بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = سوره | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سوره توبه در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = سوره | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سوره توبه در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
" | '''"سوره توبه"''' یا "[[سوره]] [[برائت]]" نهمین سوره [[مصحف شریف]]، در [[سال هشتم هجری]] یا [[سال نهم هجری]] در [[مدینه]] نازل شد. علت نامگذاری آن به [[توبه]] این است که واژه «توبه» هفده بار با مشتقاتش در این سوره آمده و از سویی داستان معروف پذیرش توبه سه متخلّف از [[غزوه تبوک]]، در این سوره بیان شده است. برخی دیگر از نامهای این سوره که بیشتر صفتی برای برخی از مضامین مهم آناند عبارتاند از: «الفاضحة: [[رسوا]] کننده»، «المبعثرة: کاونده»، «المنقرة: افشا کننده»، «المثیرة: برانگیزاننده»و.... این سوره تنها سوره [[قرآن کریم]] است که با {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} شروع نشده است. [[آیات]] مشهور و دارای نام این سوره عبارتاند از: آیه سیف؛ [[آیه سقایة الحاج]]؛ آیه نجاسة المشرکین؛ [[آیه کنز]]؛ [[آیه غار]]؛ [[آیه زکات]]؛ [[آیه اذن]]؛ [[آیه صادقین]]؛ [[آیه نفر]] و... . | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
== فضای نزول و غرض [[سوره]] == | == فضای نزول و غرض [[سوره]] == | ||
تقریباً همه [[مفسران]] گفتهاند که | تقریباً همه [[مفسران]] گفتهاند که سوره توبه در [[سال نهم هجری]] نازل شده است<ref>مجمع البیان، ج ۵، ص۳.</ref>. اگرچه مطابق پارهای روایات، این سوره به یکباره بر پیامبر {{صل}} نازل شده است<ref>مجمع البیان، ج ۵، ص۴. </ref>، دقّت در محتوای [[آیات]] آن [[درستی]] [[عقیده]] بیشتر مفسران را روشن میسازد که همان نزول تدریجی این سوره در سال نهم هجری است<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۶۴. </ref>. با مراجعه به آیات، روشن میشود قسمتی از آیات این سوره پیش از [[جنگ تبوک]]، قسمتی به هنگام آمادگی و عزیمت به [[جنگ]] و بخشی پس از مراجعت از آن نازل شدهاند. | ||
آیات ابتدایی سوره نیز قبل از ایام [[حج]] سال نهم هجری فرود آمدهاند<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۶۴ - ۱۵۶۵.</ref>. پس از [[فتح مکّه]] در [[سال هشتم هجری]] و [[شکست]] [[قدرت]] [[قریش]] و درپی هزیمت [[سپاه]] [[هوازن]] و ثقیف که از [[قبایل]] قدرتمند [[جزیرة العرب]] به شمار میآمدند، [[اسلام]] یگانه قدرت [[حاکم]] آنجا شد و [[حکومت]] [[توانمند]] [[اسلامی]] در سراسر شبه جزیره شکل گرفت<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۷۶.</ref>. از سوی دیگر با [[مسلمان]] شدن گروه فراوانی از [[مردم]] در حالی که هنوز | آیات ابتدایی سوره نیز قبل از ایام [[حج]] سال نهم هجری فرود آمدهاند<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۶۴ - ۱۵۶۵.</ref>. پس از [[فتح مکّه]] در [[سال هشتم هجری]] و [[شکست]] [[قدرت]] [[قریش]] و درپی هزیمت [[سپاه]] [[هوازن]] و ثقیف که از [[قبایل]] قدرتمند [[جزیرة العرب]] به شمار میآمدند، [[اسلام]] یگانه قدرت [[حاکم]] آنجا شد و [[حکومت]] [[توانمند]] [[اسلامی]] در سراسر شبه جزیره شکل گرفت<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۷۶.</ref>. از سوی دیگر با [[مسلمان]] شدن گروه فراوانی از [[مردم]] در حالی که هنوز تربیت ایمانی نیافته بودند، موج جدیدی از [[نفاق]] در میان [[مسلمانان]] پدید آمد<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۷۶.</ref>؛ به طوری که در [[سال نهم هجری]] فعالیت [[منافقان]] به اوج خود رسید<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۷۸ - ۱۵۷۹. </ref> و این اوضاع [[اجتماعی]]، قواعد و [[قوانین]] جدیدی را برای [[حفظ]] و گسترش اسلام و اداره [[حکومت اسلامی]] میطلبید و سوره توبه پاسخی از [[خداوند]] به این نیاز بود<ref>فی ظلال القرآن، ج ۳، ص۱۵۶۴، ۱۵۷۰. </ref>.<ref>[[سید حبیب دشتی|دشتی، سید حبیب]]، [[سوره توبه - دشتی (مقاله)| مقاله «سوره توبه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۹]].</ref> | ||
== ویژگیهای سوره توبه == | == ویژگیهای سوره توبه == |