ظلم به ارزش‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع مرتبط = ظلم

| عنوان مدخل  =  

| مداخل مرتبط =  

| پرسش مرتبط  =

}}

== ظلم به حق و حقیقت ==

کسی که به جبهه [[باطل]] کمک کند {{متن حدیث|مَنْ نَصَرَ الْبَاطِلَ}}، نسبت به جبهه حق و حقانیت، ظلم کرده است {{متن حدیث|ظَلَمَ الْحَقَّ}}؛ زیرا [[یاری کردن]] را در جایگاه خود ـ که جبهه [[حقّ]] است - قرار نداده است. {{متن حدیث|قَالَ عَلِيٌّ {{ع}}: ظَلَمَ الْحَقَّ مَنْ نَصَرَ الْبَاطِلَ}}<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ص۳۲۳.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} فرمودند: هر کس باطل را [[یاری]] کند، به حق ستم نموده است<ref>[[علی رضا آزادی|آزادی، علی رضا]]، [[ظلم‌شناسی با تکیه بر آیات و روایات (کتاب)|ظلم‌شناسی با تکیه بر آیات و روایات]].</ref>.

== ظلم به دانش ==  

[[انسان]] به حقایق دیگری نیز که در عالم موجود است، می‌تواند [[ظالم]] و [[ستمکار]] باشد؛ چنان‌که [[دانش]]، حقیقتی است که وسیله کسب معرفت و [[بصیرت]] است و هر کسی [[علم]] بیشتری داشته باشد نسبت به [[جاهل]] که [[معرفت]] و [[شناخت]] کمتری دارد، وظیفه‌اش نیز سنگین‌تر خواهد بود. اگر انسان عالم به علمش عمل نکند، در [[حقیقت]] به خود و دانش، ظلم نموده است؛ بنابراین [[غفران الهی]]، بیشتر شامل [[جاهلان]] می‌شود تا عالمانی که ظلم کرده‌اند. {{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: يَا حَفْصُ يُغْفَرُ لِلْجَاهِلِ سَبْعُونَ ذَنْباً قَبْلَ أَنْ يُغْفَرَ لِلْعَالِمِ ذَنْبٌ وَاحِدٌ}}<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۷.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: ای حفص، از جاهل، هفتاد [[گناه]] بخشیده می‌شود، قبل از اینکه از عالم، یک گناه بخشیده شود. انتشار ندادنِ دانش به دیگران نیز نوعی ظلم به علم قلمداد می‌شود زیرا که علم منتشر نشده مانند [[نور]] چراغی است که پوشانده شده و نور آن قابل استفاده و هدایت‌طلبی نیست {{متن حدیث|الْعِلْمُ الْمَصُونُ كَالسِّرَاجِ الْمُطْبَقِ عَلَيْهِ}}<ref>امام صادق {{ع}} فرمودند: علمی که نشر نکنند، چراغی است که بر آن سرپوش نهند؛ ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول، ص۳۱۳.</ref>. همچنان که گفتن [[حکمت]] به غیر اهلش نیز ظلم در [[حق]] حکمت خواهد بود {{متن حدیث|لَا تُحَدِّثُوا الْجُهَّالَ بِالْحِكْمَةِ فَتَظْلِمُوهَا}}؛ زیرا به سبب [[جهل]] به آن و ندانستن [[ارزش]] آن، حکمت را ضایع می‌کنند؛ چنان‌که نگفتن حکمت به اهلش نیز ظلم در حق آن [[مردم]] خواهد بود {{متن حدیث|لَا تَمْنَعُوهَا أَهْلَهَا فَتَظْلِمُوهُمْ}}. {{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: قَامَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ {{ع}} خَطِيباً فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ فَقَالَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تُحَدِّثُوا الْجُهَّالَ بِالْحِكْمَةِ فَتَظْلِمُوهَا وَ لَا تَمْنَعُوهَا أَهْلَهَا فَتَظْلِمُوهُمْ}}<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۲.</ref>. امام صادق {{ع}} فرمودند: [[عیسی]] {{ع}} در [[بنی‌اسرائیل]] به سخنرانی برخاست و گفت: ای بنی‌اسرائیل، حکمت را به [[نادانان]] باز نگویید تا به حکمت، [[ستم]] کرده باشید و از اهلش دریغ نکنید تا به آنان ستم کرده باشید<ref>[[علی رضا آزادی|آزادی، علی رضا]]، [[ظلم‌شناسی با تکیه بر آیات و روایات (کتاب)|ظلم‌شناسی با تکیه بر آیات و روایات]].</ref>.

 

== ظلم به [[اخلاق نیک]] ==

[[ستم]] بر صفات [[نیک]] و [[فضایل اخلاقی]] نیز قابل تصور است؛ چنان‌که [[انسان]] اگر همین [[صفات اخلاقی]] را در غیر موضع خودش و به غیر کسانی که اهلیت دارند، عرضه کند {{متن حدیث|مَنْ وَضَعَهُ فِي غَيْرِ أَهْلِهِ}} در [[حقیقت]]، [[فضایل]] و [[نیکی]] را ضایع نموده است<ref>{{متن حدیث|عَنْ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}: إِضَاعَةُ الْمَعْرُوفِ وَضْعُهُ فِي غَيْرِ مَوْضِعِهِ}} (ورام بن أبی‌فراس، مجموعة ورّام، ج۲، ص۱۱۹)؛ رسول خدا {{صل}} فرمودند: به کار بردن نیکی و معروف در غیر جایگاه آن از بین بردن معروف است.</ref>. و به صفات خوب و فضایل اخلاقی، ظلم کرده است {{متن حدیث|ظَلَمَ الْمَعْرُوفَ}}. {{متن حدیث|قَالَ عَلِيٌّ {{ع}}: ظَلَمَ الْمَعْرُوفَ مَنْ وَضَعَهُ فِي غَيْرِ أَهْلِهِ}}<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ص۳۲۴.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} فرمودند: کسی که نیکی و فضایل را در غیر اهلش به کار برد، در [[حق]] نیکی، ظلم نموده است. به عنوان مثال، اگر کسی احسان و [[بخشش]] را در حق افرادی انجام دهد که صلاحیت آن را نداشته باشند، به احسان ظلم کرده است {{متن حدیث|ظَلَمَ الْإِحْسَانَ وَاضِعُهُ فِي غَيْرِ مَوْضِعِهِ}}<ref>امام علی {{ع}} فرمودند: کسی که احسان را در جای خودش انجام ندهد، به آن ظلم کرده است؛ لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ص۳۲۳.</ref>. اگر همین بخشش به دیگران همراه با منّت گذاشتن باشد {{متن حدیث|قُبْحُ الِامْتِنَانِ}} یا در جایی که باید [[سخاوت]] به [[خرج]] داد، [[بخل]] ورزیده شود {{متن حدیث|مَنْ مَنَعَ الْعَطَاءَ}}، در حقیقت به احسان {{متن حدیث|ظُلْمُ الْإِحْسَانِ}} و سخاوت، ظلم نموده است {{متن حدیث|ظَلَمَ السَّخَاءَ}}. {{متن حدیث|قَالَ عَلِيٌّ {{ع}}: ظُلْمُ الْإِحْسَانِ قُبْحُ الِامْتِنَانِ}}<ref>تمیمی آمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص۳۸۰.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} فرمودند: [[ستم]] به [[احسان]]، [[زشتی]] [[منت]] گذاشتن است. {{متن حدیث|قَالَ عَلِيٌّ {{ع}}: ظَلَمَ السَّخَاءَ مَنْ مَنَعَ الْعَطَاءَ}}<ref>تمیمی آمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص۳۸۰.</ref>. امام علی {{ع}} فرمودند: کسی که عطا را منع کند، به [[سخاوت]] ظلم کرده است<ref>[[علی رضا آزادی|آزادی، علی رضا]]، [[ظلم‌شناسی با تکیه بر آیات و روایات (کتاب)|ظلم‌شناسی با تکیه بر آیات و روایات]].</ref>.