|
|
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مدخل مرتبط | | {{مدخل مرتبط |
| | موضوع مرتبط = حضرت فاطمه زهرا | | | موضوع مرتبط = حضرت فاطمه زهرا |
| | عنوان مدخل = [[القاب حضرت فاطمه]] | | | عنوان مدخل = |
| | مداخل مرتبط = [[القاب حضرت فاطمه در حدیث]] - [[القاب حضرت فاطمه در تاریخ اسلامی]] | | | مداخل مرتبط = [[القاب حضرت فاطمه در تاریخ اسلامی]] |
| | پرسش مرتبط = | | | پرسش مرتبط = |
| }} | | }} |
|
| |
|
| ==مقدمه==
| | '''القاب حضرت فاطمه{{س}}''' بسیارند که در روایات بدانها اشاره شده است و هر کدام توصیفکنندۀ ابعادی از شخصیت معنوی و مادی ایشان است. القابی همچون: [[کوثر]]، مطهره، [[معصومه]]، [[زهرا]]، صدیقه، حوراء، بتول، محدثه، منصوره و غیره. |
| [[حضرت فاطمه]]{{س}} اسامی، [[القاب]] و کنیههای بیشماری دارند که هر کدام، توصیفکنندۀ ابعادی از [[شخصیت معنوی]] و مادی ایشان است. در منابع اولیه برای فاطمه نامها و القاب متعددی ذکر کردهاند؛ مانند زهرا<ref>شهاب الدین حسینی مرعشی، ملحقات احقاق الحق، ج۲۵، ص۲۱؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج۴۳، ص۱۵: {{متن حدیث|لأنّها زهرة المصطفى{{صل}}؛ كَانَ وَجْهُهَا يَزْهَرُ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَوَّلِ النَّهَارِ كَالشَّمْسِ الضَّاحِيَةِ...}}.</ref> که در بسیاری از [[روایات]] [[فاطمه زهرا]]{{س}} آمده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۵۸ و ج۲، ص۵۰۰؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۳۲۰؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۲، ص۱۰۵.</ref>، مطهره<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۰۲: {{متن حدیث|وَ نَسْلِ الْمُطَهَّرَةِ الْبَتُولِ}}.</ref>، شهیده<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۵۸.</ref> و [[محدثه]] که برای آنها نیز عللی بیان کردهاند. {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۵۹؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۱۷۹.</ref> از القاب ایشان است. [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی نه نام برای فاطمه{{س}} ذکر میکند: فاطمه، [[صدیقه]]، [[مبارکه]]، [[طاهره]]، [[زکیه]]، رضیه، [[مرضیه]]، محدثه و زهراء<ref>شیخ صدوق، الأمالی، ص۵۹۲؛ همو، الخصال، ص۴۱۴؛ همو، علل الشرائع، ص۱۷۸.</ref>.
| |
|
| |
|
| امام صادق{{ع}} میفرماید: اگر نام دخترانتان را فاطمه نهادید، به احترام فاطمه او را کتک نزنید و به او بی احترامی ننمایید. [[سخن]] [[حضرت]] به سکونی چنین است: {{متن حدیث|أَمَّا إِذَا سَمَّيْتَهَا فَاطِمَةَ فَلَا تَسُبَّهَا وَ لَا تَلْعَنْهَا وَ لَا تَضْرِبْهَا}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۶، ص۴۸.</ref>: “هرگاه نام دخترت را فاطمه نهادی، او را [[دشنام]] مده و [[لعن]] منما و او را مزن”<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتابهای چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتابهای چهارگانه شیعه]]، ص ۲۳۶؛ شریعتجو، منیره، حضرت فاطمه زهرا، فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۱۴-۳۱۵.</ref>.
| | == مقدمه == |
| | [[حضرت فاطمه]] {{س}} اسامی، [[القاب]] و کنیههای بیشماری دارند که هر کدام، توصیفکنندۀ ابعادی از شخصیت معنوی و مادی ایشان است. در منابع اولیه برای فاطمه نامها و القاب متعددی ذکر کردهاند؛ مانند زهرا<ref>شهاب الدین حسینی مرعشی، ملحقات احقاق الحق، ج۲۵، ص۲۱؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج۴۳، ص۱۵: {{متن حدیث|لأنّها زهرة المصطفى {{صل}}؛ كَانَ وَجْهُهَا يَزْهَرُ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَوَّلِ النَّهَارِ كَالشَّمْسِ الضَّاحِيَةِ...}}.</ref> که در بسیاری از [[روایات]] [[فاطمه زهرا]] {{س}} آمده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۵۸ و ج۲، ص۵۰۰؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۳۲۰؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۲، ص۱۰۵.</ref>، مطهره<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۰۲: {{متن حدیث|وَ نَسْلِ الْمُطَهَّرَةِ الْبَتُولِ}}.</ref>، شهیده<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۵۸.</ref> و [[محدثه]] که برای آنها نیز عللی بیان کردهاند. {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۵۹؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۱۷۹.</ref> از القاب ایشان است. [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی نه نام برای فاطمه {{س}} ذکر میکند: فاطمه، [[صدیقه]]، [[مبارکه]]، [[طاهره]]، [[زکیه]]، رضیه، [[مرضیه]]، محدثه و زهراء<ref>شیخ صدوق، الأمالی، ص۵۹۲؛ همو، الخصال، ص۴۱۴؛ همو، علل الشرائع، ص۱۷۸.</ref>.<ref>[[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)| دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱]]، ص۲۱۱-۲۲۵؛ [[حیدر مظفری ورسی|مظفری ورسی، حیدر]]، [[مادران چهارده معصوم (کتاب)|مادران چهارده معصوم]] ص۹۳.</ref> |
|
| |
|
| حضرت [[القاب]] فراوانی دارد، از جمله این لقبها {{متن حدیث|سَيِّدَةُ النِّسَاءِ}} است که [[رسول خدا]]{{صل}} [[فاطمه]] را به آن ملقب ساخت و این [[لقب]] با تعابیر مختلفی از زبان [[رسول خدا]]{{صل}} در [[منابع معتبر شیعه]] و حتی [[اهل سنت]]، انعکاس یافته است؛ تعابیری چون: {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}}<ref>اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۴۵۸؛ من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۴، ص۱۷۹ و الامالی، شیخ صدوق، ص۷۸، ۱۷۵ و ۱۸۸. همچنین در منابع اهل سنت این مطلب به صراحت آمده است از جمله: مسند ابی داود، ابی داود، ج۱، ص۱۹۶؛ المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۷۰؛ حلیة الأولیاء، ابونعیم اصفهانی، ج۲، ص۴۲.</ref>؛ {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ}}<ref>صحیح البخاری، بخاری، ج۳، ص۱۳۶۰ و فضائل الصحابه، شیبانی، ج۲، ص۷۸۸.</ref>؛ {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ أُمَّتِي}}<ref>التاریخ الکبیر، بخاری، ج۱، ص۲۳۲.</ref> و {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>صحیح البخاری، بخاری، ج۵، ص۲۳۱۷؛ صحیح مسلم، مسلم نیشابوری، ج۴، ص۱۹۰۴.</ref>. همانگونه که روشن است این [[لقب]] به خوبی [[جایگاه]] بیمانند و انحصاری آن حضرت را به تصویر میکشد.
| | == [[القاب]] [[نیکو]] == |
| | یکی از القاب حضرت فاطمه زهرا {{س}} الفاضله<ref>موسوعه زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۱، ص۲۷۷.</ref> (دارای اوصاف پسندیده) است. فضیلتهای [[فاطمه زهرا]] {{س}} هم ذاتی است و هم خارجی. فضیلتهای خارجی عبارت است از چیزهایی مانند اصالت [[خانوادگی]] و [[شرافت]] نسب؛ او دختر خاتم پیامبران، سلطان عالم و افتخار [[بنیآدم]] است. مادرش [[خدیجه]] طاهره و همسرش [[امیرمؤمنان]] قطب عالم امکان و [[فرزندان]] او [[ائمه معصومین]] هستند. کیفیت انعقاد نطفه آن حضرت، شیوه ولادت و ویژگیهایی نظیر اینها از امتیازات ذاتی اوست و از بهترین [[فضایل]] ذاتی آن حضرت، [[عفت]]، [[عصمت]]، معارف حقه و [[حقایق]] نظری است که در او به کمال رسیده است. او نه تنها فاضله یعنی دارای [[فضیلت]] است بلکه «ام الفضائل»<ref>عوالم العلوم، شیخ عبدالله بن نورالله بحرانی اصفهانی، ج۱۱، ص۹۵.</ref> (مادر فضیلتهاست) و فضایل از او سرچشمه میگیرد. |
|
| |
|
| [[خداوند]] در [[قرآن کریم]] درباره [[حضرت مریم]]{{س}} چنین میفرماید: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۴۲.</ref> و وقتی از [[رسول خدا]]{{صل}} در این باره پرسیده شد که آیا [[فاطمه]] سیّده [[نساء]] عالم خود است؟ آن حضرت فرمود: "آنکه [[سیده]] [[نساء]] عالم خود بود [[مریم]]، دختر [[عمران]] بود اما دخترم [[فاطمه]] [[سیده]] [[نساء]] اولین و آخرین عالمیان است"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۷۸، ۱۱۱، ۱۷۶، ۱۸۸، ۳۷۳، ۵۵۴، ۵۶۰ و ۵۷۵. </ref> و نیز [[امام صادق]]{{ع}} درباره این [[لقب]] [[فاطمه]]{{س}} فرمود: "[[مریم]]، [[سیده]] [[نساء]] زمان خود بود و [[فاطمه]] [[سیده]] [[نساء]] اولین و آخرین [[بهشتیان]] است"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۱۸۷؛ معانی الاخبار، شیخ صدوق، ص۱۰۷.</ref><ref>[[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۱۱-۲۲۵.</ref> | | از [[القاب]] دیگر حضرت «[[کوثر]]» است. [[فرزندان فاطمه]] {{س}} [[ذریه]] [[پیامبر]] و کوثر جاری ایشانند. در برخی منابع و مآخذ آماری، تعداد [[سادات]] را در [[ایران]]، سه میلیون، [[عراق]] یک میلیون، [[مصر]] پنج میلیون، [[مغرب]] اقصی پنج میلیون، [[یمن]] و هند و پاکستان حدود بیست میلیون نفرند. البته در ترکیه نیز حدود نه میلیون نفر از علویون منتسب به آن [[خاندان]] [[زندگی]] میکنند؛ هرچند از نظر [[فکری]] و [[تربیتی]] برخلاف خط فکری [[اهل بیت]] هستند<ref>صدیقه طاهره {{س}} بانوی بزرگ اسلام، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، ص۷۲.</ref>. |
|
| |
|
| ===زهراء===
| | فاطمه مطهره {{س}}، «[[معصومه]]» بود. [[عصمت]] از [[فکر]] و فعل [[گناه]]، [[عصمت از خطا]] و [[اشتباه]] و حتی از [[سهو]] و نسیان داشت. به همین جهت به او: {{متن حدیث|الْمَعْصُومَه مِنْ كُلِّ سُوءٍ}}<ref>موسوعه زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۱، ص۲۹۲.</ref> محفوظ از هر بدی هم میگویند. |
| همچنین از [[القاب]] آن حضرت "زهراء" است که به معنای "[[نور]] افشان" و "تابان" است. درباره علت نامیده شدن آن حضرت به این [[لقب]] نیز در سخنان [[معصومین]]{{عم}} به این موارد اشاره شده است:
| |
| #پرتو افشانی آن حضرت بر [[آسمانها]] و [[زمین]] که به دوران قبل از [[خلقت]] جسمانی آن حضرت مربوط است. از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده، [[جابر]] درباره علت نامیده شدن [[فاطمه]]{{س}} به زهراء پرسید. آن حضرت فرمودند: "زیرا که [[خداوند عزوجل]] او را از [[نور]] [[عظمت]] خود آفرید و آن گاه که پرتو افشانی کرد، [[آسمان]] و [[زمین]] از [[نور]] او [[نورانی]] شد و چشمان [[فرشتگان]] را [[خیره]] کرد که به [[سجده]] افتاده و گفتند: ای اله و [[سرور]] ما این چه نوری است؟ [[خداوند]] به آنان [[وحی]] کرد که این نوری از [[نور]] من است که آن را در آسمانم جا داده و از [[عظمت]] خود او را آفریدم و او را از صلب [[پیامبری]] از پیامبرانم که از همه [[انبیاء]] [[برتر]] است، خارج میکنم و نیز از آن [[نور]]، امامانی که امر مرا برپا میدارند و به [[دین]] [[حق]] من [[هدایت]] خواهند کرد"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ۴۳: ۱.</ref>.
| |
| #نورافشانی آن حضرت بر مشرقها و مغربها، قبل از پای نهادن به [[دنیا]]، آنگاه که ساکن [[عرش الهی]] بود. [[رسول خدا]]{{صل}} درباره [[خلقت]] [[فاطمه]]{{س}} فرمود: "و [[خداوند]] ـ جل جلاله ـ به یک کلمه تکلم فرمود که از آن کلمه، [[نور]] و [[روحی]] آفرید و آن دو را با هم همراه کرد و در مقابل [[عرش]] قرار داد و از آن، مشرقها و مغربها [[نورانی]] شد که همان [[فاطمه]] بود و به همین جهت، زهراء نامیده شد"<ref>الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین، شاذان بن جبرئیل قمی، ص۱۱۳ و ۱۲۹؛ غایة المرام، سید هاشم بحرانی، ج۴، ص۱۶۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۴۰، ص۴۴. </ref>.
| |
| #نورافشانی ایشان بر اهالی [[آسمان]] آن هنگام که در [[محراب]] قرار میگرفت که به دوران پس از [[آفرینش]] جسمانی او مربوط است. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: "وقتی [[فاطمه]] در محرابش در مقابل [[پروردگار]] ـ جل جلاله ـ میایستد، [[نور]] او برای [[فرشتگان]] [[آسمان]] پرتو افشانی میکند چنانکه [[نور]] [[ستارگان]] برای اهالی [[زمین]]، پرتو افشان است و [[خداوند عزوجل]] در این هنگام به [[فرشتگان]] میفرماید: ای [[فرشتگان]] من! بندهام [[فاطمه]] را بنگرید که در برابر من [[ایستاده]]، در حالی که شانههایش از [[ترس]] من لرزان است و با [[قلب]] خود به [[عبادت]] من روی آورده. [[گواه]] باشید که شیعیانش را از [[آتش جهنم]]، [[امان]] دادم"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۱۷۵.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} در جواب سؤال عماره که از علت نامیده شدن [[فاطمه]]{{س}} به زهراء پرسید، فرمود: "زیرا هنگامی که در محرابش میایستاد [[نور]] او برای [[اهل آسمان]] پرتو افشانی میکرد چنانکه [[نور]] [[ستارگان]] برای [[اهل]] [[زمین]] [[نور افشانی]] میکند"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۱؛ معانی الأخبار، شیخ صدوق، ص۶۴.</ref>.
| |
| # [[فاطمه]]{{س}} برای [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} [[زهرا]] بود. [[ابان بن تغلب]] از [[امام صادق]]{{ع}} درباره علت نامیده شدن [[جده]] معصومهاش به [[زهرا]]{{س}} پرسید. [[امام]]{{ع}} فرمود: "زیرا دائماً برای [[امیر مؤمنان]]{{ع}} نورافشانی میکرد، هر روز سه مرتبه؛ در هنگام [[نماز صبح]] وقتی که [[مردم]] در بستر آرمیده بودند، [[نور]] چهرهاش میدرخشید و سپیدی آن [[نور]] به منازل [[مدینه]] وارد میشد به طوری که دیوارهایشان را روشن میکرد و موجب شگفتی آنان میشد. لذا نزد [[رسول خدا]]{{صل}} میآمدند و از آنچه دیده بودند میپرسیدند و آن حضرت آنان را به منزل [[فاطمه]]{{س}} [[راهنمایی]] میفرمود. آنها سراسیمه به منزل [[فاطمه]]{{س}} میآمدند و او را در حالی که در محرابش نشسته و [[نماز]] میگذارد و [[نور]] از [[محراب]] و چهرهاش پرتو افشان بود، میدیدند و درمییافتند که آنچه دیده بودند پرتوی از [[نور]] [[فاطمه]]{{س}} بوده است و آنگاه که روز به نیمه میرسید و [[فاطمه]]{{س}} آماده [[نماز]] میشد از چهرهاش نوری زرد رنگ میدرخشید و این [[نور]] زرد به خانههای [[مردم]] وارد میشد به طوری که لباسها و رنگ [[اهل]] [[خانه]] زرد میشد. باز آنها به نزد [[رسول خدا]]{{صل}} میآمدند و از آنچه دیده بودند میپرسیدند و آن حضرت آنان را به منزل [[فاطمه]]{{س}} [[راهنمایی]] میفرمود، آنها سراسیمه به منزل [[فاطمه]]{{س}} آمده و او را در حالی که در محرابش [[ایستاده]] و [[نور]] زرد رنگی از چهرهاش پرتو افکن بود میدیدند و در مییافتند که آنچه دیده بودند پرتوی از [[نور]] [[فاطمه]]{{س}} بوده است. و در آخر روز و گاه [[غروب]] [[خورشید]] نیز [[نور]] سرخ فامی از سر [[شادی]] و [[شکر الهی]] از [[فاطمه]]{{س}} پرتو افشان شده و به خانههای [[مردم]] وارد میشد، به گونهای که دیوارهایشان را سرخ و آنان را شگفت زده میکرد. آنها نزد [[رسول خدا]]{{صل}} میآمدند و از آنچه دیده بودند میپرسیدند و آن حضرت آنان را به منزل [[فاطمه]]{{س}} [[راهنمایی]] میفرمود. آنها سراسیمه به منزل [[فاطمه]]{{س}} آمده و او را در حالی که نشسته و به [[تسبیح]] و [[تمجید]] [[خداوند]] مشغول و [[نور]] سرخی از چهرهاش پرتو افکن بود میدیدند و درمییافتند که آنچه دیده بودند پرتوی از [[نور]] [[فاطمه]]{{س}} بوده است"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۴۳، ص۱۱.</ref><ref>[[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۱۱-۲۲۵.</ref>
| |
|
| |
|
| ===[[محدثه]] بودن [[حضرت زهرا]] {{س}} و [[مصحف]] ایشان===
| | همچنین او را «ساجده» نامیدهاند و ساجده، زنی را گویند که پیشانی بر درگاه [[حضرت حق]] بساید. [[فاطمه زهرا]] {{س}} پس از ولادت برای [[خداوند]] [[سجده]] نمودند. «[[حضرت خدیجه]] فرمودند: [[فاطمه]] {{س}} آنگاه که در رحم مادرش بود (با مادر خود) [[سخن]] میگفت و آن [[زمان]] که متولد شد، بر [[زمین]] [[سجده]] کرد و انگشتان خود را به طرف [[آسمان]] گرفت»<ref>{{متن حدیث|قالت خدیجه: کانت فاطمه تحدث فی بطن أمها و لما ولدت، فوقعت حین وقعت علی الأرض «ساجده» رافعه إصبعها}}؛ فاطمه الزهراء بهجه قلب المصطفی، احمد رحمانی همدانی، ج۱، ص۱۸۳؛ ذخائر العقبی، محب الدین أحمد بن عبدالله طبری، ص۴۵؛ نزهه المجالس، ج۲، ص۲۲۷.</ref>. |
| از [[القاب]] آن حضرت، [[محدثه]] است؛ به معنای کسی که مخاطب [[کلام]] [[فرشته]] قرار میگیرد. [[اسحاق بن جعفر بن محمد بن عیسی بن زید بن علی]] میگوید: از [[امام صادق]]{{ع}} زیاد شنیدم که میفرمود: "[[فاطمه]]{{س}} [[محدثه]] نامیده شد زیرا که [[فرشتگان]] از [[آسمان]] فرود میآمدند و آنچنان که [[مریم]] را ندا میزدند او را ندا میزدند و میگفتند: ای [[فاطمه]]! [[خدا]] تو را [[برگزیده]] و [[پاک]] ساخته و بر تمام [[زنان]] [[جهان]] [[برتری]] داده است. ای [[فاطمه]]! (به شکرانه این [[نعمت]]) برای پروردگارت [[خضوع]] کن و [[سجده]] به جای آور و با رکوعکنندگان [[رکوع]] کن: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَاسْجُدِي وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد ای مریم! پروردگارت را به فروتنی فرمان بر و سجده کن و با نمازگزاران نماز بگزار» سوره آل عمران، آیه ۴۲-۴۳.</ref> و [[فاطمه]] با آنان سخن میگفت و آنان نیز با او به سخن مینشستند تا اینکه شبی [[فاطمه]]{{س}} از آنان پرسید: آیا [[برترین]] [[زن]] بر [[زنان]] عالم، [[مریم]] نیست؟ پاسخ دادند: [[مریم]] [[برترین]] [[زنان]] زمان خود بود اما [[خداوند]] ـ عزوجل ـ تو را [[برترین]] [[زنان]] زمان و زمان [[مریم]] و [[سرور]] اولین و آخرین آنان قرار داده است"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۲، باب ۱۴۶؛ دلائل الامامه، طبری، ص۸۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۱۴، ص۲۰۶.</ref>. | |
|
| |
|
| [[امام صادق]]{{ع}} در این باره میفرماید: "... [[فاطمه]]{{س}} پس از [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} بسیار محزون بود و [[جبرئیل]] پی در پی به نزد او میآمد و او را [[تسلی]] داد و از آن حضرت برای ایشان خبر میآورد و نیز ایشان را از حوادثی که پس از وی در [[نسل]] او رخ خواهد داد [[آگاه]] میکرد و [[علی]]{{ع}} نیز آنها را مینوشت که همان [[مصحف فاطمه]] است"<ref>بصائر الدرجات، حسن صفار، ص۱۷۴؛ اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۲۴۱؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۲، ص۵۴۵ و ج۲۶، ص۴۱.</ref>. همچنین [[امام صادق]]{{ع}} درباره این [[مصحف]] فرموده است: [[مصحف فاطمه]]{{س}} نزد ماست و [[مخالفان]] چه میدانند که محتوای آن چیست که میگویند: همان [[قرآن]] است؛ به [[خدا]] [[سوگند]] حتی یک کلمه از [[قرآن]] در آن نیست و محتوای آن مطالبی است که [[خداوند]] به [[فاطمه]]{{س}} [[وحی]] کرده است و محتوای آن تمام وقایعی است که [[شب]] و روز و تا [[آستانه قیامت]] در پی یکدیگر رخ میدهد"<ref>بصائر الدرجات، حسن صفار، ص۱۷۲؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۶، ص۳۹.</ref>. | | [[زهرای اطهر]] {{س}} «مطهره» نیز هست، [[پاک]] از نظر و [[باطنی]] ظاهری؛ یعنی جسم فاطمه {{س}} نیز طاهر و [[طیب]] است. [[امام علی]] {{ع}} در این باره میفرماید: [[خدا]] را [[شاهد]] میگیرم که فاطمه {{س}} را در میان لباسهایش [[غسل]] دادم در حالی که بدنی پاک و [[پاکیزه]] و [[مبارک]] داشت. پس از غسل، با حنوطی که از [[پیامبر]] اضافه آمده بود، ایشان را حنوط نمودم و داخل کفن قرار دادم. وقتی خواستم بندهای کفن او را ببندم صدا زدم: [[ام کلثوم]]! [[زینب]]! [[سکینه]]! [[فضه]]! حسن و حسینم! بیایید آخرین توشه را از پیکر پاک مادرتان بگیرید. اکنون [[زمان]] فراق شما با مادرتان است و [[ملاقات]] دوباره شما در [[بهشت]] خواهد بود<ref>{{متن حدیث|وَ اللَّهِ لَقَدْ أَخَذْتُ فِي أَمْرِهَا وَ غَسَّلْتُهَا فِي قَمِيصِهَا وَ لَمْ أَكْشِفْهُ عَنْهَا فَوَ اللَّهِ لَقَدْ كَانَتْ مَيْمُونَه طَاهِرَه مُطَهَّرَه ثُمَّ حَنَّطْتُهَا مِنْ فَضْلَه حَنُوطِ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} وَ كَفَّنْتُهَا وَ أَدْرَجْتُهَا فِي أَكْفَانِهَا فَلَمَّا هَمَمْتُ أَنْ أَعْقِدَ الرِّدَاءَ نَادَيْتُ يَا أُمَّ كُلْثُومٍ يَا زَيْنَبُ يَا سُكَينَه يَا فِضَّه يَا حَسَنُ يَا حُسَيْنُ هَلُمُّوا تَزَوَّدُوا مِنْ أُمِّكُمْ فَهَذَا الْفِرَاقُ وَ اللِّقَاءُ فِي الْجَنَّه...}}؛ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج۲۲، ص۶۳ و ۳۴۷.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)| فرهنگنامه فاطمی ج۱]]، ص۱۶۱-۱۷۷.</ref> |
|
| |
|
| و نیز درباره محتوای این [[مصحف]]، [[ابوبصیر]] میگوید به [[امام باقر]]{{ع}} گفتم: فدای شما شوم، محتوای [[مصحف فاطمه]]{{س}} چیست؟ فرمود: "در آن، خبرهای گذشته و [[آینده]] تا [[روز قیامت]] است؛ در آن، [[اخبار]] [[آسمان]] و تعداد [[فرشتگان]] هر [[آسمان]] و خبرهای دیگر است و نیز تعداد همه مخلوقات [[الهی]]؛ چه [[فرستاده الهی]] باشد و چه نباشد و نیز [[اسامی]] هر یک از فرستاده شدهها و [[اسامی]] کسانی که به سوی آنان فرستاده شدهاند و [[اسامی]] کسانی که فرستاده شدهها را [[تکذیب]] کرده و کسانی که [[دعوت]] آنان را پذیرفته و [[ایمان]] آوردند، همچنین نام [[شهرها]] و ویژگی هر یک در [[شرق]] یا [[غرب]] و نیز تعداد [[مؤمنان]] و تعداد [[کافران]] هر [[شهر]] و خصوصیات فردی هر تکذیبگر در آن آمده و همچنین اوصاف قرنهای اولیه و داستان آنان و هر [[حاکم طاغوتی]] و زمان [[حکومت]] و تعداد و عددشان آمده و نیز [[اسامی]] [[امامان]] و اوصافشان در آن آمده است"<ref>دلائل الامامه، محمد بن جریر طبری، ص۱۰۵.</ref>.
| | شرح برخی از القاب ایشان بدین صورت است: |
|
| |
|
| نویسنده و گردآورنده [[مصحف فاطمه]]{{س}} [[امیرمؤمنان]]{{ع}} بوده است، چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} در این باره فرمود: آنگاه که [[خداوند متعال]]، پیامبرش{{صل}} را از [[مردم]] گرفت، اندوهی به [[فاطمه]] رسید که کسی جز [[خداوند]] ـ عزوجل ـ [[حقیقت]] آن را نمیداند لذا [[خداوند]] فرشتهای به سوی [[فاطمه]]{{س}} فرستاد تا او را در [[غم]] [[فراق]] [[پدر]] [[تسلی]] داده و با او سخن گوید. [[فاطمه]]{{س}} این مطلب را با [[امیرمؤمنان]]{{ع}} در میان گذارد و [[امیرمؤمنان]]{{ع}} به ایشان فرمود: "وقتی وجودش را [[حس]] کردی و صدایش را شنیدی، مرا خبر کن، [[فاطمه]]{{س}} نیز وقتی بار دیگر آن [[فرشته]] به نزدش آمده بود، [[علی]]{{ع}} را باخبر کرد و [[علی]]{{ع}} آنچه از او میشنید مینوشت تا آنکه [[مصحف فاطمه]] فراهم شد"<ref>بصائر الدرجات، حسن صفار، ص۱۷۷؛ اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۲۴۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۲، ص۵۴۵؛ ج۴۳، ص۸۰.</ref><ref>[[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۱۱-۲۲۵.</ref>
| | === فاطمه === |
| | امام صادق {{ع}} فرمود: فاطمه نامیده شده چون از هر گونه [[شر]] و بدی بریده شده است<ref>{{متن حدیث|سُمِّيَتْ فَاطِمَةُ لِأَنَّهَا فُطِمَتْ مِنَ الشَّرِّ}}، علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه، ج۱، ص۴۶۳.</ref>. امام صادق {{ع}} از طریق پدران گرامیش نقل کردند که: [[رسول خدا]] به فاطمه فرمود: آیا میدانی چرا فاطمه نامیده شدهای؟ على {{ع}} پرسید: یا [[رسول الله]]! علت این نامگذاری چیست؟ فرمود: زیرا فاطمه و پیروانش از [[آتش]] بازداشته شدهاند<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} يَا فَاطِمَةُ أَ تَدْرِينَ لِمَ سُمِّيتِ فَاطِمَةَ قَالَ عَلِيٌّ يَا رَسُولَ اللَّهِ لِمَ سُمِّيَتْ قَالَ لِأَنَّهَا فُطِمَتْ هِيَ وَ شِيعَتُهَا مِنَ النَّارِ}}؛ علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه، ج۱، ص۴۶۳.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا (کتاب)|درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا]]، ص۵۰.</ref> |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته == | | === زهرا === |
| {{مدخل وابسته}}
| | از [[القاب]] حضرت فاطمه، "زهراء" است که به معنای "[[نور]] افشان" و "تابان" است. درباره علت نامیده شدن آن حضرت به این [[لقب]] نیز در سخنان [[معصومین]] {{عم}} به این موارد اشاره شده است: |
| * [[نام حضرت فاطمه زهرا]] ([[نامهای حضرت فاطمه زهرا]])
| | # پرتو افشانی آن حضرت بر [[آسمانها]] و [[زمین]] که به دوران قبل از [[خلقت]] جسمانی آن حضرت مربوط است. از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده، [[جابر]] درباره علت نامیده شدن [[فاطمه]] {{س}} به زهراء پرسید. آن حضرت فرمودند: "زیرا که [[خداوند عزوجل]] او را از [[نور]] عظمت خود آفرید و آن گاه که پرتو افشانی کرد، [[آسمان]] و [[زمین]] از [[نور]] او [[نورانی]] شد و چشمان [[فرشتگان]] را [[خیره]] کرد که به [[سجده]] افتاده و گفتند: ای اله و [[سرور]] ما این چه نوری است؟ [[خداوند]] به آنان [[وحی]] کرد که این نوری از [[نور]] من است که آن را در آسمانم جا داده و از عظمت خود او را آفریدم و او را از صلب [[پیامبری]] از پیامبرانم که از همه [[انبیاء]] [[برتر]] است، خارج میکنم و نیز از آن [[نور]]، امامانی که امر مرا برپا میدارند و به [[دین]] [[حق]] من [[هدایت]] خواهند کرد"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ۴۳: ۱.</ref>. |
| * [[کنیههای حضرت فاطمه زهرا]]
| | # نورافشانی آن حضرت بر مشرقها و مغربها، قبل از پای نهادن به [[دنیا]]، آنگاه که ساکن [[عرش الهی]] بود. [[رسول خدا]] {{صل}} درباره [[خلقت]] [[فاطمه]] {{س}} فرمود: "و [[خداوند]] ـ جل جلاله ـ به یک کلمه تکلم فرمود که از آن کلمه، [[نور]] و [[روحی]] آفرید و آن دو را با هم همراه کرد و در مقابل [[عرش]] قرار داد و از آن، مشرقها و مغربها [[نورانی]] شد که همان [[فاطمه]] بود و به همین جهت، زهراء نامیده شد"<ref>الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین، شاذان بن جبرئیل قمی، ص۱۱۳ و ۱۲۹؛ غایة المرام، سید هاشم بحرانی، ج۴، ص۱۶۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۴۰، ص۴۴.</ref>. |
| * [[کنیه حضرت فاطمه زهرا]]
| | # نورافشانی ایشان بر اهالی [[آسمان]] آن هنگام که در [[محراب]] قرار میگرفت که به دوران پس از [[آفرینش]] جسمانی او مربوط است. [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: "وقتی [[فاطمه]] در محرابش در مقابل [[پروردگار]] ـ جل جلاله ـ میایستد، [[نور]] او برای [[فرشتگان]] [[آسمان]] پرتو افشانی میکند چنانکه [[نور]] [[ستارگان]] برای اهالی [[زمین]]، پرتو افشان است و [[خداوند عزوجل]] در این هنگام به [[فرشتگان]] میفرماید: ای [[فرشتگان]] من! بندهام [[فاطمه]] را بنگرید که در برابر من [[ایستاده]]، در حالی که شانههایش از [[ترس]] من لرزان است و با [[قلب]] خود به [[عبادت]] من روی آورده. [[گواه]] باشید که شیعیانش را از [[آتش جهنم]]، [[امان]] دادم"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۱۷۵.</ref>. |
| * [[القاب حضرت فاطمه زهرا]] ([[لقبهای حضرت فاطمه زهرا]])
| | # [[فاطمه]] {{س}} برای [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} [[زهرا]] بود. [[ابان بن تغلب]] از [[امام صادق]] {{ع}} درباره علت نامیده شدن جده معصومهاش به [[زهرا]] {{س}} پرسید. [[امام]] {{ع}} فرمود: "زیرا دائماً برای [[امیر مؤمنان]] {{ع}} نورافشانی میکرد، هر روز سه مرتبه؛ در هنگام نماز صبح وقتی که [[مردم]] در بستر آرمیده بودند، [[نور]] چهرهاش میدرخشید و سپیدی آن [[نور]] به منازل [[مدینه]] وارد میشد ..."<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۴۳، ص۱۱.</ref>.<ref>[[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)| دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱]]، ص۲۱۱-۲۲۵.</ref> |
| * [[تبار حضرت فاطمه زهرا]] ([[نسب حضرت فاطمه زهرا]])
| | |
| * [[خاندان حضرت فاطمه زهرا]]
| | === صدیقه === |
| * [[پدر حضرت فاطمه زهرا]] ([[پیامبر خاتم]])
| | از نامهای [[مبارک]] ایشان صدّیقه است؛ یعنی کسی که جداً با [[صدق]] و [[راستی]] همراه است؛ چراکه وی پدر بزرگوارش را تصدیق نمود و در گفتارش با [[صداقت]] و راستی بود و بسیار صادقانه [[رفتار]] میکرد و به راستی که نام صدّیقه برازنده وی بود. از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] شده که فرمود: "او صدیقه کبری است و روزگاران بر محور [[شناخت]] [[شخصیت فاطمه]] در گردش بوده است"<ref>{{متن حدیث|وَ هِيَ الصِّدِّيقَةُ الْكُبْرَى وَ عَلَى مَعْرِفَتِهَا دَارَتِ الْقُرُونُ الْأُولَى}}؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۴۳، ص۱۰۵؛ محمد بن علی بن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۳۳.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا (کتاب)|درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا]]، ص۵۰.</ref> |
| * [[مادر حضرت فاطمه زهرا]] ([[حضرت خدیجه]])
| | |
| * [[برادران حضرت فاطمه زهرا]]
| | === حوراء === |
| * [[خواهران حضرت فاطمه زهرا]]
| | از [[ابنعباس]] روایت شده که [[پیامبر خدا]] {{صل}} فرمود: «دخترم فاطمه حوریهای در چهره [[آدمیان]] است. او هیچگاه [[خون]] ندید و مردی با او تماس نگرفت. خداوند بدین سبب او را فاطمه نامید که او و دوستدارانش را از [[آتش دوزخ]] [[رهایی]] بخشید»<ref>احمد بن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۳۳۱، ح۶۷۷۲؛ علی بن حسام الدین متقی هندی، کنزالعمال، ج۱۲، ص۱۰۹.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا (کتاب)|درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا]]، ص۵۰.</ref> |
| * [[ازدواج حضرت فاطمه زهرا]]
| | |
| * [[همسر حضرت فاطمه زهرا]]
| | === بتول === |
| * [[کنیزان حضرت فاطمه زهرا]]
| | در مورد علت نامگذاری ایشان به بتول، از علی {{ع}} [[روایت]] شده که فرمود: از [[پیامبر]] سوال شد که معنای بتول چیست؟ زیرا ما از شما شنیدیم که میگفتید [[مریم]] و فاطمه بتول هستند. پیامبر فرمود: بتول زنی است که هرگز عادت ماهیانه نمیشود. همانا حیض در [[دختران]] [[انبیاء]] [[مکروه]] است. همچنین در علت [[انتخاب]] [[لقب]] بتول برای آن حضرت از [[امام جواد]] {{ع}} روایت شده است که: "به این علت فاطمه را بتول نامیدند که از زرق و برق [[دنیا]] گسسته بود و به [[عبادت]] [[خداوند]] پیوسته بود"<ref>{{متن حدیث|سُمِّيَتْ فَاطِمَةُ {{س}} بِالْبَتُول: لِانْقِطَاعِهَا إِلَى اللَّهِ تَعَالَی}}، عبدالله بن نورالله بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم والمعارف و الأحوال من الآیات والأخبار والأقوال، مستدرک فاطمه از امام جواد، ص۸۰.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا (کتاب)|درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا]]، ص۵۰.</ref> |
| * [[فرزندان حضرت فاطمه زهرا]]
| | |
| * [[همسران فرزندان حضرت فاطمه زهرا]]
| | === طاهره === |
| * [[سرگذشت تاریخی حضرت فاطمه زهرا]] ([[سرگذشت زندگی حضرت فاطمه زهرا]]):
| | [[حضرت زهرا]] {{س}} طاهره است. همچنین گفته شده، حضرت زهرا {{س}} مطهره. [[پیامبر]] این [[لقب]] (طاهره) را به [[حضرت فاطمه]] {{س}} دادهاند. [[اسماء بنت عمیس]] میگوید: "پیامبر {{صل}} فرمود: «آیا نمیدانی که دخترم [[پاک]] و [[پاکیزه]] است"<ref>{{متن حدیث|قال النبی: أما علمت ان ابنتى طاهره مطهره}}، صحیفه الإمام الرضا، علی بن موسی امام هشتم، محقق: محمد مهدی نجف، ص۹۰؛ فاطمه الزهراء من المهد الی اللحد، سید کاظم حائری قزوینی، ص۱۲۱؛ نزهه المجالس و منتخب النفائس، عبدالرحمن بن عبدالسلام صفوری شافعی بغدادی، ص۲۲۷.</ref>. [[آیه تطهیر]] هم دلیل دیگری بر پاک بودن حضرت از [[رجس]] و [[پلیدیها]] است: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند میخواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref>. این [[آیه]] به [[اجماع]] [[خاصه]] و [[عامه]] در [[شأن]] [[پنج تن]] [[آل]] عباست<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)| فرهنگنامه فاطمی ج۱]]، ص۲۱۴.</ref>. |
| ** [[حضرت فاطمه زهرا از تولد تا هجرت]] ([[پرورش حضرت فاطمه زهرا]]):
| | |
| *** [[ولادت حضرت فاطمه زهرا]]
| | === محدثه === |
| ** [[حضرت فاطمه زهرا از هجرت تا رحلت پیامبر]]:
| | از [[القاب]] آن حضرت، محدثه است؛ به معنای کسی که مخاطب [[کلام]] [[فرشته]] قرار میگیرد. [[امام صادق]] {{ع}} در این باره میفرماید: "... [[فاطمه]] {{س}} پس از [[رحلت رسول خدا]] {{صل}} بسیار محزون بود و [[جبرئیل]] پی در پی به نزد او میآمد و او را تسلی داد و از آن حضرت برای ایشان خبر میآورد و نیز ایشان را از حوادثی که پس از وی در نسل او رخ خواهد داد [[آگاه]] میکرد و [[علی]] {{ع}} نیز آنها را مینوشت که همان [[مصحف فاطمه]] است"<ref>بصائر الدرجات، حسن صفار، ص۱۷۴؛ اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۲۴۱؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۲، ص۵۴۵ و ج۲۶، ص۴۱.</ref>. همچنین [[امام صادق]] {{ع}} درباره این [[مصحف]] فرموده است: [[مصحف فاطمه]] {{س}} نزد ماست و مخالفان چه میدانند که محتوای آن چیست که میگویند: همان [[قرآن]] است؛ به [[خدا]] [[سوگند]] حتی یک کلمه از [[قرآن]] در آن نیست و محتوای آن مطالبی است که [[خداوند]] به [[فاطمه]] {{س}} [[وحی]] کرده است و محتوای آن تمام وقایعی است که شب و روز و تا [[آستانه قیامت]] در پی یکدیگر رخ میدهد"<ref>بصائر الدرجات، حسن صفار، ص۱۷۲؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۶، ص۳۹.</ref>.<ref>[[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۲۱۱-۲۲۵؛ [[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)| فرهنگنامه فاطمی ج۱]]، ص۲۲۹.</ref> |
| *** [[وفات پیامبر خاتم]]
| | |
| ** [[حضرت فاطمه زهرا از رحلت پیامبر تا شهادت]]:
| | === منصوره === |
| ** [[سقیفه بنی ساعده]]
| | [[حضرت فاطمه]] {{س}} در [[آسمانها]] به این نام خوانده میشود و نصر به معنای اعانت است و کدام [[نصرت]] و اعانت بالاتر از خلاصی از [[آتش]] و [[غلبه]] بر [[دشمن]]<ref>معانی الأخبار، شیخ صدوق، ص۳۹۶.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} از پدران خود از [[رسول خدا]] نقل میکنند که فرمودند: ای [[مردم]]! میدانید [[خلقت]] [[فاطمه]] {{س}} چگونه است؟ گفتند: [[خدا]] و پیامبرش آگاهترند. فرمود: فاطمه {{س}} حوریهای [[انسان]] گونه است نه اینکه [[انسانی]] (معمولی باشد). فاطمه از عَرق و پر [[جبرئیل]] [[خلق]] شده است. گفتند: ای رسول خدا، فهم این بر ما مشکل است. میگویی او حوریهای انسانگونه است و نه انسان (عادی) و سپس اظهار میداری از عرق و پر جبرئیل خلق شده است. فرمود: امر را بر شما روشن میسازم [[خداوند]] سیبی از [[بهشت]] به وسیله جبرئیل به من [[هدیه]] داد. جبرئیل آن سیب را به سینهاش گذاشت. پس جبرئیل عرق کرد و در نتیجه سیب نیز مرطوب شد و این دور طوبت (در هم آمیختند) و یکی شدند. (او آن سیب را نزد من آورد و) گفت: [[سلام]] و [[رحمت]] و [[برکات]] خداوند بر تو باد ای رسول خدا. |
| ** [[روزگار ابوبکر]]
| | |
| * [[عصر حضرت فاطمه زهرا]]
| | گفتم: و سلام بر تو ای جبرئیل. گفت: خداوند سیبی از بهشت به شما هدیه داده است. من آن را گرفتم و بوسیدم. بر دیده نهادم و به سینه چسباندم. سپس جبرئیل گفت: ای محمد، آن را بخور. گفتم: حبیبم جبرئیل، مگر هدیه [[پروردگار]] هم خورده میشود؟ |
| * [[شرایط سیاسی و اجتماعی عصر حضرت فاطمه زهرا]]
| | |
| * [[شرایط دینی و فرهنگی عصر حضرت فاطمه زهرا]]
| | گفت: آری تو [[مأمور]] به خوردن آن هستی. پس آن را شکافتم. نوری درخشنده از آن بیرون جهید. من از آن [[نور]] بیتاب شدم. جبرئیل گفت: بخور، که آن نور منصوره فاطمه است. گفت: دختری که از صُلب تو خواهد بود و نامش در [[آسمان]] منصوره است و در [[زمین]] فاطمه. گفتم: ای جبرئیل، چرا در آسمان منصوره و در زمین فاطمه نامیده شده است؟ |
| * [[شمایل حضرت فاطمه زهرا]]
| | |
| * [[صفات ظاهری حضرت فاطمه زهرا]] ([[سیمای حضرت فاطمه زهرا]])
| | گفت: برای این در زمین فاطمه نام گرفته که شیعیانش به دور از [[آتش جهنم]] هستند و دشمنانش به دور از محبتش. درباره نام منصوره [[فاطمه]] {{س}} این سخن [[خداوند]] در کتابش است: {{متن قرآن|وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللَّهِ}}<ref>«در چند سال؛ کار گذشته و آینده با خداوند است و در آن روز مؤمنان شاد میشوند * به یاری خداوند» سوره روم، آیه ۴-۵.</ref> یعنی به [[نصرت]] فاطمه {{س}}<ref>بحارالانوار، محمد باقر مجلسی، ج۴۳، ص۱۸؛ مجموعه مقالات الزهراء، سید عبدالرزاق کمونه حسینی و شیخ علی اکبر نهاوندی، ص۲۴۵.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)| فرهنگنامه فاطمی ج۱]]، ص۲۵۳.</ref> |
| * [[ولایت حضرت فاطمه زهرا]]
| | |
| ** [[ولایت حضرت فاطمه زهرا در قرآن]]:
| | === کنیه [[ام ابیها]] === |
| ** [[ولایت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]:
| | [[پیامبر گرامی]] {{صل}} به پاس ارج و مقام زهرا {{س}} او را «أم أبیها» یعنی «مادرِ پدر» کنیه داد؛ زیرا هیچ کس چون زهرا {{س}} از [[محبت]] ایشان بهره نداشت و از چنان جایگاه برجستهای برخوردار نبود. پیامبر گرامی {{صل}} به سان [[فرزندی]] با مادر خود، با زهرا {{س}} [[رفتار]] میکرد. فاطمه {{س}} نیز همانند مادری با فرزند خویش با پدر بزرگوارش همگرایی داشت. همواره پدر را در آغوش میگرفت و زخمهای بدن مبارکش را مرهم مینهاد و از درد و [[رنج]] او میکاست<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا (کتاب)|درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا]]، ص۵۰.</ref>. |
| *** [[حدیث ثقلین]]
| |
| *** [[حدیث سفینه نوح]]
| |
| ** [[ولایت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
| |
| ** [[امارت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
| |
| ** [[وراثت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
| |
| ** [[هدایت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
| |
| * [[نصب الهی حضرت فاطمه زهرا به ولایت]]
| |
| * [[صفات حضرت فاطمه زهرا]] ([[ویژگیهای حضرت فاطمه زهرا]]):
| |
| ** [[محبوبیت حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[صفات ولایت در حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[علم لدنی حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| ** [[علم حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
| |
| ** [[جایگاه علمی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[انواع دانشهای حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[علم غیب حضرت فاطمه زهرا]] ([[پیشگویی حضرت فاطمه زهرا]])
| |
| * [[عصمت حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| ** [[عصمت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
| |
| * [[افضلیت حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[فضایل حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| ** [[حضرت فاطمه زهرا از زبان پیامبر]]
| |
| ** [[دعاهای پیامبر خاتم برای حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[پذیرفته شدن دعاهای حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[مناقب حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| ** [[حضرت فاطمه زهرا در قرآن]]
| |
| ** [[حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
| |
| * [[کرامتهای حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| ** [[بازگشت خورشید برای حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[رخدادهای خارقالعاده زندگی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[دیدگاههایی درباره شخصیت حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[سیره حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| ** [[ویژگیهای عملی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره عبادی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره عرفانی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره اخلاقی حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| *** [[ویژگیهای اخلاقی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره اعتقادی حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| *** [[ویژگیهای اعتقادی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره علمی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره تبلیغی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره تربیتی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره خانوادگی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره اجتماعی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره سیاسی حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| *** [[ویژگیهای سیاسی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره اقتصادی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره قضایی حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| *** [[داوریهای حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[سیره نظامی و جنگی حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| *** [[ویژگیهای جنگی حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[مأموریت حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[نقشهای ویژه حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[کارگزاران حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[شاگردان حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[مخالفان حضرت فاطمه زهرا|مخالفان]] یا [[دشمنان حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| * [[دشمنی با حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[ویژگیهای دشمنان حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[نیرنگهای دشمنان حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[زیانهای دشمنی با حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[انگیزههای دشمنی با حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[وظایف امت نسبت به حضرت فاطمه زهرا]]:
| |
| ** [[شناخت شخصیت و جایگاه حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[شناخت حقوق حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[شناخت سیره و معارف حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[ایمان به حضرت فاطمه زهرا]] ([[کفر به دشمنان او|کفر به دشمنان حضرت فاطمه زهرا]])
| |
| ** [[پذیرش ولایت حضرت فاطمه زهرا]] ([[بیزاری از دشمنان حضرت فاطمه زهرا|بیزاری از دشمنان او]])
| |
| ** [[محبت به حضرت فاطمه زهرا]] ([[بغض به دشمنان حضرت فاطمه زهرا|بغض به دشمنان او]]):
| |
| *** [[دوست داشتن حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| *** [[برکات دوست داشتن حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| *** [[ویژگیهای دوستداران حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| *** [[غلو در دوست داشتن حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[مودت حضرت فاطمه زهرا]] ([[عداوت با دشمنان حضرت فاطمه زهرا|عداوت با دشمنان او]])
| |
| ** [[تمسک به حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[اعتصام به حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[تبعیت از حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[اطاعت از حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[معیت با حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[وفاداری در بیعت با حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[اجابت دعوت حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[تسلیم امر حضرت فاطمه زهرا]] ([[جنگ با دشمنان حضرت فاطمه زهرا|جنگ با دشمنان او]])
| |
| * [[مظلومیت حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[شهادت حضرت فاطمه زهرا]] ([[ترور حضرت فاطمه زهرا]]):
| |
| ** [[خبر دادن پیامبر از شهادت حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| ** [[پس از شهادت حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| * [[پرسش و پاسخ دوران حضرت فاطمه زهرا]]
| |
| {{پایان مدخل وابسته}} | |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| | # [[پرونده:IM009705.jpg|22px]] [[حیدر مظفری ورسی|مظفری ورسی، حیدر]]، [[مادران چهارده معصوم (کتاب)|'''مادران چهارده معصوم''']] |
| | # [[پرونده:IM009682.jpg|22px]] [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا (کتاب)|'''درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا''']] |
| | # [[پرونده:IM009688.jpg|22px]] [[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگنامه فاطمی ج۱''']] |
| # [[پرونده:1100354.jpg|22px]] [[محمد کرمانی کجور | کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱''']] | | # [[پرونده:1100354.jpg|22px]] [[محمد کرمانی کجور | کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱''']] |
| {{پایان منابع}} | | {{پایان منابع}} |