امام علی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع مرتبط = امام علی

| عنوان مدخل  = امام علی

| پرسش مرتبط  = امام علی (پرسش)

}}

== مقدمه ==

در [[قرآن کریم]] گذشته از آیاتی که اشاره به [[ولایت]] [[امام علی|علی]] {{ع}} پس از [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} دارند، آیاتی ناظر به [[حب]] [[علی]] {{ع}} و [[فضایل]] ایشان نیز وجود دارد. از جمله این [[آیه]] که [[خداوند]] به [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} [[امر]] می‌کند تا [[اجر]] و مزد [[رسالت]] را [[محبت]] خویشاوندانش معرفی کند: {{متن قرآن| ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ}}<ref>این همان است که خداوند (آن را) به بندگانی از خویش که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند مژده می‌دهد بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را و هر کس کاری نیک انجام دهد برای او در آن پاداشی نیک بیفزاییم که خداوند آمرزنده‌ای سپاس‌پذیر است؛ سوره شوری، آیه۲۳.</ref>.

# آیۀ دعوت‌کننده به [[همراه بودن با صادقان]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَكُونُواْ مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>توبه، آیه ۱۱۹</ref>.

== آیات در ارتباط پیامبر {{صل}} و امام علی {{ع}} ==

# [[خداوند]] به [[پیامبر]] [[دستور]] می‌دهد: بگو: من هیچ [[اجر]] و پاداشی بر این موضوع - [[دعوت به اسلام]] و رنج‌هایی که در این راه کشیده‌ام - از شما درخواست نمی‌کنم، جز اینکه ذوی القربای مرا [[دوست]] دارید {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} [[دوستی]] [[ذوی‌القربی]] بازگشت به مسأله [[ولایت]] و قبول [[رهبری]] [[ائمه معصومین]] {{عم}} از [[دودمان پیامبر]] {{صل}} می‌باشد که در [[حقیقت]] تداوم خط [[رهبری]] [[پیامبر]] {{صل}} و ادامه مسأله [[ولایت]] الهیه است، و پر واضح است که قبول این [[ولایت]] و [[رهبری]] همانند [[نبوت]] [[پیامبر]] {{صل}} سبب [[سعادت]] خود [[انسان‌ها]] که با [[دوستی]] و [[الگوپذیری]] به [[سعادت]] و کمال میرسند [[احمد]] در [[فضائل]] الصحابه با [[سند]] خود از [[سعید بن جبیر]] از عامر چنین [[نقل]] می‌کند: هنگامی که [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} نازل شد [[اصحاب]] عرض کردند ای [[رسول خدا]]! [[خویشاوندان]] تو که [[مودت]] آنها بر ما [[واجب]] است کیانند؟ فرمود: [[علی]] و [[فاطمه]] و دو [[فرزند]] آن دو، این سخن را سه بار تکرار فرمود<ref>احقاق الحق، ج۳، ص۲.</ref>. “قرطبی” نیز این [[روایت]] را در ذیل [[آیه]] مورد بحث آورده<ref>احقاق الحق، ج۸، ص۵۸۴۳؛ تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref>. [[فخر رازی]] از صاحب کشاف چنین [[نقل]] می‌کند: وقتی این [[آیه]] نازل شد عرض کردند: “ای [[رسول خدا]]! [[خویشاوندان]] تو کیانند که مودتشان بر ما [[واجب]] است؟ فرمود: “علی و [[فاطمه]] و دو فرزندشان”<ref>تفسیر کشاف، ج۴، ص۲۲۰ و ۲۲۱؛ تفسیر فخر رازی، ج۲۷، ص۱۶۵ و ۱۶۶؛ تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۴۱۵.</ref>. و از [[ابن عباس]] [[روایت]] شده هنگامی [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا}} نازل شد از [[پیامبر]] سؤال شد اقربایی که ما [[مأمور]] به [[دوستی]] با آنان شده‌ایم چه کسانی هستند [[پیامبر]] فرمودند: آنان [[علی]] و [[فاطمه]] و فرزندانش هستند<ref>تفسیر نورالثقلین، ج۴، ص۵۷۲.</ref>؛

# [[صدقه دادن]] [[علی]] هنگام [[نجوا]] با [[پیامبر]] از اختصاصات آن [[حضرت]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً}} در [[تفسیر]] [[علی]] بن إبراهیم در ذیل [[آیه]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً}} آمده که هرگاه از [[رسول الله]] حاجتی داشتید و لازم بود که نجوایی کنید صدقه‌ای بدهید تا بهتر حوائج شما برآورده شود و این کار را به جز [[أمیر المؤمنین]] انجام نداد و او بود که [[تصدق]] به دیناری کرد، و با [[پیامبر]] به [[نجوا]] پرداخت<ref>نورالثقلین، ج۵، ص۲۵۶.</ref>. البته مسئله [[صدقه دادن]] برای گفتگوی درگوشی و خصوصی با [[پیامبر]] - نجوی - برای جلوگیری از امتیاز‌طلبی است. انحصاری و بدون هزینه و سوءاستفاده گروهی خاص بود که پس از [[نزول]] [[آیه]] حاضر نشدند با پرداخت هزینه [[صدقه]] با [[پیامبر]] [[نجوا]] کنند و [[امام علی]] که [[اهل]] این سوءاستفاده‌ها نبود با پرداخت [[صدقه]] برای پیش‌برد امر [[دعوت]] با [[پیامبر]] نجوی کرد؛

# [[علی]] دارای گوشی شنوا و حافظی برای [[علم پیامبر]]: {{متن قرآن|...وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ}} در [[الدر المنثور]] است که: ابن [[منذر]] از ابن [[جریح]] [[روایت]] کرده که در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً}} گفته است: این [[تذکره]] برای [[امت محمد]] {{صل}} است، و چه بسیار کشتی‌ها که در گذشته در دریا [[غرق]] شده بود، و آثاری که از بین رفته بود، و بعد از قرن‌ها [[امت محمد]] آن آثار را یافتند، مثلاً آثار [[کشتی نوح]] را در کوه جودی یافتند و در همان کتاب است که سعید بن [[منصور]]، ابن [[جریر]]، ابن [[منذر]]، [[ابن ابی حاتم]]، و [[ابن مردویه]]، از مکحول [[روایت]] کرده‌اند که گفت: وقتی [[آیه]]: {{متن قرآن|...وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ}} نازل شد [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: من از پروردگارم خواستم این [[اذن واعیه]] را [[علی بن ابی طالب]] قرار دهد، مکحول می‌گوید: بعد از این دعای [[رسول خدا]] {{صل}} [[علی]] {{ع}} بارها می‌گفت: هیچ نشد چیزی از [[رسول خدا]] {{صل}} بشنوم و فراموش کنم<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۶۵۹.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۲، ص ۲۸۶-۲۹۴.</ref>

آن حضرت، [[معاویه]] را عزل نمود و حاضر به [[حاکمیت]] چنان عنصر [[ناپاکی]] بر [[مردم]] [[شام]] نشد.

== منابع ==

# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]

# [[پرونده:10524027.jpg|22px]] [[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[علی بن ابی طالب - کوشا (مقاله)|مقاله «علی بن ابی طالب»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']]

{{پایان منابع}}