جابر بن عبدالله انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع مرتبط = صحابه

| کنیه = {{فهرست جعبه افقی| ابوعبدالله | ابوعبدالرحمان }}

| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[پیامبر خاتم]]| [[امام علی]]| [[امام حسن]]| [[امام حسین]]| [[امام سجاد]]| [[امام باقر]] }}

[[جابر بن عبدالله بن عمرو بن حرام انصاری]] از [[طایفه خزرج]] و یکی از بزرگان صحابۀ [[پیامبر اسلام]] {{صل}} است. مادرش، نسیبه، دختر [[عقبة بن عدی]] و کنیه‌اش [[ابوعبدالله]] یا [[ابوعبدالرحمان]] است<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۱، ص۲۱۹؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۳۰۷.</ref>. وی در سال دوم ظهور اسلام در [[عقبه]] همراه پدر بود<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۰۵؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی ج۱]]، ص۲۶۶-۲۶۷؛ [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه ج۱]]، ص 231- 232.</ref>.

پدر جابر، [[عبدالله بن عمرو خزرجی سلمی]]، [[رئیس]] [[قبیله بنی‌سلمه]] و از افرادی بود که در عقبه با پیامبر اسلام {{صل}} [[بیعت]] کرد و در جنگ‌های [[جنگ بدر|بدر]] و [[جنگ احد|اُحد]] در رکاب [[پیامبر]] {{صل}} جنگید و در اُحد [[شهید]] شد. عبدالله با [[عمرو بن جموح]]، [[همسر]] خواهر خود انس و الفتی داشت و هر دو در [[اُحد]] کشته شدند و به خاطر همین علاقه پیامبر {{صل}} [[دستور]] داد تا آن دو را در یک [[قبر]] [[دفن]] کنند.

جابر می‌گوید: در [[روز اُحد]] بر بالین پدر آمده و او را کشته دیدم، در حالی که اعضای او را بریده بودند، ناراحت شده، [[گریه]] کردم. [[اصحاب]] مرا از گریه باز می‌داشتند ولی [[رسول خدا]] مرا [[نهی]] نکرد. لکن وقتی که عمه‌ام گریه کرد، پیامبر {{صل}} به او فرمود: «چرا گریه می‌کنی، با آنکه [[ملائکه]] [[آسمان]] بر او سایه افکنده‌اند تا وقتی که او را برداشته، دفن کنید»<ref>مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۳، ص۲۹۸؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۳، ص۲۳۲؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۱۸، ص۳۱ و ج۲۰، ص۱۳۱.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۰۵-۱۰۷.</ref>

[[جابر]] می‌گوید: در این بین [[پیامبر خدا]] {{صل}} که معمولاً بعد از همه و در دنبال قافله حرکت می‌کرد تا اگر احیاناً [[ناتوانی]] از قافله جا مانده به او مدد رساند ـ از دور صدای ناله‌ام را شنید، همین که نزدیک رسید در آن [[تاریکی]] [[شب]] پرسید: تو کیستی؟ گفتم: من جابرم، [[پدر]] و مادرم فدایت ای [[رسول خدا]] {{صل}}. [[پیامبر]] فرمود: «چرا معطل و [[سرگردانی]]؟» عرض کردم: شترم از [[راه رفتن]] مانده است. حضرت فرمود: «آیا عصایی همراه داری؟» گفتم: بلی و [[عصا]] را به حضرت دادم. [[پیامبر]]، [[عصا]] را گرفت و به کمک آن، شتر را به حرکت درآورد و بعد او را خوابانید و به من فرمود: «سوار شو؟» [[جابر]] می‌گوید: من سوار شدم و با [[رسول خدا]] {{صل}} به [[راه]] افتادیم و به [[عنایت]] و توجه [[پیامبر]] {{صل}} شترم از شتر حضرت تندتر حرکت می‌کرد و [[رسول خدا]] {{صل}} مکرراً مرا مورد [[لطف]] و [[محبت]] خود قرار می‌داد و شمردم بیست و پنج بار برای من [[طلب]] [[آمرزش]] کرد و در ضمن از وضع [[خانوادگی]] ما سؤال کرد و فرمود: «از پدرت چند [[فرزند]] باقی است؟»<ref>مردان بزرگ و پیامبران الهی در هر فرصتی از موقعیت‌ها استفاده می‌کنند و حتی از جزئیات زندگانی امت خود غافل نمی‌شوند، لذا در این سفر جنگی و در تاریکی شب، پیامبر {{صل}} از وضع خانوادگی جابر سؤال می‌کند و از حال او باخبر می‌شود.</ref> گفتم: هفت دختر و من یک پسر بر جای گذاشت. فرمود: آیا قرض هم داری؟ گفتم: آری. [[پیامبر]] فرمود: هر وقت به [[مدینه]] بازگشتی با طلب‌کاران قرار داد کن که در موقع محصول خرما قرض‌های پدرت را بپردازی، بعد فرمود: «آیا [[زن]] گرفته‌ای؟» گفتم: آری. فرمود: «با چه کسی [[ازدواج]] کرده‌ای؟» گفتم: با دختر فلانی که زنی بیوه بود و کسی هم به او رغبت نداشت، وصلت کرده‌ام. [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: «چرا دوشیزه و دختری نگرفتی که هم [[فکر]] و هم [[بازی]] تو باشد؟» گفتم: یا [[رسول الله]]، چون چند [[خواهر]] [[جوان]] و بی‌تجربه داشتم، نخواستم [[زن]] [[جوان]] و بی‌تجربه‌ای بگیرم و باعث درگیری در خانه‌ام شوند، لذا [[مصلحت]] دیدم [[زن]] سال‌دار و بیوه‌ای را به همسری [[انتخاب]] کنم تا بتواند خواهرانم را جمع‌آوری کند.

[[پیامبر]] {{صل}} فرمود: «بسیار کار خوبی کردی». بعد سؤال کردند: «این شتر را چند خریدی؟» گفتم: به پنج وقیه طلا. [[پیامبر]] فرمود: «به همین قیمت [[مال]] من باشد، چون به [[مدینه]] [[آمدی]]، بیا پولش را بگیر».

[[جابر]] گوید: این مسائل در وسط راه در آن شب تاریک بین من و [[پیامبر خدا]] {{صل}} رد و بدل شد و سرانجام آن [[سفر]] به پایان رسید. [[رسول خدا]] {{صل}} و همراهان به [[مدینه]] مراجعت کردند. [[جابر]] می‌گوید: شتری را که [[پیامبر]] {{صل}} در آن [[شب]] از من خریداری کرده بودند، آوردم که تحویل [[رسول خدا]] {{صل}} بدهم، حضرت به [[بلال]] فرمود: «پنج وقیه طلا بابت [[پول]] شتر به [[جابر]] بده به علاوه سه وقیه دیگر، تا قرض‌های پدرش [[عبدالله]] را بدهد و شترش هم [[مال]] خودش باشد»<ref>مکارم الاخلاق، وصف النبی فی الرفق با منه، ص۱۹ و بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۳۳.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی ج۱]]، ص۲۶۹-۲۷۰؛ [[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref>

وقتی که خرماها خشک شد، جابر، [[رسول خدا]] {{صل}} را خبر کرد. پیامبر {{صل}} به نخلستان جابر آمد و وقتی خرماها را دید، از هر نوع مشتی برداشت و دوباره روی آنها ریخت، آن‌گاه به جابر فرمود: «به طلبکار خود بگو بیاید».

وقتی مرد یهودی آمد، پیامبر {{صل}} به او فرمود: «[[طلب]] خود را از کدام نوع خرما می‌ستانی؟» یهودی: همه اینها برای طلب من کفایت نمی‌کند تا چه رسد به یک رقم آن. پیامبر {{صل}}: از هر نوع که می‌خواهی شروع کن و طلب خود را بستان. یهودی: از خرمای صیهانی شروع می‌کنم. پیامبر {{صل}}: با [[نام خدا]] شروع به پیمانه کردن خرماها کرد و تمام طلب یهودی را پرداخت بدون آنکه چیزی از آنها کم شود.  

پس پیامبر {{صل}} از جابر پرسید: جابر! آیا به فرد دیگری هم بدهکار هستی؟ جابر گفت: نه یا [[رسول‌الله]]. پیامبر {{صل}} فرمود: «بنابراین این خرماها را به [[خانه]] ببر و [[خدا]] به تو [[برکت]] دهد».

جابر می‌گوید: یک سال از آن خرماها خوردیم و برای رفع سایر نیازهایمان از آن فروختیم و به [[فقرا]] نیز بخشیدیم تا آنکه خرمای جدید به دست آمد و این خرماها بدون اینکه کم یا زیاد بیاید، ما را کفایت کرد<ref>اعیان الشیعه، امین عاملی، ج۴، ص۴۸.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۰۸-۱۰۹؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی ج۱]]، ص۲۶۷-۲۶۸.</ref>

پیامبر {{صل}} فرمود: «جابر، آنان [[جانشینان]] من هستند که پس از من پیشوای مسلمانانند. اول ایشان [[علی بن ابی‌طالب]] است، پس از او فرزندش [[حسن]] و بعد از او فرزند دیگرش [[حسین]]، سپس [[علی بن الحسین]]، بعد از او فرزندش [[محمد]] است که در [[تورات]] [[باقر]] خوانده شده و تو او را [[درک]] می‌کنی و وقتی او را [[ملاقات]] کردی، [[سلام]] مرا به او برسان؛ پس از او فرزندنش صادق، [[جعفر بن محمد]] است، بعد از او فرزندش [[موسی]] است؛ سپس [[علی]] فرزند موسی و از پس او فرزندش [[محمد]]، و پس از او فرزندش علی و پس از او فرزندش [[حسن]] و پس از او هم‌نام و هم [[کنیه]] من، [[حجت خدا]] در روی [[زمین]] و [[خلیفه]] او در میان [[بندگان]]، فرزند [[حسن عسکری]] {{ع}} است که [[خدای متعال]] [[مشرق]] و [[مغرب زمین]] را به دست او [[فتح]] می‌کند. او غیبتی می‌کند که جز کسانی که [[خدا]] [[قلب]] آنان را آزموده است، بر [[امامت]] او باقی نمی‌مانند».

گفتم: یا [[رسول‌الله]]، آیا در [[غیبت]] او بهره‌ای برای دوستانش هست؟ [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: «آری، به خدایی که مرا به [[نبوت]] [[برگزیده]] است، آنان از [[نور]] وجودش استفاده می‌کنند و از [[ولایت]] و دوستی‌اش بهره‌مند می‌شوند چنانکه [[مردم]] از [[خورشید]] هنگامی که در پس [[ابر]] است، استفاده می‌کنند». سپس فرمود: »این مطلب از [[اسرار]] خدایی و از [[دانش]] و [[علوم]] اندوخته اوست و آن را جز به کسانی که [[لیاقت]] دارند، اظهار مکن».

در ادامه [[جابر بن یزید]] می‌گوید: روزی [[جابر بن عبدالله]] در [[خدمت]] [[امام سجاد]] {{ع}} بود و در حالی که با حضرت مشغول صحبت بود، ناگهان [[حضرت باقر]] {{ع}} در سن [[کودکی]] با زلفی که در جلو سر داشت، از اطاق زن‌ها بیرون آمد؛ همین که چشم [[جابر]] به او افتاد، بدنش لرزید و موی بر اندامش راست شد و با دقت تمام به سوی او نگریست. آن گاه گفت: «ای پسر، نزدیک بیا» [[امام]] جلو آمد، سپس جابر به او گفت: «برگرد» و او به عقب برگشت.

جابر گفت: به خدای [[کعبه]] قسم، این پسر دارای شمائل پیامبر {{صل}} است. پس برخاست و نزدیک او رفت و از او پرسید: ای پسر، نام تو چیست؟ او فرمود: «نامم محمد است». جابر: پسر کیستی؟ [[امام باقر]] {{ع}}: «فرزند علی بن الحسین». [[جابر]]: «جانم به قربانت، تو باقری؟» [[امام باقر]] {{ع}}: «آری من [[امام باقر|محمد]] باقرم. آنچه [[رسول خدا]] {{صل}} به وسیله تو به [[حق]] [[پیام]] داده، برسان».

جابر: [[سید]] من، [[پیامبر]] {{صل}} به من مژده داد که زنده می‌مانم تا شما را [[ملاقات]] کنم و فرمود هرگاه او را ملاقات کردی [[سلام]] مرا به او برسان. [[امام باقر]] {{ع}}: «سلام به رسول خدا تا وقتی که [[آسمان]] و [[زمین]] باقی است و سلام بر تو که سلام پیامبر را رساندی»<ref>اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۴۶۹ (باب مولد ابی‌جعفر محمد بن علی) و ج۱، ص۳۰۴؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۲، ص۵۱۵؛ موسوعة طبقات الفقهاء، سبحانی، ج۱، ص۶۰.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۱۲-۱۱۴؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی ج۱]]، ص۲۷۲-۲۷۴.</ref>

[[ابوبصیر]] از [[امام صادق]] {{ع}} نقل کرده که آن حضرت فرمود: »پدرم [[امام باقر]] {{ع}} به جابر بن عبدالله انصاری فرمود: « من با تو کاری دارم، چه وقت [[فرصت]] داری تا با هم بنشینم و آن را به تو بگویم؟»

[[جابر]]: «هر وقت که امر بفرمایید». [[امام]] {{ع}}: «می‌خواهم به من درباره لوحی که در دست مادرم [[زهرا]] دیده‌ای خبر بدهی که در آن چه نوشته شده بود».

جابر: «[[خدا]] را [[گواه]] می‌گیرم که در [[زمان]] [[رسول خدا]] {{صل}} برای تبریک به خاطر ولادت [[امام حسین]] {{ع}} به [[خانه]] زهرا {{س}} رفتم. در آنجا [[لوح]] سبزی در دست او دیدم که [[گمان]] کردم از زمرد است و در آن نوشته‌ای دیدم که مانند [[نور]] [[آفتاب]] روشن بود. گفتم: ای [[دختر پیامبر]] {{صل}} [[پدر]] و مادرم به قربانت، این لوح چیست؟ زهرا {{س}} فرمود: «این لوحی است که خدا برای پدرم [[هدیه]] فرستاده؛ در اوست نام پدرم و نام همسرم و اسم دو فرزندم و نام‌های [[پیشوایان]] و [[جانشینان]] بعد از فرزندانم؛ پدرم آن را به من داده تا مرا خوشحال سازد». من آن لوح را از آن حضرت گرفته و از آن نسخه‌ای برداشتم».

امام {{ع}}: «جابر، ممکن است آن را به من نشان دهی؟» جابر: «آری ممکن است». پس امام {{ع}} به همراه جابر به خانه وی رفتند و جابر قطعه‌ای از پوستی نازک را بیرون آورد و به امام باقر {{ع}} تقدیم کرد.

امام {{ع}}: «جابر، لوح را نگهدار تا من مطالب آن را از [[حفظ]] بگویم و ببین همانگونه است که می‌گویم».

جابر پس از شنیدن [[سخنان امام]] {{ع}} گفت: «به خدا قسم همین طور است که گفتید و در لوح [[فاطمه زهرا]] {{س}} بدون یک حرف کم و زیاد چنین بود»<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۱۶-۱۱۸.</ref>.

[[حسین بن زید بن علی بن الحسین]] از [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[عمر]] مبارک جدش، [[امام سجاد]] {{ع}} پرسید، امام صادق {{ع}} فرمود: «پدرم از پدرش [[امام زین العابدین]] {{ع}} [[نقل]] کرده است: در همان سالی که [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} از [[دنیا]] رفت، من روزی پشت سر پدر و عمویم [[راه]] می‌رفتم و با هم از کوچه‌های [[مدینه]] می‌گذشتیم؛ آن وقت من تازه به حد [[بلوغ]] رسیده یا نزدیک به [[بلوغ]] بودم. در [[راه]] به جابر بن عبدالله انصاری، [[انس بن مالک]] و جماعتی از [[قریش]] و [[انصار]] برخوردیم. [[جابر]] با دیدن آن دو [[امام]]، خود را به قدم‌های [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{عم}} افکنده، آنها را می‌بوسید. مردی از قریش که از بستگان [[مروان]] بود بر او خرده گرفت که با این سن و سال و مقامی که از [[مصاحبت]] [[رسول خدا]] {{صل}} به دست آورده‌ای، چنین می‌کنی! جابر گفت: «ای مرد، از من دور شو! اگر [[فضل]] و [[مقام]] این دو بزرگوار را می‌دانستی بر من ایراد نمی‌گرفتی بلکه [[خاک]] زیر پای ایشان را می‌بوسیدی؟»

سپس جابر متوجه انس بن مالک شد و گفت: «رسول خدا {{صل}} درباره ایشان مطلبی را فرمود که [[گمان]] نمی‌کنم درباره کسی جز ایشان درست باشد». [[انس]] پرسید: [[پیامبر]] {{صل}} درباره ایشان چه فرمود؟ جابر گفت: »روزی در [[مسجد]] در حضور رسول خدا {{صل}} بودیم. پس از آنکه جمعیت پراکنده شد، ایشان به من امر کرد که [[حسن]] و [[حسین]] را نزد من بخوان و فوق‌العاده نسبت به ایشان علاقه‌مند بود. من رفتم و ایشان را به حضور رسول خدا {{صل}} آوردم. در راه گاهی حسن و گاهی حسین را بغل می‌کردم. پیامبر {{صل}} که علاقه مرا به ایشان دید، فرمود: «جابر! ایشان را [[دوست]] داری؟» گفتم: چگونه دوست نداشته باشم با آنکه علاقه شما را به آنان می‌بینم. پس فرمود: «آیا از مقام و فضل ایشان به تو خبر بدهم؟ گفتم: [[پدر]] و مادرم به قربانت، بفرمایید.

پیامبر {{صل}} فرمود: «خدا چون خواست مرا بیافریند، مرا به صورت نطفه سفید و پاکیزه‌ای در پشت [[حضرت آدم]] {{ع}} قرار داد و همواره آن را از پشتی [[پاک]] در رحمی [[طاهر]] قرار می‌داد تا اینکه به [[حضرت نوح]] و [[حضرت ابراهیم]] {{عم}} رسید و از ایشان به [[عبدالمطلب]] منتقل شد. در این دوران طولانی، [[خدا]] من و اجدادم را از [[آلودگی]] [[جاهلیت]] [[حفظ]] فرمود. سپس این نطفه را در پشت [[عبدالمطلب]] به دو قسمت کرد، نیمی را در پشت [[عبدالله]] نهاد و از آن مرا [[خلق]] کرد و نیمی را در پشت [[ابوطالب]] قرار داد و از آن [[علی]] را آفرید و [[پیامبری]] را به من و [[وصایت]] را به علی {{ع}} خاتمه داد. یک بار دیگر این دو نطفه جمع شده و از آن [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} را آفرید و به وسیله ایشان [[فرزندی]] [[پیامبر]] خاتمه یافت و [[نسل]] مرا در ایشان قرار داد. آنکه شهرهای [[کفر]] را [[فتح]] و [[زمین]] را پس از پر شدن از [[جور]] پر از [[عدل]] می‌کند، در پشت ایشان قرار داد؛ پس اینان دو [[پاک]] و پاک کننده‌اند و دو [[سید]] [[اهل]] بهشت‌اند. خوشا به حال آنکه ایشان و [[پدر]] و مادرشان را [[دوست]] بدارد، و وای بر کسی که ایشان را [[دشمن]] دارد»<ref>الامالی، شیخ طوسی، ص۵۰۰.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۲۳-۱۲۴؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی ج۱]]، ص۲۷۱-۲۷۲.</ref>

[[اعمش]] از [[عطیه کوفی]] (عوفی)<ref>عطیه کوفی (عوفی) فرزند سعد بن جناده است. پدرش سعد خدمت امیرالمؤمنین {{ع}} آمد و عرض کرد: خداوند پسری به من عنایت فرموده است. حضرت فرمود: نام او را عطیه بگذار، زیرا او عطیه الهی است. عطیه پس از آنکه بزرگ شد از راویان حدیث گردید و در سال ۱۱۱ هجری به رحمت ایزدی پیوست. (سفینة البحار).</ref> [[نقل]] می‌کند که گفت: »به [[اتفاق]] جابر بن عبدالله انصاری برای [[زیارت قبر امام حسین]] {{ع}} به [[کربلا]] مشرف شدیم چون بدان محل متبرک رسیدیم، [[جابر]] [[مراسم]] [[تشرف]] و [[زیارت]] را به جای آورد، ابتدا در آب [[فرات]] [[غسل]] کرد، [[لباس تمیز]] به تن نمود، با بوی [[خوشی]] که همراه داشت، [[بدن]] خود را معطر کرد و در حالی که گام‌های خود را کوتاه برمی‌داشت و [[ذکر خدا]] بر لب داشت قدم بر می‌داشت تا به [[قبر مطهر]] حضرت [[ابا عبد الله]] [[سید الشهدا]] {{ع}} رسید و چون [[جابر]] [[نابینا]] بود به من گفت: دست مرا بر [[تربت]] [[مقدس]] [[قبر]] بگذار؟ من دست او را روی [[قبر مطهر]] گذاشتم، اما همین که دست خود را روی [[قبر]] گذاشت، گویا غصه عالم در [[دل]] او [[راه]] یافت و به یاد خاطره جانگداز [[شهادت]] عزیزان [[پیامبر]] و [[علی]] و [[فاطمه]] {{ع}} افتاد، [[غش]] کرد و بیهوش روی [[قبر]] افتاد؛ فورا چند قطره آب بر چهره [[جابر]] پاشیدم او به هوش آمد، همین که به هوش آمد با ادای [[احترام]] فریادی از [[دل]] سر داد و گفت: «ای [[حسین]]، ای [[حسین]]، ای [[حسین]]، آیا [[دوست]] جواب دوستش را نمی‌دهد؟»<ref>{{عربی|«يَا حُسَيْنُ يَا حُسَيْنُ يَا حُسَيْنُ حَبِيبٌ لاَ يُجِيبُ حَبِيبَهُ»}}</ref>؛ بعد [[جابر]]، جوابی به خود داد که [[دل]] هر شنونده‌ای را می‌سوزاند و این‌گونه به آن حضرت خطاب کرد و گفت: «ای [[حسین]]، چه طور می‌توانی جواب بدهي در حالی که رگ‌های تن و گردن تو بریده شده و با [[خون]] گلویت آغشته گردیده است؟ چگونه می‌توانی پاسخ دهی در حالی که میان سر و بدنت جدایی افتاده است؟ (و سرت بر فراز نیزه به [[کوفه]] و [[شام]] برده شده است). ای [[حسین]]، من [[شهادت]] می‌دهم همانا تو [[فرزند پیامبر]] [[خدا]] و [[فرزند]] [[سید]] [[اوصیا]]، و [[فرزند]] همگام [[تقوا]] و [[برگزیده]] [[هدایت]] و پنجمین نفر [[اصحاب کساء]]، و [[فرزند]] بزرگ [[جانشینان]] و زاده [[فاطمه]] [[زهرا]] [[سیده زنان]] عالمیان هستی»<ref>{{عربی|«وَ أَنَّى لَكَ بِالْجَوَابِ وَ قَدْ شُحِّطَتْ أَوْدَاجُكَ عَلَى أَثْبَاجِكَ وَ فُرِّقَ بَيْنَ بَدَنِكَ وَ رَأْسِكَ فَأَشْهَدُ أَنَّكَ اِبْنُ اَلنَّبِيِّينَ وَ اِبْنُ سَيِّدِ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ اِبْنُ حَلِيفِ اَلتَّقْوَى وَ سَلِيلُ اَلْهُدَى وَ خَامِسُ أَصْحَابِ اَلْكِسَاءِ وَ اِبْنُ سَيِّدِ اَلنُّقَبَاءِ وَ اِبْنُ فَاطِمَةَ سَيِّدَةِ اَلنِّسَاءِ»}}</ref>؛ سپس افزود: «چرا چنین نباشی در حالی که تو از دست [[رسول خدا]] {{صل}} [[غذا]] خوردی و در بستر و دامان [[پرهیزکاران]] پرورش یافتی و از سینه [[ایمان]] شیر نوشیدی و با [[اسلام]] از شیر گرفته شدی، پس تو [[پاک]] و [[پاکیزه]] زیستی و [[پاک]] و [[پاکیزه]] از [[دنیا]] رفتی، اما دل‌های [[مؤمن]] در [[غم]] [[فراق]] تو دردمند و ناراحت است و در [[پاکیزگی]] و نیکویی تو [[شک]] و تردیدی ندارند؛ پس [[سلام]] [[خدا]] و [[رضوان]] او بر تو باد. ای [[حسین]]، من [[شهادت]] می‌دهم تو در راهی [[شهید]] شدی که برادرت [[یحیی بن زکریا]] در آن [[راه]] به [[شهادت]] رسید»<ref>{{عربی|«وَ مَا لَكَ لاَ تَكُونُ هَكَذَا وَ قَدْ غَذَّتْكَ كَفُّ سَيِّدِ اَلْمُرْسَلِينَ وَ رُبِّيتَ فِي حَجْرِ اَلْمُتَّقِينَ وَ رَضَعْتَ مِنْ ثَدْيِ اَلْإِيمَانِ وَ فُطِمْتَ بِالْإِسْلاَمِ فَطِبْتَ حَيّاً وَ طِبْتَ مَيِّتاً»}}</ref>.

[[جابر]] سپس با [[قلبی]] اندوه‌بار، به دور [[قبر]] [[اباعبدالله الحسین]] {{ع}} گردید و سپس به نزد [[قبور]] سایر [[شهدا]] و سربازان [[فداکار]] صحنه خونین [[کربلا]] آمد و آنان را مورد توجه قرار داد و گفت: «[[درود]] بر شما ای [[ارواح]] [[پاکی]] که [[سالار شهیدان]] [[حسین]] {{ع}} را در میان خود گرفته و با [[جان]] خویش از او [[حمایت]] کردید و اكنون کنار [[قبر]] او آرمیده‌اید. من [[شهادت]] می‌دهم شما با [[خون]] خود [[نماز]] را به پاداشتید و به [[اسلام]] [[حیات]] تازه دادید و با عمل خود، [[امر به معروف و نهی از منکر]] نمودید. (و این دو اصل مهم [[اسلامی]] را زنده کردید) و با [[کافران]] و [[ملحدان]] [[جهاد]] کردید و [[عبودیت]] و [[بندگی]] خود را با [[جان‌فشانی]] به مرحله [[یقین]] رساندید. به خداوندی که [[محمد]] {{صل}} را به [[پیامبری]] [[مبعوث]] کرد و به [[حق]] رهنمون بود ما با شما در [[راه]] [[سعادت]] بخش و در آن‌چه انجام داده‌اید، شریکیم»<ref>{{عربی|«اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ أَيُّهَا اَلْأَرْوَاحُ اَلَّتِي حَلَّتْ بِفِنَاءِ قَبْرِ اَلْحُسَيْنِ وَ أَنَاخَتْ بِرَحْلِهِ أَشْهَدُ أَنَّكُمْ أَقَمْتُمُ اَلصَّلاَةَ وَ آتَيْتُمُ اَلزَّكَاةَ وَ أَمَرْتُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَيْتُمْ عَنِ اَلْمُنْكَرِ»}}</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی ج۱]]، ص۲۷۴-۲۷۷؛ [[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۲۶-۱۲۷؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۳۲.</ref>

نقل شده، هنگامی که [[عبدالله]] [[زبیر]] در مقابل عبدالمک [[مروان]] به دعوی [[خلافت]] [[قیام]] کرد، [[عبدالملک]]، حجاج بن [[یوسف]] را برای [[دستگیری]] وی به [[مکه]] فرستاد. عبدالله به [[خانه کعبه]] [[پناه]] برد و [[حجاج]] خانه کعبه را [[آتش]] زد و پس از دستگیری [[ابن زبیر]] [[حکومت]] مکه و [[مدینه]] بر او مسلم شد. پس از آنکه [[مسجد]] را از سنگ‌ها و [[خون‌ها]] [[پاک]] کرد، به مدینه رفت و یک ماه یا بیشتر در مدینه توقف کرد و [[مردم مدینه]] را به [[جرم]] کشتن [[عثمان]] به شکل‌های گوناگون [[آزار]] داد. از جمله با مُهری فلزی و گداخته دست جابر بن عبدالله انصاری، آن [[صحابی]] بزرگ و [[یار]] باوفای [[پیامبر اسلام]] {{صل}} و همین طور گردن [[انس بن مالک]] را مُهر کرد. او [[سهل بن سعد]] را ‌طلبیده و به او گفت: «چرا [[امیرمؤمنان]] عثمان را [[یاری]] نکردی؟» سهل گفت: «به وی کمک کردم». حجاج گفت: «دروغ می‌گویی» و سپس [[دستور]] داد گردن او را هم مُهر زدند <ref>الغدیر، علامه امینی، ج۹، ص۱۲۹.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۲۷؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی ج۱]]، ص۲۷۰-۲۷۱.</ref>

جابر در ۹۴ سالگی و در سال ۷۴ یا ۷۸ هجری در مدینه [[وفات]] کرد و [[ابان بن عثمان]]، [[حاکم]] مدینه، بر او [[نماز]] خواند<ref>المعارف، ابن قتیبه دینوری، ص۳۰۷؛ انساب الاشراف، بلاذری، ج۱، ص۲۴۸؛ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۲۰؛ رجال طوسی، شیخ طوسی، ص۲۳؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۱۱، ص۲۱۰-۲۱۱؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۳۰۷ و معجم الرجال الحدیث، خوئی، ج۴، ص۱۱.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[جابر بن عبدالله انصاری (مقاله)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۲۸؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی ج۱]]، ص۲۶۶-۲۶۷؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۳۲.</ref>