امام عسکری در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع مرتبط = اهل بیت پیامبر خاتم

| عنوان مدخل  = [[امام عسکری]]

| مداخل مرتبط = [[امام عسکری در حدیث]] - [[امام عسکری در کلام اسلامی]] - [[امام عسکری در تاریخ اسلام]] - [[امام عسکری در معارف مهدویت]]

| پرسش مرتبط  = امام عسکری (پرسش)

سرانجام امام در [[تاریخ]] اول "ربیع الاول" [[سال]] ۲۶۰ ق به [[دستور]] معتمد عباسی، مسموم و در [[روز]] هشتم همان تاریخ به شهادت رسید و در خانۀ خود در سامرا و کنار مرقد پدرش به خاک سپرده شد.

امام عسکری {{ع}} به [[دلیل]] شرایط نامساعد و تنگناهای شدید [[حکومت عباسی]]، در گسترش [[دانش]] بی‏کران خود در همه [[جامعه]] [[پیروزی]] چندانی به دست نیاورد؛ اما شاگردانی [[تربیت]] کرد که هرکدام در گسترش [[معارف اسلام]] و رفع [[شبهات]] [[دشمنان]]، نقش مؤثر و ارزنده‏ای داشتند. [[شیخ طوسی]]، شمار [[شاگردان]] آن حضرت را افزون بر یکصد نفر ثبت کرده است<ref>[[شیخ طوسی]]، رجال الطوسی، ص ۴۲۷ به بعد.</ref>. میان آنان چهره‌‏ها و شخصیت‏های برجسته و وارسته‏ای مانند [[احمد بن اسحاق اشعری قمی]]، [[ابو هاشم داود بن قاسم جعفری]]، [[ابو عمرو عثمان بن سعید عمری]]، [[علی بن جعفر]] و [[محمد بن حسن صفّار]] به چشم‏ می‌‏خورند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۶۴-۷۰ و [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۵۳، ۱۵۴.</ref>.

=== چهارم: [[پشتیبانی]] [[مالی]] از شیعیان‏===

یکی دیگر از موضع‌‏گیری‏های امام عسکری {{ع}}، [[حمایت]] [[مالی]] از شیعیان ـ به ویژه از [[یاران خاص]] و نزدیک آن حضرت ـ بود. این کار سبب شد آنان زیر فشار [[مالی]]، جذب دستگاه [[حکومت عباسی]] نشوند<ref> شیخ مفید، الارشاد، ص ۳۴۳؛ ابن شهر اشوب، مناقب آل أبی طالب، ج ۴، ص ۴۳۹؛ مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۴۲؛ سید محسن امین، اعیان الشیعة، ص ۴۰؛ طبرسی، اعلام الوری، ص ۳۷۲؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۵۰۸.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۶۴-۷۰ و [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۵۳، ۱۵۴.</ref>

از آنجا که پنهان شدن [[پیشوا]] و [[رهبر]] هر جمعیت، یک حادثه [[غیر طبیعی]] و نامأنوس است و [[باور]] کردن آن و نیز [[تحمل]] مشکلات ناشی از آن، برای [[مردم]] دشوار است، [[پیامبر اسلام]] {{صل}} و [[امامان]] پیشین {{عم}}، به تدریج [[مردم]] را با این موضوع آشنا ساخته، افکار را برای پذیرش آن آماده می‌‏کردند.

این [[تلاش]]، در عصر [[امام هادی]] {{ع}} و امام عسکری {{ع}}، به صورت جدی‌‏تری به چشم می‌‏خورد؛ چنان‏که [[امام هادی]] {{ع}} بعضی از [[کارها]] را به وسیله [[نمایندگان]] انجام می‏داد و خود کمتر با افراد تماس می‏‌گرفت. این امر در زمان امام عسکری {{ع}}، جلوه بیشتری یافت؛ زیرا با وجود تأکید بر [[تولد]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، او را فقط به [[شیعیان]] خاص و بسیار نزدیک نشان می‏داد. از سوی دیگر، تماس مستقیم [[شیعیان]] با خود آن حضرت نیز روز به ‏روز محدودتر و کمتر می‏شد؛ به گونه‏ای که حتی در [[شهر]] [[سامرا]] از طریق [[نامه]] یا به وسیله [[نمایندگان]] خویش، به [[مردم]] پاسخ می‌داد. بدین‏ ترتیب، آنان را برای پذیرش اوضاع و شرایط [[عصر غیبت]] و ارتباط غیر مستقیم با [[امام]] آماده می‌‏ساخت. این همان روشی است که [[امام دوازدهم]] {{ع}} در [[زمان غیبت صغرا]] در پیش گرفت و به تدریج [[شیعیان]] را برای [[دوران غیبت کبرا]] آماده ساخت<ref>با استفاده از: مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان علیهم السّلام، ص ۶۱۵- ۶۶۲.</ref>.

# [[اختلاف]] و چنددستگی بین [[شیعیان]]. یکی از حادثه‌‏های کمرشکن پس از [[شهادت امام عسکری]] {{ع}}، تفرقه‌‏ای بود که در میان برخی از [[شیعیان]] پدید آمد و آ‏ها را از [[یکپارچگی]] خارج کرد. البته این تفرق پیش از آن، از سوی امام عسکری {{ع}} پیش‏بینی شده بود. [[ابو غانم]] می‌‏گوید: از امام عسکری {{ع}} شنیدم که می‌‏فرمود: "در سال ۲۶۰ پیروانم [[فرقه]] فرقه می‌‏شوند". آ‏گاه در ادامه [[ابو غانم]] می‌‏گوید: در آن سال امام عسکری {{ع}} [[رحلت]] فرمود و [[پیروان]] و یارانش متفرق شدند. دسته‌‏ای خود را منتسب به جعفر ـ پسر [[امام]] دهم ـ کردند، گروهی سرگردان شدند، عده‏ای به [[شک]] افتادند، دسته‌‏ای در حالت سرگردانی ایستادند و جمعی دیگر به [[توفیق]] خدای سبحانه و تعالی بر [[دین]] خود ثابت ماندند<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۰۸، ح ۶.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۶۴-۷۰ و [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۵۸، ۱۶۰.</ref>