آخر الزمان: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۱: خط ۱۱:
آخر الزمان عبارت است از [[دوره پایانی دنیا]] و مرتبط با [[بعثت]] [[پیامبر خاتم]] {{صل}} و ظهور [[امام مهدی|منجی موعود]] {{ع}}. [[تاریخ]] دقیق آخرالزمان نامعلوم است و تنها می‌‌توان آن را به بخش واپسین روزگار که به [[قیامت]] متّصل می‌‌گردد تعریف نمود.
آخر الزمان عبارت است از [[دوره پایانی دنیا]] و مرتبط با [[بعثت]] [[پیامبر خاتم]] {{صل}} و ظهور [[امام مهدی|منجی موعود]] {{ع}}. [[تاریخ]] دقیق آخرالزمان نامعلوم است و تنها می‌‌توان آن را به بخش واپسین روزگار که به [[قیامت]] متّصل می‌‌گردد تعریف نمود.


آخر الزمان ترکیبی اضافی و به معنای بخش پایانی [[زندگی]] دنیاست. توجه به "آخرالزمان" در [[فرهنگ]] بیشتر دین‏ها و آیین‌‏های بزرگ ـ به ویژه در [[ادیان]] ابراهیمی ـ به چشم می‌‏خورد. این توجه در [[فرهنگ]] [[اسلامی]] از اهمیت ویژه‏‌ای برخوردار است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۵ ـ ۲۳.</ref>. این تعبیر در منابع روایی [[شیعه]]<ref>الکافی، ج۱، ص۹۱، ح۳، ص۵۵، ح۱؛ من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۹۰، ج۴، ص۳۶۵؛ الغیبة للطوسی، ص۱۳۶، ص۱۷۸؛ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۱، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۲۸۸، ح۸، ج۱، ص۳۳۰۳، ح۱۴.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>مسند احمد، ج۱، ص۸۱؛ صحیح بخاری، ج۴، ص۱۷۹، ج۶، ۱۱۵؛ صحیح مسلم، ج۱، ص۹، ص۱۴، ج۸، ص۱۸۵؛ سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۹، سنن أبی داوود، ج۲، ص۲۹۱، ص۴۲۹؛ سنن ترمذی، ج۳، ص۳۷۰؛ ج۴، ص۳۰.</ref> [[نقل]] شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۰۲.</ref>.
آخر الزمان ترکیبی اضافی و به معنای بخش پایانی [[زندگی]] دنیاست. توجه به "آخرالزمان" در [[فرهنگ]] بیشتر دین‏ها و آیین‌‏های بزرگ ـ به ویژه در [[ادیان]] ابراهیمی ـ به چشم می‌‏خورد. این توجه در [[فرهنگ]] [[اسلامی]] از اهمیت ویژه‏‌ای برخوردار است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۵ ـ ۲۳.</ref>. این تعبیر در منابع روایی [[شیعه]]<ref>الکافی، ج۱، ص۹۱، ح۳، ص۵۵، ح۱؛ من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۹۰، ج۴، ص۳۶۵؛ الغیبة للطوسی، ص۱۳۶، ص۱۷۸؛ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۱، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۲۸۸، ح۸، ج۱، ص۳۳۰۳، ح۱۴.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>مسند احمد، ج۱، ص۸۱؛ صحیح بخاری، ج۴، ص۱۷۹، ج۶، ۱۱۵؛ صحیح مسلم، ج۱، ص۹، ص۱۴، ج۸، ص۱۸۵؛ سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۹، سنن أبی داوود، ج۲، ص۲۹۱، ص۴۲۹؛ سنن ترمذی، ج۳، ص۳۷۰؛ ج۴، ص۳۰.</ref> [[نقل]] شده است<ref[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۰۲.</ref>.


واژه آخرالزمان در [[قرآن]] به کار نرفته است؛ اما مطالب گوناگونی درباره آن، از [[آیات]] قابل استفاده است. [[قرآن کریم]] به طور کلّی، جهانیان را به دو بخش پیشینیان و پسینیان تقسیم کرده‏ و برای هریک ویژگی‌‏هایی بیان نموده است. به نظر می‌‏رسد بتوان پسینیان را بخشی از انسان‏‌های آخر الزمان دانست.
واژه آخرالزمان در [[قرآن]] به کار نرفته است؛ اما مطالب گوناگونی درباره آن، از [[آیات]] قابل استفاده است. [[قرآن کریم]] به طور کلّی، جهانیان را به دو بخش پیشینیان و پسینیان تقسیم کرده‏ و برای هریک ویژگی‌‏هایی بیان نموده است. به نظر می‌‏رسد بتوان پسینیان را بخشی از انسان‏‌های آخر الزمان دانست.


در [[آیات]] و [[روایات]] زمانی که سخن از دوران آخرالزمان به میان می‌‏آید، همواره به دو پدیده بسیار مهم و بزرگ اشاره می‌‏شود:
در [[آیات]] و [[روایات]] زمانی که سخن از دوران آخرالزمان به میان می‌‏آید، همواره به دو پدیده بسیار مهم و بزرگ اشاره می‌‏شود:
# ولادت و برانگیخته شدن [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در جایگاه واپسین فرستاده [[الهی]]<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ‏ يَأْتِي‏ فِي‏ آخِرِ الزَّمَانِ‏ نَبِي}}، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۱۹۹، ح ۱۲؛ همچنین ر. ک: محمد بن احمد قرطبی، تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۳۰۶؛ محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج ۱، ص ۵۵۷.</ref>؛  
# ولادت و برانگیخته شدن [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در جایگاه واپسین فرستاده [[الهی]]<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ‏ يَأْتِي‏ فِي‏ آخِرِ الزَّمَانِ‏ نَبِي}}، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۱۹۹، ح ۱۲؛ همچنین ر.ک: محمد بن احمد قرطبی، تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۳۰۶؛ محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج ۱، ص ۵۵۷.</ref>؛  
# ظهور و [[قیام]] [[موعود]] نجات‌‏بخش، [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۵ ـ ۲۳.</ref>. و رویدادهای خاصی در سه مقطع زمانی روی می‌‌دهد:
# ظهور و [[قیام]] [[موعود]] نجات‌‏بخش، [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۵ ـ ۲۳.</ref>. و رویدادهای خاصی در سه مقطع زمانی روی می‌‌دهد:
## آزمون‌های سخت و فتنه‌های آخرالزمان<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص ۳۰۷.</ref>.
## آزمون‌های سخت و فتنه‌های آخرالزمان<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص ۳۰۷.</ref>.
خط ۲۸: خط ۲۸:
== ویژگی‌های آخرالزمان ==
== ویژگی‌های آخرالزمان ==
این دوران، دارای دو ویژگی مهمّ و اساسی است:
این دوران، دارای دو ویژگی مهمّ و اساسی است:
# آخرین مرحله [[زندگی]] در دنیاست. با سپری شدن این دوران، [[زندگی]] در [[دنیا]] به پایان رسیده، مرحله‌‏ای دیگر در نظام آفرینش آغاز می‏‌شود.
# آخرین مرحله [[زندگی]] در دنیاست: با سپری شدن این دوران، [[زندگی]] در [[دنیا]] به پایان رسیده، مرحله‌‏ای دیگر در نظام آفرینش آغاز می‏‌شود.
# این دوران، خود به دو بخش با ویژگی‌‏های خاص تقسیم می‎‏شود:
# این دوران، خود به دو بخش با ویژگی‌‏های خاص تقسیم می‎‏شود:
## دورانی سراسر انحطاط [[اخلاقی]]، [[ستم]] و [[بیداد]]؛
## دورانی سراسر انحطاط [[اخلاقی]]، [[ستم]] و [[بیداد]]؛
خط ۴۲: خط ۴۲:
# غلبه حق بر باطل و عصر طلایی جهان<ref>کشف الغمّه، ج۳، ص ۲۶۲ و ۲۶۳.</ref>.
# غلبه حق بر باطل و عصر طلایی جهان<ref>کشف الغمّه، ج۳، ص ۲۶۲ و ۲۶۳.</ref>.


در [[روایات]] و [[تفاسیر]]، بسیاری از [[نشانه‌های آخر الزمان]] از [[اشراط الساعة]] نیز شمرده شده است<ref>روح‌المعانی، مج۱۴، ج۲۶، ص‌۸۰ ـ۸۲‌؛ نمونه، ج۲۱، ص‌۴۴۹ ـ ۴۵۱.</ref>، از این رو برای جدایی این دو موضوع مباحث آخرالزمان به "حوادث و تحولات اجتماعی در واپسین دوره [[حیات]] بشری" اختصاص یافته که معمولا در کتاب‌هایی تحت عنوان "الْمَلاحِمُ والْفِتَن"<ref>الفتن والملاحم فی‌ آخر الزمان، ابن‌کثیر؛ الملاحم والفتن، ابن‌طاووس.</ref> و کتاب‌های مربوط به [[غیبت امام زمان]] {{ع}}<ref>الغیبه، طوسی.</ref> بررسی می‌شوند و [[اشراط الساعة]] به حوادث طبیعی و دگرگونی‌های کیهانی در [[آستانه قیامت]]، مانند: [[طلوع خورشید از مغرب]]، پوشیده شدن آسمان از دود، تاریک شدن خورشید و ماه و ستارگان، متلاشی شدن کوه‌ها و... محدود شده ‌است<ref>الکشاف الموضوعی، ج۱، ص‌۹۷ ـ ۱۰۲.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[آخر الزمان - معموری (مقاله)|مقاله «آخر الزمان»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱، ۱۱۴-۱۲۴.</ref>
در [[روایات]] و [[تفاسیر]]، بسیاری از [[نشانه‌های آخر الزمان]] از [[اشراط الساعة]] نیز شمرده شده است<ref>روح‌المعانی، مج۱۴، ج۲۶، ص‌۸۰ ـ۸۲‌؛ نمونه، ج۲۱، ص‌۴۴۹ ـ ۴۵۱.</ref>، از این رو برای جدایی این دو موضوع مباحث آخرالزمان به "حوادث و تحولات اجتماعی در واپسین دوره [[حیات]] بشری" اختصاص یافته که معمولا در کتاب‌هایی تحت عنوان "الْمَلاحِمُ والْفِتَن"<ref>الفتن والملاحم فی‌ آخر الزمان، ابن‌کثیر؛ الملاحم والفتن، ابن‌طاووس.</ref> و کتاب‌های مربوط به [[غیبت امام زمان]] {{ع}}<ref>الغیبه، طوسی.</ref> بررسی می‌شوند و [[اشراط الساعة]] به حوادث طبیعی و دگرگونی‌های کیهانی در [[آستانه قیامت]]، مانند: [[طلوع خورشید از مغرب]]، پوشیده شدن آسمان از دود، تاریک شدن خورشید و ماه و ستارگان، متلاشی شدن کوه‌ها و... محدود شده ‌است<ref>الکشاف الموضوعی، ج۱، ص‌۹۷ ـ ۱۰۲.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[آخر الزمان - معموری (مقاله)|مقاله «آخر الزمان»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱]]، ۱۱۴-۱۲۴.</ref>


[[پیشوایان]] [[معصوم]] {{عم}}، با [[الهام]] از [[وحی الهی]] و سرچشمه‏‌های آن، پیوند [[مهدویت]] و آخرالزمان را به روشنی بیان کرده‏‌اند:
[[پیشوایان]] [[معصوم]] {{عم}}، با [[الهام]] از [[وحی الهی]] و سرچشمه‏‌های آن، پیوند [[مهدویت]] و آخرالزمان را به روشنی بیان کرده‏‌اند:
خط ۵۹: خط ۵۹:
# '''وقوع اختلاف‌ها و جنگ‌های بسیار:''' یکی دیگر از نشانه‏‌های آخر الزمان، اختلاف‏‌ها و جنگ‌های فراوان میان گروه‌‏های گوناگون است. در این دوران، انسان‌‏های فراوانی به کژی می‌‏گرایند، اما این گونه نیست که تمام انسان‏‌ها در مسیر [[باطل]] گام بردارند؛ بلکه برخی به سبب ویژگی‌‏ها و صفاتی که در خود پدید می‏‌آورند، از نجات‌‏یافتگان این مرحله خواهند بود. در این‏ باره وقتی [[پیامبر گرامی]] {{صل}} از چهره‏‌های [[پیروز]] این دوران یاد می‌‏کند، با شگفتی‏ تمام به [[حضرت علی]] {{ع}} چنین می‏‌فرماید: "ای [[علی]]! بدان شگفت ‏آورترین [[مردم]] در [[ایمان]] و بزرگ‏ترین آنان در [[یقین]]، مردمی هستند که در آخر الزمان ـ با آنکه [[پیامبر]] خود را ندیده و از [[امام]] خود در پرده‏‌اند ـ به نوشته که خطی سیاه بر صفحه‌‏ای سپید است، [[ایمان]] می‌‏آورند<ref>{{متن حدیث|يَا عَلِيُ‏ أَعْجَبُ‏ النَّاسِ‏ إِيمَاناً وَ أَعْظَمُهُمْ‏ يَقِيناً قَوْمٌ‏ يَكُونُونَ‏ فِي‏ آخِرِ الزَّمَانِ‏ لَمْ‏ يَلْحَقُوا النَّبِيَ‏ وَ حُجِبَ‏ عَنْهُمُ‏ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ عَلَى‏ بَيَاضٍ‏}}، شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۳۶۶؛ همو، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۸، باب ۲۵، ح ۸.</ref>.  
# '''وقوع اختلاف‌ها و جنگ‌های بسیار:''' یکی دیگر از نشانه‏‌های آخر الزمان، اختلاف‏‌ها و جنگ‌های فراوان میان گروه‌‏های گوناگون است. در این دوران، انسان‌‏های فراوانی به کژی می‌‏گرایند، اما این گونه نیست که تمام انسان‏‌ها در مسیر [[باطل]] گام بردارند؛ بلکه برخی به سبب ویژگی‌‏ها و صفاتی که در خود پدید می‏‌آورند، از نجات‌‏یافتگان این مرحله خواهند بود. در این‏ باره وقتی [[پیامبر گرامی]] {{صل}} از چهره‏‌های [[پیروز]] این دوران یاد می‌‏کند، با شگفتی‏ تمام به [[حضرت علی]] {{ع}} چنین می‏‌فرماید: "ای [[علی]]! بدان شگفت ‏آورترین [[مردم]] در [[ایمان]] و بزرگ‏ترین آنان در [[یقین]]، مردمی هستند که در آخر الزمان ـ با آنکه [[پیامبر]] خود را ندیده و از [[امام]] خود در پرده‏‌اند ـ به نوشته که خطی سیاه بر صفحه‌‏ای سپید است، [[ایمان]] می‌‏آورند<ref>{{متن حدیث|يَا عَلِيُ‏ أَعْجَبُ‏ النَّاسِ‏ إِيمَاناً وَ أَعْظَمُهُمْ‏ يَقِيناً قَوْمٌ‏ يَكُونُونَ‏ فِي‏ آخِرِ الزَّمَانِ‏ لَمْ‏ يَلْحَقُوا النَّبِيَ‏ وَ حُجِبَ‏ عَنْهُمُ‏ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ عَلَى‏ بَيَاضٍ‏}}، شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۳۶۶؛ همو، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۸، باب ۲۵، ح ۸.</ref>.  
# '''[[ظهور دجال]]‏:''' در هر سه [[دین]] آسمانی [[یهود]]، [[مسیحیت]] و [[اسلام]]، ظهور فاسدترین و مخرّب‌‏ترین جریان منحط در طول [[تاریخ]]، پیش‏بینی و از خطر آن پرهیز داده شده است. [[دجّال]] که تجسّم [[کفر]]، [[فریب]] و [[گمراهی]] است، در آخر الزمان ظاهر شده، [[مردم]] را به [[پرستش]] خویش می‌‏خواند. این پدیده سرانجام به دست [[حضرت عیسی|عیسی]] {{ع}} محو و نابود خواهد شد.
# '''[[ظهور دجال]]‏:''' در هر سه [[دین]] آسمانی [[یهود]]، [[مسیحیت]] و [[اسلام]]، ظهور فاسدترین و مخرّب‌‏ترین جریان منحط در طول [[تاریخ]]، پیش‏بینی و از خطر آن پرهیز داده شده است. [[دجّال]] که تجسّم [[کفر]]، [[فریب]] و [[گمراهی]] است، در آخر الزمان ظاهر شده، [[مردم]] را به [[پرستش]] خویش می‌‏خواند. این پدیده سرانجام به دست [[حضرت عیسی|عیسی]] {{ع}} محو و نابود خواهد شد.
# '''وقوع مصیبت‏‌های بزرگ‏:''' برخی از [[آیات]]، [[عذاب]] بر [[کافران]] و گنه‏‌کاران آخر الزمان که نزول [[عذاب]] را [[انکار]] می‌‏کنند، [[تطبیق]] داده شده است: {{متن قرآن|قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُهُ بَيَاتًا أَوْ نَهَارًا مَّاذَا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ }}<ref> بگو: مرا خبر دهید که اگر عذابش (ناگهان) شباهنگام یا روز به سراغتان آید (دیگر) گنهکاران از او چه چیزی را به شتاب می‌خواهند؟؛ سوره یونس، آیه ۵۰.</ref>.
# '''وقوع مصیبت‏‌های بزرگ‏:''' برخی از [[آیات]]، [[عذاب]] بر [[کافران]] و گنه‏‌کاران آخر الزمان که نزول [[عذاب]] را [[انکار]] می‌‏کنند، تطبیق داده شده است: {{متن قرآن|قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُهُ بَيَاتًا أَوْ نَهَارًا مَّاذَا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ }}<ref> بگو: مرا خبر دهید که اگر عذابش (ناگهان) شباهنگام یا روز به سراغتان آید (دیگر) گنهکاران از او چه چیزی را به شتاب می‌خواهند؟؛ سوره یونس، آیه ۵۰.</ref>.
# '''[[خروج سفیانی‏]]:'''بیشتر مفسّران، از ظهور لشکری طغیان‌گر که آخر الزمان در [[کشورهای اسلامی]] به [[ستم]] و تعدّی پرداخته، سرانجام در صحرایی بیرون از [[مکه]]، گرفتار [[عذاب الهی]] می‏‌شود، خبر داده و [[آیه]]: {{متن قرآن|وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ }}<ref>و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند؛ سوره سبأ، آیه ۵۱.</ref> را درباره آن [[لشکر]] دانسته‌‏اند. در [[روایات]] [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنّی]]، نام [[رهبر]] این [[لشکریان]]، [[سفیانی]] ذکر شده است.
# '''[[خروج سفیانی‏]]:'''بیشتر مفسّران، از ظهور لشکری طغیان‌گر که آخر الزمان در [[کشورهای اسلامی]] به [[ستم]] و تعدّی پرداخته، سرانجام در صحرایی بیرون از [[مکه]]، گرفتار [[عذاب الهی]] می‏‌شود، خبر داده و [[آیه]]: {{متن قرآن|وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ }}<ref>و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند؛ سوره سبأ، آیه ۵۱.</ref> را درباره آن [[لشکر]] دانسته‌‏اند. در [[روایات]] [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنّی]]، نام [[رهبر]] این [[لشکریان]]، [[سفیانی]] ذکر شده است.
# '''[[ندای آسمانی]]‏:''' بنا بر [[روایات]] [[شیعه]]، [[جبرئیل]] نخستین کسی است که با [[امام زمان]] {{ع}} بیعت‏ و با صدایی بلند به گونه‌‏ای که به گوش همه جهانیان برسد، این [[آیه]] را [[تلاوت]] می‌‏کند: {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ }}<ref> فرمان (عذاب) خداوند در رسید، به شتاب آن را مخواهید، پاکا و فرا برترا که اوست از آنچه (با وی) شریک می‌دارند؛ سوره نحل، آیه۱.</ref>.
# '''[[ندای آسمانی]]‏:''' بنا بر [[روایات]] [[شیعه]]، [[جبرئیل]] نخستین کسی است که با [[امام زمان]] {{ع}} بیعت‏ و با صدایی بلند به گونه‌‏ای که به گوش همه جهانیان برسد، این [[آیه]] را [[تلاوت]] می‌‏کند: {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ }}<ref> فرمان (عذاب) خداوند در رسید، به شتاب آن را مخواهید، پاکا و فرا برترا که اوست از آنچه (با وی) شریک می‌دارند؛ سوره نحل، آیه۱.</ref>.
خط ۸۳: خط ۸۳:


== آخرالزمان در ادیان گوناگون ==
== آخرالزمان در ادیان گوناگون ==
در [[ادیان ابراهیمی]]، بیش از [[آیین‌ها]] و مکاتب دیگر بر دوره طلایی بشر در پایان تاریخ، تأکید شده است. در [[عهد عتیق]]، برقراری [[سعادت]] و [[عدالت]] در سرتاسر [[جهان]] پیش‌بینی شده که به وسیله "مشیح" محقّق می‌شود<ref>کتاب مقدس، اشعیاء ۱۱ و ۱۲، یوئیل ۳ و ۴، زکریا ۹، دانیال ۲: ۴۴، و‌۷: ۱۳ و ۲۷.</ref> در عهد جدید نیز به این مطلب پرداخته شده<ref>کتاب مقدس، متی ۲۴: ۱۵ ـ ۴۴، و‌رسل ۲: ۱۷ ـ ۲۱.</ref> و [[مکاشفه]] [[یوحنا]] به طور کامل به حوادث ناگوار آخر الزمان، اختصاص یافته و در پایان آن، به [[برقراری صلح]] و [[آرامش]] [[جهان]] تحت [[حاکمیت]] [[مؤمنان]] اشاره شده است<ref>کتاب مقدس، مکاشفه یوحنا ۴ ـ ۲۲؛ نجات بخشی در ادیان، ص‌۱۱۳ و ۱۳۳.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[آخر الزمان - معموری (مقاله)|مقاله «آخر الزمان»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱، ۱۱۴-۱۲۴.</ref>
در [[ادیان ابراهیمی]]، بیش از [[آیین‌ها]] و مکاتب دیگر بر دوره طلایی بشر در پایان تاریخ، تأکید شده است. در [[عهد عتیق]]، برقراری [[سعادت]] و [[عدالت]] در سرتاسر [[جهان]] پیش‌بینی شده که به وسیله "مشیح" محقّق می‌شود<ref>کتاب مقدس، اشعیاء ۱۱ و ۱۲، یوئیل ۳ و ۴، زکریا ۹، دانیال ۲: ۴۴، و‌۷: ۱۳ و ۲۷.</ref> در عهد جدید نیز به این مطلب پرداخته شده<ref>کتاب مقدس، متی ۲۴: ۱۵ ـ ۴۴، و‌رسل ۲: ۱۷ ـ ۲۱.</ref> و [[مکاشفه]] [[یوحنا]] به طور کامل به حوادث ناگوار آخر الزمان، اختصاص یافته و در پایان آن، به [[برقراری صلح]] و [[آرامش]] [[جهان]] تحت [[حاکمیت]] [[مؤمنان]] اشاره شده است<ref>کتاب مقدس، مکاشفه یوحنا ۴ ـ ۲۲؛ نجات بخشی در ادیان، ص‌۱۱۳ و ۱۳۳.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[آخر الزمان - معموری (مقاله)|مقاله «آخر الزمان»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱]]، ۱۱۴-۱۲۴.</ref>


# در میان [[مسیحیان]] از دورانی سخن گفته می‌‌شود که در آن بازگشت [[حضرت عیسی]] {{ع}} روی خواهد داد. [[رجعت]] [[مسیح]] در [[کتاب مقدس]] بیش از سیصد بار ذکر شده است و چندین باب کامل به این موضوع اختصاص دارد<ref>انجیل متی۲۴ و ۲۵، انجیل مرقس ۱۳، انجیل لوقا ۲۱.</ref>. طبق [[عقیده]] ایشان، مسیح دوباره در آخرالزمان می‌‌آید و برنامه [[نجات]] را کامل خواهد کرد<ref>یوحنا ۴:۴۲ عبرانیان۹:۲۸.</ref>. همچنین در [[کتاب مقدس]] برای ظهور منجی که همان آمدن مسیح است نشانه‌هایی ذکر شده است که عبارت‌اند از اینکه: مسیح زمانی ظهور می‌‌کند که [[مردم]] مجرم‌اند و [[ظلم]] [[دنیا]] را فرا گرفته است<ref>اشعیا ۴۸:۱۱.</ref>. قوم‌ها و ممالک [[جهان]] با یکدیگر به [[ستیز]] برخواهند خاست و در جاهای مختلف، قحطی و [[زمین]] لرزه روی خواهد داد<ref>متی۲۴:۷ به بعد.</ref> ... . همچنین از وقایعی در کتاب مقدس نام برده شده که قبل از ظهور [[عیسی]] به وقوع می‌‌انجامد که یکی از آنها [[ظهور دجال]] است<ref>یوحنا۲:۱۸؛ تسالونیکیان۱:۷ـ ۸.</ref>.
# '''در میان [[مسیحیان]]''' از دورانی سخن گفته می‌‌شود که در آن بازگشت [[حضرت عیسی]] {{ع}} روی خواهد داد. [[رجعت]] [[مسیح]] در [[کتاب مقدس]] بیش از سیصد بار ذکر شده است و چندین باب کامل به این موضوع اختصاص دارد<ref>انجیل متی۲۴ و ۲۵، انجیل مرقس ۱۳، انجیل لوقا ۲۱.</ref>. طبق [[عقیده]] ایشان، مسیح دوباره در آخرالزمان می‌‌آید و برنامه [[نجات]] را کامل خواهد کرد<ref>یوحنا ۴:۴۲ عبرانیان۹:۲۸.</ref>. همچنین در [[کتاب مقدس]] برای ظهور منجی که همان آمدن مسیح است نشانه‌هایی ذکر شده است که عبارت‌اند از اینکه: مسیح زمانی ظهور می‌‌کند که [[مردم]] مجرم‌اند و [[ظلم]] [[دنیا]] را فرا گرفته است<ref>اشعیا ۴۸:۱۱.</ref>. قوم‌ها و ممالک [[جهان]] با یکدیگر به [[ستیز]] برخواهند خاست و در جاهای مختلف، قحطی و [[زمین]] لرزه روی خواهد داد<ref>متی۲۴:۷ به بعد.</ref> ... . همچنین از وقایعی در کتاب مقدس نام برده شده که قبل از ظهور [[عیسی]] به وقوع می‌‌انجامد که یکی از آنها [[ظهور دجال]] است<ref>یوحنا۲:۱۸؛ تسالونیکیان۱:۷ـ ۸.</ref>.
# در [[دین یهود]] هم بارها به روزهای آخر یا روز [[خداوند]] ([[یوم]] یهوه) اشاره شده و آن دورانی است که در آن عظمت ملی [[یهود]] به آخرین حدّ اعتلای خود خواهد رسید و گناه کاران نابود خواهند شد<ref>عاموس ۵:۱۸ـ ۲۰، ۲:۱۲ـ ۱۷.</ref>، روز خداوند روزی است که [[سیر]] [[تاریخ]] جهان به نقطه غایت و کمال خود می‌‌رسد<ref>اشعیاء۵۲:۱۳ و ۵۳:۱۲.</ref>. [[اعتقاد]] عموم بر این است که ماشیح از [[نسل]] [[پادشاه]] [[داوود]] خواهد بود و در ادبیات دانشمندان یهود ملقب به فرزند [[داوود]] است<ref>خدا، جهان ، انسان و ماشیح در آموزه‌های یهود، ص ۲۵۹.</ref>. [[زمان ظهور]] ماشیح به واسطه بروز ناراحتی‌های [[سیاسی]] که به جنگ‌های سخت منجر خواهد گردید، مشخص خواهد شد. چنان که گفته شده است: هر وقت ببینی که [[دولت‌ها]] با هم به [[جنگ]] می‌‌پردازند [[منتظر]] قدوم ماشیح باش<ref>پیدایش۱۴.</ref>. اما وضعی که جهان زیر دستِ ماشیح خواهد داشت به [[بهترین]] وجه توصیف شده است که شفای بیماران<ref>حزقیال۴۷:۹</ref>، پر ثمر شدن میوه‌های درختان<ref>حزقیال۴۷:۱۲.</ref>، آباد شدن ویرانی‌ها<ref>حزقیال۱۶:۵۵.</ref> ... از جمله وقایع این دوران است.
# '''در [[دین یهود]]''' هم بارها به روزهای آخر یا روز [[خداوند]] ([[یوم]] یهوه) اشاره شده و آن دورانی است که در آن عظمت ملی [[یهود]] به آخرین حدّ اعتلای خود خواهد رسید و گناه کاران نابود خواهند شد<ref>عاموس ۵:۱۸ـ ۲۰، ۲:۱۲ـ ۱۷.</ref>، روز خداوند روزی است که [[سیر]] [[تاریخ]] جهان به نقطه غایت و کمال خود می‌‌رسد<ref>اشعیاء۵۲:۱۳ و ۵۳:۱۲.</ref>. [[اعتقاد]] عموم بر این است که ماشیح از نسل [[پادشاه]] [[داوود]] خواهد بود و در ادبیات دانشمندان یهود ملقب به فرزند [[داوود]] است<ref>خدا، جهان ، انسان و ماشیح در آموزه‌های یهود، ص ۲۵۹.</ref>. [[زمان ظهور]] ماشیح به واسطه بروز ناراحتی‌های [[سیاسی]] که به جنگ‌های سخت منجر خواهد گردید، مشخص خواهد شد. چنان که گفته شده است: هر وقت ببینی که [[دولت‌ها]] با هم به [[جنگ]] می‌‌پردازند [[منتظر]] قدوم ماشیح باش<ref>پیدایش۱۴.</ref>. اما وضعی که جهان زیر دستِ ماشیح خواهد داشت به [[بهترین]] وجه توصیف شده است که شفای بیماران<ref>حزقیال۴۷:۹</ref>، پر ثمر شدن میوه‌های درختان<ref>حزقیال۴۷:۱۲.</ref>، آباد شدن ویرانی‌ها<ref>حزقیال۱۶:۵۵.</ref> ... از جمله وقایع این دوران است.
# در [[آیین زردشت]] نیز به ظهور [[مصلح]] و [[منجی آخرالزمان]] تأکید شده است. در [[کیش]] [[زردشتی]] این مسئله با توجه به [[اعتقادات]] ایشان، به نحو خاصی مطرح می‌‌شود. در این [[آیین]]، یک [[قدرت]] کیهانی یا [[روح]] خیر به نام اهورامزدا و یک قدرت کیهانی متضاد یا روح بزرگ [[شر]] به نام [[اهریمن]] [[خودنمایی]] می‌‌کند. در طول [[تاریخ]]، این دو نیرو با هم تا [[آخرالزمان]] در [[ستیز]] هستند و در آن [[زمان]] خوبی بر [[شرّ]] [[غلبه]] می‌‌کند و دوره [[صلح]] و [[پاکی]] و اعتلای اهورامزدا فرا می‌‌رسد و با ظهور [[سوشیانس]]، آخرالزمان آغاز می‌‌شود<ref>تاریخ جامع [[ادیان]]، ص ۳۱۸.</ref>. واژه فرشوکرتی (کامل‌سازی جهان) یکی از اصطلاحاتی است که در گاهان<ref>سین۳۰ بند۹.</ref> آمده است و اشاره به موضوع آخرالزمان دارد<ref>اوستا، ج۱، ص ۴۰۵ـ ۴۳۰.</ref>.<ref>[[محمد جواد اصغری|اصغری، محمد جواد]]، [[آخر الزمان - اصغری (مقاله)|مقاله «آخر الزمان»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص۲۸-۳۲.</ref>
# '''در [[آیین زردشت]]''' نیز به ظهور [[مصلح]] و [[منجی آخرالزمان]] تأکید شده است. در [[کیش]] [[زردشتی]] این مسئله با توجه به [[اعتقادات]] ایشان، به نحو خاصی مطرح می‌‌شود. در این [[آیین]]، یک [[قدرت]] کیهانی یا [[روح]] خیر به نام اهورامزدا و یک قدرت کیهانی متضاد یا روح بزرگ [[شر]] به نام اهریمن [[خودنمایی]] می‌‌کند. در طول [[تاریخ]]، این دو نیرو با هم تا [[آخرالزمان]] در [[ستیز]] هستند و در آن [[زمان]] خوبی بر [[شرّ]] [[غلبه]] می‌‌کند و دوره [[صلح]] و [[پاکی]] و اعتلای اهورامزدا فرا می‌‌رسد و با ظهور [[سوشیانس]]، آخرالزمان آغاز می‌‌شود<ref>تاریخ جامع [[ادیان]]، ص ۳۱۸.</ref>. واژه فرشوکرتی (کامل‌سازی جهان) یکی از اصطلاحاتی است که در گاهان<ref>سین۳۰ بند۹.</ref> آمده است و اشاره به موضوع آخرالزمان دارد<ref>اوستا، ج۱، ص ۴۰۵ـ ۴۳۰.</ref>.<ref>[[محمد جواد اصغری|اصغری، محمد جواد]]، [[آخر الزمان - اصغری (مقاله)|مقاله «آخر الزمان»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص۲۸-۳۲.</ref>
# در [[آیین]] [[هندوان]] نیز هر دوره [[انسانی]] به چهار قسمت تقسیم شده که قسمت چهارم آن، مظهر غروب و افول تدریجی [[معنویت]] اولیه است و از آن، به عصر [[ظلمت]] (Kali Yuga) تعبیر می‌شود؛ سپس منجی بشر ظاهر و با فروپاشی [[جوامع]] [[انسانی]] و ازبین رفتن [[شرارت‌ها]]، دوره‌ای نو آغاز می‌گردد<ref>بحران دنیای متجدّد، ص‌۱ و اوپانیشاد، ص‌۷۷۲ ـ ۷۷۴ و ۷۳۷.</ref>. در متون بودایی نیز از این دوره، [[سخن]] به میان آمده است<ref>بودا، ص‌۵۱۸ و ۵۱۹‌؛ علی و پایان تاریخ، ص‌۲۳.</ref>.
# '''در [[آیین]] هندوان''' نیز هر دوره [[انسانی]] به چهار قسمت تقسیم شده که قسمت چهارم آن، مظهر غروب و افول تدریجی [[معنویت]] اولیه است و از آن، به عصر [[ظلمت]] (Kali Yuga) تعبیر می‌شود؛ سپس منجی بشر ظاهر و با فروپاشی [[جوامع]] [[انسانی]] و ازبین رفتن [[شرارت‌ها]]، دوره‌ای نو آغاز می‌گردد<ref>بحران دنیای متجدّد، ص‌۱ و اوپانیشاد، ص‌۷۷۲ ـ ۷۷۴ و ۷۳۷.</ref>. در متون بودایی نیز از این دوره، [[سخن]] به میان آمده است<ref>بودا، ص‌۵۱۸ و ۵۱۹‌؛ علی و پایان تاریخ، ص‌۲۳.</ref>.
# در میان مکاتب بشری، پیش‌بینی "مارکس" از [[مدینه]] [[کمونیستی]] همراه با کمون نهایی ایجاد شده، تصویری از جامعه بی‌طبقه و بی‌نیاز از [[دولت]] را ارائه می‌دهد<ref>مارکس و مارکسیسم، ص‌۹۱ ـ ۹۴.</ref>. پیش‌بینی‌های "رنه‌گنون" "عبدالواحد یحیی" از افول و فروپاشی [[تمدن]] مادی [[غرب]] و ظهور مجدد [[حق]] و [[حقیقت]] که با نظر به داده‌های آیین‌های باستان و [[ادیان]] ابراهیمی ارائه شده خبر می‌دهد<ref>بحران دنیای متجدّد، ص‌۲، ۲۰، ۵۵‌، ۱۰۵، ۱۵۴ و ۱۸۶؛ علائم آخر الزمان، ص‌۱۸۸ ـ ۱۹۹، ۲۰۰ و ۳۱۸.</ref> نظریه پایان تاریخ "فوکویاما" [[پیروزی]] نهایی [[نظام]] غربی و [[حاکمیت]] [[ابدی]] آن بر سرتاسر [[جهان]] را پیش‌بینی کرده است<ref>«پایان تاریخ و آخرین انسان‌ها» مجله اطلاعات سیاسی و اقتصادی، ص‌۲۲.</ref> و نظریه"برخورد تمدن‌ها" از "هانتنگتون" [[جنگ]] جهانی تمدن‌ها و [[نظم]] جهانی‌نوی براساس مرزهای تمدنی را در پایان این دوره از [[جهان]]، پیش‌بینی می‌کند<ref>برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظم جهانی، ص‌۴۸۵ و ۵۱۶‌.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[آخر الزمان - معموری (مقاله)|مقاله «آخر الزمان»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱، ۱۱۴-۱۲۴.</ref>
# '''در میان مکاتب بشری،''' پیش‌بینی "مارکس" از [[مدینه]] [[کمونیستی]] همراه با کمون نهایی ایجاد شده، تصویری از جامعه بی‌طبقه و بی‌نیاز از [[دولت]] را ارائه می‌دهد<ref>مارکس و مارکسیسم، ص‌۹۱ ـ ۹۴.</ref>. پیش‌بینی‌های "رنه‌گنون" "عبدالواحد یحیی" از افول و فروپاشی [[تمدن]] مادی [[غرب]] و ظهور مجدد [[حق]] و [[حقیقت]] که با نظر به داده‌های آیین‌های باستان و [[ادیان]] ابراهیمی ارائه شده خبر می‌دهد<ref>بحران دنیای متجدّد، ص‌۲، ۲۰، ۵۵‌، ۱۰۵، ۱۵۴ و ۱۸۶؛ علائم آخر الزمان، ص‌۱۸۸ ـ ۱۹۹، ۲۰۰ و ۳۱۸.</ref> نظریه پایان تاریخ "فوکویاما" [[پیروزی]] نهایی [[نظام]] غربی و [[حاکمیت]] [[ابدی]] آن بر سرتاسر [[جهان]] را پیش‌بینی کرده است<ref>«پایان تاریخ و آخرین انسان‌ها» مجله اطلاعات سیاسی و اقتصادی، ص‌۲۲.</ref> و نظریه"برخورد تمدن‌ها" از "هانتنگتون" [[جنگ]] جهانی تمدن‌ها و [[نظم]] جهانی‌نوی براساس مرزهای تمدنی را در پایان این دوره از [[جهان]]، پیش‌بینی می‌کند<ref>برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظم جهانی، ص‌۴۸۵ و ۵۱۶‌.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[آخر الزمان - معموری (مقاله)|مقاله «آخر الزمان»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱]]، ۱۱۴-۱۲۴.</ref>


== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==
خط ۱۱۷: خط ۱۱۷:
[[رده:باورهای مشترک ادیان آسمانی]]
[[رده:باورهای مشترک ادیان آسمانی]]
[[رده:مدخل‌های تلخیص شده]]
[[رده:مدخل‌های تلخیص شده]]
[[رده:مدخل‌های بازبینی شده]]
۱۱۸٬۳۵۶

ویرایش