سال، پیوسته از سوی [[اصحاب پیامبر]]، [[تابعین]]، أئمه [[شیعه]]، خود [[حضرت علی]] و [[حضرت زهرا]]{{عم}}، علمای شیعه، مؤلّفان فراوان و متکلّمان بسیار، به آن واقعه و [[حدیث]]، استناد و [[احتجاج]] شده است، تا هیچ تردیدی در حقانیّت علی{{ع}} و [[اثبات]] [[تشیّع]] و [[درستی]] راه و مرام [[پیروان اهل بیت]]{{عم}} نماند. نزول عذاب الهی بر "حارث فهری" به دنبال درخواست خودش مبنی بر بارش سنگ بر سر او که در آیۀ {{متن قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ}}<ref>سوره معارج، آیه۱.</ref> مطرح است، بلای آسمانی بر آنان که منکر حادثۀ غدیر شدند، مثل انس، [[براء]]، [[زید بن ارقم]] و...، [[احتجاج]] [[خدا]] و [[آسمان]] بر منکران آن [[حقیقت]] روشن بود. حضرت زهرا{{س}} مکرّر به [[واقعۀ غدیر]] اشاره و به آن احتجاج نمود، تا از [[حقّ]] مولایش علی{{ع}} [[دفاع]] کند<ref>بحار الأنوار، ج ۲۸، ص۲۰۵.</ref> امیر المؤمنین{{ع}}، بارها به [[غدیر خم]] احتجاج و استناد فرمود، مثل روز هفتم [[سقیفه]]، در [[مسجد]] و حضور [[مردم]]، زیر تیغ [[تهدید]] که بر سر او گرفته بودند، در مجلس خصوصی با [[ابوبکر]]، پس از [[غصب فدک]] از سوی ابوبکر و [[عمر]]، در [[مسجد پیامبر]] در [[زمان]] [[خلافت عمر]]، در شورای شش نفره پس از کشته شدن عمر، هنگام بیعت مردم با [[عثمان]]، در پاسخ به [[طلحه]] و در زمان عثمان، در [[جنگ جمل]] و صفیّن، در نامهای که به [[معاویه]] نوشت، در خطبۀ [[نماز جمعه]] در [[روز غدیر]]، در میدان [[کوفه]] خطاب به [[اصحاب پیامبر]]، در ماههای آخر [[عمر]] خویش در نوشتهای بلند و ۳۰ صفحهای که نگاشت و موارد فراوان دیگر<ref>دربارۀ این احتجاجها، ر.ک: «بحار الأنوار» ج ۹،۱۰،۲۷،۲۸،۲۹، احتجاج، طبرسی، الغدیر، ج ۱، اثبات الهداة، ج ۲، فضائل الخمسة من الصحاح السته» ج ۱ ص۳۱۹، المناشدة و الاحتجاج بحدیث الغدیر، کمال السیّد.</ref>. [[امامان معصوم]]{{عم}} دیگر نیز در صحنهها و موقعیتهای گوناگون از [[حادثۀ غدیر]] یاد کرده و به آن استناد و [[احتجاج]] کردهاند، که ذکر آنها در این مختصر نمیگنجد<ref>از جمله ر.ک: چهارده قرن با غدیر، محمّد باقر انصاری، ص۶۳ به بعد.</ref>. [[اصحاب ائمه]]{{عم}} و علمای شیعه نیز مکرّر به این [[حدیث]] احتجاج کردهاند و مناظرات مستحکم و پاسخهای دندانشکن و [[براهین]] خللناپذیر در [[مجادلات]] [[کلامی]] [[شیعه]] با مخالفان بر محور [[واقعۀ غدیر خم]] اتفاق افتاده است<ref>از جمله ر.ک: کتاب سهجلدی مواقف الشیعه، احمدی میانجی، انتشارات جامعۀ مدرسین.</ref> به عنوان نمونه یک مورد از احتجاجات علی{{ع}} را میآوریم. وقتی عمر کشته شد و شورای شش نفره برای [[تعیین خلیفه]] شکل گرفت، چون [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} دید که جریان مذاکرات در مسیر [[خلیفه]] ساختن عثمان است، [[فضایل]] و [[مناقب]] خویش و سفارشهای [[پیامبر]] دربارۀ [[خلافت]] را بازگفت، از جمله فرمود: "شما را به [[خدا]] [[سوگند]] میدهم، آیا در میان شما کسی جز من وجود دارد که [[پیامبر خدا]] او را به فرمان خدا در [[روز غدیر خم]] تعیین و [[نصب]] کرد و فرمود: هرکس را من مولای اویم، علی مولای اوست، خدایا با هرکه با او [[دوستی]] کند [[دوست]] باش و هرکه را که با او [[دشمنی]] کند، [[دشمن]] بدار، گفتند: نه"<ref>{{متن حدیث|نَشَدْتُكُمْ بِاللَّهِ هَلْ فِيكُمْ أَحَدٌ نَصَبَهُ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ بِأَمْرِ اللَّهِ تَعَالَى فَقَالَ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ غَيْرِي؟ قَالُوا: لا}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۱ ص۳۳۲ و ۳۸۱،۳۵۱،۳۷۳.</ref>. در [[روز جنگ جمل]] هم به [[طلحه]] فرمود: آیا مگر از پیامبر نشنیدی که [[روز غدیر]] دربارۀ من فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ...}} گفت، آری شنیدهام. فرمود: پس چرا به [[جنگ]] من آمدهای؟ گفت: در خاطرم نبود!<ref>الغدیر، ج۱، ص۱۸۶.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۳.</ref> |
|
| |
|
| ==مقدمه== | | == منابع == |
| *در طول بیش از هزار و چهارصد سال، پیوسته از سوی [[اصحاب]] [[پیامبر]]، [[تابعین]]، [[أئمه]] [[شیعه]]، خود [[امام علی|حضرت علی]] و [[حضرت زهرا]]{{عم}}، علمای [[شیعه]]، مؤلّفان فراوان و متکلّمان بسیار، به آن واقعه و [[حدیث]]، استناد و [[احتجاج]] شده است، تا هیچ تردیدی در [[حقانیّت]] [[امام علی|علی]]{{ع}} و [[اثبات]] [[تشیّع]] و [[درستی]] راه و مرام [[پیروان]] [[اهل بیت]]{{عم}} نماند. [[نزول]] [[عذاب الهی]] بر "[[حارث فهری]]" به دنبال درخواست خودش مبنی بر بارش سنگ بر سر او که در آیۀ {{متن قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ}}<ref>سوره معارج، آیه:۱.</ref> مطرح است، بلای آسمانی بر آنان که منکر [[حادثۀ غدیر]] شدند، مثل [[انس، براء]]، [[زید بن ارقم]] و...، [[احتجاج]] [[خدا]] و [[آسمان]] بر [[منکران]] آن [[حقیقت]] روشن بود. [[حضرت زهرا]]{{س}} مکرّر به [[واقعۀ غدیر]] اشاره و به آن [[احتجاج]] نمود، تا از [[حقّ]] مولایش [[امام علی|علی]]{{ع}} [[دفاع]] کند<ref>بحار الأنوار، ج ۲۸، ص ۲۰۵</ref> [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}}، بارها به [[غدیر خم]] [[احتجاج]] و استناد فرمود، مثل روز هفتم [[سقیفه]]، در [[مسجد]] و حضور [[مردم]]، زیر تیغ [[تهدید]] که بر سر او گرفته بودند، در مجلس خصوصی با [[ابوبکر]]، پس از [[غصب فدک]] از سوی [[ابوبکر]] و [[عمر]]، در [[مسجد]] [[پیامبر]] در زمان [[خلافت]] [[عمر]]، در شورای شش نفره پس از کشته شدن [[عمر]]، هنگام [[بیعت مردم]] با [[عثمان]]، در پاسخ به [[طلحه]] و در زمان [[عثمان]]، در [[جنگ جمل]] و صفیّن، در نامهای که به [[معاویه]] نوشت، در خطبۀ [[نماز جمعه]] در [[روز غدیر]]، در میدان [[کوفه]] خطاب به [[اصحاب]] [[پیامبر]]، در ماههای آخر [[عمر]] خویش در نوشتهای بلند و ۳۰ صفحهای که نگاشت و موارد فراوان دیگر.<ref>دربارۀ این احتجاجها، ر. ک: «بحار الأنوار» ج ۹،۱۰،۲۷،۲۸،۲۹، احتجاج، طبرسی، الغدیر، ج ۱، اثبات الهداة، ج ۲، فضائل الخمسة من الصحاح السته» ج ۱ ص ۳۱۹، المناشدة و الاحتجاج بحدیث الغدیر، کمال السیّد</ref>. [[امامان معصوم]]{{عم}} دیگر نیز در صحنهها و موقعیتهای گوناگون از [[حادثۀ غدیر]] یاد کرده و به آن استناد و [[احتجاج]] کردهاند، که ذکر آنها در این مختصر نمیگنجد<ref>از جمله ر. ک: چهارده قرن با غدیر، محمّد باقر انصاری، ص ۶۳ به بعد</ref>[[اصحاب]] [[ائمه]]{{عم}} و علمای [[شیعه]] نیز مکرّر به این [[حدیث]] [[احتجاج]] کردهاند و مناظرات مستحکم و پاسخهای دندانشکن و [[براهین]] خللناپذیر در [[مجادلات]] [[کلامی]] [[شیعه]] با [[مخالفان]] بر محور واقعۀ [[غدیر خم]] اتفاق افتاده است<ref>از جمله ر. ک: کتاب سهجلدی مواقف الشیعه، احمدی میانجی، انتشارات جامعۀ مدرسین</ref> به عنوان نمونه یک مورد از [[احتجاجات]] [[امام علی|علی]]{{ع}} را میآوریم. وقتی [[عمر]] کشته شد و شورای شش نفره برای [[تعیین خلیفه]] شکل گرفت، چون [[امام علی|امیرالمؤمنین]]{{ع}} دید که جریان مذاکرات در مسیر [[خلیفه]] ساختن [[عثمان]] است، [[فضایل]] و [[مناقب]] خویش و سفارشهای [[پیامبر]] دربارۀ [[خلافت]] را بازگفت، از جمله فرمود: "شما را به [[خدا]] [[سوگند]] میدهم، آیا در میان شما کسی جز من وجود دارد که [[پیامبر خدا]] او را به [[فرمان خدا]] در [[روز غدیر]] [[خم]] تعیین و [[نصب]] کرد و فرمود: هرکس را من مولای اویم، [[علی]] مولای اوست، خدایا با هرکه با او [[دوستی]] کند [[دوست]] باش و هرکه را که با او [[دشمنی]] کند، [[دشمن]] بدار، گفتند: نه"<ref>{{عربی|نَشَدْتُكُمْ بِاللَّهِ هَلْ فِيكُمْ أَحَدٌ نَصَبَهُ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ بِأَمْرِ اللَّهِ تَعَالَى فَقَالَ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ غَيْرِي؟ قَالُوا: لا}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۱ ص ۳۳۲ و ۳۸۱،۳۵۱،۳۷۳</ref>. در روز [[جنگ جمل]] هم به [[طلحه]] فرمود: آیا مگر از [[پیامبر]] نشنیدی که [[روز غدیر]] دربارۀ من فرمود: {{عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ...}} گفت، آری شنیدهام. فرمود: پس چرا به [[جنگ]] من آمدهای؟ گفت: در خاطرم نبود!<ref>الغدیر، ج ۱ ص ۱۸۶</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۳.</ref>
| | {{منابع}} |
| | | # [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] |
| | | {{پایان منابع}} |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| * [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
|
| |
|
| | == پانویس == |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
|
| |
|
| | | [[رده:غدیر]] |
| [[رده:احتجاج به غدیر]] | |
| [[رده:احتجاج به غدیر]]
| |
| [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] |