بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = سوره | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سوره توبه در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = سوره | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سوره توبه در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
'''"سوره توبه"''' یا "[[سوره]] [[برائت]]" نهمین سوره [[مصحف شریف]]، در [[سال هشتم هجری]] یا [[سال نهم هجری]] در [[مدینه]] نازل شد. علت نامگذاری آن به [[توبه]] این است که واژه «توبه» هفده بار با مشتقاتش در این سوره آمده و از سویی داستان معروف پذیرش توبه سه متخلّف از [[غزوه تبوک]]، در این سوره بیان شده است. برخی دیگر از نام‌های این سوره که بیشتر صفتی برای برخی از مضامین مهم آن‌اند عبارت‌اند از: «الفاضحة: [[رسوا]] کننده»، «المبعثرة: کاونده»، «المنقرة: افشا کننده»، «المثیرة: برانگیزاننده»و.... این سوره تنها سوره [[قرآن کریم]] است که با {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} شروع نشده است. [[آیات]] مشهور و دارای نام این سوره عبارت‌اند از: آیه سیف؛ [[آیه سقایة الحاج]]؛ آیه نجاسة المشرکین؛ [[آیه کنز]]؛ [[آیه غار]]؛ [[آیه زکات]]؛ [[آیه اذن]]؛ [[آیه صادقین]]؛ [[آیه نفر]] و... . | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
| خط ۶: | خط ۸: | ||
علت نامگذاری آن به توبه این است که واژه «توبه» هفده بار با مشتقاتش در این سوره آمده و از سویی داستان معروف پذیرش توبه سه متخلّف از [[غزوه تبوک]]، در این سوره بیان شده است. | علت نامگذاری آن به توبه این است که واژه «توبه» هفده بار با مشتقاتش در این سوره آمده و از سویی داستان معروف پذیرش توبه سه متخلّف از [[غزوه تبوک]]، در این سوره بیان شده است. | ||
[[مفسرین]] در اینکه این [[آیات]] | [[مفسرین]] در اینکه این [[آیات]] سوره‌ای است مستقل و یا جزء [[سوره انفال]] [[اختلاف]] کرده‌اند، و اختلافشان در این باره منتهی میشود به اختلافی که [[صحابه]] و [[تابعین]] در این باره داشته‌اند. | ||
[[روایت]] وارده از [[ائمه اهل بیت]]{{ع}} در این باره نیز مختلف است، چیزی که هست از نظر صناعت آن دسته از [[روایات]] که دلالت دارد بر اینکه این آیات ملحقند به سوره انفال رجحان دارد و به نظر [[قوی]] می‌رسد. | [[روایت]] وارده از [[ائمه اهل بیت]]{{ع}} در این باره نیز مختلف است، چیزی که هست از نظر صناعت آن دسته از [[روایات]] که دلالت دارد بر اینکه این آیات ملحقند به سوره انفال رجحان دارد و به نظر [[قوی]] می‌رسد. | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۶: | ||
به طور خلاصه می‌توان گفت اولِ [[سوره]] [[برائت]]، در [[نقض عهد]] کفار، میانه آن در [[کشف]] احوال [[منافقان]] و اظهار خُبث و حیله‌های ایشان، و آخر سوره درباره [[قصه]] [[غزوه تبوک]] فرود آمده است. | به طور خلاصه می‌توان گفت اولِ [[سوره]] [[برائت]]، در [[نقض عهد]] کفار، میانه آن در [[کشف]] احوال [[منافقان]] و اظهار خُبث و حیله‌های ایشان، و آخر سوره درباره [[قصه]] [[غزوه تبوک]] فرود آمده است. | ||
[[روایت]] شده است که وقتی [[پیامبر]]{{صل}} [[ابابکر]] را با این سوره به سوی [[اهل مکه]] فرستاد، [[ابوبکر]] سه [[روز]] راه پیمود. آنگاه پیامبر{{صل}} به علی{{ع}} فرمود: ای علی! دنبال ابابکر برو، آیات را از او بگیر و بر اهل مکّه قرائت کن! علی{{ع}} در میانه راه، آیات را از ابوبکر گرفت. وی به [[مدینه]] بازگشت. وقتی خدمت پیامبر{{صل}} رسید عرض کرد: یا [[رسول‌الله]]! آیا درباره من حادثه‌ای رخ داده است؟ حضرت فرمود: [[خیر]]، بلکه پروردگارم به من امر کرد که سوره برائت را جز من یا فردی از من کسی دیگر نمی‌تواند به مکّیان برساند<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، | [[روایت]] شده است که وقتی [[پیامبر]]{{صل}} [[ابابکر]] را با این سوره به سوی [[اهل مکه]] فرستاد، [[ابوبکر]] سه [[روز]] راه پیمود. آنگاه پیامبر{{صل}} به علی{{ع}} فرمود: ای علی! دنبال ابابکر برو، آیات را از او بگیر و بر اهل مکّه قرائت کن! علی{{ع}} در میانه راه، آیات را از ابوبکر گرفت. وی به [[مدینه]] بازگشت. وقتی خدمت پیامبر{{صل}} رسید عرض کرد: یا [[رسول‌الله]]! آیا درباره من حادثه‌ای رخ داده است؟ حضرت فرمود: [[خیر]]، بلکه پروردگارم به من امر کرد که سوره برائت را جز من یا فردی از من کسی دیگر نمی‌تواند به مکّیان برساند<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص۷۸۷؛ [[سید حبیب دشتی|دشتی، سید حبیب]]، [[سوره توبه - دشتی (مقاله)| مقاله «سوره توبه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۹]]؛ [[سید سلمان صفوی|صفوی، سید سلمان]]، [[سوره توبه (مقاله)|مقاله «سوره توبه»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>. | ||
== فضای نزول و غرض [[سوره]] == | |||
تقریباً همه [[مفسران]] گفته‌اند که سوره توبه در [[سال نهم هجری]] نازل شده است<ref>مجمع البیان، ج ۵، ص۳.</ref>. اگرچه مطابق پاره‌ای روایات، این سوره به یکباره بر پیامبر {{صل}} نازل شده است<ref>مجمع البیان، ج ۵، ص۴. </ref>، دقّت در محتوای [[آیات]] آن [[درستی]] [[عقیده]] بیشتر مفسران را روشن می‌‌سازد که همان نزول تدریجی این سوره در سال نهم هجری است<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۶۴. </ref>. با مراجعه به آیات، روشن میشود قسمتی از آیات این سوره پیش از [[جنگ تبوک]]، قسمتی به هنگام آمادگی و عزیمت به [[جنگ]] و بخشی پس از مراجعت از آن نازل شده‌اند. | |||
آیات ابتدایی سوره نیز قبل از ایام [[حج]] سال نهم هجری فرود آمده‌اند<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۶۴ - ۱۵۶۵.</ref>. پس از [[فتح مکّه]] در [[سال هشتم هجری]] و [[شکست]] [[قدرت]] [[قریش]] و درپی هزیمت [[سپاه]] [[هوازن]] و ثقیف که از [[قبایل]] قدرتمند [[جزیرة العرب]] به شمار می‌‌آمدند، [[اسلام]] یگانه قدرت [[حاکم]] آنجا شد و [[حکومت]] [[توانمند]] [[اسلامی]] در سراسر شبه جزیره شکل گرفت<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۷۶.</ref>. از سوی دیگر با [[مسلمان]] شدن گروه فراوانی از [[مردم]] در حالی که هنوز تربیت ایمانی نیافته بودند، موج جدیدی از [[نفاق]] در میان [[مسلمانان]] پدید آمد<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۷۶.</ref>؛ به طوری که در [[سال نهم هجری]] فعالیت [[منافقان]] به اوج خود رسید<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۷۸ - ۱۵۷۹. </ref> و این اوضاع [[اجتماعی]]، قواعد و [[قوانین]] جدیدی را برای [[حفظ]] و گسترش اسلام و اداره [[حکومت اسلامی]] می‌‌طلبید و سوره توبه پاسخی از [[خداوند]] به این نیاز بود<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۶۴، ۱۵۷۰. </ref>.<ref>[[سید حبیب دشتی|دشتی، سید حبیب]]، [[سوره توبه - دشتی (مقاله)| مقاله «سوره توبه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۹]].</ref> | |||
== ویژگی‌های سوره توبه == | == ویژگی‌های سوره توبه == | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۸: | ||
# داستان [[مسجد ضرار]]؛ | # داستان [[مسجد ضرار]]؛ | ||
# [[اهداف بعثت پیامبران]]{{ع}}؛ | # [[اهداف بعثت پیامبران]]{{ع}}؛ | ||
# احکام فقهی متنوع<ref>سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه ۴۴۰؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۲۲۸و۲۲۷؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۹، صفحه ۱۴۶؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۱۹۳و۱۹۲و(۴۱-۴۳)؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۴؛ حجتی، محمد باقر، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، صفحه ۱۴۲؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۷، صفحه ۲۷۳؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۷؛ هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه (۱۷۹-۱۸۱)؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه (۲۶۲-۱۷۷)و۱۹۴؛ زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۲۰۱.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، | # احکام فقهی متنوع<ref>سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه ۴۴۰؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۲۲۸و۲۲۷؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۹، صفحه ۱۴۶؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۱۹۳و۱۹۲و(۴۱-۴۳)؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۴؛ حجتی، محمد باقر، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، صفحه ۱۴۲؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۷، صفحه ۲۷۳؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۷؛ هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه (۱۷۹-۱۸۱)؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه (۲۶۲-۱۷۷)و۱۹۴؛ زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۲۰۱.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص۲۸۴۰؛ [[سید حبیب دشتی|دشتی، سید حبیب]]، [[سوره توبه - دشتی (مقاله)| مقاله «سوره توبه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۹]].</ref> | ||
== [[آیات نامدار]] و مشهور سوره == | |||
[[آیات]] مشهور و دارای نام این سوره عبارت‌اند از: | |||
# آیه سیف<ref>الاتقان، ج ۲، ص۷۰۶ - ۷۰۷. </ref> یا [[قتال]] ([[آیه]] {{متن قرآن|فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«و چون ماه‌های حرام به پایان رسید مشرکان را هر جا یافتید بکشید و دستگیرشان کنید و به محاصره درآورید و در هر کمینگاهی به کمین آنان بنشینید؛ و اگر توبه کردند و نماز برپا داشتند و زکات دادند آزادشان بگذارید که بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۵.</ref>)<ref>بحارالانوار، ج ۱۹، ص۱۱۴؛ التمهید، ج ۲، ص۳۵۱. </ref>، | |||
# [[آیه سقایة الحاج]] آیه {{متن قرآن|أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ}}<ref>«آیا آب دادن به حاجیان و آبادسازی مسجد الحرام را همگون کار آن کس قرار داده‌اید که به خداوند و روز واپسین ایمان آورده و در راه خداوند جهاد کرده است؟ (هرگز این دو) نزد خداوند برابر نیستند و خداوند گروه ستمگران را رهنمایی نمی‌کند» سوره توبه، آیه ۱۹.</ref>.<ref>نهج الحق، ص۱۸۲. </ref>، | |||
# آیه نجاسة المشرکین آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَذَا وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شَاءَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! مشرکان پلیدند بنابراین پس از امسال نباید به مسجد الحرام نزدیک شوند و اگر از ناداری بیمناکید خداوند به زودی شما را با بخشش خویش اگر بخواهد بی‌نیاز می‌گرداند که خداوند دانایی فرزانه است» سوره توبه، آیه ۲۸.</ref>.<ref>الذریعه، ج ۴، ص۳۳۳. </ref> | |||
# آیه جزیه آیه {{متن قرآن|قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ}}<ref>«با آن دسته از اهل کتاب که به خداوند و به روز بازپسین ایمان نمی‌آورند و آنچه را خداوند و پیامبرش حرام کرده‌اند حرام نمی‌دانند و به دین حق نمی‌گروند جنگ کنید تا به دست خود با خواری جزیه بپردازند» سوره توبه، آیه ۲۹.</ref>.<ref>ناسخ القرآن و منسوخه، ص۴۱۴. </ref> | |||
# [[آیه کنز]] آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«ای مؤمنان! بسیاری از دانشوران دینی (اهل کتاب) و راهبان، دارایی‌های مردم را به نادرستی می‌خورند و (مردم را) از راه خداوند باز می‌دارند؛ (ایشان) و آنان را که زر و سیم را می‌انبارند و آن را در راه خداوند نمی‌بخشند به عذابی دردناک نوید ده!» سوره توبه، آیه ۳۴.</ref>.<ref>المیزان، ج ۹، ص۲۵۹. </ref> | |||
# [[آیه غار]] آیه {{متن قرآن|إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَى وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«اگر او را یاری ندهید بی‌گمان خداوند یاریش کرده است هنگامی که کافران او را که یکی از دو نفر بود (از مکّه) بیرون راندند، آنگاه که آن دو در غار بودند همان هنگام که به همراهش می‌گفت: مهراس که خداوند با ماست و خداوند آرامش خود را بر او فرو فرستاد و وی را با سپاهی که آنان را نمی‌دیدید پشتیبانی کرد و سخن کافران را فروتر نهاد و سخن خداوند است که فراتر است و خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره توبه، آیه ۴۰.</ref>.<ref>الصحیح من سیره النبی، ج ۴، ص۲۳. </ref> | |||
# [[آیه زکات]]<ref>الاتقان، ج ۲، ص۷۰۶؛ التمهید، ج ۲، ص۳۵۱. </ref> یا [[صدقات]]<ref>تفسیر قرطبی، ج ۲، ص۱۶۲؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۱، ص۲۱۴. </ref> یا [[صدقه]] آیه {{متن قرآن|إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ}}<ref>«زکات، تنها از آن تهیدستان و بیچارگان و مأموران (دریافت) آنها و دلجویی‌شدگان و در راه (آزادی) بردگان و از آن وامداران و (هزینه) در راه خداوند و از آن در راه‌ماندگان است که از سوی خداوند واجب گردیده است و خداوند دانایی فرزانه است» سوره توبه، آیه ۶۰.</ref>.<ref>احکام القرآن، ج ۱، ص۲۳۸. </ref> | |||
# [[آیه اذن]] آیه {{متن قرآن|وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ}}<ref>«و برخی از ایشان کسانی هستند که پیغمبر را آزار می‌کنند و می‌گویند او خوش‌باور است؛ بگو سخن نیوش خوبی برای شماست که به خداوند ایمان و مؤمنان را باور دارد و برای آن دسته از شما که ایمان آورده‌اند رحمت است و برای آن کسان که به فرستاده خداوند آزار می‌رسانند» سوره توبه، آیه ۶۱.</ref>.<ref>کفایة الاصول، ص۳۰۱. </ref> | |||
# [[آیه سابقون]] آیه {{متن قرآن|وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}<ref>«و خداوند از نخستین پیش‌آهنگان مهاجران و انصار و کسانی که به نیکی از آنان پیروی کرده‌اند خشنود است و آنها نیز از وی خشنودند و او برای آنان بوستان‌هایی فراهم آورده که جویبارها در بن آنها روان است، هماره در آن جاودانند، رستگاری سترگ، این است» سوره توبه، آیه ۱۰۰.</ref>.<ref>نهج الحق، ص۲۰۰؛ شواهد التنزیل، ج ۱، ص۳۲۳. </ref> | |||
# [[آیه صادقین]] آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>.<ref>نهج الحق، ص۱۹۰؛ المراجعات، ص۴۹. </ref> | |||
# [[آیه نفر]] آیه {{متن قرآن|وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ}}<ref>«و مؤمنان نباید همگی رهسپار (جهاد یا آموختن دانش) شوند؛ اما چرا از هر گروه ایشان دسته‌ای رهسپار نمی‌گردند تا دین آگاه شوند و چون نزد قوم خود باز آمدند آنها را بیم دهند باشد که بپرهیزند» سوره توبه، آیه ۱۲۲.</ref>.<ref>کفایة الاصول، ص۲۹۸. </ref>.<ref>[[سید حبیب دشتی|دشتی، سید حبیب]]، [[سوره توبه - دشتی (مقاله)| مقاله «سوره توبه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۹]].</ref> | |||
== اسامی سوره توبه == | == اسامی سوره توبه == | ||
| خط ۶۰: | خط ۸۱: | ||
# '''مُنَقَّره:''' «منقره» اسم فاعل از ماده «[[نقر]]» به معنای بیان نادرستی‌ها و کاستی‌های دیگران است. چون در سوره توبهاسرار نهانی و عیوب نفسانی [[منافقان]] و [[مشرکان]] ظاهر شده است، به آن «منقره» نیز گفته‌اند. | # '''مُنَقَّره:''' «منقره» اسم فاعل از ماده «[[نقر]]» به معنای بیان نادرستی‌ها و کاستی‌های دیگران است. چون در سوره توبهاسرار نهانی و عیوب نفسانی [[منافقان]] و [[مشرکان]] ظاهر شده است، به آن «منقره» نیز گفته‌اند. | ||
# '''منَکَّلة'''<ref>زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه ۲۶۹؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه (۱۹۲-۱۹۴)؛ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه (۱۷۹-۱۸۰)؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۲۲۷؛ قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، جلد۸، صفحه ۶۸؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۴.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص۷۸۷.</ref> | # '''منَکَّلة'''<ref>زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه ۲۶۹؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه (۱۹۲-۱۹۴)؛ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه (۱۷۹-۱۸۰)؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۲۲۷؛ قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، جلد۸، صفحه ۶۸؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۴.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص۷۸۷.</ref> | ||
== فضیلت سوره [[توبه]] == | |||
[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: هرکس سوره‌های [[انفال]] و [[برائت]] را در هر ماه بخواند، هیچ گاه [[نفاق]] در [[قلب]] او نفوذ نمی‌کند و از [[شیعیان]] [[حقیقی]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}} خواهد بود و در [[روز قیامت]] تا [[زمان]] [[فراغت]] [[مردم]] از حساب، از نعمت‌های بهشتی می‌‌خورد<ref>تفسیر عیاشی، ج ۲، ص۷۳؛ ثواب الاعمال، ص۲۲۴. </ref>.<ref>[[سید حبیب دشتی|دشتی، سید حبیب]]، [[سوره توبه - دشتی (مقاله)| مقاله «سوره توبه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۹]].</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: 9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه علوم قرآنی''']] | # [[پرونده: 9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه علوم قرآنی''']] | ||
# [[پرونده:1100409.jpg|22px]] [[سید حبیب دشتی|دشتی، سید حبیب]]، [[سوره توبه - دشتی (مقاله)| مقاله «سوره توبه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''']] | |||
# [[پرونده: 10524027.jpg|22px]] [[سید سلمان صفوی|صفوی، سید سلمان]]، [[سوره توبه (مقاله)|مقاله «سوره توبه»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||