(۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
خط ۱:
{{خرد}}
{{مدخل مرتبط
{{مهدویت}}
| موضوع مرتبط = رجعت
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| عنوان مدخل =
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''امام مهدی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| مداخل مرتبط =
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| پرسش مرتبط = امام مهدی (پرسش)
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] | [[امام مهدی در حدیث]] | [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
==مقدمه==
== مقدمه ==
*کسانی که [[رجعت]] می‌کنند [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} و برخی از مردگان هستند.[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: رجعت برای همه مردم نیست، بلکه برای گروه‌هایی خاص است: مؤمنان خالص و کافران محض<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۳۹؛ نور الثقلین، ج ۴، ص ۱۰۰.</ref>. مفضّل آورده است که در حضور [[امام صادق]] {{ع}} از [[قائم]] [[آل محمد]] {{صل}} و اصحاب او که در انتظارش از دنیا می‌روند، سخن به میان آمد؛آن حضرت فرمود: "هنگامی که قائم قیام کند، فرستاده‌ای کنار قبر مؤمن می‌آید و به او می‌گوید: هان ای بنده خدا! امام تو قیام کرده است. اگر می‌خواهی به او بپیوندی بپا خیز و اگر نمی‌خواهی و بر آن هستی که هم‌چنان در جوار رحمت پروردگارت اقامت گزینی، همین‌جا اقامت کن"<ref>همان، ص ۹۱.</ref>.
کسانی که [[رجعت]] می‌کنند [[امامان]] [[معصوم]]{{عم}} و برخی از [[مردگان]] هستند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: [[رجعت]] برای همه [[مردم]] نیست، بلکه برای گروه‌هایی خاص است: مؤمنان خالص و [[کافران]] محض<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص۳۹؛ نور الثقلین، ج ۴، ص۱۰۰.</ref>. مفضّل آورده است که در حضور امام صادق{{ع}} از [[قائم]] [[آل محمد]]{{صل}} و [[اصحاب]] او که در انتظارش از [[دنیا]] می‌روند، [[سخن]] به میان آمد؛ آن حضرت فرمود: "هنگامی که قائم [[قیام]] کند، فرستاده‌ای کنار [[قبر]] [[مؤمن]] می‌آید و به او می‌گوید: هان ای [[بنده خدا]]! [[امام]] تو قیام کرده است. اگر می‌خواهی به او بپیوندی بپا خیز و اگر نمی‌خواهی و بر آن هستی که هم‌چنان در جوار [[رحمت]] پروردگارت اقامت گزینی، همین‌جا اقامت کن"<ref>همان، ص۹۱.</ref>.
*در [[رجعت]]، مؤمن خالص که در تمام عمر از طرف کفّار و منافقین مورد آزار قرار گرفته است برمیگردد تا در پرتو حکومت حقّه، روی آرامش و آسایش را ببیند و قسمتی از پاداش اعمال نیک خود را پیش از آخرت در این جهان ببیند. مشرک محض نیز برمیگردد تا سزای حق‌کشی‌ها و تجاوزگری‌های خود را پیش از آخرت، در این سرای بچشد. سلمان، ابوذر، مقداد، مالک اشتر و امثال آنها باز می‌گردند. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "نخستین کسی که درباره او محکمه عدل در حکومت حقّه تشکیل می‌شود، محسن فاطمه‌ست، بین او و قاتلش محکمه برگزار می‌شود. قنفذ و آقایش آورده می‌شوند و با تازیانه‌هایی از آتش، شلاق می‌خورند. اگر یکی از آن شلاق‌ها به دریا زده شود، همه اقیانوس‌های جهان از مشرق تا مغرب به جوش می‌آید، و اگر یکی از آنها به یکی از کوه‌های دنیا بخورد، ذوب می‌شود و تبدیل به خاکستر می‌گردد. ان دو دشمن خدا با این تازیانه شلاق می‌خورند"<ref>دلائل الإمامه، ص ۲۹۷ (به نقل از رجعت، محمد خادمی شیرازی، ص ۱۶۲).</ref>. در حدیث دیگری از زنی نام برده می‌شود که [[حضرت زهرا]] {{س}} را بسیار رنج می‌داد و به مادر جناب ابراهیم (فرزند رسول اکرم) تهمت می‌زد. او نیز رجعت می‌کند و شلاق تهمت زدن (حدّ قذف) می‌خورد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۴ و ج ۵۳، ص ۹۰.</ref>. در اخبار رجعت [[امام حسین]] {{ع}} تصریح شده که به هنگام رجعت حضرت، یزید و سپاهیانش نیز رجعت می‌کنند و [[امام حسین]] {{ع}} آنها را می‌کشد و برای هرضربتی یک ضربت می‌زند<ref>تفسیر صافی، ج ۳، ص ۱۷۹؛ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۸۲؛ تفسیر برهان، ج ۲، ص ۴۰۸.</ref>. در ذیل آیه ٤٧ از سوره طور آمده است: همه آنان که به [[آل محمد]] {{عم}} ستم کرده‌اند، در [[رجعت]] بازمی‌گردند و انتقام از آنها گرفته می‌شود<ref>تفسیر صافی، ج ۵، ص ۸۳؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۰۳؛ الزام الناصب، ج ۲، ص ۳۵۱.</ref>. جمعی از رجعت‌کنندگان، [[سلمان]]، [[مقداد]]، [[جابر بن عبد الله انصاری]]، [[ابو دجانه انصاری]]، [[مالک اشتر]]، [[مفضل بن عمر]]، [[حمران بن اعین]]، [[مؤمن آل فرعون]]، [[یوشع بن نون]]، و [[اصحاب کهف]] هستند<ref>رجعت، محمد خادمی شیرازی، ص ۲۰۰.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۳۵۹.</ref>.
در رجعت، مؤمن [[خالص]] که در تمام [[عمر]] از طرف [[کفّار]] و [[منافقین]] مورد [[آزار]] قرار گرفته است برمیگردد تا در پرتو [[حکومت]] حقّه، روی [[آرامش]] و [[آسایش]] را ببیند و قسمتی از [[پاداش اعمال]] [[نیک]] خود را پیش از [[آخرت]] در این [[جهان]] ببیند. [[مشرک]] محض نیز برمیگردد تا سزای [[حق‌کشی‌ها]] و تجاوزگری‌های خود را پیش از آخرت، در این سرای بچشد. [[سلمان]]، [[ابوذر]]، [[مقداد]]، [[مالک اشتر]] و امثال آنها باز می‌گردند. امام صادق{{ع}} می‌فرماید: "نخستین کسی که درباره او محکمه [[عدل]] در حکومت حقّه تشکیل می‌شود، [[محسن]] فاطمه‌ست، بین او و قاتلش محکمه برگزار می‌شود. قنفذ و آقایش آورده می‌شوند و با تازیانه‌هایی از [[آتش]]، شلاق می‌خورند. اگر یکی از آن شلاق‌ها به دریا زده شود، همه اقیانوس‌های جهان از [[مشرق]] تا [[مغرب]] به جوش می‌آید، و اگر یکی از آنها به یکی از کوه‌های دنیا بخورد، ذوب می‌شود و تبدیل به خاکستر می‌گردد. ان دو دشمن خدا با این تازیانه شلاق می‌خورند"<ref>دلائل الإمامه، ص۲۹۷ (به نقل از رجعت، محمد خادمی شیرازی، ص۱۶۲).</ref>. در [[حدیث]] دیگری از زنی نام برده می‌شود که [[حضرت زهرا]]{{س}} را بسیار [[رنج]] می‌داد و به مادر جناب [[ابراهیم]] (فرزند رسول اکرم) [[تهمت]] می‌زد. او نیز [[رجعت]] می‌کند و شلاق تهمت زدن (حدّ [[قذف]]) می‌خورد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص۳۱۴ و ج ۵۳، ص۹۰.</ref>.
در [[اخبار]] [[رجعت]] [[امام حسین]]{{ع}} تصریح شده که به هنگام رجعت حضرت، [[یزید]] و سپاهیانش نیز رجعت می‌کنند و امام حسین{{ع}} آنها را می‌کشد و برای هرضربتی یک ضربت می‌زند <ref>تفسیر صافی، ج ۳، ص۱۷۹؛ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص۲۸۲؛ تفسیر برهان، ج ۲، ص۴۰۸.</ref>. در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و برای ستمکاران عذابی جز آن خواهد بود اما بیشتر آنان نمی‌دانند» سوره طور، آیه ۴۷.</ref> آمده است: همه آنان که به [[آل محمد]]{{عم}} [[ستم]] کرده‌اند، در رجعت بازمی‌گردند و [[انتقام]] از آنها گرفته می‌شود<ref>تفسیر صافی، ج ۵، ص۸۳؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص۱۰۳؛ الزام الناصب، ج ۲، ص۳۵۱.</ref>.
جمعی از رجعت‌کنندگان، [[سلمان]]، [[مقداد]]، [[جابر بن عبد الله انصاری]]، [[ابو دجانه انصاری]]، [[مالک اشتر]]، [[مفضل بن عمر]]، [[حمران بن اعین]]، [[مؤمن آل فرعون]]، [[یوشع بن نون]]، و [[اصحاب کهف]] هستند<ref>رجعت، محمد خادمی شیرازی، ص۲۰۰.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۵۹.</ref>
== رجعت‌کنندگان در آخر الزمان ==
افزون بر روایاتی که به صورت کلی رجعت کنندگان را مؤمنان خالص و کافران خالص ذکر کرده است مانند روایتی که از [[امام صادق]] {{ع}} نقل شده که فرمود:{{متن حدیث|إِنَّ الرَّجْعَةَ لَيْسَتْ بِعَامَّةٍ وَ هِيَ خَاصَّةٌ لَا يَرْجِعُ إِلَّا مَنْ مَحَضَ الْإِيمَانَ مَحْضاً أَوْ مَحَضَ الشِّرْكَ مَحْضا}}<ref> رجعت همگانی نیست و فقط مؤمنان خالص و محض و نیز مشرکان محض به دنیا برمی‌گردند؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۳۹.</ref>.
برخی روایات نیز به افراد و گروه‌هایی به طور ویژه اشاره کرده است:
[[ابوخالد کابلی]] از [[امام سجاد]] {{ع}} نقل کرده که در تفسیر آیه {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ }}<ref> بی‌گمان آن کس که قرآن را بر تو واجب کرده است تو را به بازگشتگاهی باز می‌گرداند؛ سوره قصص، آیه ۸۵.</ref> فرمود: {{متن حدیث|يَرْجِعُ إِلَيْكُمْ نَبِيُّكُم}}<ref> پیامبرتان به سوی شما برمیگردد؛ تفسیر القمی، ج ۱، ص ۱۴۷.</ref>.
[[بکیر بن اعین]] می‌گوید:{{متن حدیث|قَالَ لِي: مَنْ لَا أَشُكُّ فِيهِ يَعْنِي أَبَا جَعْفَرٍ {{ع}} إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} وَ عَلِيّاً سَيَرْجِعَان}}<ref> کسی که هیچ تردید در او ندارم؛ یعنی [[امام باقر]] {{ع}} به من فرمود: [[پیامبر]] {{صل}} و [[علی]] {{ع}} رجعت می‌کنند؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۳۹، ح ۲.</ref>.
مرحوم [[علامه طباطبایی]] ذیل آیه شریف: {{متن قرآن|قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ}}<ref> گفت: پروردگارا! پس تا روزی که (همگان) برانگیخته می‌شوند، مرا مهلت ده! فرمود: اینک تو از مهلت یافتگانی! تا روز آن هنگام معیّن؛ سوره حجر، آیه ۳۶ - ۳۸.</ref>؛ از تفسیر قمی نقل کرده است که [[امام صادق]] {{ع}} درباره آیه مذکور فرمود: {{متن حدیث|یوم الوقت المعلوم یوم یذبحه رسول الله {{صل}} علی الصخرة التی فی بیت المقدس}}<ref>روز وقت معلوم روزی است که [[رسول خداوند]] شیطان را بر صخره‌ای در بیت مقدس می‌کشد؛ تفسیر المیزان، ج ۱۲، ص ۲۵۲.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۴ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۴]]، ص ۲۰۸.</ref>
=== [[رجعت]] [[امام علی|علی]] {{ع}} ===
در روایات فراوانی وارد شده است که [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}}، چندین بار [[رجعت]] می‌کند. [[علی بن ابراهیم]] از [[ابوبصیر]] نقل می‌کند که [[امام صادق|حضرت صادق]] {{ع}} ضمن حدیثی چنین فرمود:[[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} به [[امام علی|علی]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|يَا عَلِيُّ إِذَا كَانَ آخِرُ الزَّمَانِ أَخْرَجَكَ اللَّهُ فِي أَحْسَنِ صُورَةٍ وَ مَعَكَ مِيسَمٌ تَسِمُ بِهِ أَعْدَاءَك}}<ref>ای علی! خداوند تو را در آخرالزمان به بهترین صورتی زنده می‌کند، درحالی که ابزاری در دست‌داری که دشمنانت را با آن نشان می‌گذاری؛ شیخ حر عاملی، الایقاظ، ص ۲۷۵، ح ۴۲.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۴ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۴]]، ص ۲۰۸.</ref>
=== [[امام حسین]] {{ع}}، اولین رجعت‌کننده ===
در روایات، [[امام حسین|امام حسین بن علی بن ابی طالب]] {{ع}} به عنوان نخستین رجعت کننده معرفی شده است. از [[امام صادق]] {{ع}} نقل شده است: {{متن حدیث|إِنَّ أَوَّلَ مَنْ يَكُرُّ إِلَى الدُّنْيَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ {{ع}} وَ أَصْحَابُهُ وَ يَزِيدُ بْنُ مُعَاوِيَةَ وَ أَصْحَابُهُ فَيَقْتُلُهُمْ حَذْوَ الْقُذَّةِ بِالْقُذَّةِ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّه {{متن قرآن|ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا}}}}<ref>سوره اسراء؛ آیه۶.</ref>.<ref>همانا نخستین کسی که به دنیا برمیگردد حسین بن علی {{ع}} و یاران آن حضرت هستند و نیز یزید بن معاویه و اصحاب او که حضرت آنها را یک به یک به هلاکت خواهند رساند و سپس امام صادق {{ع}} این آیه را تلاوت فرمودند: آنگاه شما را به سوی آنها برگردانیم و بر آنها غلبه دهیم و به مال و فرزندان نیرومند مدد بخشیم و عده شما را بسیار گردانیم؛ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۸۲.</ref>
همچنین از [[امام کاظم]] {{ع}} روایت شده که [[امام حسین]] {{ع}} پیش از شهادت خود با یاران خود سخن گفتند و از جمله فرمودند: «هنگامی که [[پیامبر|رسول خدا]] {{صل}} زنده بودند به من فرمودند: فرزندم تو به زودی به سمت عراق خواهی رفت؛ سرزمینی که [[انبیاء]] و [[اوصیاء]] در آنها با هم برخورد کردند؛ این سرزمین "عمورا" نام دارد و در آن محل تو و یارانت به شهادت خواهید رسید و اصحاب تو کسانی هستند که درد آهن را نخواهند چشید و آنگاه این آیه را تلاوت فرمود: {{متن قرآن|قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ}}<ref> گفتیم: ای آتش! بر ابراهیم سرد و بی‌گزند باش؛ سوره انبیاء، آیه ۶۹.</ref>؛ و فرمود: جنگ بر شما سرد و سلامت خواهد بود. آنگاه [[امام حسین]] {{ع}} پس از نقل این روایت از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود:{{متن حدیث|فَأَبْشِرُوا فَوَ اللَّهِ لَئِنْ قَتَلُونَا فَإِنَّا نَرِدُ عَلَى نَبِيِّنَا ثُمَّ أَمْكُثُ مَا شَاءَ اللَّهُ فَأَكُونُ أَوَّلَ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْه... وَ لَيَنْزِلَنَّ مُحَمَّدٌ وَ عَلِيٌّ وَ أَنَا وَ أَخِي وَ جَمِيعُ مَنْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِ فِي حَمُولَات مِنْ حَمُولَاتِ الرَّبِّ خَيْلٍ بُلْقٍ مِنْ نُورٍ لَمْ يَرْكَبْهَا مَخْلُوقٌ ثُمَّ لَيَهُزَّنَّ مُحَمَّدٌ {{صل}} لِوَاءَهُ وَ لَيَدْفَعَنَّهُ إِلَى قَائِمِنَا مَعَ سَيْفِه ٍ ثُمَّ إِنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} يَدْفَعُ إِلَيَّ سَيْفَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} فَيَبْعَثُنِي إِلَى الشَّرْقِ وَ الْغَرْبِ وَ لَا آتِي عَلَى عَدُوٍّ إِلَّا أَهْرَقْتُ دَمَهُ وَ لَا أَدَعُ صَنَماً إِلَّا أَحْرَقْتُهُ حَتَّى أَقَعَ إِلَى الْهِنْدِ فَأَفْتَحَهَا ...}}<ref>بشارت باد بر شما؛ اگر ما کشته شویم همانا به سوی پیامبر خود باز می‌گردیم و مدتی که خدا بخواهد در آنجا می‌مانیم و پس از آن من اولین نفری هستم که زمین بر او باز می‌شود و پیامبر اکرم {{صل}} و علی {{ع}} و من و برادرم حسن {{ع}} و جمیع آنان که خداوند بر آنها منّت گذارده، بر مرکب‌هایی از نور که خداوند برایمان فرستاده و پیش از ما مخلوقی بر آنها سوار نشده نازل می‌شویم و سپس نبی اکرم {{صل}} پرچم خود را به حرکت در آورده و آن را به همراه شمشیرش به قائم آل محمد می‌دهد.... سپس حضرت علی {{ع}} شمشیر نبی اکرم {{صل}} را به من می‌دهد و مرا به سمت مشرق و مغرب رهسپار می‌کند و من با دشمنی از دشمنان خدا بر خود نمی‌کنم مگر آنکه او را به هلاکت برسانم و با بتی برخورد نمی‌کنم مگر اینکه آن را آتش می‌زنم و سپس به هند می‌روم و آنجا را نیز فتح می‌کنم.... ؛ بحار الانوار، ج ۴۵، ص ۸۰ و ج ۵۳ ص ۶۱.</ref>.
بنابراین، از این روایات و روایت نخست چنین استفاده می‌شود که [[امام حسین]] {{ع}} مدتی با [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} زندگی می‌کند و این گونه نیست که در آخرین لحظات زندگی [[امام مهدی]] {{ع}} رجعت نماید<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۴ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۴]]، ص۲۰۹ ـ ۲۱۰.</ref>.
=== [[رجعت]] [[معصومین]] {{عم}} ===
در شماری از روایات به [[رجعت]] [[معصومین]] {{عم}} اشاره شده است. [[امام صادق]] {{ع}} [[رجعت]] [[معصومین]] را در کلامی کوتاه این گونه می‌فرماید:{{متن حدیث|لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِكَرَّتِنَا}}<ref>از شیعیان ما نیست کسی که ایمان به بازگشت ما نداشته باشد؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۴۵۸»</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۴ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۴]]، ص ۲۱۰.</ref>
=== [[رجعت]] [[پیامبران]] پیشین ===
یکی از روایاتی که بازگشت [[پیامبران]] گذشته را نوید داده‌اند از این قرار است: [[عبدالله بن مسکان]] از [[امام صادق]] {{ع}} نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: {{متن حدیث|مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً مِنْ لَدُنْ آدَمَ فَهَلُمَّ جَرّاً إِلَّا وَ يَرْجِعُ إِلَى الدُّنْيَا وَ يَنْصُرُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِين{{ع}}}}<ref>خداوند هیچ پیامری را از [[حضرت آدم]] {{ع}} تا آخر بر نیانگیخت مگر اینکه به دنیا برمیگردد و [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} را یاری می‌نمایند؛ تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۰۶.»</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۴ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۴]]، ص ۲۱۱.</ref>
=== زنان رجعت کننده ===
اگر چه روایات رجعت به طور عمده اختصاص به زن یا مرد ندارد و زیر عنوان مؤمن محض و کافر محض آمده است. ولی روایاتی اشاره به رجعت بانوان کرده است از جمله روایت [[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]] {{ع}} است که آن حضرت فرمود: {{متن حدیث|يُكَرُّ مَعَ الْقَائِمِ {{ع}} ثَلَاثَ عَشْرَةَ امْرَأَةً قُلْتُ: وَ مَا يَصْنَعُ بِهِنَّ؟. قَالَ: يُدَاوِينَ الْجَرْحَى، وَ يَقُمْنَ عَلَى الْمَرْضَى، كَمَا كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} قُلْتُ: فَسَمِّهِنَّ لِي. فَقَالَ: الْقِنْوَاءُ بِنْتُ رُشَيْدٍ، وَ أُمُّ أَيْمَنَ، وَ حَبَابَةُ الْوَالِبِيَّةُ، وَ سُمَيَّةُ أُمُّ عَمَّارِ بْنِ يَاسِرٍ، وَ زُبَيْدَةُ، وَ أُمُّ خَالِدٍ الْأَحْمَسِيَّةُ، وَ أُمُّ سَعِيدٍ الْحَنَفِيَّةُ، وَ صُبَانَةُ الْمَاشِطَةُ، وَ أُمُّ خَالِدٍ الْجُهَنِيَّة}}<ref>همراه قائم سیزده زن خواهند بود. گفتم: برای چه منظور؟ فرمود: آنها مجروحین را مداوا می‌کنند و به مریض‌ها رسیدگی می‌کنند همانگونه که همراه پیامبر که بودند چنین می‌کردند. عرض کردم اگر ممکن است آنها را نام ببرید. آن حضرت فرمود: قنوا دختر رشید و ام ایمن و حبابه والبیه و سمیه مادر عمار بن یاسر و زبیده و ام خالد احمسیه و ام سعید حنفیه و صبانه ماشطه و ام خالد جهنیه؛ محمد بن جریر بن رستم طبری، دلائل الامامة، ص ۲۵۹.</ref>.
البته در روایات به برخی از افراد و گروه‌های دیگر نیز اشاره شده که در کتاب‌های مفصل آمده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۴ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۴]]، ص ۲۱۱.</ref>.
این مدخل زیرشاخهٔ بحث رجعت است.مدخل مرتبط نداردپرسشهای مرتبط با این مدخل را ببینید
مقدمه
کسانی که رجعت می‌کنند امامانمعصوم(ع) و برخی از مردگان هستند. امام صادق(ع) فرمود: رجعت برای همه مردم نیست، بلکه برای گروه‌هایی خاص است: مؤمنان خالص و کافران محض[۱]. مفضّل آورده است که در حضور امام صادق(ع) از قائمآل محمد(ص) و اصحاب او که در انتظارش از دنیا می‌روند، سخن به میان آمد؛ آن حضرت فرمود: "هنگامی که قائم قیام کند، فرستاده‌ای کنار قبرمؤمن می‌آید و به او می‌گوید: هان ای بنده خدا! امام تو قیام کرده است. اگر می‌خواهی به او بپیوندی بپا خیز و اگر نمی‌خواهی و بر آن هستی که هم‌چنان در جوار رحمت پروردگارت اقامت گزینی، همین‌جا اقامت کن"[۲].
در رجعت، مؤمن خالص که در تمام عمر از طرف کفّار و منافقین مورد آزار قرار گرفته است برمیگردد تا در پرتو حکومت حقّه، روی آرامش و آسایش را ببیند و قسمتی از پاداش اعمالنیک خود را پیش از آخرت در این جهان ببیند. مشرک محض نیز برمیگردد تا سزای حق‌کشی‌ها و تجاوزگری‌های خود را پیش از آخرت، در این سرای بچشد. سلمان، ابوذر، مقداد، مالک اشتر و امثال آنها باز می‌گردند. امام صادق(ع) می‌فرماید: "نخستین کسی که درباره او محکمه عدل در حکومت حقّه تشکیل می‌شود، محسن فاطمه‌ست، بین او و قاتلش محکمه برگزار می‌شود. قنفذ و آقایش آورده می‌شوند و با تازیانه‌هایی از آتش، شلاق می‌خورند. اگر یکی از آن شلاق‌ها به دریا زده شود، همه اقیانوس‌های جهان از مشرق تا مغرب به جوش می‌آید، و اگر یکی از آنها به یکی از کوه‌های دنیا بخورد، ذوب می‌شود و تبدیل به خاکستر می‌گردد. ان دو دشمن خدا با این تازیانه شلاق می‌خورند"[۳]. در حدیث دیگری از زنی نام برده می‌شود که حضرت زهرا(س) را بسیار رنج می‌داد و به مادر جناب ابراهیم (فرزند رسول اکرم) تهمت می‌زد. او نیز رجعت می‌کند و شلاق تهمت زدن (حدّ قذف) می‌خورد[۴].
در اخباررجعتامام حسین(ع) تصریح شده که به هنگام رجعت حضرت، یزید و سپاهیانش نیز رجعت می‌کنند و امام حسین(ع) آنها را می‌کشد و برای هرضربتی یک ضربت می‌زند [۵]. در ذیل آیه﴿وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ﴾[۶] آمده است: همه آنان که به آل محمد(ع) ستم کرده‌اند، در رجعت بازمی‌گردند و انتقام از آنها گرفته می‌شود[۷].
افزون بر روایاتی که به صورت کلی رجعت کنندگان را مؤمنان خالص و کافران خالص ذکر کرده است مانند روایتی که از امام صادق (ع) نقل شده که فرمود:«إِنَّ الرَّجْعَةَ لَيْسَتْ بِعَامَّةٍ وَ هِيَ خَاصَّةٌ لَا يَرْجِعُ إِلَّا مَنْ مَحَضَ الْإِيمَانَ مَحْضاً أَوْ مَحَضَ الشِّرْكَ مَحْضا»[۱۰].
برخی روایات نیز به افراد و گروه‌هایی به طور ویژه اشاره کرده است:
ابوخالد کابلی از امام سجاد (ع) نقل کرده که در تفسیر آیه ﴿إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ ﴾[۱۱] فرمود: «يَرْجِعُ إِلَيْكُمْ نَبِيُّكُم»[۱۲].
مرحوم علامه طباطبایی ذیل آیه شریف: ﴿قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ﴾[۱۴]؛ از تفسیر قمی نقل کرده است که امام صادق (ع) درباره آیه مذکور فرمود: «یوم الوقت المعلوم یوم یذبحه رسول الله (ص) علی الصخرة التی فی بیت المقدس»[۱۵].[۱۶]
در روایات فراوانی وارد شده است که حضرت علی (ع)، چندین بار رجعت می‌کند. علی بن ابراهیم از ابوبصیر نقل می‌کند که حضرت صادق (ع) ضمن حدیثی چنین فرمود:پیامبر اکرم (ص) به علی (ع) فرمود: «يَا عَلِيُّ إِذَا كَانَ آخِرُ الزَّمَانِ أَخْرَجَكَ اللَّهُ فِي أَحْسَنِ صُورَةٍ وَ مَعَكَ مِيسَمٌ تَسِمُ بِهِ أَعْدَاءَك»[۱۷].[۱۸]
در روایات، امام حسین بن علی بن ابی طالب (ع) به عنوان نخستین رجعت کننده معرفی شده است. از امام صادق (ع) نقل شده است: «إِنَّ أَوَّلَ مَنْ يَكُرُّ إِلَى الدُّنْيَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ (ع) وَ أَصْحَابُهُ وَ يَزِيدُ بْنُ مُعَاوِيَةَ وَ أَصْحَابُهُ فَيَقْتُلُهُمْ حَذْوَ الْقُذَّةِ بِالْقُذَّةِ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّه ﴿ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا﴾»[۱۹].[۲۰]
همچنین از امام کاظم (ع) روایت شده که امام حسین (ع) پیش از شهادت خود با یاران خود سخن گفتند و از جمله فرمودند: «هنگامی که رسول خدا (ص) زنده بودند به من فرمودند: فرزندم تو به زودی به سمت عراق خواهی رفت؛ سرزمینی که انبیاء و اوصیاء در آنها با هم برخورد کردند؛ این سرزمین "عمورا" نام دارد و در آن محل تو و یارانت به شهادت خواهید رسید و اصحاب تو کسانی هستند که درد آهن را نخواهند چشید و آنگاه این آیه را تلاوت فرمود: ﴿قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ﴾[۲۱]؛ و فرمود: جنگ بر شما سرد و سلامت خواهد بود. آنگاه امام حسین (ع) پس از نقل این روایت از پیامبر اکرم (ص) فرمود:«فَأَبْشِرُوا فَوَ اللَّهِ لَئِنْ قَتَلُونَا فَإِنَّا نَرِدُ عَلَى نَبِيِّنَا ثُمَّ أَمْكُثُ مَا شَاءَ اللَّهُ فَأَكُونُ أَوَّلَ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْه... وَ لَيَنْزِلَنَّ مُحَمَّدٌ وَ عَلِيٌّ وَ أَنَا وَ أَخِي وَ جَمِيعُ مَنْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِ فِي حَمُولَات مِنْ حَمُولَاتِ الرَّبِّ خَيْلٍ بُلْقٍ مِنْ نُورٍ لَمْ يَرْكَبْهَا مَخْلُوقٌ ثُمَّ لَيَهُزَّنَّ مُحَمَّدٌ (ص) لِوَاءَهُ وَ لَيَدْفَعَنَّهُ إِلَى قَائِمِنَا مَعَ سَيْفِه ٍ ثُمَّ إِنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ (ع) يَدْفَعُ إِلَيَّ سَيْفَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) فَيَبْعَثُنِي إِلَى الشَّرْقِ وَ الْغَرْبِ وَ لَا آتِي عَلَى عَدُوٍّ إِلَّا أَهْرَقْتُ دَمَهُ وَ لَا أَدَعُ صَنَماً إِلَّا أَحْرَقْتُهُ حَتَّى أَقَعَ إِلَى الْهِنْدِ فَأَفْتَحَهَا ...»[۲۲].
بنابراین، از این روایات و روایت نخست چنین استفاده می‌شود که امام حسین (ع) مدتی با حضرت مهدی (ع) زندگی می‌کند و این گونه نیست که در آخرین لحظات زندگی امام مهدی (ع) رجعت نماید[۲۳].
در شماری از روایات به رجعتمعصومین (ع) اشاره شده است. امام صادق (ع) رجعتمعصومین را در کلامی کوتاه این گونه می‌فرماید:«لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِكَرَّتِنَا»[۲۴].[۲۵]
یکی از روایاتی که بازگشت پیامبران گذشته را نوید داده‌اند از این قرار است: عبدالله بن مسکان از امام صادق (ع) نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: «مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً مِنْ لَدُنْ آدَمَ فَهَلُمَّ جَرّاً إِلَّا وَ يَرْجِعُ إِلَى الدُّنْيَا وَ يَنْصُرُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِين(ع)»[۲۶].[۲۷]
زنان رجعت کننده
اگر چه روایات رجعت به طور عمده اختصاص به زن یا مرد ندارد و زیر عنوان مؤمن محض و کافر محض آمده است. ولی روایاتی اشاره به رجعت بانوان کرده است از جمله روایت مفضل بن عمر از امام صادق (ع) است که آن حضرت فرمود: «يُكَرُّ مَعَ الْقَائِمِ (ع) ثَلَاثَ عَشْرَةَ امْرَأَةً قُلْتُ: وَ مَا يَصْنَعُ بِهِنَّ؟. قَالَ: يُدَاوِينَ الْجَرْحَى، وَ يَقُمْنَ عَلَى الْمَرْضَى، كَمَا كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) قُلْتُ: فَسَمِّهِنَّ لِي. فَقَالَ: الْقِنْوَاءُ بِنْتُ رُشَيْدٍ، وَ أُمُّ أَيْمَنَ، وَ حَبَابَةُ الْوَالِبِيَّةُ، وَ سُمَيَّةُ أُمُّ عَمَّارِ بْنِ يَاسِرٍ، وَ زُبَيْدَةُ، وَ أُمُّ خَالِدٍ الْأَحْمَسِيَّةُ، وَ أُمُّ سَعِيدٍ الْحَنَفِيَّةُ، وَ صُبَانَةُ الْمَاشِطَةُ، وَ أُمُّ خَالِدٍ الْجُهَنِيَّة»[۲۸].
البته در روایات به برخی از افراد و گروه‌های دیگر نیز اشاره شده که در کتاب‌های مفصل آمده است[۲۹].
↑ای علی! خداوند تو را در آخرالزمان به بهترین صورتی زنده می‌کند، درحالی که ابزاری در دست‌داری که دشمنانت را با آن نشان می‌گذاری؛ شیخ حر عاملی، الایقاظ، ص ۲۷۵، ح ۴۲.
↑همانا نخستین کسی که به دنیا برمیگردد حسین بن علی (ع) و یاران آن حضرت هستند و نیز یزید بن معاویه و اصحاب او که حضرت آنها را یک به یک به هلاکت خواهند رساند و سپس امام صادق (ع) این آیه را تلاوت فرمودند: آنگاه شما را به سوی آنها برگردانیم و بر آنها غلبه دهیم و به مال و فرزندان نیرومند مدد بخشیم و عده شما را بسیار گردانیم؛ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۸۲.
↑ گفتیم: ای آتش! بر ابراهیم سرد و بی‌گزند باش؛ سوره انبیاء، آیه ۶۹.
↑بشارت باد بر شما؛ اگر ما کشته شویم همانا به سوی پیامبر خود باز می‌گردیم و مدتی که خدا بخواهد در آنجا می‌مانیم و پس از آن من اولین نفری هستم که زمین بر او باز می‌شود و پیامبر اکرم (ص) و علی (ع) و من و برادرم حسن (ع) و جمیع آنان که خداوند بر آنها منّت گذارده، بر مرکب‌هایی از نور که خداوند برایمان فرستاده و پیش از ما مخلوقی بر آنها سوار نشده نازل می‌شویم و سپس نبی اکرم (ص) پرچم خود را به حرکت در آورده و آن را به همراه شمشیرش به قائم آل محمد می‌دهد.... سپس حضرت علی (ع) شمشیر نبی اکرم (ص) را به من می‌دهد و مرا به سمت مشرق و مغرب رهسپار می‌کند و من با دشمنی از دشمنان خدا بر خود نمی‌کنم مگر آنکه او را به هلاکت برسانم و با بتی برخورد نمی‌کنم مگر اینکه آن را آتش می‌زنم و سپس به هند می‌روم و آنجا را نیز فتح می‌کنم.... ؛ بحار الانوار، ج ۴۵، ص ۸۰ و ج ۵۳ ص ۶۱.
↑همراه قائم سیزده زن خواهند بود. گفتم: برای چه منظور؟ فرمود: آنها مجروحین را مداوا می‌کنند و به مریض‌ها رسیدگی می‌کنند همانگونه که همراه پیامبر که بودند چنین می‌کردند. عرض کردم اگر ممکن است آنها را نام ببرید. آن حضرت فرمود: قنوا دختر رشید و ام ایمن و حبابه والبیه و سمیه مادر عمار بن یاسر و زبیده و ام خالد احمسیه و ام سعید حنفیه و صبانه ماشطه و ام خالد جهنیه؛ محمد بن جریر بن رستم طبری، دلائل الامامة، ص ۲۵۹.
