←پانویس
جز (←پانویس) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
(←پانویس) |
||
(۳۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امامت | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = اثبات امامت امام علی | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[حدیث یومالدار در حدیث]] - [[حدیث یومالدار در کلام اسلامی]] - [[حدیث یومالدار در تاریخ اسلامی]] - [[حدیث یومالدار در نگاه اهل سنت]] | |||
| پرسش مرتبط = حدیث یومالدار (پرسش) | |||
}} | |||
متن [[حدیث]] [[ | {{جعبه اطلاعات احادیث نامدار | ||
| نام حدیث = حدیث یومالدار | |||
| نام تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| متن حدیث = إِنَّ هَذَا أَخِی وَ وَصِیی وَ خَلِیفَتِی فِیکُمْ فَاسْمَعُوا لَهُ وَأَطِیعُوا | |||
| ترجمه حدیث = این برادر، وصی و جانشین من در میان شماست. سخن او را بشنوید و از او اطاعت کنید | |||
| نامهای دیگر = [[حدیث انذار]] [[حدیث عشیره]] [[حدیث بدء الدعوه]] | |||
| صادره از = [[پیامبر خاتم]] {{صل}} | |||
| راویان = {{فهرست جعبه افقی | [[جابر بن عبدالله انصاری]]}} | |||
| سبب صدور = | |||
| دلالت حدیث = {{فهرست جعبه عمودی | دلالت بر [[امامت امام علی]] {{ع}}| دلالت بر [[خلافت امام علی]] {{ع}}| دلالت بر [[وصایت امام علی]] {{ع}}| اثبات [[برادری امام علی با پیامبر]]{{صل}}| وجوب اطاعت از امام علی {{ع}}}} | |||
| اعتبار سند = مستفیض | |||
| منابع شیعه = {{فهرست جعبه عمودی | تقریب المعارف | [[مناقب آل ابیطالب (کتاب) | مناقب آل ابیطالب]]}} | |||
| منابع اهل سنت = {{فهرست جعبه عمودی | [[مسند احمد بن حنبل (کتاب)| مسند احمد]] | [[سنن نسائی (کتاب)| سنن نسائی]] | [[تاریخ الأمم و الملوک (کتاب)| تاریخ الامم و الملوک (طبری) ]]}} | |||
}} | |||
پس از نزول [[آیه]] {{متن قرآن|وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ}} و [[دستور خداوند]] مبنی بر [[دعوت]] [[خویشان]] و [[انذار]] آنها، [[پیامبر]]{{صل}} آنها را دعوت کرده و چنین فرمودند که "هر کس یاریام کند، [[برادر]] و [[وصی]] و [[خلیفه]] من خواهد بود". اما تنها [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بود که به ایشان جواب مثبت داد. حدیث یومالدار از جمله [[ادله]] [[ولایت]] و [[جانشینی حضرت علی]]{{ع}} است. این [[روایات]] در کتب متعدد [[شیعی]] و [[اهل سنت]] وارد شده و ایراداتی که از جانب این تیمیه و دیگران به آن گرفته شده، پاسخ داده شده است. | |||
== | == [[یوم الدار]] == | ||
{{اصلی|یومالدار|آیه انذار}} | |||
بعد از نزول [[آیه]] {{متن قرآن|وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ}}<ref>«و نزدیکترین خویشاوندانت را بیم ده!» سوره شعراء، آیه ۲۱۴.</ref> [[خداوند]] به [[پیامبر]] {{صل}} [[فرمان]] میدهد [[خویشان]] و نزدیکانش را هشدار دهد و به [[اسلام]] بخواند. [[پیامبر]] برای انجام این مأموریت الهی، حدود [[چهل]] نفر از [[اولاد]] [[عبدالمطلب]] را به خانۀ خود، یا خانۀ [[ابوطالب]] [[دعوت]] کرد و غذایی برایشان فراهم ساخت؛ اما به دلایلی [[توفیق]] نیافت از [[رسالت]] خویش سخن بگوید. به ناچار شب بعد نیز آنان را [[دعوت]] کرد. این بار موفق شد و میهمانان را پس از غذا، [[انذار]] کرد و فرمود: "ای [[فرزندان عبدالمطلب]]! من مأمورم شما را [[انذار]] کنم و [[بشارت]] دهم: [[اسلام]] آورید و فرمانم بَرید تا [[راهنمایی]] شوید!" آنگاه از آنان یاریطلبید و سه بار فرمود: "هر کس یاریام کند، [[برادر]] و [[وصی]] و [[خلیفه]] من خواهد بود". ولی هر بار فقط [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} برمیخاست و اعلام آمادگی میکرد. سرانجام [[پیامبر]] {{صل}} به [[علی]] {{ع}} اشاره کرد و فرمود: «این، [[برادر]] و [[وارث]] و [[وصی]] و [[وزیر]] و [[خلیفه]] من در میان شما است. به سخنش گوش دهید و فرمانش بَرید!»<ref>{{متن حدیث|فَأَیُّکُمْ یُوَازِرُنِی عَلَی هَذَا اَلْأَمْرِ عَلَی أَنْ یَکُونَ أَخِی وَ وَصِیِّی وَ خَلِیفَتِی فِیکُمْ}}؛ {{متن حدیث|إِنَّ هَذَا أَخِی وَ وَصِیی وَ خَلِیفَتِی فِیکُمْ فَاسْمَعُوا لَهُ وَأَطِیعُوا}}؛ ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۱، ص ۳۰۶؛ اعیان الشیعة، ج ۱، ص ۲۳۲- ۲۳۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۶.</ref> | |||
== اعتبار و سند [[حدیث یوم الانذار]] == | |||
{{اصلی|حدیث یومالدار در نگاه اهل سنت}} | |||
این [[حدیث]] از جهت اعتبار سند و [[مقبولیت]] نزد [[شیعه]] و [[سنی]] از جایگاه والایی برخوردار است یعنی علاوه بر اینکه دانشمندان [[امامیه]] آن را مورد اعتماد قراردادهاند. بسیاری از ائمّه و حفاظ [[حدیث]] از [[فریقین]] آن را [[روایت]] کردهاند و در [[صحاح]] و مسانید خود درج نمودهاند. افراد دیگری از بزرگان حفاظ و ائمّه [[حدیث]] [[حدیث]] را ملاحظه نموده و بدون هیچگونه ایراد یا توقّفی در صحت سند آن را تلقّی به قبول کردهاند. تاریخنگاران بزرگ نیز آن را صحیح و مورد قبول دانسته و جزء مسلّمات ذکر کرده، شعرا هم آن را در قالب [[شعر]] در آوردهاند<ref>علامه امینی در الغدیر، ج ۲، ص ۲۷۸ نقلهای گوناگون حدیث را از منابع معتبر اهل سنت ذکر نموده و درباره نقل طبری در کتاب تاریخ میگوید: این حدیث را ابو جعفر اسکافی متکلم معتزلی بغدادی متوفی ۲۴۰ در کتاب خود به نام نقض العثمانیه نقل کرده است و گفته است که این خبر صحیح است، و نیز فقیه برهان الدین در کتاب انباء نجباء الأبناء و ابن اثیر در کامل و ابوالفداء عمادالدین دمشقی در تاریخ خود و شهاب الدین خفاجی در شرح شفا که متعلق به قاضی عیاض است، آورده است و در لمحات، ج۱، ص۳۹۳ که حدیث از ۱۲ طریق نقل شده است. سید شرف الدین هم در کتاب المراجعات نامه ۲۰ و۲۱ را به بیان اعتبار حدیث یوم الدار در منابع اصیل و قابل اعتنا در میان اهل سنت اختصاص داده است.</ref>. | |||
==دلالت حدیث یومالدار== | [[حدیث یوم الانذار]] در میان دانشمندان شیعه و [[سنی]] از [[مقبولیت]] و اعتبار والائی برخوردار است با این حال افرادی مانند [[ابن تیمیه]] و برخی از [[پیروان]] او به سند این [[حدیث]] اشکال کردهاند وی علاوه بر تضعیف سند مدعی [[کذب]] و مجعول بودن [[حدیث]] نزد [[حدیث]] شناسان شده و میگوید در منابع معتبر نیامده است<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۱]].</ref>. | ||
در پاسخ گفته شده است، ادعای [[ضعف]] سند که به خاطر وجود "عبد الغفار بن قاسم بن فهد" معروف به "ابو مریم کوفی" است، قابل قبول نیست زیرا: | |||
# تضعیف او معارض با توثیقاتی است که در منابع رجالی [[اهل سنت]] آمده است. مضافا بر اینکه تنها وجه [[ضعف]] او آن است که محب [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} است و حال آنکه [[محبت]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بر اساس قواعد پذیرفته شده در علم حدیث نمیتواند موجب [[ضعف]] راوی باشد. | |||
# [[حدیث یوم الدار]] با بیش از ۱۲ طریق در منابع معتبر [[اهل سنت]] ذکر شده که بسیاری از طرق آن به صراحت تصحیح و یا تلقی به قبول شده است. اما نسبتی که به [[حدیث]]شناسان در مجعول دانستن [[حدیث]] داده نیز [[کذب]] محض است و غیر از خودش چنین ادعائی دیده نشده است. با وجود ذکر [[حدیث]] در منابع معتبر، ادعای نبودن [[حدیث]] در کتب معتبر نیز [[دروغ]] است. [[تذکر]] این نکته لازم است که شیوه [[ابن تیمیه]] در برخورد و مواجهه با [[احادیث]] مربوط به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} حتی از سوی [[پیروان]] او هم مورد نقد جدی است به گونهای که سخنان [[ابن تیمیه]] و داوریهای او را از اعتبار ساقط میسازد<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۱]].</ref>. | |||
== [[حدیث یوم الدار]] و [[ولایت]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} == | |||
{{اصلی|حدیث یومالدار در کلام اسلامی}} | |||
یکی از [[نصوص جلیّ امامت امیر المؤمنین]] {{ع}}، “حدیث الدار” است که به «[[حدیث بدء الدعوه]]» نیز معروف است. این [[حدیث]] در منابع حدیثی، [[تاریخی]] و [[تفسیری]] [[شیعه]] و [[اهلسنت]] آمده است. مفاد این حدیث آن است که [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ}}<ref>«و نزدیکترین خویشاوندانت را بیم ده!» سوره شعراء، آیه ۲۱۴.</ref> نازل شد و [[پیامبر]] {{صل}} مأموریت یافت نزدیکترین [[خویشاوندان]] خود را [[انذار]] کند. حضرت، آنان را در [[خانه]] یا [[شعب]] [[ابوطالب]] گرد آورد و پس از [[پذیرایی]] از آنها، آنان را به [[آیین اسلام]] [[دعوت]] کرد و یادآور شد که هرکس به او [[ایمان]] آورد [[وارث]]، [[وصی]] و [[جانشین]] وی خواهد بود. از میان آنان، تنها [[علی بن ابیطالب]] {{ع}} دعوت او را پاسخ داد و [[پیامبر اکرم]] {{صل}} وی را وارث، وصی و جانشین خود معرفی کرد. | |||
متکلمان امامیه این [[حدیث]] را به عنوان [[دلیل]] بر [[امامت]] و نمونهای از نص جلی بر [[خلافت]] [[امیر المؤمنین]] آوردهاند. در [[حدیث]] [[یومالانذار]] کلماتی که [[رسول اکرم]] {{صل}} درباره [[علی]] {{ع}} فرمودهاند مانند: {{متن حدیث|إِنَّ هَذَا أَخِی وَ وَصِیِّی وَ خَلِیفَتِی فِیکُمْ فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوهُ}}، به صراحت بر مدعای [[امامیه]] در [[خلافت]] و [[جانشینی]] و [[لزوم اطاعت]] از [[امیر المؤمنین]] {{ع}} به عنوان [[خلافت]] و [[وصایت]] دلالت دارد. مخاطبان هم در آن جلسه چیز دیگری برداشت نکردند لذا به [[ابوطالب]] از روی طعنه و [[استهزا]] گفتند: تو را [[فرمان]] داد تا حرف پسرت را بشنوی و [[اطاعت]] کنی<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۱]].</ref>. | |||
== حدیث یومالدار در نگاه اهل سنت == | |||
{{اصلی|حدیث یومالدار در نگاه اهل سنت}} | |||
بیشتر منابع [[اهل سنت]] [[حدیث یوم الدار]] را نقل کردهاند، حال یا به صورت کامل و یا اینکه برخی از قسمتهای آنکه مربوط به [[خلافت]] و [[جانشینی امیرالمؤمنین]]{{ع}} هست را حذف کردهاند. در میان [[اهل سنت]]، [[ابن تیمیه]] و برخی به تبع ایشان، این [[حدیث]] را [[انکار]] کرده و جعلی میدانند، اما [[ادله]] ایشان مورد نقد و پاسخ داده شده است<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۱۱۳ ـ ۱۱۶.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']] | # [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']] | ||
# [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵''']] | # [[پرونده:1368130.jpg|22px]] [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|'''براهین و نصوص امامت''']] | ||
# [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵ ج۱''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
خط ۲۷: | خط ۵۹: | ||
{{فضائل امام علی}} | {{فضائل امام علی}} | ||
{{امامت شناسی}} | {{امامت شناسی}} | ||
[[رده:احادیث امامت]] | [[رده:احادیث امامت]] | ||
[[رده: | [[رده:احادیث نامدار]] | ||
[[رده:اثبات امامت امام علی]] | |||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||
[[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]] | [[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]] | ||